په‌یوه‌ندیپه‌رتووکخانه‌ئێمهلینکئه‌رشیفنووسه‌رانده‌سپێک

 

به‌ ناوی کوردستانی گه‌وره‌

 

چه‌ند وشه‌ی هه‌ڵه‌ یا نا جوان:

ح.س.سۆران  

 

(زمان پێناسه‌ی گرنگی نه‌ته‌وه‌و که‌ره‌سه‌ی هه‌رمانی گه‌لانه‌)

 

هه‌ر وه‌ک ده‌زانین ، بێجگه‌ له‌  باشووری کوردستان و ‌ کوردستانی بن ده‌ست ئه‌رمه‌نستان ، ده‌رفه‌تی خوێندنی زمانی کوردی له‌ قوتابخانه‌کان ، به‌ چه‌شنی فه‌رمی نه‌بوه‌ ، ته‌نانه‌ت له‌ هێندێک به‌شی کوردستانی گه‌وره‌ ، ئێستاش هه‌ر ده‌رفه‌تی ئه‌وه‌ نه‌درواوه‌ و بگره‌ له‌ بڕیک ده‌ڤه‌ر ،کوردی نووسین و قسه‌ کردن  به‌ تاوانیكی گه‌وره‌ش  داده‌نرێ ‌ .

 

له‌به‌ر ئه‌و که‌ند و کۆسپانه‌ ، له‌ نزیکه‌ی په‌نجا میلیۆن کورد ، زۆرتریان بۆ خۆیان کوردی نووسین و خوێندنه‌وه‌ فێر بوون . هه‌ر به‌م هۆیه‌ ، زۆر که‌سانی وا هه‌ن ، که‌ چه‌شنه‌ وشه‌یه‌ک یا به‌ هه‌ڵه‌ به‌کار ده‌هێنن ، یا له‌ جێگه‌ی ناشێرین دا . که‌ وه‌ک مشتێک له‌ گشتێک، ئاماژه‌ به‌ چه‌ند وینه‌ له‌وانه‌ ده‌که‌م‌ :

 

- ئه‌رێنی ، وشه‌ی "ئه‌رێیی" دروسته‌ ، وه‌ک ده‌ڵێن بۆ ئه‌رێ و نه‌رێی رۆژگار . 

-         ئه‌نجومه‌ن ، وشه‌ی کۆڕمان هه‌یه‌ ، بۆ وێنه‌ کۆڕی وه‌زیران .

-         ئیسترێس ، وشه‌ی" دڵه‌ ڕاوکێ " مان هه‌یه‌ ، وه‌ک "کێبه‌رکێ " و هتد .

-         پارێزگار ، پارێزگه‌ر دروسته‌ ، وه‌ک " کارگه‌ر " ، زێرینگه‌ر و هتد .

-         پێش ، به‌ مانای رابوردوه‌ ، وه‌ک " دو رۆژ پێش " ، نه‌ک داهاتو . زۆر جار به‌ هه‌ڵه‌ ده‌ڵێن " پێش دو رۆژ " ، که‌ مه‌به‌ستیان "پاش دو رۆژه‌ ".

-    پێشکه‌ش کردن ، هێندێک جار جوان نیه‌ ، بۆ وێنه‌ بڵێین " پێشکه‌شم که‌ " ، که‌ وه‌ک ئه‌وه‌ وایه‌ بێژین " ده‌فه‌رمووم " یا " عه‌رزم ده‌که‌ی " ، که‌ بێرێزیه‌ به‌ پێشکه‌ش گه‌ر ،  به‌ڵام ده‌توانین بێژین " پێشکه‌شت ده‌که‌م " .

-         جه‌وان ، وشه‌ی ره‌سه‌نی کوردی " لاو" مان هه‌یه‌ . جوان به‌ کوردی یانی پێکه‌وتو و شه‌نگ .

-         حکومه‌ت ، وشه‌ی کوردی " میری " یا " ده‌سته‌لات" مان هه‌یه‌ .

-         دێکومێنت ، له‌ بنه‌ڕه‌ت دا وشه‌یه‌کی فه‌ڕه‌نگیه‌ و "دۆکیومێنت "ه‌ .

-         راشکاو ، له‌ بنه‌ڕه‌ت دا راکشاوه‌ ، که‌ مانای بێ گرێ و لچک  و ئاسووده‌  ده‌دا و به‌‌ واته‌ی " رێلاکس" ی           فه‌ڕه‌نگیه‌ .

-         سه‌ری نه‌وازش دانه‌واندن ، رسته‌یه‌کی ناشیرینه‌ ، به‌ تایبه‌ت بۆ به‌ کاربردنی ئافره‌ت . پێموایه‌ " کڕنۆش کردن" زۆر شیاوتره‌ ‌ .

-         سه‌نته‌ر ، وشه‌یه‌کی هه‌ڵه‌ی فه‌ڕه‌نگیه‌ و وا جوانه‌ کوردیه‌که‌ی به‌کار به‌رین ، که‌ ده‌بێته‌ " نێوه‌ند " ، نه‌ک ناوه‌ند  .

-    ڤێستیڤاڵ ، له‌ فه‌رهه‌نگی فه‌ڕه‌نگی دا " فێستیڤال" ه‌ و به‌ مانای جه‌ژنه‌ ، به‌ڵام جاری واهه‌یه‌ به‌ هه‌ڵه‌ له‌ جێگه‌ی هه‌ر رێوڕه‌سمێک به‌کاری ده‌به‌ن ، بۆ وێنه‌ چه‌ند ساڵ پێش رێوڕه‌سمێک له‌ودیو پێک هات به‌ ناوی " ڤێستیڤاڵی پێشه‌وا " ، که‌ ساڵرۆژی شه‌هید بوونی پێشه‌وا بو ؟ .

-         قه‌نات ، که‌ وشه‌ی ره‌سه‌نی " هێل " مان هه‌یه‌ .

-         کولتور ، وشه‌یه‌کی فه‌ڕه‌نگیه‌ و وا جوانه‌ کوردیه‌که‌ی به‌ کار به‌رین ، که‌ ده‌بێته‌ " فه‌رهه‌نگ " یا " تۆره‌ " .

-    گوڵان ، مانگی " گۆڵان " دروسته‌ ، چون له‌م مانگه‌دا له‌ زۆر جێگه‌ی کوردستان گوڵ زۆره‌ ، به‌ڵام له‌ گشت جێگه‌یه‌ک ، بانه‌مه‌ڕ ناکه‌ن . وشه‌ی گۆڵانیش کورت و ره‌زاشیرین تره‌ .

-         له‌گه‌ڵ ، وشه‌ی " له‌ته‌ک " ، له‌ زۆر سۆرغه‌وه‌ جوانتره‌ ، که‌ وتنی شیاو نیه‌ .

-         لێبووردن ، وشه‌ی "چاوپۆشی ، له‌ زۆر سۆرغه‌وه‌ جوانتره‌، که‌ وتنی شیاو نیه‌ .

-         محامی ، وشه‌ی کوردی " پارێزه‌ر" مان هه‌یه‌ .

-         موحازه‌ره‌ ، که‌ بۆ ئه‌مه‌ وشه‌ی ره‌سه‌نی کوردیمان هه‌یه‌ ، و ده‌توانین " وانه‌ وتنه‌وه‌ " به‌ کار به‌رین .

-         مێهره‌جان ، که‌ وشه‌ی کوردیترمان بۆی  هه‌یه‌ . "جه‌ژن " ،هه‌مان مێهره‌جانه‌ .

نه‌رێیی ، وشه‌ی " نه‌رێیی " دروسته‌ ، وه‌ وه‌ک ده‌ڵێن " بۆ ئه‌رێ و نه‌رێی رۆژگار " . 

-         وه‌زیر ، بۆ ئه‌مه‌ وشه‌ی کوردی " شالیار" مان هه‌یه‌ .

 

دیاره‌ ئه‌م هه‌ویره‌ شێلانی یه‌کجار زۆر ده‌وێ و کاری تاقه‌ که‌سیش نیه‌ .

 

تاران

17/2/2709

soransa@hotmail.com