|
٨\٣\٢٠١٣
شاعیرى هەر چوار
وەرزى ساڵ، هەمزە گوڵانى.
''ئەو رۆژانەى درەختێک دەهاتە ژووانى و کانیاوێک دەستگیرانى بوو''.
ئامادەکردنى: بەنگین پیرۆت نورى
 هێندەى
تەمەنى شیعرێک و تەمەنى ئەشکى چاوێک، هێندەى لاوانەوە و
وەنەوزەى مندالێک،هێندەى باڵاى وەرزى پاییز و تینوویەتى
روبارێک هێندەى دیوانى"باخدێرو ئاهەنگى باران" هێندەى حەوت
جاران لە شۆ قى چراێ،حەوت جاران شۆختر لە باڵا ى چنارێ ،ئەوە
ئەو شاعیرە "هەمزە گوڵانى"یە، ئەو شاعیرە کە لە
خۆشەویستیدا منداڵ دەبێتەوە و ناخى پڕ دەکا لەعیشقى پاش
باران.میوانى شەوچەرەمانە
پ/ لە شیعرەکانتدا "تینوەیەتى"هەمیشە ڕازێکى
نهێنیە و نایدرکێنى،دەکرێ بزانرێت تۆ تینوى چیت،بۆ نایدرکێنى؟
و/ لە پشت هەموو نەووتراوەکاندا،ووتراوێک هەیە،بەهەڵەنەچووبم ئەمە
یەکێکە لەووتەزاکانى"ڕۆڵا نبارت" ڕێگاى گەیشتن بەو نهێنیەیى
ووروژاندووتە شەونخوونى دەوێت.وەکو شاعیرێک لێرە بەدواوە خۆم بەخاوەنى
شیعرەکانم نازانم دەبێ تێگەیشتن لەئاوەزى خوێنەراندا کینگڵ بدات،من
کلیلى دەرگاى نهێنیەکانم بەئامانەتەوە بەخوێنەران بەخشیوە،تکا دەکەم
ئەو دەرگایانە مەشکێنن.
پ/ "ترس"و"ڕەشبینى"لەشیعرەکانتدا دووانەیەکى لێک دانەبڕاون
لەدیوانى"باخدێرو ئاهەنگى باران"ئایا ئەو بارە دەروونیە ڕەنگدانەوەى
واقعى ژیانى"کوڵانى"یە کە لە شیعرەکانیدا ڕەنگیداوەتەوە؟
و/ ژیانى من تەنها ژیانى"من"نیە،ژیانى کۆمەڵگایەکى بێ ئۆقرەو قەوارە
نەگرتوە،هەتا ئێستاش ترس بەزمانى جیاجیا هەڕەشە لەسنورە بێ سنورەکان
دەکات،ووڵاتى من باکورێکى بێکورەیە،باشورێکى بێ شورەیە،ڕۆژهەڵاتم ڕیشى
قازى بەرداوەتەوە،لەچوارچرا چرایەک هەر دانەگیرساوە،پێم بڵێ گەشبینى
لەکوێ بهێنم،دەتوانى بەیەکەوە بەناو گۆرە بەکۆمەڵەکاندا بگەرێین بۆ
دۆزینەوەى گەشبینى؟، یالە کەرنەڤاڵى هەڵەبجە و کۆرەوى ملیۆنى؟.بەختیار
على دەڵێ"فوقدانى زاکیرە فوقدانى ئەخلاقە" من هەم دوێنێم
لەبیرکردوە،ئەمرۆشم هەر لەمەترسیدایە!
پ/ لە شیعرى"کە لەخۆشەویستى تۆدا منداڵ دەبمەوە"نوسیوتە"حەوت جاران
مێترى لە شۆقى چراێ/کەناخم پڕدەکا لەعیشقى پاش باران/ حەوت جاران
شۆخترى لەباڵاى چنارێ" بۆ کێ نوسراوە ئایا کەسێک هەیە؟
و/ ئەم قەسیدەیە ڕۆچوونە بەعیشقێکى سازگاردا گەرانەوەیە بۆمنداڵى،لەم
تێکستەدا خۆشەویستیەکى ساکار هەست پێدەکرێ،لەبیرت نەچێت تەنها
لەڕەهەندێکەوە بۆ خۆشەویستى ناڕوانم،"هێمن"گوتەنى"جوانى لەهەر چیدا
هەبێ خۆشم دەوێ/ ڕۆژێ کوشتەى منى ژۆپ و ڕۆژێ گیرودەى شەدەم". گەر بتەوێ
ئەم ڕازەم پێبدرکێنى دەڵێم نا،چەند جارێکى دیکە ئەم شیعرە پێویستى
بەخوێندنەوەیە،ئایا دەزانى ژمارە"7"لاى"زەردەشت" پیرۆزترین ژمارەیە؟
بۆچى ئەم دێرە سەر لەبەرى شیعرەکەمى تەنیوە؟ئەوین لاى من ئەزمونکردنێکى
شەهوانى و خۆ بەتاڵ کردنەوە نییە، گەڕانەوەشم بۆ منداڵى گەڕانەوەیە بۆ
ئەوینێکى بێگەرد،گەرانەوەیە بۆ ئەو ڕۆژانەى درەختێک دەهاتە ژووانم و
کانیاوێک دەستگیرانم بوو، بەڵێ لەدڵى مندا ژنێکى باڵندەو کۆترێکى
نامەبەر و نیشتمانێکى بێ پەساپۆرت هەمیشە لە هەوڵى فڕین و نیشتنەوە
دان!
پ/ لە نێو وەرزى شیعرەکانتدا هەمیشە"با"ئامادەیە،وشە نەماوە
نەیلەرێنێتەوە،ئایا ئێوە هیچ پەیوەست بوونێکتان لەگەڵ با دا هەیە؟
و/ لە شیعر دا بە زۆرى وشە لەمانا فەرهەنگیەکە دادەماڵدرێت گەر
وانەکەین جیاوازى لەنێوان شیعر و پەخشان شیعر و قسەى ئاسایى بەدى
ناکرێ،پاشان شیعر پشت بە ڕێزمان و ڕێساکانى زمان نابەستێت زمانى
مەجاز"میتافۆڕە"ڕووبەرێکى فراوانى هەیە ناکرێ ئەمە لە ژانەرەکانى دیکە
دا هەبێ،خۆ ئەگەرئەم شێوە ئاخافتنە بۆ نمونە لەڕێزماندا بەر چاو کەت
ئەوا دەتوانین بڵێین زمانى شیعر زاڵە بەسەریدا،هەر ئەوەشە واى کردوە
زاڵدەستى شیعر لە ئەدەبدا تەواو هەستى پێبکرێت،وشەى "با"لەشیعرەکانى
مندا ئەوەندەى ڕیتمکێکى مەجازى هەیە ئەوەندە سەروکارى لەگەڵ مەنتیقدا
نیە،من ڕەنگم داوەتە "با" خۆ با بەچاو نابینرێت تەنها هەستى پێدەکرێت،
ئەدى نابینى لە شیعرى مندا"با"یەکى دەسگێڕ بەناو کۆڵانەکانى هەڵەبجەدا
دەگەرێ هاوار دەکا،یاڵلە سێو سێوى منداڵ؟!
پ/ لە شیعرى "گەردونساز"تۆ دەڵێیت"ئەسپ نەماوە نەمگڵێنێ/هەموو ڕێگاو
بانەکان گاڵتە بەسوار چاکیم دەکەن" ئایا بەڕاستى وایە کە هێشتا گوڵانى
نەبۆتە سوار چاکى عیشق و تەپو تۆزى مەعشوقەکەى وونى کردوە؟
و/ لێ، ناکرێ ئەم عیشقە بەڕەهایى لەڕوانگەیەکى فیزیکیەوە سەیر
بکرێ،جەستەپێوەر بێ بۆ عیشق و لەدەرەوەى جەستەدا ئەوینێکى تر بەدى
نەکەین،ئەزیزى من،ئەسپ لەپاشخانى رووناکبیرى ئێمە دا هێمایە بۆ هێز،من
بۆ زەمەنم ئاراستە کردوە دیسانەوە"من"ى شاعیر نوێنەرایەتى ئەوانى دیکەش
دەکات بەتەنێ لەسەر خۆى ناوەستێ بیرت نەچێ،لە گەردونساز
دا"گلان.فرێدان.دۆڕان."دەبینى،گەرانەوە بۆ نزیکترین چاوگى مێژوو هەر
لەسەردەمى شێخ عوبێدوڵاى نەهریەوە زەمەن دمگلێنێ و مێژوو گاڵتە بەسوار
چاکیم دەکات،شانازى بەچیەوە بکەم لەو ئەزمونەکەمەى ١٨ ساڵى ڕابردوى
بەشێک لەجوگرافیاى لا شەمان چیترمان هەیە بۆ گووتن؟ بەڵێ وونى کردووم.
پ/ زۆربەى شیعرەکانت ئاوێتەیە لە هاژەى ڕووبار ئایا یەکەمین جۆگەلەى
شیعرت دەچێتەوە نێو ڕووبار؟
و/ بەڵێ یەکەم نامیلکە شیعرى من بەناوى"ڕووبارێک لە سەر
خۆشیدا"لەساڵى1998دا بڵاوکرایەوە.
پ/ تێڕوانینى ئێوە چیە بۆ شیعرى ئیمڕۆ؟
و/ من پێم وایە ئەوندەى"شیعر"پۆڵنبەندى خۆ یکردوە بوارەکانى دیکەى
ئەدەب نەیانتوانیوە لەو ئاستەدابن،ئەو ڕەنگدانەوە لەشیعرداهەیە وەک
تەجاوەز کردن لە ڕۆمان و چیرۆکدا نابینم ،بێگومان بەختیار على بەدەر
لەوانى دیکە تەماشا دەکرێت.تێروانینى من بۆ شیعرى ئەمرۆ ڕەنگە جیاوازى
لە تێڕوانینى خوێنەرێک یا ڕەخنە گرێک،هەبێ،ڕەخنەى ئێمە لەئاستى تێکستە
ئەدەبیەکاندا نیە،نەیتوانیوە قۆناغ بەندى قۆنا جیاوازەکانى شیعر
بکات،بەداخەوە زۆر نوسین و کەم خوێندنەوە یەکێکە لەپەتا کوشندەکانى
ئەدەبى کوردى،بەتایبەتى لەگەنجاندا نەزعەیەکى ئەنارشى پەلى کێشاوەتە
ناو رۆژنامەگەرى کوردى و تادێ ئەزمونى دواى ڕاپەڕین ناشیرین تر دەبێ.
پ/ زیاتر چ بابەتێک دەخوێنیتەوە.
و/ لەهەر چوار وەرزى ساڵدا،لەساڵانى هەشتاوە دەتوانم بڵێم کەم ڕۆژ هەیە
بەبێ خوێندنەوە،کەم شەو هەیە بەبێ خوێندنەوە بەسەرم بردبێ،من
نەمتوانیوە بەشێوەیەکى مەنهەجى بخوێنمەوە یان بابڵێم کورسى کورسى کتێبم
نەخوێندۆتەوە،خوێندنەوە بۆمن خۆراکێکی هزرى بووە جگە لە ڕۆژنامە و
گۆڤارەکان بابەتى جیاوازم خوێندۆتەوە،شەوانى زستان زۆر حەز
لەخوێندنەوەى ڕۆمان دەکەم،لەگەڵ هەر پشودانێک لەکاتى خوێندنەوە هەستى
تینووى خۆم بەشیعر ئاو دەدەم و دواى حەسانەوە بەشیعرێکى جوان
دەگەرێمەوە بۆ ئەو بابەتەى لە بەر دەستم دایە.
پ/ دوا پەیڤى ئەدەبیتان چى یە بۆ؟
بێدەنگى/ واتا فڕین بە ئاسمانى خەیاڵدا.
ماچ/ تینوێتیم ناشکێنێ.
کتێبخانە/ باخچەیەکە هەمیشە دەست بۆ میوەى شیعرم دەبەم.
ئاوێنە/ ڕەقم لێیە چونکە ناخى کەس دەرناخا.
کات/ تا ئێستا نەمزانیوە ڕێزى بگرم پێم وانیە دواتر فێر بم.
مردن/ براگەورەیە.
شەرم/ لەبەرانبەر بەئەدەبەکاندا شەرمنم بەپێچەوانەوە نا.
ئێوارە/ ئەو ڕۆژانە نیگەرانم کە هەڵەیەک لە ژیانمدا هەبێ.
پ/ دوا پڕۆژەت؟
و/ هەمیشە لەگەڵ شیعردام خۆزگە وازى لێدەهێنام.
پ/ وێنەیەکى ئێوەمان دەوێت بۆ رۆژنامە
و/ لە دوا دیوانە شیعریشم کە بڵاو کرایەوە ئامادە نەبووم وێنەکەمى
پێوەبێت،بۆ ئەوەى شیعرەکانم خۆیان ببنە وێنە .
بەڵام ئێمە ناچارمان کرد بە هەر شێوەیەک بیت وێنەیەکى بگرین کە دواجار
خۆشحاڵ بوو.
پرۆفایل:
ناوى سیانى(هەمزە حەسەن عەبدوڵا) ناسراو بە(هەمزە گوڵانى)، لەدایک بووى
١٩٦٤کۆى بەرهەمە شیعرەکانى لە دیوانێکدا بە ناوى(باخدێرو ئاهەنگى باران)
ساڵى٢٠٠٩ کە ٣٨٤ لاپەڕەیە بڵاو کردۆتەوە، ناوبراو دانیشتوى قەزاى
رانیەیە.
ماڵپەڕی بەنگینە پیرۆت نوری
|
