بەختیار عەلی و(هونەری بەفیڕۆدان)ی ئەقڵ!

سه‌لام عه‌بدوڵا  

1-
نزیکەی سێ هەفتەیە، هەفتەنامەی چاودێر، ریکلام بۆ بڵاوکردنی چاوپێکەوتنێک لە گەل بەختیار عەلی، کردو ئیمڕۆ 5/11/2007لە بەشی رەخنەی ئەدەبی، لاپەڕەی 5، بڵاوکرایەوە.
لەم گفتوگۆیە، بەختیار عەلی دەڵێ: (ئەوانەی خۆیان دەتەقێننەوە، گەر ساڵانە جەژنی لەدایکبوونیان بکردایە، نرخی ژیانی خۆیان و ژیانی خەڵکی تریان دەزانی.)
هاوار بەماڵم لەم نەزان و نزانییە! ئاخر ئەگەر جەژنی لەدایکبوون ئەو کاریگەرێتییەی هەبوایە، ئەوا نە لەشکری جاشە مۆدێڕنەکانی(بلاک وۆتەر) کە بەناهەق خەڵکیان کوشت، نە سوپای مۆسۆلۆنی و هیتلەر و فرانکۆ دەیان ملیون مرۆڤیان دەکوشت، نە هۆڵەندا، پورتوگال، ئەسپانیا و بەلژیکا خەڵکی ئەفریقایان کۆیلە دەکرد، نە خاوەن بانق و سەرمایەدارەکان کرێکارانیان دەچەوساندەوە، نە (Auslaenderbehoerde)ەکەی ئەڵمانیا، ساڵانە بە دەیان هەزار پەنابەر بە زۆرەملی بۆ وەڵاتەکانیان دیپۆرتدەکردو نرخی ژیانی خۆیان و خەڵکی تریان دەزانی. هەموو ئەوانەی ئەو دڕندایەتییە ئەنجامداوەو دەیدەن، هەموویان و هەموو ساڵێک ئاهەنگی جەژنی لەدایکبوونیان گێڕاوە و دەگێڕن، کەچی سەرتاپایان نغرۆی جەنگ و خوێن و کوشتن وماڵوێرانی و چەوساندنەوەی مرۆڤن و چ جیاوازییەکیان لەگەل دڕندەیەکی ئیسلامی توندڕەو نییە.
(بیرتۆڵد بریشت) لە هۆنراوەیەکیدا بەناوی(کوشتن شێوازگەلێکی زۆری هەیە)، دەڵێ:
(بە چەقۆ سکی یەکێک هەڵدڕی،
نان بڕی بکەی یان نەخۆشی یەکێک چارەسەر نەکەی،
یەکێک لە خانویەکی شڕ نیشتەجێ بکەی،
کەسێک دوچاری خۆ بکوژێ بکەی،
کەسێک بە رێگای کارکردنەوە، رەوانەی مەرگ، بکەی،
یەکێک رەوانەی جەنگ بکەی،
لە دەوڵەتەکەماندا، تەنها چەند دانەیەک لەو شێوە کوشتنانە، قەدەغەیە).
مەعریفەتێکی تری نوێ لە چاوپێکەوتنی ناوبراو کە مرۆڤ دەتوانێ لێی"فێر ببێت"، ئەم بۆچوونەیە: (ستروکتوری خێزانی خۆرهەڵاتی پڕە لە ململانێ لەنێوان براو برا و خوشک و خوشک...)
لەراستیدا ئەم جۆرە ململانێیە لە هەموو کۆمەڵگایەک هەیەو نە لە نزیک و نە لە دوور، هیچ پەیوەندییەکی بە ستروکتوری خۆرهەڵاتی و خۆرئاوایی یان باشوو و باکورەوە نییەو دەکرێ سەدان بەڵگە لەسەر ئەم راستییە بهێنین و دوایی ئەو جۆرە ململانێیە تەنها لەنێوان براو و برا و خوشک و خوشک نییە، بەڵکو لەنێوان هاوسێ و هاو پۆل و هاو گەڕەکەکانیشدا هەیە.
بە بۆچوونی فەیلەسوفی ئەڵمانی(فرانس میرینگ) لە وتاری(لەبارەی فەلسەفە و شیعری سەرمایەداری): (نیتشە...فەیلەسوفی کۆمەڵایەتی سەرمایەدارییە....تێگەیشتی مێژووییەکەی وەحشی و دڵڕەقانەیە... تێکستەکانی پڕن لە رق و قینەی دژ بە سۆسیالیزم؛ دژی هەموو جۆرە ناڕەزایی دەربڕینەکانی گەلە، چونکە باوەڕی بەوە هەبوو: ئەوەی دەسەڵاتی دەوێ، دەبێ خزمەتچیشی بوێ). بەپێچەوانەوەی بۆچوونی ئەم فەیلەسەفەو دەیان فەیلەسوف و رۆشنبیری تر، چەند کەسێک وەک بەختیار عەلی، رێبین هەردی، جەمال پیرە، مەریوان قانع، بەکر عەلی و فاروق رەفیق بەو دڕندەیە سەرسامن کە بوون بە(فاڤوریتی)چەند دەزگایەکی راگەیاندن و لەبەر هیچ لەباریو نەزانیان، پشتیوانیان دەکەن، بۆیە بە راشکاوی دەڵێین: ئەو پرۆسەیە کارێکی جەواشە و تاوانکارانەیە لەئاستی ئەقڵ و کردار، واتە بە بەهێزکردنی ئەو رەوتە، مرۆڤی خۆپەرەست، چاوچنۆک، "کەپوزل"، پیاوکوژو چەوسێنەر درووستدەکەن!.
ئەو ئاراستەیە کە مرۆڤ پێی ئیرەیی نابات و شایەنی خاوەنەکانیانە بۆ نموونە، بۆچوونەکەی کاک(مەریوان هەڵەبجەیی)یە کە لە چاودێر(5/11/2007، لاپەڕەی 4ی رەخنەی ئەدەبی) دەڵێ: ساتەوەختی دەرکەوتنی بەختیار عەلی لە ئەدەبیاتی کوردیدا، ساتەوەختێکی گرنگە و پێویستی بەکەسێک بووبێت و جموجۆڵ و تەوژمێک بخاتە ناو زمان و ئەدەبیاتەکەیەوە. بێت و موقەدەسەکان بشکێنێت و زمانێکی نوێ و گوتارێکی نوێ دابمەزرێنێت. بێت و وەڵامی پرسیار و یستی نەوەیەکی تر بداتەوە...ئەم زەمەنە پێویستی بە بەمەشخەڵ هەڵگرێک دەکرد یاخی بێت و بە چاوێکی رەخنەئامێزەوە بڕوانێتە مێژوو کلتوری خۆی...)
دوو کەسی سەر بە حزبی یەکگرتووی ئیسلامی کە لە(رۆژنامەی ئاسۆ)ش کاردەکەن، بەناوی یاسین عومەر و هێمن باقر لە پێشەکییەکەیان بۆ ئەو گفتوگۆیە کە لەگەل بەختیار عەلی سازیاندابوو بۆ گۆڤاری(لیڤین، ژمارە 53)، دەنووسن: (هەر وەستانێکیش لەسەر ئەم رەهەندەی ئەو- بەختیار عەلی-، فەیلەسوف و شاعیرو دێوانەی مەزن"نیچە"ی ئەڵمانیمان بەبیردا دێنێت.).
1-جارێ من فەیلەسوفێک بەناوی"نیچە"ناناسم، بەڵام پێدەچێ مەبەستی ئەو دوو"رۆشنبیرە زیرەکە"، سوکترین و یەکێک لە فەیلەسوفانی دڕندایەتییە بەناوی(Nietzsche) و ناوەکەی بەم شێوەیە دەنووسرێ(نیتشە).
2- لە ئەڵمانیا بە پلەی یەکەم فاشیستەکان و کۆنەپەرەستەکان شانازی بە نیتشە دەکەن. من نازانم ئەم دوو کەسە چییان لەبارەی نیتشە خوێندووەتەوە و دەزانن، تا ئەوەندە پێی سەرسام بن و بە مەزنی ناونووس بکەن؟!. بە دڵنیاییەوە دەڵێم هەردووکیان لەم بارەیەوە دەست سپین، بەڵام نەزانی لۆژیکی خۆی هەیە و زوو پەردە لەسەر رووی خۆی هەڵدەماڵێ!
ئەوجا با بۆ وەڵامەکانی بەختیار بگەڕێینەوە:
لە وەڵامی پرسیاری یەکەم دەڵێ: (لە کۆمەڵگای ئێمەدا زوهدێکی دینی ناشیرین دەرهەق بە مەسەلەی ماف دروستبووە، مرۆڤەکان بە جۆرێکی بێمانا دەستبەرداری مافەکانی خۆیان دەبن، بووە بە فەزیلەت مرۆڤ داوای مافی خۆی نەکات.)
بەختیار دەتوانێ پێمان بڵێت: ئایا رۆژنامەنووسان و نوسەران داوای مافی ئازادی بیروڕا دەربڕین دەکەن-لە ئەڵمانیاش ئەم داواکارییە بەرزدەکرێت-؟! ئایا رۆژانە خەڵک داوای کارەبا، ئاو و زیادکردنی مووچەکانیان دەکەن- ئەم داواکارییانە جیهانین، بۆ نموونە کێشەی ئاوی خواردنەوە جیهانییە-؟ ئایا رۆژانە گەنجان داوای دابینکردنی پێداویستەکانیان دەکەن؟ ئایا کرێچییەکان داوای مافەکانی خۆیان دەکەن؟ ئایا خەڵک ناڕەزایەتی خۆیان دەردەخەن؟ ئایا کەسوکاری ئەنفالکراوەکان داوای مافەکانی خۆیان دەکەن؟ ئایا رۆژانە بە هەزار شێوە ئەو خەڵکە لە رۆژنامە، سایتەکانی ئینترنێت، تەلەفزیون، رادیو و بە خۆپیشاندان، ئیمزاکۆکردنەوەو سکاڵابەرزکرن، داوای مافەکانیان دەکەن؟ ئایا داوای دادپەروەری کۆمەڵایەتی و نەهێشتنی چەوساندنەوە بە هەموو جۆرەکانی دەکرێ؟...هتد
بە کورتی: بەڵێ خەڵک نە دوێنێ و نە ئیمڕۆ و نە سبەی دەستبەرداری مافەکانی خۆیان نەبوون و نابن و مێژووی مرۆڤایەتی، نەک تەنها لە کوردستان، ئەم راستییە دەسەلمێنێ، بۆیە وەڵامەکەی بەختیار بەشێوەیەکی زۆر سادە، رەنگدانەوەی وەهمە بێسەروبەر و قوربانی(زیرەکی نەزانین)ەکەیە.
لە بەشێکی تری وەڵامی یەکەمدا، دەڵێ: (...حیزبی کوردی جگە لە دوکاندارێکی پیرو نەخۆش هیچی تر نییە کە لەسەر کانییەک دانیشتووە....)
ئاخر بەختیار خۆی کوڕی شەرعی ئەو دوکاندارە پیرەیە-من خۆم بەجۆرێکی تر دەیبینم-و بەرپرسە نەزانەکانی گەناڵە راگەیاندنەکانی ئەو دوکاندارانە، بە راست و چەپ بەخەڵک ناساندیان، دەمیان چەور کرد و ئێستا دەبینین گۆڤارێکی ئیسلامی"لیبڕاڵ"ی بێ ئاست کە یاری بە ئاگر دەکات، گفتوگۆی لەگەل سازدەدەن.
بەختیار رێهەڵگری فەیلەسوفی بەربەرییەت و سەرکوتکردنی داخوازییەکانی خەڵکەو باسی مافی مرۆڤ دەکات، ئاخر نیتشە و مافی مرۆڤیان وتووە؟!
رەخنەگرتن لە دەسەڵاتی کوردی کارێکی زۆر ئاسانە، بەڵام پرسیارەکە ئەمەیە: رەخنەکە بە پێی چ پێوەرو فەلسەفەیەک دەگرین. ئاخر (نیشتە)ش رەخنەی لە هەندێ لایەنی کۆمەڵگای بۆرژوازی گرتووە، بەڵام لە روانگەیەکی نوخبەوی ئۆتۆریتری راستڕەوانەوە؛ حزبێکی نازی وەک(NPD)یش زۆر بە توندی رەخنە لە سیاسەتی کۆمەڵایەتی حکومەتی ئەڵمانیاو ئیمپریالیزم دەگرێ، بەڵام ئایا دەیانەوێ بە رەخنەکانیان بارودۆخی ئەڵمانیا بەرەو کوێ ببەن؟ ئایا یەکگرتووی ئیسلامی و کۆمەڵی ئیسلامی و بزووتنەوەی ئیسلامی دەیانەوێت بە رەخنەکانیان لە دەسەڵاتی کوردی خەڵک بۆ کوێ ببەن؟
بەختیارو برادەرەکانی تا سەر ئێسقان لەناو زەلکاوی بیروباوەڕی تاوانکاری نغرۆ بوونەو لە سەردەمی سیستێمی تاوانی رێکخراوی سەرمایەداری ئەو زیقاوە دەرخواردی خەڵک دەدەن و"مێگۆلکە"کانی-من ئەم وشە قیزەوەنە لە بەختیار بە قەرز وەردەگرم-" پێیان وایە"تازەگەرن"، بەڵام لە کاتێکدا کەسانی وا هەبن بڕوا بە چەند"فەرمودە"یەکی پێغەمبەر بکەن لەبارەی زیندوو بوونەوەی مەهدی و-یەکێک بەناوی سید موستەفا سەید عەلی بانگەشەی(مەهدی)بوونی کردووەو پەیڕوانی هەیە- بڕوانە لڤین، ژمارە 54-، بۆچی بەختیاریش پەیڕەوانی نەبێت!
ئەم رۆژانە بەڕێکەوت گۆڤارێکم دەستکەوت بەناوی(بزاو) و لەسەر روبەرەکەی دوو سەردێڕی زۆر کورت نووسرابوو:
1- 1.6ملیارد دۆلار بۆ میدیا ستی لە هەولێر
2- 50%ی فەرمانبەران کەم دەکرێنەوە
بە زەق نووسینی ئەم دوو دێڕە لەسەر یەک و بڕی پارە وڕێژەی فەرمانبەران بە رەنگی سوور، زۆر بەماناترە لە قسە بێسەروبەرەکانی بەختیار کە زۆر ئەڵێ و هیچ ناپێکێ!
لەو دیمانەیەدا، بەختیار دووبارە گاڵتە بە خۆی دەکات و دەڵێ: (سەرکردە پیرەکانی ئەم بزاوتە دنیابینیان نەماوە، تاکە شتێک گەشەیپێدەدەن، تەکنیکەکانی کۆنتڕۆڵکردن و بیرکردنەوەیە).
ئەگەر وابێ، بۆچی ئەو"سەرکردە پیرانە، بە پارەوپوول و بەبێ کۆنتڕۆڵکردن، گۆڤار بۆ گروپەکەی بەختیار دەردەکەن، بۆچی لە تەلەفزیون و گۆڤارو هەفتەنامەکانیان دیمانەی لەگەل سازدەدەن"، بۆ نموونە ئەم جارەشیان هەفتەنامەی چاودێر)؟!

2-
"بەختیار عەلی وای گوت"!
ئاساییە لەسەردەمی سەرکەوتنی دەسەڵات و فکری تاوان و سەربڕینی مرۆڤ و کۆشتنی بەکۆمەڵی بێتاوانان، فکر و بۆچوون و کتێبی هاوچەشنیان بازاڕیان هەبێت، بۆ نموونە لە بازاڕی کتێبی سلیمانی کتێبی هیتلەر(ماین کەمف – وەرگێڕەکە لەبەر نەزانی نوسیویەتی>ماین کەمپفت<!؛ کتێبی جۆراوجۆر لەبارەی نیتشە یان بەرهەمەکانی بڵاودەکرێ و لەپاڵیانەوە دەیان کتێبی سێکسی و دژە ژن یان هێنان رەگەزی مێ بۆ ئاستی جەستە کە کاری هەرە گەورەی پیاوسالارە"بەڕێزەکانە"!؛ هەروا زۆر ئاساییە یەکێک وەک(بەکر عەلی) هاوڵاتی کورد بە مارتین هایدەگەر بناسێنێ و لەولاوە گفتوگۆ لەگەل"فەیلەسوف"مەسعود مەحەمەد بکات و بۆچوونە شەرمئاوەرو نەزانییەکانی وەک کتێبێک بەناوی(پەرژینی بێدەنگی)بڵاوبکات؛ "نوخبەی رۆشبیری" کوردی"پایەبەرز"وەک زانایەکی مەزن، یادی بکەنەوە؛ کاک(شوان ئەحمەد)یش سەرسامی خۆی لەبارەی نازییەک وەک(مارتین هایدەگەر)ەوە بنوێنی لە وتاری(مارتن هایدەگەر و ستایشکردنی ژیانی لادێ – سەرچاوە: کتێبی ناوبراو بەناوی: چەند بابەتێکی فیکری، لاپەڕە55)
کاک شوان ئەحمەد لە گەل بەختیار عەلی چاوپێکەوتن دەکاو، زۆر زۆر زاراوەی بێکەلک و بێ مانا وبێناوەڕۆک و پێکەنیناوی(ئیسلامی سیاسی_لاپەڕەی 115-)بەکاردەهێنێ، منیش لێرەدا دووبارە لەسەر ئەم مەسەلەیە دەوەستم وئەم پرسیارە دەکەم: ئایا هیچ کەس بیستویەتی یەکێک بڵێ: مەسیحی سیاسی، جوو سیاسی، کاکەیی سیاسی، یەزیدی سیاسی، سوبی سیاسی، بودی سیاسی، ئەرمەنی سیاسی، ئالگریشنای(ئاینێکە لە هیندستان)، سیاسی؟!
ئەگەر کەس ئەو جۆرە زاراوانەی نەبیستووە، ئەدی بۆچی بەختیار و"ئەمسالە" ئەو زاراوەیە بەکاردەهێنن؟! لەراستیدا ئیسلام لەگەل بانگەوازی موحەمەد بۆ ئیسلام، بزووتنەوەیەکی سیاسی بووە و ئەگەر قورئان بخوێنین، ئەوا لە چیرۆک و ئەفسانە و جن و جنۆکەکان بگەڕێین، دەیان ئایەت لەبارەی سیاسەتی ئابووری، سیاسەتی جەنگ، سیاسەتی ئاشتی، سیاسەتی خێزان....هتد پێکهاتووە و هەروا بە درێژایی مێژووی ئیسلام رەوتی جیاوازی هەبووەو هەموویان سیاسین. لەبەر ئەو هۆیانە، راگەیاندنەکان خێریان دەگات، ئەگەر لەو زاراوە چەواشەکارە، بگەڕێن!
بەختیار عەلی دەڵێ: (من خەون بە یاسایەکەوە دەبینم بەڕەحمەتر بێت لە تاوانبار، خەون بە قوربانییەکەوە دەبینم دڵنەرمتربێت لە جەلاد- سەرچاوە: وەڵام لە رۆژگاری ونبوونی پرسیاردا، لاپەڕە 28)
ئەگەر ئەم وتەیە بە شێوەیەکی عەمەلی و لە پەیوەست بە دادگاییکردنی سەرانی فاشستی سەیری بکەین، ئەوا بەختیار بە راشکانەوە داوا لە دادوەری سەدام و دەستەکەی دەکات(بەڕەحمتر بێت لەو تاوانبارانە) و بە هەمان شێوە داوا لە قوربانیانی دوێنێی دەستی بەعس دەکات، بۆ نموونە لە(ئەنفالکراوەکان یا زیندانە سیاسییەکان)، دڵنەرمتر بن لە سەدامی جەلاد و هەروا داوا لە"قوربانیانی" ئیمڕۆ، واتە سەددام و عەلی کیمیاوی دەکات(دڵنەرمتر بن لە"جەلاد")ەکانیان!
ئەمە دەقێکی روون و ئاشکرایە و هیچ راڤەکردنێکی تر قبووڵ ناکات وئەوەندە سەقەت و خوارە، لەبارەیانەوە هیچم پێ ناگوترێت. ئەو بۆچوونە وەک ئەوە وایە، یەکێک بە سپارتییەکانی مێژوو بڵێ: کۆیلەکان رانەپەڕن!؛ کۆمۆنارییەکان! ئێوە خراپکاری دەکەن؛ کوردستانیان بەرگری چەکداری نەکەن...هتد. بەختیار پاش لاپەڕەیەک هەر بە خۆی ئەو بۆچوونەی سەرەوە بەرپەرچدەداتەوە!.
بەڕاستی وایە: ئەوەی فرەبێژی بکات، گوریسی باسەکەی لەدەست دەچێ وپینەوپەڕۆکردن بێبایەخ دەبێت و قسەکەر خۆی دەخاتە هەڵدێری هەزاربەهەزارەوە و ئەمەش نموویەکە بۆ ئەم بۆچوون: بەختیار دەنووسێ:(چەمکی لێبوردن بۆ ئەوە نییە، قوربانی لە جەلاد خۆشبێت، بۆ ئەوە نییە ئەوانەی لە گیانی سەدان هەزار کەس بەرپرسیارن، تاوانبارنەکرێن، بەڵکو بۆ ئەوەیە قوربانییەکان لە یەکتر ببورن، بۆ ئەوەیە کورد، عەرەب بە گوناهبار نەزانێت، منداڵانی کەربەلا، منداڵانی تکریت تاوانبارنەکەن...-لاپەڕەی 30)
خوێنەری بەڕێز: من لەو بۆچوونە حاڵی نەبووم، ئەی تۆ؟!
بەختیار بەشێوەیەکی پێکەنیناوی داوا دەکات> قوربانییەکان لەیەکتر ببورن< بەخۆی دەچێتە بەرزی بانانەوە و وەک کەسێک لەدەرەوەی واقیع و مێژوو ولۆژیک، بە یەکچاو سەیری قوربانیانی بەعس و ئەوانەی تا سەرئێستقان بەرگریان لە بەعس کرد وەک فیدایی سەدام، موخابەرات و ئەستخبارات، دەکات. ئایا ئەمە سووکایەتیکردن نییە بە قوربانیانی دەسەڵاتی فاشییەت؟! لێرەدا هەر بەخۆی پشتگیری لە جەلاد دەکات دژی قوربانی....چەقۆ ماچدەکات و تفدەکاتە برین، دەمی قوربانییەکان دادەخات و ئازادی دەدات بە جەلادەکان، بەڵام لەبەر ئەوەی نازانێت چی دەڵێت، خۆی گاڵتە بەخۆی دەکات.
پێدەچێت بەختیار هەموو شتێک گشتگیر بکات، ئەوە نییە باسی<رێزی هەق، رێزی ژیان، رێزی دادپەروەری و رێزی مرۆڤ<دەکات. یەکێک لە گەورەترین کێشەی مرۆڤایەتی بریتییە لە باسکردنی((هەق))، لێرەدا دەبێ پرسیار بکەین: هەق بە پێی چ پێوەرێک؟ هەقی کێ لەبەرامبەر کێ؟. بۆ نموونە، هیگل دەڵێ(ژیان بریتییە لە ململانی لەنێوان دوو هەق-من چۆن خۆم بە هەق دەزانم، جەلادیش بەهەمان شێوە، بەڵام ئەگەر دەسەڵاتم بەدەستەوە بێت، هەموو هەقەکانی جەلادەکە دەنێمە ژێرپێمەوە. ئەمەیە لۆژیکی مێژووی مرۆڤایەتی!))؛بەڕاست ئەی مەبەستی بەختیار کامە هەقە؟!
ئەوە هەر بەختیارە دەنووسێ: (...بەڵام نوسەران و داهێنەران چۆن مەحکومن بە گەڕان بەدوای ئازادی و جوانی لە تێکستدا، ئاوهاش مەحکومن بە گەڕان لە دوای ئازادی و جوانی لە ژیاندا-هەمان سەرچاوە، لاپەڕە276)
ئایا نووسەرەکانی مۆسۆلۆنی، فرانکۆ یان نووسەرە ئیسلامییەکان، نووسەرە ئەمریکییەکان کە جەنگی"هەق"بەرپادەکەن یان نووسەرەکانی(بیڵد تسایتونگ، دۆتشە شتمە....هتد)، نووسەرە شۆفەنیست و لیبڕاڵیش دەگەڕێن بۆ جوانی ژیان؟!
خۆش ئەوەیە لەبەردەم خانەنشینی دەنووسێ(تەقاعودی-لاپەڕە13)، بەڵام لەبەردەم دەیان زاراوەی نەناسراو، هیچی نەنووسیوە تا خوێنەر لە دەقەکەی تێبگات، بۆ نموونە(ئەناتۆمی، رادیکال، سایکۆلۆژی، هۆلۆکۆست، پۆلیوڤونی، لۆکاشییشەوەیە-دەبێ بنووسێ(لۆکاش)یشەوەیە، سەمبولی هەڵەیە و راستەکەی- سمبۆل، ریکۆرد، فۆرمۆلە، کۆنسێپت، فۆبیا، فیمنست- مەبەستی(فێمنیست)ە، کڵێشە، مەبەستی(کلێشە)یە، ئەرگومێنت، ریتوال، ئۆلیگارشی، تابۆ، فالوسییەکان، کۆنتۆ، لۆکاڵ، فاکتەر، مۆبیلیزە، ئەکتیفست، ئەبەستیم، کەرنەفال-مەبەستی کەرنەڤالە، گلۆبالیزم، گلۆبالیزەیشن....هتد
وا بزانم کاک بەختیار هەندێ جار بۆ قۆشمەیی ئەو جۆرە بۆچوونانە دەردەبڕێ، وەک چۆن زاراوە لاتینییەکان بە هەڵە دەنووسێ، وەک: سترۆکتور، دەنووسێ(ستراکتور-پێی وایە ئەم ووشەیە لە تراکتۆرەوە هاتووە-!)؛ لەبری ئیدۆلۆژی، دەنووسێ(ئایدۆلۆژیک، باشترێکە بینوسیبا ئای دۆ، یان ئای ماستاو-لاپەڕەی13)؛ لەبری ئۆپۆزیتسیون، دەنووسێ(ئۆپۆزیسیۆن-لاپەڕە21)؛ لەبری فەناتیکەکانەوە، دەنووسێ(فانەتیکەکانەوە، لاپەڕەی39- ؛لەبری ئەوەی بنووسێ(تیۆلۆژیانە)، دەنووسێ(تیلۆلۆژیانە-لەلاپەڕەی227و لە لاپەڕی225 دەنووسێ تیلیۆلۆگی)؛ لەبری(فۆندەمێنتال)، دەنووسێ(فەندەمینتال-لاپەڕە19)؛ لەبری نێگەتیڤ، دەنووسێ(نەگەتیڤ228-)؛ لەبری ئینستیتوت، دەنووسێ(ئەنستیوت-لاپەڕەی269)؛ دیسپۆت واتە ستەمکار، بۆیە بەکارهێنانی(دیسپۆت و ستەمکار-لاپەڕەی285)لەتەنیشت یەکتر،بێمانایە؛ لەبری ئۆنیڤێرسال، دەنووسێ(یونیڤرسال-لاپەِە200)؛ دەنووسێ(کۆمونە پاریس) لەبری(کۆمۆنەی پاریس)؛ لەبری ململانێی چینایەتی، دەنووسێ(ململانێی چینایەتیین-201).
"خوابکەم"خەڵکی سلیمانی تۆزێک فێری عەرەبی نەبن، دەنا بۆ ئەوەی بیسەلمێنن"رۆشنبیرن"، بەڕاست و چەپ، بە سەددان وشەی عەرەبی بەکاردەهێنن، رێک وەک ناسیاوێکم وان، کە چوو بۆ سەربازی و ماوەیەکی کورت لە ناوچە عەرەبنشینەکان مایەوە، لە گەڕانەوەی بۆ خانەقی، کوردییەکەی"لەبیرچوو" و هەر بە عارەبی یان رستەکانی بەتێکەڵی دەردەبڕی. هەروا من هەرگیز مەبەستم ئەوە نییە، لە نووسیندا زاراوەی بیانی بەکارنەهێنرێت.
بەختیار، بۆ نموونە ئەم وشەو زاراوانە بەکاردەهێنێت کە بەڕاستی زۆر ئاسانن و لەبەرامبەریاندا بە کوردی هەن و پێویست ناکات بە عەرەبی بنووسرێن، وەک(تەحقیق، قەزا، تەفسیر، ئەخلاق، موتلەق، تەقالید، ئیعلامی، وەلائی، عیبرەت، تەعبیر، تێکست، عاتیفی، خسوسییەت، تەساموح، فەرد، دین، مەرجەعییەت، ئیبداع، جەوهەر، ئیدیعا، تەرکیز، نەشاز، ئیقاع، خەلەل، ئەعساب، موعجیزە، تەوزیف، ڕەونەق، مەنهج، عیبادەت، عەورەت، غەیب، ئیمان، میسداقییەت، ئیهانە، موهاتەرات، موقەدەسات، قانون، لەزەت، مەلەف، تەفکیکیە، سوبێگت، وەرشە، ئیفترازی، خسوسی، !ئیدراک، ئیلتیزام، توهمەت، کەشف، زەعیم، فەزا، وەڵاء، موبارەک، مدى الحیاە، ئیلهام، ئەفگانستان-لاپەڕەی123- کەس بە ئەفغانستان دەڵێ ئەفگانستان؟!، قەناعەت، کابوس، ئیبتیزاز، تەداول، ئیقلیمییەکان، خەتەر، فەناکردن، نەرجسییەت، ئیستبداد، موفەتیش، سەقف، موەزەف، فەرز، عەقائدی، موساوەمە، وەعد، تێدیر، ئیختیساسەکان، بێڕەسید، سەحرا، نەقلە، تەعمیم، نەسیحە، موتلەق، لەبەرامبەر بەرهەمهێن دەنووسێ(مونتج)، راستەکەی(منتج)ە، ئیحتیمال، شموولی، خەزین، موفەکیرێک(پێکەنین قەدەغەیە!)، ئیستیفزاز، البپ المباشر-دەیتوانی بنووسێت: پەخشی راستەوخۆ، فەهرەست، عەجیب، وەقائیعانە، ئینتقائی، ئیفلاس، عموومییەت، قەسیدە، شەرح، تەحالوف، ئیفلاس، ((فایل و دۆسییە،لاپەڕەی 223))، هەردووکی یەک شتە، تەشهیر، قازی، جورئەت، فەساد، جیدییەت...هتد، بێجگە لە چەندین هەڵەی چاپکردن، بە مەرجێک، کتێبەکە چەندین جار هەڵەبڕی کراوە!
ئایا ئەوە زمانی نووسینی کەسێکی رۆشنبیرە؟!
بەختیار دەڵێ: (زۆر زەحمەتە بۆ نووسەر لە لێبوردن زیاتر، لە قووڵکردنەوەو چەسپاندنی لێبوردن زیاتر داوای هیچی دی بکات...)
نووسەر، ناوی پیشەیەکە، بەڵام فرەڕەنگ و فرە بۆچوون و لایەن و هەڵویستن، بۆیە دەبوو ئەو وشەیە گشتگیر نەکات، هەروا مێژوو شایەتحاڵی ئەو راستییەیە کە نوسەرانی زۆر هەبووە، بەشداریان لە کوشتن و بڕین کردووە یان لەئاستیاندا بیانویان هێناوەتەوە، یان تاوانەکانیان بەراست ناونووسکردووە یان بێدەنگیان کردووەو و نوسەرە کوردەکانی ناو دەزگاکانی بەعس، نزیکترین نموونەن-یەکێک لێیان ئێستا دەسەڵاتدارەو نابڕی منی کردووە!-، و کەسیش ناتوانێ بڵێت(ئەوانە نووسەر نین یان نووسەر نەبوون)!.
ئەوە بەختیارە حوکمی رەها دەدات:(...هیچ عیراقییەک نییە کاریگەری سەدام حوسینی بەسەرەوە نەبێت. لاپەڕە37). ئایا ئەوە راستە؟ وەڵامی ئەم پرسیارەش بۆ خوێنەر بەجێدەهێڵم!
پێش ماوەیەک نامیلکەیەکی شیعری بەناوی(ئیتۆس لە دورگەکانی شیعر)ی کاک ئازاد حەمە، چاپی دووهەم لەساڵی2001 بینی. کاک ئازاد شیعرەکانی بە قوربانیانی جۆراوجۆر پێشکەش کردووەو لەوانە(لەپێناو بەربەرەکانێی فاشیزم گیانیان لەدەست دەدەن...هتد)، منیش لە دڵەوە خۆشحاڵ بووم، بەڵام خۆشحاڵییەکەم زۆر بەداخەوە، درێژەی نەکێشا، چونکە کاک ئازاد، لە لاپەڕەی7ی نامیلکەکەیدا، دوو گوتەی فەیلەسوفی فاشیست-مارتین هایدەگەر کە تا مردنی لە1976 لە هیچ کردارێکیان، پەشیمان نەبوو-، هێناوەتەوە. ئەمەش وەک ئەوە وایە یەکێک بەرهەمێکی پێشکەش بە قوربانیانی بەعس بکات و لەولاوە وتەیەکی میشیل عەفلەق بهێنێتەوە!
ئەوجا لەبەر هەموو ئەو"بلیمەتییە" بێئەندازەیە، لە فیستیڤاڵی گەلاوێژی 2007 کە لەلایەن رێکخراوە دیموکراتییەکانەوە رێکدەخرێت، خەڵاتی(بەختیار عەلی)یان کرد!
بەڕاست، ئەگەر من بۆ ئەو هەموو نەزانی و بێ ئاستییە، قوڕی هەموو عالەم بەسەر خۆما نەکەم، چی بکەم؟!، بەڵام سەرباری ئەوەش، با ئوستادانی نەزانی و ئەو دەزگا و لایەنانە کە لە بازاڕی ئازاددا، پوول بۆ نووسەرانی(ئەبستمولۆژیای گەمژەکردن)ی خەڵک دەڕێژن، باش بزانن:No Pasarano- ناهێڵین تێپەڕن-!

3-
هەفتەنامەی هاوڵاتی لە رۆژی 30/9و 21/10/2007 وتارێکی بەختیار عەلی بەناوی(هونەری بەفیڕۆدان)بڵاوکردووەتەوە. لەم وتارەشدا کاک بەختیار ئەوەندە بۆچوونی عەنتیکەی نووسیوە، ماندووبوونی رێبوارێکی گەرمیانی رێگای ژیانی هەرەوەزی، دەرکردووەو هێناوەتە سەما!

1- بەختیار دەنووسێ(سەرمایەی نوێ لەلای ئێمە لە کارەوە نایەتەدەرێ، بەڵکو لە بێکارییەوە)
تا خوێندنی (هونەری بەفیڕۆدان)، نەمزانی ئابووریناسێکمان هەیە، بۆچوونی ئەوەندە"زانستی"بڵاودەکات و فێرماندەکات کە سەرمایە لە کوردستان لە بەری رەنجی ملیونان کرێکاری چاپخانە، بیناسازی، چەمنتۆو گەچ و بلۆک و خشت وکانەکانی بەرد، مەرەزەو کڵاش، کۆمۆنیکاتسیون(پەیوەندی)، کشتوکاڵی، قاڵیدرووستکردن، جگەرە، نەوت و گاز، فڕۆکەخانە، رێگاوبان، کارەبا، ئاو، بارهەڵگر، چێشتخانە، شوفێری لۆری، نەخۆشخانە، سوپەرمارک، چاکسازی ئۆتۆمبێل، قەساوخانەکان، ئاش، کارگەی سەهۆڵ، ئەلمنیوم، کەڵەکە ناکات!
ئێمە پێویستیمان بە مەعریفەتێکی زۆر سادە هەیە بۆ ئەوەی بزانین سەرمایە لە دەرەوەی ویست و ئارەزووی ئێمە، لە پرۆسەی کارو ئاڵوگۆڕی کاڵا، کەڵەکە دەکات.

2- بەختیار عەلی لە نووسینەکانی پێشووی دەیان زاراوەی ئەڵمانی و لاتینی بەهەڵە نووسیبوو، هەموویان بۆ خوێنەران راستکردەوە، بەڵام دیارە ئەو دەیەوێت ببێت بە پسپۆڕی بەهەڵە فێرکردنی زاراوەکان. ئەمجارەیان لە وتاری(هونەری بەفیڕۆدان)لەبری ئەوەی بنووسێ(مێنتالیتێت- Mentalitaet-)، دەنووسێ (مەنتەلیت)و لەهەمان رستە دووبارە بە هەڵە دەنووسێت(مانتەلیت)؛(Aristokrat-ئەریستۆکرات)بە هەڵە دەنووسێ(ئەرستۆکرات) دەنوسێ(بەگەڕخستن)، کورد دەڵێ(بەگڕخستن)؛ (فێکر) هەڵەیەو دەبێ بنووسی(فکر)؛ (سیستم) هەڵەیەو (سیستێم) درووستە.

بەدرێژایی وتارەکەی، زاراوەی(خۆرهەڵات)بەکاردەهێنێت و سەرەڕای شێوەی جۆراوجۆری دەسەڵات، کلتوور و مێژووی خۆرهەڵات، زاراوەکەی گشتگیرکردووە. لەراستیدا ئێمە(رۆژهەڵاتی ناوین، رۆژهەڵاتی ناوەندو رۆژهەڵاتی دوور)مان هەیەو نەزانییە هەموویان بە یەک چاو سەیر بکەین! بە پێی نووسینەکەی بێت، مەبەستی رۆژهەڵاتی ناوینەو دەبوو بنووسێ(رۆژهەڵاتی ناوین)!.
بەختیار دەنووسێ: (یەکێک لەو کێشە گەورانە کە فێکری دینی بۆ دونیای دوای خۆی جێدەهێڵێ، ئەوەیە چەمکی"سەرفکردنی ماڵ و سامان لە رێگای خودادا...).
بەختیار پێی وایە مرۆڤایەتی، فکری دینی تێپەڕاندووە، لەڕاستیدا فکری دینی هێشتا بەسەر نەچووە، تا شتێکی بەدوای خۆی بەجێبهێڵێ! هەروا ئێستاش لە" وەڵاتە پێشکەوتووەکان" وەک هەندێ کەس دەنووسن، فکری دینی درێژەی هەیە و فەتوا دەدەن و یاسای ئاینی دەردەکەن و حزبە دینییەکان یان لەسایەیاندا لە هەڵبژاردن زۆرینە دەهێنن و بەناوی سەرمایەو کۆمپانییە بانناسیونالەکانیان، بەشێوەیەکی"مۆدێڕن"فەرمانڕەوایی دەکەن!
لەم رۆژانەش، هەندێ کورد کە لە ئیسلام نیگەرانن، دوو ئاینی تریان دۆزیوەتەوە(بوزایی و زەردەشتی)و ئەگەر رۆژێک لەمانەش، نیگەران ببن، 100% بۆ پەیامبەرێکی تر دەگەڕێن و دەیدۆزنەوە!. ئەم جۆرە کەسانە پێویستیان بە وەهمی پشت هەسارەکان، هەیە(لێیان ناگرم، چونکە تاریکستانییەکی بێ کۆتاییە!)

 
3-(لە کولتووری حوکمی دێریندا چەمکی بەرهەمهێنان و گەشەدان بە بەرهەم، هێندە ئەرکی تاکەکان خۆیان و گرێدراوی نیعمەتی خودایی بووە، ئەوەندە گرێدراوی ئەرکی سوڵتان و پاشاکان و ئەمیرەکان نەبووە)
ئەم بۆچوونە زۆر وێران و سەقەتە:

 ا - ئەرکی بەرهەمهێنان نە لە کلتووری کۆن و نە لە کولتوری نوێ، -بۆ نموونە- ئەرکی پاشاپیاو پاشاژن و ئەمیرو ئەمیراتەکانی مۆناکۆ، بەلژیکا، بەریتانیاو هوڵەندا، و خزمەتکارەکەی "الحرمین"و پاساکەی ئەردەن و وعیراق...هتد نەبووە! ئەمانە بەشێوەیەکی"مۆدێڕن"هەر خەریکن زوو زوو "بەرهەمهێنانی"دڵخوازی نوێ و لەبەرکردنی جلی شازو ئاهەنگگێڕان لەگەل"ئەستێرەکانی هۆلیود"و شەمپانیاخواردنن؛ هەموویان خزمایەتیان لەگەل یەکتر هەیە! من نازانم بەختیار ئەو هەموو بۆچوونە بێبناغانە لە کوێ دەدۆزێتەوەو بەسەر خەڵک ساخی دەکات و"مێگۆلکەکانی" چەپڵەی بۆ دەدەن!
 ب - بەرهەمهێنان هەمیشە ئەرکی کۆی تاکەکانی ناو کۆمەڵگاکان بووەو ئێستاش هەر وایەو دەمینێ. کاتێ یەکێک باس لە بەرهەمهێنان دەکات، زیاتر مەبەست لە بەرهەمهێنانی کۆمەڵایەتییە کە ژیانیان بەڕێوە دەبات!
هاوڵاتی ئەو رستەیە بە گەورەیی بڵاوکردووەتەوە!

4- هەڵەی هەرە کوشندەی بەختیار ئەوەیە پێی وایە کە مۆدێلی فیئوداڵی کوردی(تەنها بایەخ بە مەسرەفدەدات نەوەک بە بەرهەم)!
فئوداڵی کوردی وەک ئاوەڵە ئۆروپیەکانی، خاوەن زەوییەو زۆر بە وردی بایەخ بە جۆرو رێژەی بەرهەم و باج و خەراج و شێوەکانی تری جەردەکارییەکانیان لە جووتیاران، داوە. دەبێ بایەخی پێ بدا، بەپێچەوانەوە ناتوانێ وەک فیئوداڵێک بمێنێتەوە و فەرمان بدا!

5- بەختیار دەنووسێَ(دیارە وەک لە گتێبە گرنگەکەی سومبارت بینیمان)
سومبارت کێیەو ناوی کتێبە گرنگەکەی چییە؟! ئایا نەدەبوو ئاماژە بە سەرچاوە، لاپەڕە و بەرواری بڵاوکردنەکەی بکا؟

6- بەختیار دەنووسێ: (دووبارەی دەکەمەوە کە بەکارهێنانی وشەی بۆرژوازییەت لە وڵاتی ئێمەدا لە رووی زانستییەوە هەڵگری ئیشکالییەتێکی ئێجگار قووڵە و مایەی هەڵەی سیاسی و ستراتیژی ئێجگار کوشندەبووە).
ئەمەشیان راست نییە، چونکە لە کوردستان ئەم جۆرە بۆرژوازییەتانە گەشەیان کردووە: بۆرژوازی عەقاری، بۆرژوازی بیرۆکراتی، بۆرژوازی بازرگانی، بۆرژوازی کارگە کشتوکاڵییەکان، بۆرژوازی بچووک، بۆرژوازی مامناوەندو هەر هەموویان بوون بە بەشێک لە بۆرژوازی جیهانی و بەرژەوەندییەکانیان، چونکە بازاڕی کورستان وەک بازاڕی هەر وەڵاتێکی تر بە ملیونان شێوە بە بازاڕی جیهانی گرێدراوە. راستە ئێمە بۆرژوازی پیشەسازی زلهێزمان نییە، بەڵام ئەمە واناگەیەنێت، بۆچوونە چەوتەکەی بەختیار قبووڵ بکەین. بۆچوونەکەی نیشانەی(هونەری نەزانییە)و بەس!

7- هەروا دەنووسێ: (لە وڵاتی ئێمە چینێک نییە، بەرهەمی کردبێتە خولیای خۆی)
ئەگەر بەختیار راستەوخۆ ئەم بۆچوونە بەرگوێی ملیونان کرێکارو جووتیاران...هتد، بدا، ئەوا بە سەروگوێی شکاوەوە بەرەو ئەڵمانیا دەینێرنەوە!
بەڵام کار بەو مەرجانە کە بەسەر کارکەران سەپێنراوە، ئەگەر ناچاری نەبێت، زەحمەتە یەکێک ئامادە ببێت هێزی بیرو بازوو بۆ بەرهەمهێنان، بەکاربهێنێت!

8- پرسیارێکی سادە دەکەم: ئایا ئەگەر لە کۆمەڵگایەک بەرهەمهێنانی تێدا نەبێت، چۆن دەتوانێ مەسرەفگەراو خاوەن هونەری بەفیڕۆدان بێت؟!

9- مامۆستا دەنووسێ: (لەدوای قۆناغی فیوداڵی لە کۆمەڵگای ئێمەدا سیستمێک نایەتە پێشێ کە لە کارەوە سەرمایە کەڵکە بکات، بەڵکو کەڵەکەکردنی سەرمایە راستەوراست بەناو بێکارکردن و ئیفلیجکردن و لەکارخستنی زۆربەی هێزە چالاکییەکانی کۆمەڵگادا تێدەپەڕێت)
 ا - جارێ دەبێ بنووسێ(هێزە چالاکەکانی کۆمەڵگا)!
 ب - من نەمزانی بەختیار"ساحر"یشە! دەبا بەختیار بە کۆمەکی"خودا"و هەموو ئەنبیاو ئەولیاکانیش بە بێکارکردن و ئیفلیجکردنی کۆمەڵگای کوردستان، بەخۆی هەوڵ بدا بەبێ پرۆسەی کار، سەرمایە کەڵەکە بکات!
بۆچی کوردستان، ئەڵمانیایە تا لەبەر هەرزانی دەستی کار و لەپێناو وەرگرتنی توانا بۆ کێبرکێ لەگەل کۆمپانیاکانی درووستکردنی ئۆتۆمبیل و تەلەفزیزن و کامیراو تەسجیلی یابانی و چینی و ئەمریکی، بەشێکی گرنگی شەرکەتی(مێرسیدس)یان(بلاوپونکت)و لەپێناو نزمکردنی کرێی کار، بۆ رۆژهەڵاتی خوارووی ئاسیا ببات و کرێکاران بەکۆمەڵ بێکاربکات؟!

10- (سیستیمی سەرمایەی ئەوروپی ئەوکات لەدایکبوو کە کۆی کۆمەڵگای کرد بە کرێکار و لە زێدەبایی ئیشیان بنچینەکانی ئابووریی سەرمایەداری داڕشت)
بەڕێز: ببوورە، بە بۆچوونی کاک کاڕڵ: ئاڵوگۆڕی کاڵا، خاڵی دەستپێکی سەرمایەیە. بەرهەمهێنان و ئاڵوگۆڕی کاڵاکان بەشێوەیەکی پێشکەوتوو: بازرگانی دوو مەرجی مێژوویی پێشینەیین کە سەرمایە لەسەریان دادەمەزرێت. بازرگانی جیهانی و بازاڕی جیهانی لە سەدەی شازدەهەم، دەستپێکی چیرۆکی ژیانی سەرمایەییە.(سەرمایە جلدی 1). هەروا سەرەڕای ئەوەش ئەو سیستێمە بە قۆناغی کەڵەکەکردنی سەرمایەی سەرەتایی تێپەڕی و فیودالیزم رووبەڕووی قەیرانی قووڵ هات و پاشان تووشی داڕزانی لەسەرخۆ بوو+ دۆزینەوە مەزنەکانی سەدەی پازەهەم+ بەربەرییەتێکی بێهاوتا بەرپاکرا، ئەوجا کۆیلەو رەنجبەرەکانی کرد بە کرێکارو لانەوازو بێکارو سواڵکەرو سیستێمی سەرمایەداری لەدایکبوو!

11-(لە خۆرهەڵات کارەکە تەواو بەپێچەوانەیە، لای ئێمە، سەرمایە بۆ ئەوەی بژێ، تەواوی کۆمەڵگا لە پرۆسەی کارکردن دەکاتە دەرێ و دەیگۆڕێت بۆ جەستەیەکی ئیفلیج)
ئەگەر سەرمایە ئەم جۆرە کارە بکات، لە ژیان رادەوەستێت و من شایەتی ئەوە دەدەم کە زۆربەی کۆمەڵگاکەمان کاری سەختدەکەن و ئاساییە کە لە سایەی سەرمایەداری بێکاری و بێکاری دەمامککراو، هەیە. بۆچوونەکەی بەختیار شایانی پێکەنینە و ئەوەی پێی وانییە، با بە باشی بیر لەو بۆچوونە بکات.

12- ئابووری بازرگانی رۆڵی سەرەکی بینیوە لە دامەزراندنی شارو شاریش لە کوردستان مێژووی دێڕینی خۆیی هەیەو بەپلەی یەکەم، بوون بە ناوەندی بازرگانی!

13- گواستنەوە لە فۆرمێکی ئابووری بۆ فۆرمێکی تر روویداوەو بەختیار خۆی بە خۆی پێدەکەنێ ئەگەر ستروکتوری ژیانی شارەکانی کوردستان لە هەموو روویەکەوە لەگەل ستروکتوری ژیانی لادی بەراورد بکا.

14- ئوستاد دەنووسێ: (لێرەوە ئابووری و سیاسەت لە وڵاتانی ئێمەدا بە جۆرێکی ترسناک خزاونەتە یەک، دەسەڵاتی نوخبەی سیاسی بەسەر کۆی سیستیمی ئابووریدا بەم جۆرە تۆتالیتارە تەنیا لە مۆدێلی کۆمونیستی حوکمدا تەنیا لە مۆدێلی کۆمونیستی حوکمدا پێشتر بینراوە)
ئای لەم حەماقەتە بێوێنەیە! تەحەدای هەمووتان دەکەم، ناوی تاقە یەک وڵاتم پێ بڵێن، تێدا سیاسەت و ئابووری بە جۆرێکی"ترسناک"نەخزابنە ناو یەکتر!
فەرموو بڕۆن بەخۆتان پرسیار بکەن: ئایا بێرلسکۆنی(سەرۆکوەزیرانی ئیتالیا، هیلمۆت کول یان شرودە(سەرۆکوەزیرانی رابردووی ئەڵمانیا) یان (بوش)ی باوک و کوڕ و زۆربەی سەرۆکوەزیرەکان، لە خاوەنی کۆمپانیا یان لە ئەنجومەنی کۆمپانیایەک کاردەکەن یان نا! ئایا کارو بەرژەوەندی کۆمپانیاکەیان بەشێوەیەکی زەق لە سیاسەتەکەیان بە شێوەیەکی"ترسناک"رەنگی داوەتەوە یا نا! ئەمە نموونەیەکی تری هونەری نەزانی بێوێنە!

15- بەڕێز بەختیار دەنووسێ: (سیستمی ئایدۆلۆژی و سیستمی حوکمڕانی کۆمۆنیستیش هیچیان بێ زاراوەی بەرهەم ناژێن)
"براڕۆ لەو داهێنانە کە بەو زمانە ستاندارە نووسراوە. بەڕاست جێگای(و) لەنێوان سیستێمی ئیدۆلۆژی و سیستێمی حوکمڕانی چ رۆڵێک دەبێنێ؟! پاشان بە ئەرک نەبێ، تکا لە"مامۆستا"دەکەم ناوی سەردەمێک، شێوە حوکمڕانییەک یان هەر پێکهاتەیەکی کۆمەلایەتی لە مێژووی مرۆڤایەتی دێرین و هاوچەرخ بهێنێت، بە بێ زاراوەی بەرهەم ژیان و بوونی هەبێت. من پێشوەخت سوپاسی دەکەم! خەڵکینە من شەرم دەکەم لەوەی لاپەڕەی رۆژنامەیەک بەو جۆرە بۆچوونە زۆر بەتاڵانە پڕبکرێتەوە! لەوانەیە بەختیار پێیوایە جیهان کۆتایی هاتووە و لەناو بەهشتین و مرۆڤ هەر ئەوەندەی لەسەرە(لەسەر تەختی جەواهیربەند، هەمبەر بەیەک پاڵ دەکەفن، تازەلاوی هەمیشە لاو، لەدەوریان دێن و دەچن. بە زەرک و بەتونگەو پیاڵە بادەی رەوان لەسەر چاوەیان دەدەنێ. نە لە خومار سەریان دێشێ و نە ئاوەزیش لەدەست ئەدەن. مێوەجاتیش هەرکامی هەڵی دەبژێرن، گۆشتی مەلیش، لەوانەی ئارەزۆی دەکەن، کیژی سپی چاوبەڵەکیش، هەموو ئێژی مرارین لەناو قاپۆڕدا، پاداشی کردەوەیانە...قورئان، لاپەڕەی534-535-سورەتی واقیعە)!
16- مەلا بەختیار دەنووسێ: (درووستکردنی دێکتاتۆری ترسناک، پێویستییەکی ئەم جۆرە ئابوورییە مەسرەفکەرەیە...جەنگ بە هەموو شێوەکانی بەرهەمێکی سەرەکیی ئەم جۆرە سیستمەیە)
جارێ(دێکتاتۆر)هەڵەیەو دەبێ بنووسێ(دیکتاتۆر)! خێری باوکی هەر خوێنەرێکی ئەم نووسینە، پرسیار لە"مامۆستا"بکەن، ئایا بەڕاست ((جەنگ بە هەموو شێوەکانی بەرهەمێکی سەرەکی ئەم جۆرە سیستەمەیە؟ ئایا جەنگی جیهانی یەکەم و دووهەم و ئەو جەنگانە کە لە مێژووی مرۆڤایەتی روویانداوە، بەرهەمێکی سەرەکی سیستێمی مەسرەف کەرە؟
هاوڕێ عەزیزەکانم: خەمتان نەبێ، ئەو رەشەبایە، کاتییە...لوورە لووری گورگەکانە، نامانترسێنن...شەپۆلی نۆیەم لەرێگایە...وەی بەحاڵیان لەو رۆژە....بەدڵنیاییەوە قوربانیانی کۆمەڵگای کاڵا، هەموو جۆرەکانی تیرۆرە رەشەکانیان بە تیرۆرە فکرییەکانیانەوە، لە لووتیانەوە دەردەهێنرێت و تا کار و سەرمایە لەبەردەم یەکتر راوەستن، هەزاران سپارتاکۆس، مارکس، رۆزا لۆکسمبۆرگ و جیڤارای تر لەدایک دەبن تا لەناوبردنی ناکۆکی چینایەتی...و دوا وشەم ئەوەیە بڵێم: وتاری(هونەری بەفیڕۆدان) رەخنەی زۆر زۆرتر هەڵدەگرێ، بەڵام من وا هەست دەکەم، لە خوێندن و رەخنەگرتن لە(هونەری بەفیڕۆدان) کاتەکەم بەشێوەیەکی هونەرانە(بەفیڕۆ)دا و نامەوێ لەوە زیاتر(بە فیڕۆی)بدەم!

)نۆمانکلاتۆر)ه‌که‌ی به‌ختیار عه‌لی!

(ناوی یه‌ک که‌س له‌و چینه‌ ئه‌رستۆکراتییه‌ تازه‌یه‌ به‌خراپه‌ به،‌ به‌یانی له‌ دادگا خۆت ده‌بینیته‌وه‌(

سه‌ردێڕی ئه‌م وتاره‌ به‌ وشه‌یه‌کی به‌ هه‌ڵه‌به‌کارهێنراوی به‌ختیار بڵاوده‌که مه ‌وه‌و وشه‌که‌ به‌م شێوه‌یه‌ ده‌نووسرێ(نۆمنکلاتورا-nomenklatuerو له‌ په‌یڤینیشدا ده‌گوترێ: نۆمنکلاتوه‌)؛ کۆنزه‌رڤاتیڤه‌کان هه‌ڵه‌یه‌ و به‌م جۆره‌ ده‌نووسرێ(کۆنزێرڤه‌تیف)؛ (دونیا)هه‌ڵه‌یه‌ و دنیا درووسته‌؛ (مساوه‌مه‌)هه‌ڵه‌یه‌ و (موساوه‌مه‌) درووسته‌. چاکتر وایه‌ ئه‌م براده‌ره‌ ده‌ست له‌ به‌هه‌ڵه‌ به‌کارهێنانی وشه‌ی لاتینی و ئه‌ڵمانی هه‌ڵبگرێت، چونکه‌ زۆربه‌یانی به‌ هه‌ڵه‌ نووسیوه‌و پێشووتر له‌چه‌ند نووسینێکمدا دانه‌به‌دانه‌یانم راستکردووه‌، به‌و ئومیده‌وه‌ خوێندکاران به‌هه‌ڵه‌ به‌کاریانه‌هێنن.
خۆزگا هه‌ڵه‌که‌ی به‌ختیار هه‌ر ئه‌وه‌نده‌ بوایه‌، به‌ڵام هه‌رجارێک بابه‌تێکی بخوێنم، به‌ ده‌یان و سه‌ددان هه‌ڵه‌ی پڕ سه‌یروسه‌مه‌ر و جه‌واشه‌کاری ده‌بینم و مرۆڤ ناتوانێ له‌ئاستیاندا بێده‌نگ ببێت:

1- به‌ختیار ده‌نووسێ: (ناوی یه‌ک که‌س له‌و چینه‌ ئه‌رستۆکراتییه‌ تازه‌ به‌خراپه‌ به‌ به‌یانی له‌ دادگا خۆت ده‌بینیته‌وه‌ یان به‌ رۆژی نیوه‌ڕۆ ده‌تڕفێنن)!
ئه‌مه‌ راست نییه‌و ئه‌وه‌ی تۆزێک ویژدانی هه‌بێت به‌چاوی خۆی ده‌بینی چۆن راسته‌خۆ یان ناڕاسته‌وخۆ له‌ رۆژنامه‌، ته‌له‌فزیون و رادیوکان، نه‌ک هه‌ر به‌ خراپه‌، به‌ڵکو هه‌ندێ جاریش به‌ زیادرۆییش ناوی ئه‌و چینه‌ ئه‌رستۆکراتییه‌ ده‌هێنرێت به‌بێ ئه‌وه‌ی بدرێن به‌ دادگاو ئه‌گه‌ر ره‌خنه‌گرێک درابێته‌ دادگا، ئه‌وا گه‌رچی پێم باشه‌ کێشه‌ی (قه‌ڵه‌م به‌ قه‌ڵەم) چاره‌سه‌ربکرێت، به‌ڵام له‌ وه‌ڵاتانی وه‌ک ئه‌ڵمانیا که‌ خاوه‌ن نزیکه‌ی50ساڵی ئه‌زموونی دیموکراسییه‌، به‌ به‌رده‌وام نووسه‌ر و خاوه‌ن ئیمتیازی رۆژنامه‌ و گۆڤاره‌کان ده‌درێنه‌ دادگا((به‌ختیار ده‌توانێ له‌م باره‌یه‌وه‌ پرسیار له‌ گۆڤاری تیتانیک، کتێبخانه‌ی جۆرجی دیمیترۆڤ له‌ فرانگفۆرت- و زۆربه‌ی کتێبخانه‌ چه‌په‌کانی ئه‌ڵمانیا-و ته‌نانه‌ت له‌ رۆژنامه‌ی بیڵد بکات، چه‌ندین جار رووبه‌ڕووی دادگاکان بوونه‌ته‌وه‌ و سزای جۆراوجۆر دراون. له‌ کوردستانیش، بۆ نموونه‌ من مافی ره‌وای خۆمه‌، یه‌کێک وه‌ک مه‌حمود قه‌ره‌داغی له‌به‌ر ئه‌و ته‌شهیرو سوکایه‌تیپێکردنه‌ که‌ له‌ کتێبه‌که‌ی به‌ من ده‌یکا، بده‌م به‌دادگا، به‌ڵام من قه‌ڵه‌مه‌که‌م پشتوپه‌نامه‌و به‌هه‌موو دادگاو یاساکانی دنیا نایگۆڕمه‌وه‌و ئه‌گه‌ر جارێکی تر من و کاک مه‌حمود رووبه‌ڕووی هه‌مان بارودۆخی زیندان بووینه‌وه‌، ئه‌وا بێگومان هه‌ر وه‌کو جاران به‌هه‌مان هه‌ڵویست و ره‌وشت، ره‌فتاری له‌گه‌ڵ ده‌که‌مه‌وه‌.

2- به‌ختیار ده‌نووسێ: (...گه‌نجان گله‌ییان له‌وه‌ هه‌یه‌ کۆمه‌ڵگا کۆمه‌کی خێرایان پێناکات و یارمه‌تیان نادات زوو ببن به‌ پیاوو گه‌وره‌ ببن.)
به‌ختیار به‌خۆی له‌ وه‌ڵاتێکی ئۆروپی ده‌ژێ و ده‌بێ بزانێ له‌وێ حکومه‌ت، بۆ نموونه‌(به‌ڕێوبه‌رایه‌تی لاوان)ی دامه‌زراندووه‌ و به‌ هه‌زاران پسپۆڕی بواره‌ جۆربه‌جۆره‌کانی بۆ لاوان دامه‌زراندووه‌ یان به‌ رێگای(به‌ڕێوبه‌رایه‌تی کار)ه‌وه‌ کۆڕو خوول بۆ گه‌شه‌پێدان و گه‌ڕان بۆ کارکردن رێکده‌خه‌ن و حزب و کڵێساکان له‌ هه‌موو بوارێکداو به‌شێوه‌ی جۆراوجۆر کۆمه‌ک به‌ لاوان ده‌که‌ن. چاوه‌ڕوانی لاوان له‌ کۆمه‌ڵگا مه‌سه‌له‌یه‌کی تایبه‌تمه‌ند نییه‌ به‌ کۆمه‌ڵگایه‌کی رۆژهه‌ڵاتی یان رۆژئاوایی و به‌ڕاستی حکومه‌ت و کۆمه‌ڵگا به‌گشتی ده‌بێ له‌به‌رامبه‌ر لاوان به‌ کچ و گوڕ له‌ ئاستی به‌رپرسیارییه‌تی بن!

3-به‌ختیار: (حزب ئێستا وشه‌یه‌کی بێمانایه‌ هه‌موومان به‌کاریده‌هێنین ، چونکه‌ بوونی راسته‌قینه‌ی نه‌ماوه‌ تا که‌س لێی بترسێت)
به‌ختیار له‌ ئه‌ڵمانیا ده‌ژێ و حکومه‌ته‌که‌ی له‌لاین حزبێک یان هاوپه‌یمانی چه‌ند حزبێکدا به‌ڕێوه‌ده‌چێ و تا سه‌رئێسقان کۆمه‌ڵگایه‌کی حزبییه‌و ئه‌گه‌ر به‌ختیار له‌بری ئه‌و بۆچوون سه‌قه‌ت و بێ بنه‌مایه‌، تۆزێ خۆی ماندوو بکات، ئه‌وا به‌دڵنیاییه‌وه‌ ناتوانێ ناوی ئه‌و هه‌موو حزب، گروپ، کۆمه‌ڵه‌ و رێکخراوانه‌ بۆ ریزبکات!
ئایا به‌ختیار ده‌توانێ ته‌نها نموونه‌یه‌کمان بۆ بهێنێت له‌باره‌ی کۆمه‌ڵگایه‌کی ئه‌م جیهانه‌ به‌رفراوانه‌، تێیدا حزب وه‌ک پارێزه‌ر یان ده‌ربڕی به‌رژه‌وه‌ندی ئابووری، رۆڵی سه‌ره‌کی نه‌بێ؟! من دڵم بۆ"مێگۆلکه‌کانی-ئه‌م وشه‌ قیزه‌وه‌نه‌ له‌ ئه‌قڵی مامۆستاکانی به‌ختیارو خۆی به‌ قه‌رز وه‌رگرتووه‌"ئوستاد ده‌سووتێ که‌ بڕوا به‌و نه‌زانی و گه‌مژایه‌تییانه‌ ده‌که‌ن.

4- مامۆستا ده‌نووسێ: (حیزب ئێستا ته‌نیا خزمه‌تکاره‌، سوپایه‌کی یه‌ده‌ک و هه‌ڵگیراوه‌ بۆ رۆژی ته‌نگانه‌، ده‌مامکێکی سیاسییه‌ بۆ نوخبه‌یه‌ک که‌ زۆر به‌خێرایی له‌ سیاسه‌ت دوورده‌که‌ونه‌وه‌. بوونی حزب ئێستا بوونێکی ره‌مزییه‌...)
حیزب؟! کام حزب؟ هه‌موویان؟!
ئه‌و سێ پرسیاره‌ پووچه‌ڵی ناوه‌ڕۆکی رسته‌ بێتام و له‌زه‌ت و خڕفانه‌ی مامۆستا ده‌رده‌خات و له‌وه‌ش زیاتر به‌ گشتگیرکردنی وشه‌ی حزب، دوو شاخیش بۆ خۆی درووستده‌کات، ئه‌وجا بزانن له‌به‌رده‌م چ مه‌هزه‌له‌یه‌کی پێکه‌نیناوی راوه‌ستاوین. هه‌ر حزبێک لاگیری له‌ به‌رنامه‌و پڕۆژه‌و چین و توێژێکی دیاریکراو ده‌کات و به‌کرده‌وه‌ فه‌زای ژیانی رۆژگارمانی داگیرکردووه‌، بۆیه‌ حزب بوونێکی ره‌مزی نییه‌ و به‌ختیاریش عه‌له‌شیش!

5-ئوستاد فێرمانده‌کات که‌: (پڕۆژه‌ی گۆڕینی مرۆڤی کورد بۆ کۆیله‌، پڕۆژه‌یه‌کی ترسناکی هه‌موو کۆنزه‌رڤاتیڤه‌کانی ئه‌م ناوچه‌یه‌یه‌، له‌ رۆحی خۆرهه‌ڵاته‌وه‌ هاتووه‌ته‌ده‌رێ.).
سیاسه‌تی داگیرکردنی وه‌ڵاتان له‌ روحی که‌ڵه‌که‌کردنی سه‌رمایه‌دایه‌و ئه‌مه‌ش په‌وه‌ندی به‌"روحی رۆژهه‌ڵات یان رۆژئاوا"وه‌ نییه‌و ئه‌گه‌ر بۆ مێژوو بگه‌ڕێینه‌وه‌، ده‌بینین داگیرکردنی زه‌وی و زاری خێڵ، ناوچه‌و هه‌رێم و وه‌ڵاتانیتر ئه‌نجامدراوه‌.

6- کاک به‌ختیار فره‌بێژییه‌کی بێوێنه‌ ده‌کات کاتێ له‌ وه‌ڵامی پرسیاره‌کان، بانگه‌شه‌ بۆ(ئازادکردنی مرۆڤی کورد و گه‌نجی کورد)ده‌کات! سه‌یرکه‌ن و فێری ئه‌م ده‌ربگرینه‌ ببن((مرۆڤی کورد و گه‌نجی کورد))! دوو رۆژنامه‌نووسه‌که‌ی لیڤین و ئاسۆ(یاسین عومه‌ر و هێمن باقر)زه‌حمه‌تی ئه‌وه‌ش ناکێشن پرسیار له‌ نهێنی و مانای(مرۆڤی کورد و گه‌نجی کورد)ه‌که‌ی به‌ختیار بکه‌ن تا"ده‌وڵه‌مه‌نتر"ببین.

7- به‌ختیار باسی((مرۆڤی کوردی ئازاد و کوردستانێکی دیموکرات)ده‌کات!

ئایا ئه‌ڵمانیا، فه‌ره‌نسا، ئه‌سپانیاو ئیتالیایه‌کی دیموکرات، مرۆڤه‌کانیان به‌ ئازادی ده‌ژێن؟! ئه‌گه‌ر وا بێت ئه‌دی ئه‌و هه‌موو ناڕه‌زایی ده‌ربڕینه‌ له‌ دژی فاشیزم، بێکاری، سێکسیزم، دیپۆرتاتسیونی زۆره‌ملێی په‌نابه‌ران، سۆزانچێتی، پیاوسالاری، کوشتن و زه‌وتکردنی ژنان و منداڵان، داگیرکردن و ملیتاریزم له‌سه‌ر ئاستی جیهان و چه‌وساندنه‌وه‌ی چینایه‌تییه‌ بۆ ئه‌نجامده‌درێ؟! به‌ختیار کوردستانێکی دیموکرات و مرۆڤێکی ئازادی ده‌وێ، به‌ په‌رله‌مانێکی ناحزبی(!)و ئه‌و ئازادییه‌ که‌ بانگه‌شه‌ی بۆ ده‌کات هه‌ر ئازادی بازاڕی ئازاد و لیبڕالیسته‌یه‌ که‌ له‌گه‌ل سه‌رکه‌وتنی ده‌سه‌ڵاتی سه‌رمایه‌داری به‌ ئاگرو ئاسن په‌یڕه‌وده‌کرێ...بۆچوونه‌که‌ی چه‌ند کۆن و سواو گاڵته‌جاڕییه‌و ئه‌وجا چه‌ند خوڕافییه‌!
گه‌رچی به‌ختیار سیاسی نییه‌و دووره‌ له‌ تێڕوانینی حزبیانه‌، به‌ڵام خه‌م بۆ(رۆحی نه‌ته‌وه‌)ده‌خوات و ده‌یه‌وێت(سته‌می کۆمه‌ڵایه‌تی و سیاسی ناوه‌وه‌)ش له‌ناو ببات!

پرسیاره‌که‌ ئه‌مه‌یه‌: هه‌موو باس له‌ له‌ناوبردنی سته‌می کۆمه‌ڵایه‌تی ده‌که‌ن، به‌ڵام له‌سه‌ر بنه‌مای چ ئابوورییه‌ک؟ سامانی کوردستان چۆن به‌رهه‌مبهێنرێت و دابه‌شبکرێت؟ مانای ئازادی مرۆڤ چییه‌؟ مرۆڤ چه‌ند کاتژمێر کاربکات؟ چی به‌ زمانی پیاوسالاری بکه‌ین؟...هتد و له‌دواییشدا پرسیار ده‌که‌م ئه‌گه‌ر ئازادی به‌مانا کۆمونیستییه‌که‌ی واته‌(له‌ناوبردنی کۆمه‌ڵگای چینایه‌تی)، ئه‌دی ئازادی به‌مانا به‌ختیارییه‌که‌ی چییه‌؟!
بۆچوونه‌کانی به‌ختیار عه‌لی قسه‌وباسی زۆر هه‌ڵده‌گرێ و ئه‌و جۆره‌ خیتابه‌ نموونه‌یه‌که‌ بۆ شکستی خاوه‌ن جۆره‌ تێفکرینێک که‌ پێیان وایه‌ بۆچوونێکی هاوچه‌رخیان داهێناوه‌و ئه‌ڵته‌رناتیڤێک بۆ بیروبۆچوونی کۆمونیزم پێشکه‌ش ده‌که‌ن، به‌ڵام که‌ مرۆڤ ده‌یانخوێنێت، ده‌رده‌که‌وێت که‌ ئه‌وانه‌ که‌سانی بێتوانان و له‌ناو بازنه‌ی جه‌هاله‌ت و گه‌مژه‌یی ده‌سووڕێنه‌وه‌...

26/11/2007
dwaroj@yahoo.de

0770-1929982