١٩\٩\٢٠٢٢

عێراق لە کۆتاییدا.

ئەرسەلان مەحمود    

هەموو بژاردەو ئەگەرەکانی بەردەم سەرکردە عیراقییەکان کراوەن، بەڵام هیچ کامیان ئەوەندە باش نین نـاکۆکیە مەترسیدارەکە پوچەڵ بکەنەوە، هەموو کارتەکان بەکارهاتوون و هیچ چارەسەرێک بەدینەهاتووە، بۆچی؟ چونکە ئەوەی ڕوو ئەدا نیەت و نیازەکەی چارەسەرو سەقامگیری عیراق نییە، لەخۆدا ململانێ و جەنگی سەپاندنی ئیرادەی پێکهاتە عیراقییەکانە بەسەر یەکتردا، لەدەرەوەی خۆدا جەنگ و ململانێی سەپاندنی ئیرادەو هەژموونی هەرێمایەتی و دەولییە بەسەر عیراقدا.

هەمووان بەدەربڕینی جیاواز دەڵێن کاتکاتی دیالۆگە نەک ڕوبەڕوبونەوە، یانی هەڵـوەشاندنەوەی ئەنجامەکانی هەڵبژاردن و ڕەخساندنی دەرفەتی نوێی حکومڕانی، بەڵام بەلای هیچ کام لەپێکهاتە عیراقی و هـەرێمـایەتی و دەولیەکەوە، هەرگیز ئەوە مانای ئەوە نییە، گرینگ نەبێت ئەمجارەیان کێ دەیباتەوەو شەرتەکەی تەنها دەرباز کردنی عیراق بێت لـەم تـەنگژەو ئاریشەیەی تێیکەوتووە، نا نەخێر، کێشەکە تەکنیکە یەکتر بڕە نـاوخۆیی و دەرەکییەکەیە، ڕێک وەک ئەوەی لەلوبنان ڕوو ئەدات.

بەڵام ئایا دەتـواندرێ ئەمە بەدیبهێنرێت؟ ئەمریکاو دۆستەکانی، ئێران و دۆستەکانی، تـورکیاو دۆستەکانی، زەمـان و زەمـینـەو دەرەتـانی دەردانی یەکتریان هەیە لەگۆڕەپانەکەدا، بێگومان نا ئەی ئەم گۆبەندە بۆ بەعیراق و عیراقییەکان دەگێڕن و عیراق و پێکهاتە عیراقییەکان کـەی لـەم تـاڵاوە تێدەگەن، هێشتا هیچ جێگرەوەو وڵامێک واقعی بێت دیار نییە، هێشتان سەروەری و سەقامگیری دەوڵەتی عیراقی، بـۆ ئەمریکاو هـاوئـاوازەکانی، لەدیدی ئێران و هاوژەنەکانی، لەڕوانگەی تورکیاو هاوکوفەکانی، شکستە بۆ هەر یەکێکیان و خودی پێکهاتە عیراقییەکانیش هێشتان سەروەری و سەقامگیری وڵاتەکە لەسەروەر بونی خۆیان بەپشتیوانی پاشگرەکانیاندا دەبیننەوە نەک وڵاتەکە.

حەقیقەتەکە ئەمەیەو لەدیدی چاودێرانی دۆخەکەشدا، ڕۆژانی داهاتوی نزیک، عیراق دەکەوێتە ناو شەڕو هەڵایساوێکەوە ئێسکشکێن، خـۆیشم هیوادارم هەڵەبم چونکە شەڕ جگە لەماڵوێرانی هیچیتر بەدوای خـۆیدا ناهێنێت، بەڵام خەریکە دەگەمە ئەو باوەڕەی وەها کارەساتێک ڕوبدات، چۆن؟ وێڕای فرە جەمسەری ئاریشەکە، مەسەلـەی چەقی شیعەگـەری هاتووەتە ڕۆژەڤەوەو پێناچێ سیستانی مەیلی وەهـا بـەدەستەوەدانێکی نەجەف بەقومی هەبێت، ئەگەرنا کەڵەزەڕییەکەی سەدر هەروا بێسەرو سەودا تێناپەڕێت.

رۆژانیدادێ، ژێر بەڕەی پانورامایەکە ڕوونتر دەرکەوێت، قـۆنـاغی دیالۆگ تەواو بووە، دیموکراتیزەکردنی عیراق شکستیهێنا، ئەمریکاو دەوڵـەتانی هەرێمـایەتی نـاگـەنـە هـاوبەشـبەندییەک، گـرێی پیکهـاتە عیراقـییەکـان تـا دێ لەسیاسەت و پۆست و پلەو پایەی حکومڕانی زلتر دەردەکەوێت، هەموو ئەمانە ئەگەری وەها هەڵایساوێک زیاتر دەکەن، ئەمەش گۆڕانی ناژمێردراو دەهێنێتە ئــاراوە، ڕەنگە کـۆی سیستەمی سیاسی لـەعیراق و تەنانەت ناوچەکەشدا بگۆڕێت.

چیرۆکی عیراق پێدەچێت زۆر گەورەتر لەوە تەواو بێ، لایەنەکان تەمایان لەسەر هەڵچنیووە، بەڵام دواجار هەرچی و چۆنێک بێت جەنگێک نابێت بەسەربەخۆیی عێراق و گێڕانەوەی شکۆی دەوڵەت کـۆتاییبێت، حوکمی عەقڵ لەم وڵاتەدا هێشتان شێلگیرانە کار بەدەق و ڕێ بەڕقی دەکا، ئـەم بێباکییە ئاپۆرای شەیتانی لەسەر شەقـام و کردنەوەی دەرگـەی دۆزەخی بەڕوی خۆیدا بەهێز کردوە، کـارێک بەسیاسەت دەکرێت مرۆڤ بـەزەیی پێدابێتەوە!!
 

ماڵپه‌ڕی ئه‌رسه‌لان مه‌حمود