|
٢٢\١٠\٢٠١٣
با ''ماچ''
نەکەوێتە پەیوەندیی نێوانمانەوە!
ئەرسەلان مەحمود
لێرە ئەوەی هەبێ، لەژێر پرسیاردا دەناڵێنێت، لێرە ئەوەی هەبێ،
لانیکەم لەجێگەی خۆیدا نییەو، بەلاڕێدا براوە، لێرە ئەگەر هەر چار نەما،
ئەوە بەخودی یاسای دارێژارو، دژایەتی یاسا سروشتییەکان دەکرێ، لێرە
جیاوازییەک بەدیناکرێ لەپێناسەکردنی کولتوورو، بەهای ئەخلاقی، لێرە
پێش ئەوەی یەکە پێکهێنەرەکانی کۆمەڵگە، بڕیار لەسەر چۆنایەتی ئاکاری
کۆمەڵایەتی و، کردەوەی تاکێتی خۆی بدات، کۆمەڵگە بڕیاری خۆیداوە،
راستەوخۆ دەبێتە بەشێک لەکردارەکانی کۆمەڵگە، لێرە ئەوەی بکەوێتە
دەرەوەی سەوابتاتی بۆماوەیی، یاساغەو، ماچێک بەسە بۆ ئەوەی ئادابی گشتی
بخەیتە ژێر پێشلێکاری و، هەڕەشەی هەڵوەشاندنەوە!
سەیرە لێرە، شتێک نەمابێ دەستدرێژی نەکرابێتە سەر، ئەمە لەمافی
موڵکایەتییەوە بگرە تا دەگا بەسەلامەتی مافی ژیانکردن، لەمافی
منداڵێکەوە بگرە، تا دەگا بەمافی گەورە بێدەسەڵاتێک، لەخەتەنەی
کچانێکەوە بگرە تا دەگا بەسوتانی هەزاران، لەبەلاڕێدابردنی سەرخان و،
ژێرخانی وڵاتەوە بگرە تا دەگا بەواڵاکردنی سنور، جاچیماوە لەسرووشتی
هەبوون، نەشێوێندرابێ و، داواکاری گشتیش لەسەری بەدەنگ هاتبێت؟!
سەرنجڕاکێشە ئەم وڵاتە، پێت ئەڵێت، ئەبێ دوفاق بیت، هەرچیت ئەوێ بیکە،
تۆ ئازادی بەڵام بەدزی، تۆ ڕەهای بەڵام نابێ ببیندرێی، پێت ئەڵێت، بڕۆ
سەروەت و سامانی ئەم میللەتە هەمووی بەرە بۆ خۆت، بەڵام بەدزی، پێت
ئەڵێت، ڕوایەتی لەدیموکراسیەت و، مەدەنیبووندایە، بەڵام بەڕواڵەتی، پێت
ئەڵێت، ڕۆڵەی سەردەمەکەی خۆتبە، بەڵام وەک باوانت قسەبکەو، ڕەفتاربکە،
جاچیت پێناڵێت لەدوفاقی، دەی بڕۆ عاشق بەو، ماچیش بگۆڕەوە، بەڵام بەدزی
و، ...هتد، هەر کامێک لەمانەی سەرەوە بەئاشکرایی بکەی، دەکەویتە خانەی
پێشلکردنی ئادابی گشتییەوە، دەدەی سەری ئەم زێرابە داپۆشن، هەڵاوی
دوفاقی، شاڵاوی خۆوێناکردنەوە، ڕۆژێکدێ دەمانخنکێنێت!
لەکۆمەڵگەی دواکەوتوودا، گرفتەکان هەر لەپێشێلکاری ئازادییەکانی تاک و،
بەرگرتن بەهەژموونی دنیایی نوێدا، خەستنابنەوە، تیرۆر هەیە، تیرۆرکردنی
کەسێتی مرۆڤەکان، بێناسنامەکردنی تاک، بووە بەرۆتینێکی رۆژانەی
دامەزراوە کۆمەڵایەتی و، کارگێڕی و، گەلییەکان، هەر ئەم ئەقڵیەتەیشە
وایکردووە هەر کاتێک تاکەکان دەم و دەستیان دایە تێکشکاندنی کەرامەت و
کەسیەتی یەکتری، وەک هێمای سەرکەوتنێکی گەورە لەبۆتەی مێگەلدا، ئەژمار
بکرێت، درۆ و بوختان هەڵبەستن، دۆزینەوەی عەیب و، عاری کۆمەڵایەتی
ڕتووشکراو، بەلارێدابردنی کەسانی سادەو ساکار، مەترسییەکە بەجۆرێکن،
ئەوەی بیەوێ هەبێ، ئەوەی بڵێت هەم، نابێت لەخۆی غافڵبێت، چونکە
بێپەروا پەلاماری ئەدرێت، جیاوازی ناکرێت بەرەش و سپی، دینداریش هەر
ئەبێ بەو جۆرە بکەی ئەوان تەبلیغاتی بۆ دەکەن، ئەم کولتوورە بۆگەنە،
بەتەنها هەر دەرهاویشتەی کایە کۆمەڵایەتییەکانی نییە، بەڵکە لەناو
تەواوی هێزە سیاسیەکانیشیدا رەنگیداوەتەوەو، بەهەمان شیوەیش پێرۆ
دەکرێت، لەم جۆرە کۆمەڵگەیانەدا رێزی مرۆڤ بەهەند وەرناگیرێت، بەڵکوو
ئەوەی تیایدا بەئامان نەگیراوە ئەوە خودی مرۆڤە وەک تاک، ئەمە هەم
لەفۆڕمە دینیەکەیداو، هەمیش لەچوارچێوە بەناو عیلمانیەکەیدا،
لەدەقدراوە، لەلای ئەم جۆرە سیستمانە، مرۆڤ تەنیا هەر ئەوەندە بەهای
هەیە کاتێ لەگەلیاندا هاوتەریب و، هاوخان بێت و، بە قازانجی ئەوان
هەلسوکەوت بکات، واتە وەک کاڵا سەیری کەسیەتی مرۆڤ دەکریت و، هەر وەک
ئەوەیش بەکار دەبردرێت. کۆنترۆڵکردنی تاکەکان لەبازنەی نەرێت و، یاسا
باوەگەراکاندا، بەجوریکە، زاتی ماچکردنێکی یەکتری نەکەن و، رێگەیان
پێنادرێت هەبوونیان وەک ئەوەی شیاوی هەبوونە، ئەزموونبکەن.
لەبەر ئەوە، کۆیلەن ئەوانەی باوەڕ بەوە
دەکەن لەکۆمەڵگەیەکی نەرێتی و سوننەتگەرادا، نەک هەر وەها تەبلیغاتێکی
درۆینەی هاتنە ئاراوەی کۆمەڵگەی مەدەنی و، ئازادی تاک و، ئەمجۆرە شتانە،
بەڵکو بازاڕی ئەم نەوعییەتەیش لەخەڵکی ئازادیخواز، بەهۆی ستەمی
فرەلایەنی ئەم کۆیلەگەرە هەمەکییانەوە، تایبەتیش لەناو چینە
باڵادەستەکەی کۆمەڵگەدا، لەخێزانەوە بگرە تا بەئۆرگان و دامەزراوە
جیاکانی تری حکومەت و، دەوڵتدارێتی دەگات، بەربگرێ و بەڕمێنبێ،
هەرگیز روینەداوە بوونێکی نەگۆڕو وەستاو، بازاڕێکی وەها بەبنەما
بخوڵقێنێ، ئەمە ڕاستینەیەکی مێژوینی نکۆڵی هەڵنەگرەو، هەرگیزیش بەبێ
سازاندنی ژینگەیەک بۆ سەربەخۆ یبوونی زاتی، قسەکردن لەسەر
سەربەخۆیبوونی بابەتی درۆینەو تەنانەت گاڵتەجاڕیشە، بەڵێ یاریکردنە
بەعەقڵی تاک تاکەی پێکهاتە کۆمەڵایەتی و جڤاکییەکان، تا ئەم ڕەنگدانەوە
عەقڵیە باوگەرایەیش زاڵبێ و، نەتوانێ لەگەڵ هەژموونی دنیایی نوێ و،
مۆدێرنێتەدا جوتبێ، ژیانێکی نوێ و، ئازادییەکی شایستە بەماف و
ئازادییەکانی خەڵکی، دیسانەوە دەڵێم وەجاخکوێرەو، هەرگیز لەدایکنابێ.
ماڵپه‌ڕی ئه‌رسه‌لان مه‌حمود
|
