٥\٢\٢٠١٠
چه‌ند دیمه‌نێکی عێراقی تازه!
هه‌ورامان عه‌لی
مالی ئه‌نته‌رنێتم ئاوه‌دان کرد که هه‌لومه‌رجێکی وای خولقاندووه منێک به‌م ته‌پلی سهری گۆی زه‌ویه‌وه (فینله‌ند) له کاتی خۆیدا ئاگاداری روداوه‌کانی ولات ببم. به‌هۆی مالپه‌ری فه‌یسبوگه‌وه و له رێگه‌ی کۆمه‌لێک هاورێی ئازیزمه‌وه ، هه‌ندێک وێنه و دۆکۆمێنتیان بۆ ناردبوم که به‌راستی له ناخه‌وه هه‌ژاندمیان ، به ئیجازه‌ی ئه‌و ئازیزانه بریارم دا ئێوه‌ش بیان بینن.
دیمه‌نی یه‌که‌م : ئه‌مه شاری که‌ربه‌لایه، مانگ نیه سه‌دان هه‌زارکه‌س سه‌ردانی مه‌زاری حسن و حسێن نه‌که‌ن ، ده‌سه‌لاتدارانی تازه‌ی شاره‌که پێیان وایه سالانه ملیۆنه‌ها دۆلار به هۆی ئه‌م گه‌شتیارانه‌وه ده‌رژێته قاسه‌ی شاره‌وانی که‌ربه‌لاوه ، به‌م حاله‌شه‌وه عه‌ره‌بانه رۆلی ته‌کسی ده‌بینێت. له‌وانه‌یه ئه‌نجومه‌نی پارێزگای که‌ربه‌لا زۆر ژینگه پارێزبن و له‌م رێگه‌یه‌وه و به‌هۆی به‌کارنه‌هێنانی ئوتۆمبێله‌وه رێژه‌ی گازه زیانبه‌خشه‌کان که‌م ده‌که‌نه‌وه! یان ره‌نگه ئه‌م ته‌کسیه‌ی سه‌ده‌ی بیست و یه‌ک جگه له خزمه‌تگوزاری ( سه‌واب )یشی هه بێت بۆ ئیمانداران! بۆ نا، ئاخر ( حسێن)یش که ئه‌مان هاتون بۆ زیاره‌تی زۆر به ئازاره‌وه سهری نایه‌وه!،
به‌لام ئه‌م عه‌ره‌بانه‌یه هه‌ر ته‌نیا کاری تاکسی ناکات ، به‌لکه له کاتی جه‌نگ عه‌مامه ره‌ش و سپیه‌کاندا ، له کاتی کوشتاری و خۆته‌قاندنه‌وی عومه‌ر و عه‌لیه‌کاندا رۆلی ئامبوله‌نسیش ده‌بینێ گه‌ر برواناکه فه‌رموون:
دیمه‌نی دووه‌م: عێراق به لانکه‌ی شارستانیه‌تی مرۆڤایه‌تی ده‌ژمێردرێت. لێره‌وه مرۆڤایه‌تی کشتوکال و نیشته‌جێبوون فێر بوو. یه‌که‌مین یاسا له مێژووی مرۆڤایه‌تیدا لێره سهری هه‌لدا . یه‌که‌مین ئاله‌تی مۆسیقا لێره دروست کرا.ژماره و پیت و خوێنده‌واری لێره سهری هه‌لدا، سۆمه‌ریه‌کان 3200 سال پ.ز له نزیک ناسریه یه‌که‌مین قوتابخانه‌یان دامه‌زران ، به لام به‌داخه‌وه ئه‌وسه‌رده‌مه کامێرا نه بوو تا فۆتۆکه‌ی به‌راورد بکه‌ین له گه‌ل ئه‌م وێنه‌یه که قوتابخانه‌یه‌کی سالی 2009 شاری ناسریه‌یه! به وێنه به‌لگه‌م نیه ، به لام دلنیام ئه‌وه‌ی سه‌رده‌می سۆمه‌ریه‌کان هه‌لومه‌رجی باشتری خوێندی تێدا ره‌خسابوو!
له چوارچێوه‌ی ده‌سه‌لاتی سۆمه‌ریه‌کاندا نازانم به‌رپرسی خوێندن وخوێنده‌واری کێبووه، به‌لام وه‌زیری (ته‌ربیه و ته‌علیمی ) ئێستای نه‌ک هه‌ر ناسریه به‌لکو هه‌موو عێراق ئه‌م به‌رێزه‌یه! به‌لام پێش سه‌یرکردنی وێنه‌که‌ی لێتان تێک نه‌چێت ئه‌و وێنه‌یه له " قم" نه‌گیراوه، به‌لکه له " به‌غدا "یه له حوسه‌ینیه‌شدا نیه ، به‌لکه له وه‌زاره‌ته!
به پێی ئاژانسه‌کانی هه‌وال ئه‌م به‌رێزه بریاری داوه له مه‌نهه‌جی قوتابخانه‌کاندا ناوی که‌نداوی عه‌ره‌بی بکات به که‌نداوی فارسی1 ،به لافته‌که‌ی به‌رده‌میدا دیاره له کوێوه فه‌رمانی وه‌رگرتووه!. هه‌روه‌ها بریاری داوه نه‌ک هه‌ر له قوتابخانه‌ی ناوه‌ندی ، به‌لکه له باخچه‌ی ساوایانیش کوران و کچان جیابکرێنه‌وه، نه‌کا فه‌ساد بلاوبێته‌وه!
دیمه‌نی سێیه‌م: ئه‌وه شتێکی به‌لگه نه‌ویسته له هه‌رکۆمه‌لگایه‌کدا ره‌وته ئاینی و مه‌زهه‌بیه‌کان ده‌سه‌لات په‌یدا بکه‌ن یه‌که‌مین قوربانیه‌کانی کۆمه‌لگا ژنان پێکی ده‌هێنن.عێراقیش له‌م یاسایه به‌ده‌ر نیه. به‌درێژایی مێژوی عێراق که‌م رۆژگار هه‌بووه هێنده‌ی ئێستا ژنان تێیدا له هه‌لومه‌رجێکی درندانه‌ی وادا راگیرابن. پیاو ده‌بێت قسه‌یه‌کیش بۆ دز بکا! پۆل برێمه‌رئه‌وکاته‌ی ( یاسای کاتی بۆ به‌رێوه‌بردنی ولات)ی دارشت، به‌زۆر به‌ندێکی سه‌پاند که ده‌بێت هه‌ر لیستێکی هه‌لبژاردن ژماره‌یه‌ک ژنی تێدابێت، هه‌ر بۆیه ره‌وته مه‌زهه‌بیه‌کانیش ناچار بون ژنیش کاندید بکه‌ن. ئه‌گینا ژن و سیاسه‌ت له فه‌رهه‌نگی ئه‌مانه‌دا کوجا مه‌رحه‌با.به‌لام ئه‌وان ژنێک کاندید ده‌که‌ن که به جبه‌و عه‌با و ده‌سکێش داپۆشراوبێت وه‌ک ئه‌وه‌ی بۆ هه‌نگ برینیان هێنابن...له‌و بریاره‌ی برێمه‌ره تا ئێستا ئه‌و لیستانه ی که به‌شداری ( هه‌لبژادن ) ده‌که‌ن، به ناچاری ده‌بێت رێژه‌یه‌کی دیاری کراویان ژن بن ، سه‌یری پۆسته‌ره‌ی پروپاگه‌نده‌ی هه‌لبژادنی ئه‌م ژنه بکه‌ن و خۆتان شتێک بلێن ! شازی هه‌لبژادن و دیموکراتی و به‌شداریکردنی ژن له بریاری سیاسیدا. له عیراقی تازه‌دا بۆ ئه‌وه‌ی بژیت و کارێکت ده‌ست بکه‌وێت ، ده‌بێت سه‌ر به لایه‌نێک بیت. ده‌بیت هه‌مورۆژێک ماستاو سارد بکه‌یته‌وه و به هه‌ق ونا هه‌ق بلێیت " به ریشی مه‌ردانه‌تان قه‌سه‌م". ده‌بێت خزمی لێپرسراوێک بیت ئه‌وجا نانت ده‌که‌وێته رۆنه‌وه!. نۆزده ساله له کوردستاندا به‌م( یاسایه!) ولات به‌رێوه ده‌برێت ، به‌لام ده‌بێت هێشتا سوپاس گوزاربین که تا ئێستاش هیچ ئه‌نجومه‌نێکی پارێزگاکانمان ئه‌م شێوازه‌ی دامه‌زراندی کارمه‌نده‌کانی نه کردوه‌ته یاسا و بریارێکی فه‌رمی ئه‌نجومه‌نی پارێزگا وه‌ک پارێزگای واسگ: به هۆی ئه‌و نازو نیعمه‌تی که ژنانی عێراق له شه‌ش سالی رابردودا به نسیبیان بووه ، تادێت ژماره‌ی (بێوه ژن و قه‌یره کچ!) زیاد ده‌کات. بۆ وه‌لامدانه‌وه به‌م کێشه‌یه و له داهێنانێکی که‌م وێنه‌دا ئه‌نجومه‌نی پارێزگای ئه‌نبار بریاری داوه " ئه‌و پیاوانه‌ی ژنێکی ته‌ڵاقدراو یان بێوه‌ژنێک یاخود قه‌یره کچێک بخوازن، ئه‌وا بڕی (2) هه‌زار دۆلاریان ده‌درێتێ. ئه‌و پیاوه‌شی سیان یاخود چوار ژن بهێنێ (5) هه‌زار دۆلاری ده‌درێتێ".2 لێده پاره‌که به دۆلاریشه دیناری برێمه‌ر نییه!.
_____________________________ په‌راوێز: 1. http://www.7anein.info/vb/showthread.php?p=1183094 2. http://www.sbeiy.com/ku/newsdetail.aspx?id=23621&cat=2
ئه‌مه
شاری که‌ربه‌لایه، مانگ نیه سه‌دان هه‌زارکه‌س سه‌ردانی مه‌زاری حسن
و حسێن نه‌که‌ن ، ده‌سه‌لاتدارانی تازه‌ی شاره‌که پێیان وایه سالانه
ملیۆنه‌ها دۆلار به هۆی ئه‌م گه‌شتیارانه‌وه ده‌رژێته قاسه‌ی شاره‌وانی
که‌ربه‌لاوه ، به‌م حاله‌شه‌وه عه‌ره‌بانه رۆلی ته‌کسی ده‌بینێت. له‌وانه‌یه
ئه‌نجومه‌نی پارێزگای که‌ربه‌لا زۆر ژینگه پارێزبن و له‌م رێگه‌یه‌وه
و به‌هۆی به‌کارنه‌هێنانی ئوتۆمبێله‌وه رێژه‌ی گازه زیانبه‌خشه‌کان
که‌م ده‌که‌نه‌وه! یان ره‌نگه ئه‌م ته‌کسیه‌ی سه‌ده‌ی بیست و یه‌ک
جگه له خزمه‌تگوزاری ( سه‌واب )یشی هه بێت بۆ ئیمانداران! بۆ نا،
ئاخر ( حسێن)یش که ئه‌مان هاتون بۆ زیاره‌تی زۆر به ئازاره‌وه سهری
نایه‌وه!، 
به‌لام
ئه‌م عه‌ره‌بانه‌یه هه‌ر ته‌نیا کاری تاکسی ناکات ، به‌لکه له کاتی
جه‌نگ عه‌مامه ره‌ش و سپیه‌کاندا ، له کاتی کوشتاری و خۆته‌قاندنه‌وی
عومه‌ر و عه‌لیه‌کاندا رۆلی ئامبوله‌نسیش ده‌بینێ گه‌ر برواناکه فه‌رموون:
عێراق
به لانکه‌ی شارستانیه‌تی مرۆڤایه‌تی ده‌ژمێردرێت. لێره‌وه مرۆڤایه‌تی
کشتوکال و نیشته‌جێبوون فێر بوو. یه‌که‌مین یاسا له مێژووی مرۆڤایه‌تیدا
لێره سهری هه‌لدا . یه‌که‌مین ئاله‌تی مۆسیقا لێره دروست کرا.ژماره
و پیت و خوێنده‌واری لێره سهری هه‌لدا، سۆمه‌ریه‌کان 3200 سال پ.ز له
نزیک ناسریه یه‌که‌مین قوتابخانه‌یان دامه‌زران ، به لام به‌داخه‌وه
ئه‌وسه‌رده‌مه کامێرا نه بوو تا فۆتۆکه‌ی به‌راورد بکه‌ین له گه‌ل
ئه‌م وێنه‌یه که قوتابخانه‌یه‌کی سالی 2009 شاری ناسریه‌یه!
ره‌خسابوو!
به
پێی ئاژانسه‌کانی هه‌وال ئه‌م به‌رێزه بریاری داوه له مه‌نهه‌جی
قوتابخانه‌کاندا ناوی که‌نداوی عه‌ره‌بی بکات به که‌نداوی فارسی1 ،به
لافته‌که‌ی به‌رده‌میدا دیاره له کوێوه فه‌رمانی وه‌رگرتووه!. هه‌روه‌ها
بریاری داوه نه‌ک هه‌ر له قوتابخانه‌ی ناوه‌ندی ، به‌لکه له باخچه‌ی
ساوایانیش کوران و کچان جیابکرێنه‌وه، نه‌کا فه‌ساد بلاوبێته‌وه!
ئه‌وه
شتێکی به‌لگه نه‌ویسته له هه‌رکۆمه‌لگایه‌کدا ره‌وته ئاینی و مه‌زهه‌بیه‌کان
ده‌سه‌لات په‌یدا بکه‌ن یه‌که‌مین قوربانیه‌کانی کۆمه‌لگا ژنان پێکی ده‌هێنن.عێراقیش
له‌م یاسایه به‌ده‌ر نیه. به‌درێژایی مێژوی عێراق که‌م رۆژگار هه‌بووه
هێنده‌ی ئێستا ژنان تێیدا له هه‌لومه‌رجێکی درندانه‌ی وادا راگیرابن.
پیاو ده‌بێت قسه‌یه‌کیش بۆ دز بکا! پۆل برێمه‌رئه‌وکاته‌ی ( یاسای کاتی
بۆ به‌رێوه‌بردنی ولات)ی دارشت، به‌زۆر به‌ندێکی سه‌پاند که ده‌بێت هه‌ر
لیستێکی هه‌لبژاردن ژماره‌یه‌ک ژنی تێدابێت، هه‌ر بۆیه ره‌وته
مه‌زهه‌بیه‌کانیش ناچار بون ژنیش کاندید بکه‌ن. ئه‌گینا ژن و سیاسه‌ت
له فه‌رهه‌نگی ئه‌مانه‌دا کوجا مه‌رحه‌با.به‌لام ئه‌وان ژنێک کاندید
ده‌که‌ن که به جبه‌و عه‌با و ده‌سکێش داپۆشراوبێت وه‌ک ئه‌وه‌ی بۆ هه‌نگ
برینیان هێنابن...له‌و بریاره‌ی برێمه‌ره تا ئێستا ئه‌و لیستانه ی که
به‌شداری ( هه‌لبژادن ) ده‌که‌ن، به ناچاری ده‌بێت رێژه‌یه‌کی دیاری
کراویان ژن بن ، سه‌یری پۆسته‌ره‌ی پروپاگه‌نده‌ی هه‌لبژادنی ئه‌م ژنه
بکه‌ن و خۆتان شتێک بلێن !
له
عیراقی تازه‌دا بۆ ئه‌وه‌ی بژیت و کارێکت ده‌ست بکه‌وێت ، ده‌بێت سه‌ر
به لایه‌نێک بیت. ده‌بیت هه‌مورۆژێک ماستاو سارد بکه‌یته‌وه و به هه‌ق
ونا هه‌ق بلێیت " به ریشی مه‌ردانه‌تان قه‌سه‌م". ده‌بێت خزمی
لێپرسراوێک بیت ئه‌وجا نانت ده‌که‌وێته رۆنه‌وه!. نۆزده ساله له
کوردستاندا به‌م( یاسایه!) ولات به‌رێوه ده‌برێت ، به‌لام ده‌بێت
هێشتا سوپاس گوزاربین که تا ئێستاش هیچ ئه‌نجومه‌نێکی پارێزگاکانمان
ئه‌م شێوازه‌ی دامه‌زراندی کارمه‌نده‌کانی نه کردوه‌ته یاسا و
بریارێکی فه‌رمی ئه‌نجومه‌نی پارێزگا وه‌ک پارێزگای واسگ: