١٦\٩\٢٠١٣
بانگەشەی
هەڵبژاردن لە نێو یاسا و قوربانیدا.
هەورامان عەلی تۆفیق
لە روانگەی دەستەبەری دیموکراتیەتەوە هەڵبژاردن ئەو هەنگاوەیە بەرەو
ئاسۆیی دیموکراتیمان دەبا، ئازادیەکانی تاک لە دەربڕینی وشەی بەڵێ و
نەخێر و دەرفەتدان بە مرۆڤ بۆ بیرکردنەوەو بڕیاردان، هەڵبژاردن
پڕۆسەیەکە لە چوارچێوە یاسای و عورفە مرۆییەکانەوە تا دەگاتە پرەنسیپە
سیاسیەکان و خۆڕزگارکردن لە گەردی دیکتاتۆریەت و هەڵخزانە ئاسمانی
دیموکراتیەت.
لە دونیادا سەرکەوتنی هەڵبژاردن وابەستەیە بە یاسا و شێوازی بەئەنجام
گەیاندنی ئەم پڕۆسەیە، ماوەی هەڵمەتی هەڵبژاردن و بونی یاسایەک بەو
شێوەی ژیانی ئاسایی خەڵک لەکارنەخات و پڕۆسەکە بە ئارامی و هێوری کاتی
خۆیدا تێپەڕێ، لەوڵاتانی پێشکەوتوو هەست بە پرۆسەی هەڵبژاردن ناکەیت،
خەڵک رژانە سەرشەقام و قەرەباڵغیی شەو ڕۆژ هەستی پێناکرێت ، نەخەوتن و
هیلاکی بەردەوامی لە ڕیکلام و بانگەشە بوونی نییە. بەکارهێنانی تەواوی
کۆمەڵگا لە منداڵەوە بۆ پیر بێ جیاوازیی سەرقاڵبوونی گشت دەزگە
حیزبیەکان و خەرجکردنی پارەیەکی زۆر لەپێناو بەدەستهێنانی دەنگ.
کۆکردنەوەی دەنگ و بانگەشە مافی ئاسایی هەموو تاکێکە، بەڵام گرنگە ئەو
چواچێوەیە دیار بێت، ئەویش یاسای تایبەت بە هەڵمەتی هەڵبژاردنەکانە، بە
شێوازێک کاری لەسەر بکرێت تاساڵانی داهاتوو هەڵبژاردنەکان ئەم شێوە
هەڵمەتانە دووبارە نەبنەوە و سیمایەکی مەدەنیانەو شارستانیانە بە
پڕۆسەکە ببەخشرێت و لەو شێوازە هەڵمەتەی هەڵبژاردنی ئەوروپیەکان کەمتر
نەبێت.
هێشتا کورد و هەندێک لە تاکە چاوبرسیەکانی بۆ خوێن و کوشتن و
قبوڵنەکردنی یەکتر هۆشیان لە لوولەی تفەنگەکانیانەوەیە کوێرانە تینوون
بە خوێنی خەڵک ، هێشتا بەکارهێنانی منداڵ باوە، رژانە سەرشەقام و
پەکخستنی هاتووچۆ و خەڵک کۆکردنەوەو پارە بەخشینەوەو سەنگەر گواستنەوەو
بەڵێنی زۆر دواتر زۆر بە ئاسانیی بەڵێنەکانیان بیردەچێتەوە لای ئێمەی
کورد باوە، ناڕوونیی و بوونی ترس لە وردبوونەوەی بەرنامەو کارو پلانی
ئایندەی کاندیدەکان لە پەرلەمان بۆ خەڵک، هێشتا قسەی زبر و هێرشکردنە
سەریەکتر و بەکارهێنانی مێژوی یەکتر بۆ شکاندن و سووکایەتیکردن و
لەکەدارکردنی یەکتر، زمانی تیگەیشتن و بیرکردنەوە لە بەرژەوەندیی
هاوبەش لە روانگەی نەتەوەییەوە ، دیموکراتیەت و قبوڵبوونی یەک بەو
شێوەی هەیە، ئازادییەکانی تاک و هێمنیی و ئارامیی، بێدەنگیی و خەڵک
سەرقاڵنەکردن و دوورکەوتنەوە لەهەموو فەوزایەک لەم هەرێمە و تەنانەت
وڵاتانی دەروبەریشمان بوونی نییە، ئەمەش شێوەباوێکە لە سیستەمی
بەردەوامی وڵاتانی ناوچەکە بۆمان ماوەتەوە لەبری ئەوەی خۆمان لێێ
دەربازکەین بەڵکو بەپێچەوانە تێیدا قووڵدەبینەوە.
گرنگە کاندیدەکانی ئەم هەڵبژاردنە و ئەوانەی دەنگ و متمانەی خەڵک
بەدەست دێنن بیرێک لەوە بکەنەوە یاسایەکی مۆدێرن بۆ هەڵمەتی
هەڵبژاردنەکانی داهاتوو بکەنەوە چونکە هەڵبژاردنی پارێزگاکان و دواتر
هەڵبژاردنی عێراق بەڕێوەن ئەوکات خەڵک بێزار دەبێ و ژیانی خەڵک لە
رەوتی ئاسایی خۆی لادەدات.
دیموکراتیەت و ئازادییەکان و جوانکردنی وڵات و ئینتمای نیشتمانیی و
نەتەوەیی بۆ تاکەکان دەگەڕێنەوە، ڕق و کینەو دژایەتی و ناشیرینکردنی
یەکتر دەڕەوێنەوە.
ماڵپهڕی ههورامان عهلی
تۆفیق
|