په‌یوه‌ندیپه‌رتووکخانه‌رۆشنبیرییلینکئه‌رشیفنووسه‌رانده‌سپێک

٣١\١٠\٢٠١٠

ئێران گەمە بە کارتێکی سووتاو دەکا.


شێرزاد عومەر مەحمود


قوڵ بوونەوە لە ناخی ئەمڕۆی ئیران هاوکێشەیەکمان بۆ شی دەکاتەوە کە ئیران میکیاڤیلیترین سیاسەت پەیڕەو دەکات لە ناوچەکە و جیهان تەنانەت لە ناوەخۆش لە ژێر ئاڵا و سێبەری ئیسلامگەرایی و شیعەچێتیەوە، یاری و کارتە سواوەکانی ئیران چ لە رووی ناوەخۆیی و چ لە رووی هەرێمایەتی و چ لە رووی نێودەوڵەتیەوە گەیشتۆتە ئاستێ‌ کە کۆمەڵگای مرۆڤایەتی هەموو دەرگاکان بە رووی ئەم وڵاتە دابخات و دەرئەنجامیش گەلانی ئێران باجەکەی بدەن و بەهۆیەوە دووچاری ژیان و ژیارێکی سەخت و دابڕاو بمێننەوە لە جیهانی تازەدا، ئەو ئەزموونەی ئیران پێی تێدەپەڕێت هەمان یاریەکانی عێراقی بەعسیمان وەبیر دەهێنێتەوە لەلایەک و ئەفغانی سەردەمی تاڵیبان لەلایەکی ترەوە، شیکردنەوەی ئەکادیمی بۆ بارودۆخی ئیران هیچ گریمانەیەکمان بۆ ناهێڵیتەوە چونکە ئیران بە شێوەیەکی گشتی لەهەوڵی ئەوەدایە خۆی لە کۆمەڵگای مرۆڤایەتی داببڕێنێت.


هێرشەکەی ئەم دوایەی کەناڵی"خەبەر" هەوڵێکی تری ئیرانە بۆ دوور خستنەوەی کێشە تەنگەژە کەڵەکەبووەکانی ئەو وڵاتە بۆ دەرەوەی سنورەکان لەلایەک و بەکاربردنی پرسی پەیوەندی هەبوون(ئیسرائیل)ەوە بکاتە کارتێکی فشار بۆ ئەوەی هەرێمی کوردستان چ لە ئێستا و چ لە ئایندە پەیوەندی بە ئیسرائیلەوە چێ نەکەن، لەهەمان کات لەو ساتەوەختەی پێکهێنانی حکومەتی عێراقی و نزیکبوونەوەی لایەنە ناکۆکەکان لەیەکتر و ئاکتیڤی باڵی عەلاوی لەو پرۆسەیە ئیرانی تووشی شۆک کردووە چونکە ئیران بەهەموو هەوڵ و توانای ماددی و مەعنەوی دەخوازێت نفوزی شیعەی ئێرانی لە عێراق فراوانتر بکات و لەم پێناوەشدا ئێران خودان 70% کارە تێکدەری و تیرۆریستی و کۆمەڵکوژیەکانی عێراقی دوای بەعسە، هەر لە تیرۆرکردنی ئەفسەری فڕۆکەوانی جەنگی عێراق-ئێرانەوە تا دەگاتە تەقاندنەوەی مەزار و مزگەوتی سووننەکانی عێراق بۆ قوڵترکردنەوەی ناکۆکیە ئەتنی و تائیفیەکانی ئەم وڵاتە، دوای ئەم کۆششە بەرفراوانەی ئێران لە نێو خاکی عێراقدا هێشتا نەتوانرا هاوکێشەکان بەلای ئێرانەوە سەنگ بکرێتەوە، دیارە کوردیش لە ئەمڕۆی عێراق لەنێوان دوو بڕیاری چارەنووسسازدا سەنگی مەحەکە، چ جودا بوونەوە لە عێراق و چ لایەنگری کردن لە عەلاوی، عەلاویش ئەمڕۆ بە باڵێکی عەلمانی ئەمەریکی لە عێراق هەژمار دەکرێت و خاوەن دەنگ و کورسیەکی زۆری پارلەمانیە، هاوکات کێش و سەنگی سووننەکانیش لە عێراق بووەتە ئەو کۆسپەی کە هەمیشە ئیرانیەکان لێیەوە دەترسن، جا بۆ ئەوەی کوردیش نەبێتە هاوسەنگەر و هاوپەیمانی سوونەکانی عێراق لە لایەک و شیعە نا ئێرانیەکان دێت کارتە فشارەکانی خۆی دەخاتە گەڕ، یەکێ لەو کارتانەش کە هەمیشە دوژمنانی کورد و داگیرکەرانی کوردستان کورد و شۆڕش و سەرهەڵدانەکانیان پێ تۆمەتبار کردووە پەیوەندی هەبوون لەگەڵ ئیسرائیل بووە، هێرشەکەی کەناڵی خەبەر و لێدوانە تیرۆراویەکەی کونسوڵخانەی ئێران لەهەمبەر دەزگای(ئیسرائیل-کورد) ئەو نامەیەی ئێرانە کە بە هەرێمی کوردستان دەڵێت(ئەگەر ئێوە رێگە لە پەژاک نەگرن و رێگە لە هەبوونی جوو لە کوردستان نەگرن منیش رێگە ناگرم لە تیرۆریستەکانی ئەنسارولئیسلام و ئەوانی تر)ئەگەرچی پێویستە لێرەوە بە ئیران بگووترێ کە وەک چۆن لە رابردوو و ئێستا کەس لە ئێرانیەکانی نەپرسیوەتەوە کە چەند ئیتلاعات و سیخوڕی ئێران لە هەرێمن ئاواش بۆ ئیران نەهاتووە لە بوونی مۆساد بپرسێ لە کوردستان، وەک چۆن کەس نییە پەنجە بۆ ئیران درێژ بکات لەو کارە نا مرۆڤانەی کە لە ئێراق و کوردستان ئەنجامی دەدات ئەوا بۆشیان نییە ببنە چاوساغ و داڕێژەری دۆستایەتی کورد بە میللەتەکانی ترەوە بە تایبەت بە ئیسرائیل، ئەمە پرسێکی ناوەخۆی کوردستانە نەک ئیران، ئێران وەک تورکیا و سوریا و عێراق دەیەوێت کورد هەرگیز خاوەن ئیرادەی سەربەخۆی خۆی و سیاسەتی سەربەخۆی خۆی و ئابوری سەربەخۆی خۆی نەبێت، بۆیە ئەم پەیامە ئاراستەی هەرێمی کوردستان دەکات چ بە کردەوە و چ بە قسە و لێدوان.


کارتی سێیەم و ترسی سێیەمی ئێران لە دروستکردنی ئەو فشارە ئەوەیە ئەمڕۆ هەرێمی کوردستان بەهەموو سلبیات و ئیجابیاتەکانیەوە هەنگاوێکی خێرا دەنێت لەبواری زیندوو بوونەوەی سەرخان و ژێرخانەکەی لەلایەک و هەتاوی دیموکراسیش لەلایەکی تر کە رۆژ لەدوای رۆژ کاریگەری خۆی یاخود تیشکی خۆی پەخشی دەورووبەری دەکات و ترسی ئێران لەم سیستەمە دیموکراسیەی کوردستان بۆتە مۆتەکەی خەوی مەلا ئەتۆمیەکان، خواستی کورد لە ئاشتی و دیموکراسی رۆژئاواییەکانی ناچار کردووە کە کوردیش بکەنە بەشێک لە بونیادنانی نەخشەی رۆژهەڵاتی تازە، من وای دەبینم ئەو پڕۆژەیە لە کوردستانەوە هەنگاوی بۆ دەنرێت.


جەستەی سیستەمی ئیرانی ئەمڕۆ دووچاری هەمان نەخۆشی تورکیای کەمالی بۆتەوە، کەڵکەبوونی تەواوی کێشە ناوخۆیی و دەروکیەکانی وەک(گەندەڵی و مەزهەبی و نەتەوەکان و بەرزبوونەوەی نرخ بەهۆی ئابڵۆقەکانەوە، کێشەی ئەتۆم کە کێشەیەکە بەخوێنی گەلانی ئیرانەوە بە ملیارەها دۆلار خراوەتە بەرژەوەندی سەرکردەکانەوە، کێشەی ئیران لەگەڵ ئەفغان و پاکستان و روسیا و پاڵپشتی کردنی ئیران لە تیرۆرستانی حزبوڵا و فەلەستین و کێشەکانی لەگەڵ تورکیا و لە سنورەکانی کوردستانیش لەگەڵ پارتە کوردیەکان بەگشتی و پەژاک بە تایبەتی و کێشەی ئێران بە ناوچە سنوریەکانی نێوان خۆی و عێراق و....هتد) ئەو کێشەگەلەن ئەمڕۆ ئێران پێیەوە دەتلێتەوە، بۆ دەربازبوون لە هەریەکێ لەو گرفتانەش هەر جارەی کارتێک یاخود یاریەک دەکات کە زۆر پێچەوانە دەشکێتەوە بەسەر ئێران، ئەگینا ئیران لەوە دڵنیایە تورکەکان پەیوەندی تاکتیکی و ستراتیژیان لەگەڵ ئیسرائیلە و تورکیا ئەندامی ناتۆیە کەچی بۆ سەرکەوتنی پڕۆژە بەناو ئیسلامیەکەی ئۆردوگان ئیران بە ملیۆنەها بەخشیش دەبەخشێتە تورکیا، بۆ لێدانی پرسی نەتەوەیی کوردیش ئێران تورکیا بەهاوپەیمانی ستراتیژی خۆی دەزانێت، تورکەکان فڕۆکەی سیخوڕی(هیرۆن)ی ئیسرائیلی دەنێرنە سەر پەژاک و تەلەفۆنیش بۆ ئێرانیەکان دەکەن کە(هیرۆن) سەنگەرێ یاخود کامپێکی پەژاکی بۆ ئاشکرا کردوون بڕۆن بەخێرایی بۆمبارانی بکەن، ئیرانیش بە رێنمایی(هیرۆن)ی ئیسرائیلی پەژاک و ناوچە سنوریەکان بۆمباران دەکات و داواش لە هەرێمی کورد دەکات نابێ سیخوڕەکانی ئیسرائیل(مۆساد) لە هەرێمی کوردستان نەبن..؟!!


لە ماوەی رابردوو لەشەڕی هەشت ساڵەی عێراق-ئێراندا بەعسیەکان هێزەکانی پێشمەرگەی بە هەموو باڵ و حزبەکانەوە بە ئەلقە لەگوێی ئیران ناودەبرد و ئێرانیەکانیش هێزی پێشمەرگەی بە ئیسرائیلی و سیخوڕی مۆساد ناودەبرد و حیسابی ئیسرائیلی دووەمی بۆ بەرەی کوردستانی دەکرد، لەم ناوەندەدا هێزی پێشمەرگە هیچیان نەبوو، بۆیە دووچاری دەیان شکست و شکان بووەوە، کە دەبوایە دەستی دۆستایەتی ئیسرائیلی بگوشیبایە بۆ ئەوەی وەکو هێزی سێیەم بجوڵابایەوە و ئەمڕۆ لەناوچەکە هێزی یەکەم دەبوو، چونکە هەموو ئەو وڵاتانە بە تورکیا و سوریا و عێراق و ئێرانیشەوە بەرەو پووکانەوە چوون یاخود وا دەچن.


دەرئەنجام ئێران ئەمڕۆ هەموو شتێکی پێ رەوایە تەنها بۆ ئەوەی بە مەبەستەکانی بگات لەناوچەکە، ستراتیژیەتی ئێرانیش لە ناوچەکە بەدەر لە شیعەگەرایەتی و فراواتخوازی زۆر کۆدی شکاوی تری هەڵگرتووە کە مەلا ئەتۆمیەکان وا هەست دەکەن هەر خۆیان بە بوونی ئەو یاری و کارت و کۆدانەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست دەزانن.

 

ماڵپه‌ڕی شێرزاد عومه‌ر مه‌حمود