١٠\٨\٢٠١٠
ئەفسانەی سوپای
تورکیا و
سواڵکردن و
پەلەقاژەی حکومەتەکەی ئەردۆگان.
شێرزاد عومەر مەحمود
مێژوو دهگێڕێتهوه که فاتح شێخ هەلی یەکێ لە سوپاسالارەکانی سوپای
عوسمانلی بووە و کە لە ساڵی 1910 کاتێ سوپای عوسمانلی هەنگاوی دەنا بۆ
داگیرکردنی ئەلبانیا ئەو فاتحەیان کردە فەرماندەی سوپاکە، ئەو
سوپاسالارە هەمیشە پشیلەیەکی خرپن و جوانکیلەی لە باوەش دەبێت و زۆر
خۆشی دەوێت، چونکە حیکمەتێکی لەو پشیلەیە وەرگرتبوو ئەویش لەهەر شەڕێک
پێش هێرش کردن پشیلەکە نەخەوتبایە ئەوا مانای ئەوەبوو لەشەڕەکە
سەرناکەون و ئەگەر پشیلەکەش بخەوتبایە ئەوا سەرکەوتن لە شەڕ مسۆگەربوو،
فاتح شێخ هەلی زۆر شانازی بە پشیلەکەی دەکرد، ناو و ناوبانگی پشیلەی
فاتح شێخ هەلی هەموو سنوورەکانی بەزاندبوو، ئیمپراتۆری نەزان و مێشک
پووچی عوسمانلیش بڕوای بەو ئەفسانەیە هێنابوو، بۆیە فاتح شێخ هەلی
دەنێرنە بەرەی ئەلبانیا بۆ داگیرکردنی ئەو وڵاتە، ئەلبانەکان
بەشێوازێکی زۆر ئەقڵانی خۆیان بۆ ئەو جەنگە ئامادە کردبوو و لە هەموو
شوێنێک لە بۆسەدابوون بۆ سوپای عوسمانلی، کاتێک راپۆرتی سیخوڕەکان و
جاشەکانی ناو ئەلبانیا بۆ فاتح شێخ هەلی هات، بەڵام هەواڵەکان دڵخۆشکەر
نەبوون هەموو راپۆرتەکان ئاماژەیان بەوە دەدا کە هێرش نەکرێت باشترە
چونکە ئەلبانەکان زۆر بەهێزن و لە ئامادەگیەکی زۆر باش دان، بەڵام
سوپاسالاری لەخۆبایی هەموو ئەو زانیاریە سیخوڕی و سەربازیانەی رەت
کردەوە و گووتی: گرنگ پێشبینی پشیلەکەمە، ئەگەر ئەمشەو پێش هێرش کردن
خەوی لێبکەوێ ئەوە مانای وایە سەرکەوتنمان مسۆگەرە و ئەگەریش نەخەوت
ئەوا تەواوی ئەو راپۆرتانە تەواون، پیشلەی بەستەزمانیش ئەوەندە ماندوو
و هیلاکی رێگابوو هەر زوو خەوی لێ کەوت، کاتێک فاتح شێخ هەلی خەو
لێکەوتنی پشیلەی قارەمانی بینی زۆر دڵخۆش بوو بەوەی سەرکەوتن و
دەستکەوتێکی تری خستە سەر قارەمانێتیەکانی بۆیە یەکسەر بڕیاری هێرش
کردنی دا، ئیتر ئەلبانەکانیش لە هەموو لایەکەوە بەرپەرچیان دانەوە و چ
بەشەڕی پارتیزانی و چ بە شەڕی بەرەیی(جەبهەیی) توانیان لە کەمترین
ماوەدا لووتی سوپای عوسمانلی بۆجاری یەکەم لە مێژوودا بشکێنن و تا
گەیشتە ئەو ئەنجامەی سوپاسالار دەستگیر بکەن و لەبەرامبەر 220 دیلی
ئەلبانی بیگۆڕنەوە و هاوکات پشیلەیەکی نێرەشیان بەدیاری پێدا کە وەک
بووک و زاوا رازاندبوویانەوە و لەگەڵ فاتح شێخ هەلی ناردیانەوە بۆ لای
ئیمپراتۆر، ئیمپراتۆریش بە بینینی ئەو شکستە سەربازیە گەورەیە و بەو
دۆڕانە ئابڕووبەرە و بەو دیاریە ئەقڵ لە مێشکی پووچیدا نەماو یەکسەر
بڕیاری لەسێدارەدانی فاتح شێخ هەلی دا.
گەلۆ" ئەمڕۆ ئەفسانەی سوپای تورکیا و پەلەقاژەی ئەردۆگان و فاشیستەکانی
تورکیا مێژووی هەمان سیناریۆمان بۆ دووبارە دەکاتەوە، سوپای تورکیا کە
تا ئێستا 5%ی چالاکیە سەربازیەکانی پەکەکەی بینیوە و تا ئێستا تووڕەیی
راستەقینەی کوردانی لە باکوری کوردستان نەبینیوە وەها شپڕزە بووە، کەچی
دەچن هانا بۆ ئەمەریکا و ناتۆ دەبەن کە بە هانایان بێن لە شەڕی
سەرکوتکردنی کوردان لەو پارچەیە، ئەمڕۆ سوپای تورکیا فڕۆکەی(هیرۆن)ی
ئیسرائیلی کردۆتە ئەفسانەی پشیلەکەی عوسمانلیان و لەخۆباییەکانیان
گەیشتۆتە ئاستێک کە لە بچووکترین تەنگەژەدا ئەردۆگان دەکەوێتە
پەلەقاژەی تەنازولات و پاڕانەوە و سواڵکردن لە وڵاتە زلهێزەکان، بە
رادەیەک وڵاتە زلهێزەکانیش بێزاربوونە لەو(دەمێک لە خۆباییبوون و دەمێک
پاڕانەوە و پەلەقاژەیە)، ئەوەی گرنگە لێرە بگوترێ ئەوەیە کە تورکیا
وەکو میللەت تەواوی ئەو سوپایەی رەفزە، بەڵام حکومەت بۆ داپۆشینی هەموو
تەنگەژە سیاسی و ئابوری و کۆمەڵایەتی و...هتد خۆی درێژە بە نکۆڵیکردن
لە بوونی نەتەوەی کورد و دروشمی سواو و ژێرپێکەوتووی (یەک دەوڵەت و یەک
ئاڵا و یەک نەتەوە) دەدات و شەقامی تورکی بە ئۆپەراسیۆنە
شکستخواردووەکان سەرقاڵ دەکات، بێ ئاگا لەوەی کە مەرگی ئەو سوپایە و
ئەو ئایدیۆلۆژیایەی کە بناغەی بوونی دەوڵەتی تورکیایە و پەلەقاژەکانی
ئۆردوگان لەهەمبەر دۆزی رەوای کورد رۆژ لەدوای رۆژ نزیکتر دەبێتەوە.
s4632628@gmail.com
|