په‌یوه‌ندیپه‌رتووکخانه‌رۆشنبیرییلینکئه‌رشیفنووسه‌رانده‌سپێک

٨\٧\٢٠١٠

ئازادی له‌ منداڵییه‌وه‌ سه‌رهه‌ڵده‌دا.

عه‌بدوڵا ئۆج ئالان


وه‌رگێڕانی له‌ تورکییه‌وه‌: ڕێبوار هه‌مه‌وه‌ندی

- به‌شی کۆتایی -

 

ژیانی تێکۆشه‌ری به‌وه‌ سه‌رکه‌وتن به‌ده‌ست ده‌خات که‌ به‌ته‌واوی خۆتی بۆ ته‌رخان بکه‌یت ، دایکم زه‌ختی ده‌کرده‌ سه‌رم پێی ده‌گووتم { ئه‌مه‌ چییه‌ به‌بێ هیچ به‌رامبه‌رییه‌ک 10/15 منداڵێکی گونده‌که‌ په‌روه‌رده‌ ده‌که‌یت ؟ } ، من ئه‌و منداڵانه‌م ده‌کرد به‌ خاوه‌ن قوتابخانه‌ و ده‌یانم کرد به‌ پیاو ، دایکم ئه‌م کارانه‌ی منی به‌م شێوه‌یه‌ ده‌هێنایه‌ زمان { کێ وه‌ک تۆ ده‌کات ؟ } ، زاته‌ن که‌س وه‌ک منی نه‌ده‌کرد ، ئه‌و تایبه‌تمه‌ندییه‌ی ئه‌وکاته‌ خستمه‌ ئاراوه‌ ئه‌وه‌بوو که‌ مرۆڤم به‌ره‌و ئاقارێک ده‌برد که‌ باس له‌ خواسته‌کانی خۆی بکات ، له‌لایه‌کی تریشه‌وه‌ منداڵانێک که‌ به‌گوێره‌ی خۆیان په‌ره‌یان به‌خۆیان نه‌ده‌دا .


ئه‌وکاته‌ ده‌وروبه‌رمان هه‌ستیان به‌م گۆڕانکاریانه‌ی من کرد ده‌یانگووت : ئه‌م منداڵه‌ نابێته‌ خاوه‌ن خێزانێکی ساده‌ ، ئه‌وکاته‌ دایکم پێی ده‌گووتم که‌ من نابم به‌ خاوه‌ن خێزان ، به‌م شێوه‌یه‌ ڕه‌خنه‌ی ده‌گرت { که‌س کچ به‌تۆ نادات ، که‌س ئیشت پێنادات } ، له‌وانه‌یه‌ ئه‌ویش به‌گوێره‌ی خۆی له‌سه‌ر حه‌ق بوایه‌ ، ئه‌مه‌ش ئه‌وه‌ی نیشان ده‌دا که‌ له‌ مندا ئیشاره‌تی سه‌رچاوه‌یه‌کی ژیان هه‌یه‌ یان به‌گوێره‌ی بیرکردنه‌وه‌ی ئه‌و من که‌ ته‌ندروستیانه‌ و ڕاستیانه‌ بیر ناکه‌مه‌وه‌ .


له‌یادمه‌ ، ئه‌وکاته‌ له‌ چوارده‌ورمدا چه‌ند منداڵانێک هه‌بوون ، هه‌موویانم هێنایه‌ سه‌ر ڕێی ڕاست یارمه‌تیه‌کی زۆریانم دا تاکو بخوێنن ، چی له‌به‌شی دین یان به‌شی قوتابخانه‌ دوایش له‌ به‌شی ئایدۆلۆژی یان به‌شی سیاسه‌تیش سه‌رم له‌ به‌ڵادا بوو به‌رده‌وام له‌ ڕه‌وشێکدا ده‌ژیام که‌ خواسته‌کانم به‌ده‌ست نه‌ده‌که‌وت ، له‌ ڕاستیدا هه‌موو ئه‌و به‌شانه‌م ده‌په‌رست ، به‌ڵام به‌ده‌ست نه‌خستنی خواسته‌کانم یان منی بۆ پرسی ئه‌وه‌ی چۆن ده‌توانم باشترینیان به‌ده‌ست بخه‌م ئه‌مه‌ بردمی بۆ ئه‌و ئه‌نجامه‌ ، هیچ که‌سێک وه‌ک من گرێدراوی مامۆستا و براده‌ری نه‌بوو ، هه‌موو مامۆستاکانم باشم ده‌ناسن ، زانیم چۆن قازانی خۆشه‌ویستی ئه‌وان به‌ده‌ست بخه‌م ، ئه‌مه‌ نه‌ک ته‌نها به‌ گووتن به‌ڵکو به‌ڵگه‌ هه‌یه‌ له‌ ئارادا ، له‌ هه‌موو چینێکدا مامۆستا هه‌یه‌ ، براده‌ره‌کانیش هه‌ر وابوون ، ئه‌وانه‌ی 20/30 ساڵ له‌مه‌وبه‌ر من ده‌ناسن تاکو ئێستاش هه‌ر دۆستمن ، براده‌ری تورکیشم هه‌بوو ، له‌وانه‌یه‌ ئێستا له‌ناو ده‌وڵه‌تدا له‌ پله‌ی به‌رزدا بن ، دڵنیان تاکو ئێستاش هه‌ر وه‌ک دۆستێک باسم لێوه‌ ده‌که‌ن ، ئه‌وه‌ی ده‌مه‌وێت بیڵێم ئه‌وه‌یه‌ که‌ هه‌وڵێکی زۆرم هه‌یه‌ بۆ دروستکردنی براده‌ری .


زه‌حمه‌ته‌ ڕابه‌رایه‌تی براده‌رت بکه‌یت ، تاقی بکه‌نه‌وه‌ ده‌بینن که‌ چه‌ندێک زه‌حمه‌ته‌ ، سه‌ره‌رای هه‌موو شتێک به‌بێ ئه‌وه‌ی دڵیان بشکێنم و عاجزیان بکه‌م ، ڕابه‌رایه‌تی کردنی ببراده‌رانت له‌وانه‌یه‌ بێته‌ هۆی دڵشکاندنیان ، زۆر زه‌حمه‌ته‌ به‌سه‌ر که‌سێکدا به‌رز بیته‌وه‌ ، به‌ڵام که‌ ئه‌م سه‌رکه‌وتنه‌ت به‌شێوازێکی باش ئه‌نجامدا بێگوم دڵی پێخۆش ده‌بێت ، ئه‌گه‌ر مامۆستا مامۆستای هه‌بێت به‌مه‌ دلخۆش ده‌بێت ، ئه‌گه‌ر ببیت به‌ سه‌رۆکی براده‌ره‌که‌ت ئه‌مه‌ش دڵخۆشی ده‌کات .


حه‌سه‌ن بینداڵ براده‌ری منداڵیمه‌ که‌ خه‌ڵکی گوندی [ جیبین ] ه‌ ، ئه‌م گونده‌ گوندی تورکانه‌ ، تاکو ئێستاش ئه‌و بنه‌ماڵه‌یه‌ به‌باشی باسی ئێمه‌ ده‌که‌ن ، زۆریان حه‌ز ده‌کرد که‌ بانگێشم بکه‌ن بۆ ماڵی خۆیان ، ڕێزداریه‌کی وا هه‌بوو له‌ نێوانماندا ، ئێستا بزووتنه‌وه‌یه‌کی گه‌وره‌ین ، ڕووبه‌ڕوی نه‌مان بوینه‌ته‌وه‌ به‌ڵام هه‌رگیز ئه‌و ڕێز لێنانه‌ له‌ده‌ستی خۆمان ناده‌ین .


تاکو ئێستاش له‌ ناوه‌ندی پارته‌که‌مانم ، نابێت چاوه‌ڕێی ئه‌وه‌ بکرێت که‌ به‌ سانای شیتاڵ ده‌بم و شی ده‌کرێمه‌وه‌ ، ده‌ڵێن گوایه‌ کابرا ژیره‌و پێی وه‌ی خه‌ریک ده‌بین نه‌خێر ئه‌گه‌ر شێتیش بم ده‌ست به‌رداری ئه‌م کاره‌ نابم و وازتان لێناهێنم ، که‌سێک له‌ ته‌مه‌نی 7 ساڵییه‌وه‌ خۆی بۆ ئه‌م کاره‌ ته‌رخان کردبێت به‌ سانایی ده‌ست به‌ردار نابێت ، له‌ یادمه‌ : مامۆستاکه‌م هه‌ڵی ساندم تاکو له‌گه‌ڵ که‌سێکدا زۆرانبازی بکه‌م ، پێم وابێت حه‌سه‌ن بینداڵ بوو ، شه‌رمێکی زۆرم ده‌کرد ، ده‌مگووت { له‌گه‌ڵ ئه‌و براده‌ره‌ زۆرانبازی ناکه‌م } ئه‌و به‌هێز تر بوو ، من له‌ گه‌مه‌ی زۆرانبازیدا هه‌ندێک لاواز بووم ، ئه‌و کاته‌ به‌م شێوه‌یه‌ بیرم ده‌کرده‌وه‌ : هه‌ڵسم یان هه‌ڵ نه‌سم ؟ چه‌ندین ڕۆژ و چه‌ندین هه‌فته‌ و چه‌ندین مانگ هه‌ر بیرم له‌و مه‌سه‌له‌یه‌ ده‌کرده‌وه‌ ، ده‌مزانی نزیک نه‌بونه‌وه‌م له‌م کاره‌ باشتره‌ به‌ڵێ ئه‌وه‌ی که‌ زیاتر سه‌رکه‌وتنم تیا هێنا ئه‌مه‌ بوو ، سه‌ره‌رای ئه‌وه‌ی هه‌ڵسانم بۆ زۆرانبازی زه‌حمه‌ت بوو به‌ڵام زۆر گرنگه‌ که‌ به‌زانسته‌وه‌ خۆت له‌ به‌ڵا نزیک نه‌که‌یته‌وه‌ ، به‌و شێوه‌یه‌ هه‌ناوی خۆمم له‌سه‌ر ئه‌و بناغه‌‌یه‌ پێکهێنا ، مانه‌وه‌ به‌ ته‌عادولی‌ له‌م یاریه‌دا ئه‌وه‌ ده‌گه‌هێنێت که‌ دۆڕاندنێکی زه‌قت قه‌بوڵ نه‌کردووه‌ .
له‌ هه‌موو بوارێکی ژیاندا من به‌و شێوه‌یه‌م ، له‌ فێربونیشدا هه‌ر وام ، کاتێک هه‌وڵم ده‌دا پۆل ببڕم ، هه‌ر چه‌نده‌ حاڵی بوون زۆر بوو بێتیش هه‌وڵم ده‌دا ژماره‌ی باش له‌ وانه‌کاندا به‌ده‌ست بخه‌م به‌ڵام به‌لامه‌وه‌ گرنگه‌ که‌ به‌لای که‌مه‌وه‌ له‌ خوار له‌ % 50 به‌ده‌ست نه‌هێنیت ، ته‌نها چه‌ند وانه‌یه‌ک نه‌بێت که‌ ژماره‌ی پله‌ی ده‌رسه‌کانم که‌م بوون به‌ گشتی ژماره‌ی باشم به‌ده‌ست ده‌خست ، ئه‌مه‌ به‌درێژایی ژیانم هه‌ر وابووه‌ ، له‌ کاتی ڕێکردندا .. له‌کاتی خه‌ریک بوون به‌ هه‌موو شتێکه‌وه‌ .. له‌ قۆناغی ئاماده‌ییدا .. یان هه‌ندێک شتی سه‌رنج ڕاکێشه‌ر له‌ گونده‌کانی ڕۆژهه‌ڵاتی ناوین .. یان له‌ناو شه‌ڕێکی زۆردا هه‌موو ئه‌مانه‌ نه‌فه‌س به‌ نه‌فه‌س به‌ڕێوه‌ ده‌چوو .


ده‌بێت سه‌رکه‌وتن به‌ده‌ست بخه‌م ، دۆراندن هه‌رگیز قه‌بوڵ ناکه‌م ، ئه‌م دوو هه‌سته‌ ئه‌وه‌ ده‌گه‌هێنێت ئه‌گه‌ر خۆم ئاماده‌ی کارێک نه‌که‌م ده‌ستی بۆ نابه‌م ، ئه‌مه‌ ئه‌و تایبه‌تمه‌ندییه‌ که‌ له‌کاتی به‌ده‌ست نه‌خستنی هێز له‌ کارێکدا خۆت پێوانه‌ بکه‌یت ، له‌ ڕاستیدا زۆران بازێکی باش نییم ، سه‌ره‌رای ئه‌مه‌ش چوون بۆ گۆڕه‌پان و سنگی خۆت ده‌رپه‌ڕێنیت ئه‌مه‌ شیوازێکی باش نییه‌ ، له‌ هه‌موو گه‌مه‌کاندا من وام ، ئه‌و شته‌ی قازانجی ده‌که‌م زاته‌ن قازانجی ده‌که‌م ، له‌ وانی تریشدا به‌ ته‌عادول ده‌مامه‌وه‌ ، پێم وایه‌ له‌ گه‌مه‌یه‌کی که‌مدا دۆراندنم هه‌یه‌ ، ئه‌مه‌ تایبه‌ت مه‌ندی پسکۆلۆجی و که‌سایه‌تیه‌ .


شیوازی من زۆر سه‌رنج ڕاکیشه‌ره‌ ، کاتێک یه‌که‌م نوێژم به‌ست که‌ له‌ قۆناغی سه‌ره‌تاییدا بووم ئیمامی مزگه‌وته‌که‌مان وابزانم ساڵی 1984 کۆچی داویی کرد پێی ده‌گووتم { ئه‌گه‌ر تۆ به‌و خێراییه‌ به‌رده‌وام بیت به‌م زوانه‌ ده‌فڕیت } له‌گه‌ڵ به‌ستینی یه‌که‌م نوێژمدا ئیمامی مزگه‌وت ئه‌و هه‌لسه‌نگاندنه‌ی له‌باره‌مه‌وه‌ کرد ، له‌ ڕاستیدا زۆر له‌ دوعاکان حاڵی نه‌ده‌بووم ، به‌ڵام به‌لای که‌مه‌وه‌ چاودێری کاره‌کانم ده‌کرد ، شێوازی چاودێری کردنم ، وای له‌ ئیمامه‌که‌مانی کرد که‌ هه‌ڵسه‌نگاندنی له‌و شێوه‌یه‌ بکات ، له‌باره‌ی ژیانمه‌وه‌ نمونه‌یه‌کی زۆری له‌و شتانه‌ هه‌یه‌ ، ده‌ستپێکردنی هه‌موو کارێک به‌ جدی و به‌ واتا به‌ره‌و ئه‌نجامێکی باشت ده‌بات .


خودی ژیان خۆی خه‌یاڵه‌ ، ئایا تۆ له‌ناو خه‌ودا خه‌و ده‌بینیت ؟ ، له‌ راستیدا سه‌رده‌می منداڵی من شتێکی سه‌رسوڕێنه‌ر نییه‌ له‌ ئارادا ، ئه‌گه‌ر سه‌رنج بده‌یت ، له‌دوای ره‌وشی ژیانی هه‌موو که‌سێکه‌وه‌یه‌ ، ئه‌وه‌ی سه‌رنج ڕاکێشه‌ره‌ زاته‌ن ئه‌مه‌یه‌ ، دایک و باوک شتێکی زۆر ناده‌ن به‌ منداڵه‌که‌یان ، زاته‌ن ئاوێک و نانێکی پێویستیش نییه‌ له‌ ئارادا ، قوتابخانه‌ نییه‌ ، ڕه‌وشێکی واش نییه‌ که‌ به‌ته‌واوی خه‌و و خه‌یاڵ ببینیت ، منداڵه‌کانمان له‌ خاکێکی نه‌زۆکدا ده‌ژین ، ده‌توانرێت به‌مانه‌ بوترێت خه‌یاڵ .

___________________________________
ئه‌م بابه‌ته‌ له‌ په‌رتوکی (چالاکی و زمانی شۆڕش)ه‌وه‌ وه‌رگیراوه‌.

 

hamawandi101@live.com