په‌یوه‌ندیپه‌رتووکخانه‌رۆشنبیرییلینکئه‌رشیفنووسه‌رانده‌سپێک

٢٠\١٠\٢٠١٣

دیواری تورکیا و.. دیواری ئیسرائیل.


رەزا ساڵح       


تورکیا هەمیشە دوژمانایەتی گەلی کوردی کردووە و، هیچ کاتێک لەگەڵ ئەوەدا نەبووە و نییە، کە ئێمەی کورد بە مافە رەواکانی خۆمان بگەین و، لەسەر خاکی کوردستاندا، کە زێدی هەزاران ساڵەی باب و باپیرانمانە ، بە ئاشتی و بە ئاسوودەیی بژین .. بەڵکو کورد وتەنی: "حەز ناکەن نینۆکیشمان هەبێت.. تا خۆمانی پێ بخورێنین..".


تورکیا تا ئەمڕۆش وەک نەتەوەیەکی دێرینی خاوەن ماف لە ئێمەی کورد ناڕوانێت و، خۆیان بە ئاغا و ئێمە بە سەپان دەزانن.. ئەگەرچی ئێمەی کورد، ئەگەر لەوان زیاتر نەبین ، ئەوا لەوان خۆمان بە کەمتر نازانین.


تورکیا لە سوڵتان و مۆڵتانەکانی ئیمبریالێزمی عوسمانییەوە و، لە کەمال ئەتاتۆرکی رەگەزپەرستی خوێنڕێژەوە ، تا دەگاتە رەجەب ئۆردوگانی دووڕووی خۆپۆش بە عەبای ئسلامییەوە.. بەبێ شەرمانە ئەوەیان دووپات کردۆتەوە، کە لە (ئەفریکا)دا، بەڵکو لەسەر (مەریخ) یشدا، دەوڵەتێکی کوردی دروست ببێت، ئەوان دژایەتی دەکەن.


گومانی تێدا نییە ، تورکیا پاڵپشت و هاندەر و یارمەتیدەری راستەوخۆی ، ئەو گرووپە چەکدارە ئیسلامییە توندڕەوانەیە ، کە زۆر نامەردانە هێڕش دەکەنە سەر دانیشتوانی سڤیل و بێ تاوانی گەلی کوردی ئازاریخوازمان لە رۆژئاوای کوردستاندا .. بە تایبەتیش ( چەتە بێڕەوشتەکانی بەرەی نوسرە ) کە بەکرێگیراو و جاشی تورکیان .. تورکیا بە چەکی قورس و بە پارە یارمەتیان دەدات و .. یارمەتی لۆجستی و سیخوریشیان دەدات .. هەر تورکیاش مەشقی سەربازیان پێ دەکات و ، فێری کوردکوژیان دەکات ، داوایان لێدەکات کە دەست لە مناڵ و ئافرەت و پیر و پەکەوتەش نەپارێزن و ، سەر و ماڵ و کچ و ژنی کورد بە حەڵاڵی خۆیان بزانن .. چونکە ئەمە پێشەی تورکیایە و ، لەم ڕووەوە مێژوویەکی قێزەوەن و بۆگەنیان هەیە .. لە ساڵی ( ١٩١٥)ی زایینیدا زیاتر لە ملیۆن و نیوێک منداڵ و ئافرەت و گەنجی ئەرمەنیان سەربڕی .. بە هەزاران منداڵ و ئافرەت و گەنجی کوردیان لە دێرسیم و ئاگری داغ و دۆڵی زیلان و ئامێد و وان و تا دەگاتە دێی رۆبسکی سەربڕی و کوشتیانن .. ئەوەی نەکراوە و ناکرێت .. ئەوان بە گەلی بێتاوان و ئازادیخوازی کوردیان کرد .. سەرەڕای ئەم هەموو تاوانانەشیان .. ئۆردوگانی دووڕوو لەم رۆژانەدا وتی : " کێشەیەک لە تورکیادا نییە کە ناوی کێشەی کورد بێت".


تورکیا بەم تاوانانەشەوە نەوەستاوە.. خەریکی دروستکردنی دیوارێکی کۆنکریتیە، لە نێوان باکوور و رۆژئاوای کوردستاندا.. ئەم زەلامە بیرتەسکە بە هەموو ئەقڵێکییەوە نیازی وایە کە بە پراکتیکی، ئەم دوو بەشە لێکدابڕێنراوەی کوردستان، لەیەک بکات و نەتوانن بە ئاسانی پەیوەندیان هەبێت.. یا بە دەنگی یەکترییەوە بچن.. رەنگە بۆ ئەم نیازەگڵاوەیان سوودیان لە ئیسرائیلی هاوپەیمانیان وەرگرتبێت ، یا راوێژیان پێیان کردووبێت.. یان بیانەوێت لاسایی دیواری بەرلین بکەنەوە.

ئیسرائیل بۆ دروستکردنی دیوارێکی کۆنکریتیی چەند کیلۆمەتری، لە نێوان دانیشتوانی شوێنی ئسرائیلییەکان و فەلەستینییەکاندا.. بە ملیۆنەها پارەی لەم دیوارەدا خەرج کرد.. بابڵێین فەلەستینییەکان و ئیسرائیلییەکان دووگەلی جیاوازی نەتەوەیی و ئایینین و ، لە شەڕ و ململانێدان.. بەڵام بەرزی و سەختیی ئەم دیوارە و بازگە زۆرەکانی پاسەوانی ئەم دیوارە.. نەبوونەتە بەربەست لە رێی چالاکی و پەلامار وهێڕشەکانی شۆڕشگێڕە فەلەستینییەکان.


بەڵام دیوارەکەی تورکیا، دیوارێکە لە کوردستانی داگیرکراوماندا، کە خاکی ئەوان نییە ، دیوارێکە لە نێوان یەک نەتەوەدا کە نەتەوەی کوردمانە .. ئێمە هەموومان کوردین و لە ئەوپەڕی باکوورەوە، تا ئەوپەڕی باشوور.. لە ئەوپەڕی رۆژهەڵاتیشەوە، تا ئەوپەڕی رۆژئاوای کوردستان.. هەموومان نەوەی باوە کوردە و دایە کوردەین.


وا دیارە ئۆردوگان ، زۆر نابەڵەد و نەزان و کۆڵەوار و بێ ئاگایە لە مێژووەی ئەم سەردەمەدا .. ئەگینا پەندی لە هەرەسهێنانی دیواری بەرلین وەردەگرت .. دیواری بەرلین لە ساڵی ( ١٩٦١) دا دروست کرا ، دیوارێکی کۆنکریتی و بەردینی بەرزبوو ، لە سەر خاکی یەک نەتەوە و یەک وڵاتی دووبەشکراودا ، کە شاری ( بەرلین ) ی پایتەختی ئەڵمانیای کردە دوو بەشەوە .. بەڵام سەرەڕای سەختی و بەرزی دیوارەکە و ، بوونی بە سەدان پاسەوان و ، تازەترین ئامێری چاودێری کردن .. نەیان توانی رێ لە سۆزی نەتەوەیی ئەڵمانییەکان و ئیرادە و بڕیاری یەکگرتنەوەیان بگرن .. چونکە لە فەرهەنگی گەلی ئەڵمانییەکاندا ، ئەڵمانیای رۆژهەڵات و ئەڵمانیای رۆژئاوا بوونیان نەبوو ، دانیان بە دابەشکردنی ئەڵمانیادا نەنا ، لای ئەوان هەر یەک ئەڵمانیا هەبوو .. هەرەسهێنانی ئەو دیوارە لە ساڵی ( ١٩٨٩) دا .. بوو بە مایەی شەرمەزاری بوو مێژووی ئیمپریالزمی جیهانی و ، بووش بە سیمبولێکی کۆتایی هاتنی شەڕی سارد .. رووخاندنی دیواری بەرلین ، ئەو راستییەی سەلماند ، کە بەهێزتین هێز و ، سەخترین و قایمترین دیوار و بەربەست .. ناتوانن لە بەردەم خواست و ئیرادەی پۆڵایینی گەلاندا خۆیان بگرن .. ناتوانن تووڕەبوون و شەپۆڵی راپەڕینی گەلان بوەستێنن.


با ئۆردوگان باش ئەوەش بزانێت ، کە ئێمەی کورد گەلێکی ستەملێکراوی مێژووین و ، قوربانیی بەرژەوەندی و دەم چەورکردنی ئیمپریالیزمی جیهانین .. کە زۆر بە ناڕەوا کوردستانیان دابەش کرد .. ئەم ستەمە گەورەیەیان لە کورد کرد .. بەڵام دەبێت ئەوەش بزانن کە منداڵێکی ناو لانکیشمان ، دان بەم دابەشکردنەی کوردستاندا نانێت و ، ئەو سنوورانەی ئێوە ناوتان لێناوە سنوور .. لای هیچ کوردێک سنوورنین .. ئەمڕۆ هەستی کوردایەتی و سۆز و خۆشەویستی بۆ کوردستانی گەورە .. هەرەسی بە هەموو ئەو سنوورە وەهمییانەتان هێناوە .. وەکو چۆن ئەڵمانییەکان هەرەسیان بە دیواری بەرلین هێنا .. دڵنیا و گەشبینم ، کە ئەو رۆژەش بۆ ئێمەی کورد دێتەدی ، کە هەرەس بە هەموو سنوورە وەهمییەکانی ئێوەی داگیرکەری کوردستان بهێنیین .. ئەمڕۆبێت یا سبەی ، زووبێت یا درەنگ ، لە سایەی خەبات و کۆڵنەدان و بەرخودانیی گەلە خۆڕاگر و دلێرەکەماندا .. لە سایەی یەکگرتن و یەکڕیزیماندا .. مافە رەواکانمان وەردەگرین و ، جاڕی جارەنووس و سەربەخۆیی کوردستان دەدەین.


١٩\١٠\٢٠١٣ - نەرویـج

ماڵپه‌ڕی ره‌زا ساڵح

 

 

 

 

په‌یوه‌ندیپه‌رتووکخانه‌رۆشنبیرییلینکئه‌رشیفنووسه‌رانده‌سپێک