په‌یوه‌ندیپه‌رتووکخانه‌رۆشنبیرییلینکئه‌رشیفنووسه‌رانده‌سپێک

٢٠\٥\٢٠٢٢

چەند کورتە وتارێک.


ئەرسەلان مەحمود    

بەدوای چیدا دەگەڕێین؟!


کێشەکانی هەرێم، پێویستیان بەژماردن و شیکردنەوە نەماوە، یانی هەر کەس بیەوێ دەتوانێ لیستێکی دورو درێژ لەم بارەیەوە ئامادە بکاو بەبێ خوێندنەوە تێیبگات، ئامانجی هەڵمەتە ئاست نزمە بەتایبەت میدیایی و سۆسیال میدیاییە حزبیەکەیش ڕوونە، ئەوەی نییەو ناڕوونە خەون و خەم و خەیاڵی چارەسەرە!!

جێگەی داخە، هەمووان و بەتایبەت لایەنە حزبی و سیاسیەکان، ڕاستەوخۆو ناڕاستەوخۆ، نا بەرپرسیارانە، سەرنجیان تەنهاو تەنها لەسەر قوڵکردنەوەی کێشەو ئاریشەکان و چاندنی تۆوی بوغزو غەریزەی ڕووت و ناوو ناتۆرەو تۆمەت بەشینەوەو تاوانبار کردنی یەکترە نەک چارەسەر، ئەگەر هەر بەجیددی کێشەیەک هەیە، ناکرێ لەخۆیدا هەڵگری کرۆک و ناوەرۆکی چارەسەری خۆیشی نەبێ و بابەتیانەو نیشتمانیانە بیری لێنەکرێتەوە.

ئەگەر بەدوای چارەسەردا دەگەڕێین، دەبێ بەر لەهەر شتێک دەست لەو مۆڕاڵە میدیایی و سیاسییە ئیبلیسیە شکۆ شکێنەرە یەکتر هەڵگرین، ئەگەر باوەڕمان بەچارەسەر هەیە، نـابێت هەمان ئەو بنچینەو میتۆدانە بەبنەما بگرین کێشەکانیان خوڵقاندووە، سەردەمی خۆ وێنا کردنەوە بەسەرچووە چجای وێنا کردنەوەو زیندو کردنەوەی کێشەکان!!

ئەگەر ئامرازەکانی چارەسەر، هەروا بێباکانە بڵاوکردنەوەی ترس و تۆقاندن یان بەشینەوەی دڕدۆنگی جڤاکی، سیاسی، ئابوری و سەپاندنی ئیرادەو چەکوش بێت، نامەوێ وەک سیاسیەکان هەڵخڕێنەرانە بڵێم " ئایندەیەکی تاریک چاوەڕوانمان دەکات"، بەڵام زۆر لەوە خراپتر دێتە ڕێمان، خەڵکی ئێستا لەو باوەڕەدان خودی کێشەکە، دەسەڵاتە، ڕەوشەکە نییە.

ئەو دەسەڵاتەی چارەسەری کێشەکان ناکات، گەورەو ڕەنگاو ڕەنگیان دەکاو تا بشتوانێت تەمەنیان دڕێژ دەکاتەوە، چونکە ئەو ئەخلاق و ئامانجەی لەوەها دەسەڵاتێکدا هەیە، تەنها بازرگانی و بەرژەوەندیخوازی زاتییە، نەک چارەسەر، تەنانەت هەموو جۆرە چارەسەرێکی ڕیشەیی ڕەتدەکاتەوە، ئەوان هەمیشە چارەسەری بچوک واتا تاکتیکی و ساختەیان پێ باشترە!!

هەموو شتێک لەم ڕۆژگارەدا سیاسەتە، دەکەوینە هەڵدێرێکی هەزار بەهەزاری کوشندە، ئەگەر لەبری میزاج و مەجازی خودی کار بەهێنانە ئاراوەی چارەسەری سیاسیەوە نەکەین، ڕاستە کێشە سەرەتایی و فەرهەنگییە مرۆییەکانمان فەلسەفی'ن و سیاسی نین، بەڵێ ئەم ڕاستییە بێکاریگەر نییە بەڵام بابەتێکی ترە!!

 

 

 

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

 

 کۆنگرەی نیشتمانی.


رێگەی مانەوەو بوژانەوە.
واقیعیترین ڕێگە بۆ مانەوەو بوژاندنەوەی ھەرێمی کوردستان، لەگەڵیدا باشترین ھەنگاوێک بۆ چارەسەری کێشەی کورد لەعیراقدا، ئاشتەوایی نیشتمانی و گەڵاڵە کردنی پڕۆژەی بەیەکەوە کارکردن و ھەماھەنگی کردنی سیاسی کوردییە لەخۆیدا.

ئامرازە باشەکە.
گرنگترین ئامرازو فاکتەری ئەمەش یەکڕیزییە، یەکڕیزی نێوان حزبە کوردی و کوردستانییەکان، بێگومان یەکڕیزی بەواتا "قاز"ـییەکەی نا، بەنۆرمە کوردی و بەواتا کوردستانی و بەداتا بابەتییەکەی سیاغەو فۆرمەلە بکرێ لەکۆنگرەیەکی نیشتمانی یەکگرتوودا.

ھەڵەو ھەستیاری دۆخەکە.
سیاسەتی تاکڕەھەندگەراو نکۆڵی لەیەکتر کردن، شەڕی سەپاندنی ئیرادە بەسەر یەکتردا، دواجار زیانی گەورەی لەپێگەو ناوبانگەی ھەرێم و ژیانی خەڵکیدا، ئێستا وێڕای بێزاری جڤاکی، تــەنھا لەماوەی ٦ مانگی ڕابردودا ئەمە دووەمینجارە باڵیۆزی ئەمریکا لەبەغداو نێردەی نەتەوە یەکگرتووەکان لەعیراق ڕاستەوخۆو ناڕاستەوخۆ لەھەمبەر ئەم پرس و مەترسیانە، ھەرێم لەم شێوازە حکومڕانێتییە خراپە کوردییە ھەستیار دەکەنەوە.

وابەستەیی نیشتمانی.
خواست و پەرۆشی بەیەکەوە کارکردن، بەکردەیی کردنیەتی نەک مانەوەی لەگوتاردا، ڕەنگە ئەمە دوا دەرفەتی بەردەم ھەرێم و حزبەکانی بێت، پێویستە لەگرێبەستێکدا بەبنەماو کوردستانی خــۆیان وابــەستەی بەرژەوەندەییە باڵاکانی ھەرێم بکەن نەک بەپێچەوانەوە ھەرێمەکە زیاتر وابەستەی خۆیان و بەرژەوەندییە حزبییەکانیان بکەن.

ریفۆڕمی سیاسی.
وێڕای ھەموار کردنەوەی یاسای ھەڵبژاردن، زۆر گرینگە دواجار دەستووری ھەرێم مەدەنی ودیموکراتیک کۆدەنگی نیشتمانی بۆ بکرێ و یەکلا بکرێتەوەو پەسند بکرێ، سەرەڕای قەیرانە جیاکان ئاشکرایە زیاتر ٥٠٠٠ گوندو دەیان شارو شارۆچکەی وێرانکراو ھێشتا وەک ئەوەی پێویستە دەستی ئاوەدانی نەیانگەیشتووەتێ!

ریفۆرمی کۆمەڵایەتی.
 ھێشتا ھەرێم لەکێشە جیددییەکانی وەک خراپی خزمەتگوزاری و ڕەوی خەڵک بەرەو ھەندەراندا دەناڵێنێت، ئاشکرایە بەکارھێنانی ماددە ھۆشبەرەکان، ھزری جیاکاریخوازی ڕەگەزی و کوشتنی ژنان و بێھۆشی و بێباکییە کۆمەڵایەتییەکان زیادیانکردوە، پێویستە ھەڵوەستە لەسەر ئەم پرس و بابەتانە بکرێ بەدانانی پڕۆگرام و پڕۆژەی چاکسازی یان ئەنجامدانی ڕیفۆرمی کۆمەڵایەتی.

ئابوری واقیعبینانە.
ھەرێم پێویستی بەپڕۆگرام و بەرنامەی سەرتاسەری یەکپاکێجی ئابوری ھەیە، پێویستە سیاسەتی ئابوری بەشێوەیەکی واقیعیانە دیاری بکرێ دابڕێژێتەوە بەجۆرێ ھاوسەنگی بپارێزێ لەنێوان پارێزگاو ئیدارەو شارو شوێنەکاندا، پێویستە دەروازەی نوێی بازرگانی سنووری بکرێنەوەو شەفاف و بەدامەزراوەیی بکرێن.

داڕشتنەوەی پەیوەندییەکان.
پەیوەندییەکان لەگەڵ دەوڵەتانی فیدراڵ و ھەرێمایەتی دوورو نزیک لەسەر بنەمای بەرژەوەندی ھاوبەشی نیشتمانی و سیاسی و فەرھەنگی و ئابوری و کۆمەڵایەتی و وەرزشی بوونیادو بینا بکرێتەوە، عیراق و ئێران و تورکیا سودمەندی یەکەمی ئەو پەیوەندییە نانیشتمانییەی ھەرێم'ــن، ئەگەر داڕشتنەوەی بۆ نەکرێ و بەنیشتمانی نەکرێ، لەبچوکترین ھەلدا ھەرێمەکەی تێدا دەخنکێندرێت.

 

 

 

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

 

بەغدا دەبێ بە تاران!!

عیراق، جگە لەتەنگژە هەمە جۆرەکانی ئێستای، ئەگەر تا دوێنێش قوربانی دەستی فاشیزمی پانناسیۆنالیزمی عەرەبی بوو بێت، ئەوا ئەمڕۆ، ئەمڕۆی دەیانساڵەی دوای ڕژێمە تارو تەریکەکەی بعث، قوربانی دەستە سورەکانی تیرۆرو فاشیزمی مەزهەبی و تائیفییە، هەر بۆیە لەسەر ئاستە نێودەوڵەتییەکەش تا ئێستا لەلیستی ئەو دەوڵەتانەدایە سپۆنسەرو سەپۆرتی تیرۆر دەکەن!!

کەچی پاڕلمانەکەی، لەبری هەوڵی دەرباز کردنی وڵاتەکە، لەم بەندو باوە فاشییە هاوردە کراوەو ڕێگری کردن لەدەستوردان و دەستوەردانە سەربازی و سیاسیە هەرێمایەتییەکان، هەڵخڕێنەرانەو بەیاسا، خەریک بەجوینەوەی بالۆرە قەومی و مەزهەبییەکان و حەرام و حەڵاڵکاری پەیوەندییەکانی ئیسرائیل'ن!!

ئەوەی عیراقی بەم دۆخە هەرزان سیاسیە گاڵتەجاڕە گەیاندووە، ئەو سەرکردە بەناسنامە عیراقییەکانن، داڕێژەران و ئاڕاستەکارانی ئەم گەمە شەیتانییەن، شەوو ڕۆژ سـیـری سەربەخـۆیی عیراق دەخۆن و زوڕنــای دەبێ کۆمەڵگەی دەولی وەک دەوڵەتێکی سەربەخۆ مامەڵە لەگەڵ عیراقدا بکات لێدەدەن!!

جاران (نەخۆرهەڵاتی، نەخۆرئاوایی) تەنها دروشمی شیعیزمی ئێرانی بوو، حەوت مانگێکە بێپەردە بووە بەئاڵای مەزهەبیزم و ئیخوانیزمی عیراقی، ئێران، تورکیا، سعودییە، قەتەڕ، ئیماڕات و گروپە فـەلـەکانی وەک حەماس و جیهادی ئیسلامی، هەریـەکـەیان بەجـۆرو ئامانج و ئەجێندایەکی تایبەتەوە، سەپۆرتی دەکەن.

ئەم سیاسەتە پەتیارو ڕستکراوە هەرێمییە، لەڕوانگە نیشتمانییەکەیەوە، جـگە لــەوەی بەحەوت پشتیش ناچێتەوە سەر خزمەتی عیراقییەکان و تێپەڕاندنی دۆخی چەق بەستووی وڵاتەکە، بەرگی سەربەخۆیی و کردەی خۆبەڕێوەبەری بەیەکجاری لەعیراق دادەماڵێت، ڕەنگە ئیدی گرینگترین پرسیار ئەوە بێت؛

ئایا عیراق، دواجار دەیەوێ خۆی بێت، یان وەک ئەوەی ئێستا دەگوزەرێ، سێبەری هەرێمایەتی و گۆڕەپانی یەکلاکردنەوەی جەنگی بەوەکالەت؟ سەبارەت بەئیسرائیل ئایا پابەندی دوا بڕیارەکانی لوتکەی عەرەبی دەمێنێتەوە، یان بەغدا بەیەکجاری دەبێت بەتاران؟!

ئەگەر بییەوێ خۆی بمێنێتەوە، ڕێگەکەی ڕوونە، عیراقییانەو دور لەخۆی وەک وڵات، وەک دەوڵەت، وەک بەرژەوەندی خەڵکەکەی بڕیار ئەدات و ڕەفتار ئەکات، ئەم وڵاتە لەکێشەی مرۆیی و نیشتمانی خۆیدا، خەریکە غەرق دەبێت، چیداوەو دەوێ لەوانی تردا، ئەم جۆرە تەکنیک و تەکتیکە جگە لەڕک و کینەی قەومی و مەزهەبی و ئاینگەرایی، هیچی تر بەرهەم ناهێنێت، عیراق خۆی دەوڵەتێکە سەرتاپا گەمارۆدراو، ئێستا ئەوەی پەیڕەوی دەکات درێژە پێدەری هەمان ئەو سیاسەتەیە!!

سەرکردە بڕیار بەدەستە بەشوناس عیراقییەکان، پێویستە بەئینتماو ئەخلاقەوە عیراقی بن، پێویستە زەمینە سازی بۆ بیری نیشتمانسازی لەخۆیان و خەڵکدا بکەن، خەڵک ئەمڕۆ تەرکیزی لەسەر ڕاستییە ژیانی و ژیارییەکانە، نەک وروژاندنی هەستە سۆزەکییە قەومی و مەزهەبی و سیاسییەکان.

 

 

 

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

 

پێنجی دەوێ بۆ یەقین!!

دەسەڵاتدارە ملهوڕو ستەمکارەکان، سروشتیان وایە، هەموو جۆرە ئامرازێک لەپێناو سەرکوتکردنی تاک و جڵەوکاری کۆمەڵگەکەی خۆیاندا سەختەچیانە بەکار دەبەن، ئەمە لەچەواشەکارییەوە بیگرە تا بەڕاونان و زیندانی و ئەشکەنجە، تیرۆرو ترساندن دەگات، دواجار هەر بەمەیشەوە ناوەستن و برسیکردن دەبێتە وێرانکارترین چەکی دەستیان!!

بێبەشکردنی خەڵک لەخزمەتگوزارییە سەرەتایەکانی وەک ڕێگەوبانی سەلامەت، کارەباو ئاوی پاک و جێگر، خواردن و خواردنەوەی ساغڵەم، زەوتکردنی ماف و ئازادییە بنەڕەتیەکان، سڕینەوەی بەها باڵا مرۆییەکان، نەدانی مووچەی فەرمانبەران و لەجێگەیاندا بەشینەوەی دڕدۆنگی و دابینکردنی شتە لاوەکی و بێسودەکان، ئامانجەکەی دیارە برسیکردنی بەئەنقەست و بەمەبەستە، تا لەڕێگەیەوە کۆمەڵگە دوور بخەنەوە لەخۆیی و خەونەکانی.

دەیانساڵە لەهەرێمی کوردستان، هەر جارەو بەناوێکەوە، خەڵکی برسیدەکرێن، جارێک بەناوی گوشاری ئابوری ڕژێم و جارێک بەهۆکاری جەنگ، نان و دۆبڕ دەمێک مالیکی و سەردەمێک عەبادییە، وەختێک ئابوری سەربەخۆیەو تەختێک ڕیفراندۆم، زەمەنێک کــوردایـــەتی و زەمانێک هەرێمچیەتی، ماوەیەک کۆڕۆناو ساڵــێکیشە سیاسەتی سەرگەردانی نەوت و غازو جیهانگیری!!

عەقڵییەتی ملهوڕو ستەمکاری چونکە بەبنەما مشەخۆرو مژەری سەرچاوە ڕەسەنەکانی سەرخان و ژێر خانی وڵاتە، دواجار دەتوانێ زیانی گەورەو کارەساتبارتر لەبۆمب و چەکە کۆکوژەکان بخاتەوە، گەندەڵی، تاڵان، تاوان، تێکچوونی شیرازە کۆمەڵایەتی و سیاسییەکە لەژێر سایەیدا دەبنبە کەلتوور، فەرهودگەرایی دەبنبە پیشەو پشک پشکێنە!!

دۆخی قەیراناوی هەرێمی کوردستان، لێکەوتەی جەنگ و کەڵەگایی هەرێمی و جیهانی یا ئاسمانی و ڕێسمانی نییە، زادەی سیاسەتی بەدکار و ملهوڕانەی حکومڕانێتییە لەخۆیدا، برینێکی عەقلانی قوڵە، بەلێدوانەو بانگەوازی درۆزنانەی لێپرسراوان ساڕێژ نابێت، ئـەم جـۆرە بـەلاغەتە زۆر دوبارەیەو هەمووان دەزانن ئامانجەکەی خەڵک نییە، خەواندنی خەڵکە لەپێناو دەستەبەری ئامانجە سەربازی و سیاسییە وەدینەهاتووەکانی لێپرسراوان،

ئاپۆرای ئەم تەکنیکە ئابوری و تاکتیکە سیاسیە حزبییەی لەسەر ژیان و قوتی خەڵک دەکرێ، ئامانجەکەی ڕوونە، بەڵام لەبری گەمارۆدانی ئەوی بەرامبەر، بووە بەمایەی ئازارو مەینەتی خەڵک، ئەمە بێباکی و بێ مۆڕاڵی و بێ ئەمەکییە، ململانێی حزبی و تەندروست دەبێ لەپێناو پێشخستنی کۆمەڵگەو بوژانەوەی کۆمەڵگەو ژیانی خەڵکدا بێت.

جەنگی سەپاندنی ئیرادە بەسەر خەڵکدا، ڕەنگە ماوەیەکی کورت و درێژ، خەڵکی باجەکەی بدەن بەڵام بەدڵنیاییەوە دواجار ئەوەی قورستر لەوە دەبێ باجەکە بداتەوە، داڕێژەران و هەڵکرسێنەران و ئاڕاستەکارانی ئەوو جەنگە دەبن، خەڵک کاتێک دەگاتە یەقین، ئیدی دەست بەسەرکەوتن دەکات، بەسەدای هەناسەدان بێت، زۆری نەماوە، پێنجی دەوێ بۆ یەقین!

 

ماڵپه‌ڕی ئه‌رسه‌لان مه‌حمود

 

 

 

 

په‌یوه‌ندیپه‌رتووکخانه‌رۆشنبیرییلینکئه‌رشیفنووسه‌رانده‌سپێک