|
٥\٤\٢٠٢٠
ئەوە دەوڵەت و
دەسەڵاتن دەستپێشخەرییەکانیان لە خەڵکی سەندۆتەوە.*
زاھیر باھیر
ئافاتی کۆرۆنا وای کردوە کە خەڵکی تا ڕادەیەک لە ڕاپەڕاندنی
کاروبارەکانیانا و ڕێکێخستنەوەی ژیانی خۆیان و دەوروبەریشیانا، متمانە
بکەنە سەر خۆیان.
ئەم چەند نموونەیەی خوارەوە ئەوە نیشان دەدەن کە خەڵکی بە
داھێنانەکانیان ئەوە دەسەلمێنن گەر سەرچاوەکانی سامانە سروشتی و
کۆمەڵایەتییەکانیان لە چنگا بێت زەرووربوونی دەوڵەت و دەسەڵات پاساوێکی
نامێنێت.
ئەمانەی خوارەوە تەنھا چەند داھێنانێکی خەڵکییە لە شوێن و وڵاتانی
جیاوازدا:
• لە بریتانیا بە ھەزارەھا گرپی ھارریکاریی بێ بەرانبەریی دامەزراون،
Mutual Aid، لە یارمەتیدانی خەڵکانێک کە
پێویستیان بە یارمەتی ھەیە.
• لە شاری وەوھان-ی چین کە لەوێوە گوایە کۆرۆنا سەریدەرھێناوە ، پاش
ئەوەی کە دەوڵەت قەدەخەی ئامرازەکانی ھاتوچۆی کەرتی دەوڵەتی کرد تاکو
ھەموو کەس لە ماڵەوە بمێننەوە، خەڵکەکەی ھاتن قیتاری سەیارەیان
دروستکرد لە گواستنەوەی خەڵکیدا بۆ خەستەخانەکان و ھێنانەوەیان.
• لە شاری جیھانسبێرگی جنوبی ئەفەریقا خەڵکی ھاتن تیمی تاقمی
پێداویسییتییان دروستکرد بۆ یارمەتیدانی ئەو خەلکانەی کە خانوویان نییە
، واتە لە چواردیواری بەناو خانوویەکی لە تەنەکە و مقەبا و پوشوو و
پەڵاش دروستکراودا دەژین. لەو پێداویستیانە : دیتۆڵی تەعقیمکردنی دەست
، کاغەزی تەوالێت ، بتڵی ئاوی پاک و خواردەمەنی. لە شاری کەیپ تاون
ئەوانەی کە شارەزاییان لە کاروباری نەخۆشی چارەسەرکردندا ھەبوون
گروپیان دروستکرد لە گەڵ شوێندا، گەر کاتێک کە خەستەخانەکان پڕ بوون و
نەیاتوانی چی تر نەخۆش وەرگرن ، ئەمان بە دەوری خۆیان ئەو کارە ئەنجام
بدەن.
• لە ئەمەریکا گروپ بۆ یارمەتی کارمەندانی دکتۆر و نێرس خەستەخانە،
دروستبووە، کە خۆیان وەختیان نییە تاکو پێداویستییەکانی خۆیان دابین
بکەن . ھەر لەوێ منداڵێکی ٨ ساڵان گروپێکی دروستکردووە کە یارییەکان
نیشانی منداڵان دەدات و بە یەکەوە دەیکەن . گروپی دیکە دروست بووە تاکو
یارمەتی منداڵانی ئەو دایک و باوکانە بدات کە کە باوک و دایکیان زۆر
سەرقالی کاری دیکەن.
• لە نەرویچ گروپێک لەوانەی کە لە کۆرۆنا چاکبوونەتەوە درروستبووە بۆ
یارمەتیدانی خەڵکی کە ئەو کارانە بە خەڵکانێک کە تا ئێستا ساغن ناکرێت
چونکە مەترسیدارە بۆئەوان کە بیکەن و لە کردنیا ڕەنگە توشی کۆرۆنا ببن.
• لە بولگاریا گروپ دروستبووە بۆ پێدانی کۆفی بەیانیانا و ھەروەھا بە
قسە یارەمەتیدانی کەسانێک کە گرفتیان ھەیە. ئەو کارەش بە ئینگلیزی پێی
دەلێن counselling. لە پراگ گروپێک لە
قوتابیان دروستبووە کە لای منداڵانی دکتۆر و نێرس و کارمەندانی
خەستەخانەکان دەمێننەوە کە خۆیان لەسەر کارن.
• لە شاری دوبلن لە ئیرلەندە لە بلۆکێک خانوو یاری ' بینگۆ' کە پێی
دەڵێن " balcony bingo " لە ڕێگای
فەیسبووکەوە دروستکردوە کە بە ھەزاران کەس تیایدا بەشدارن .
• لە شاری بریستۆڵ-ی بریتانیا گروپێک لە ئافرەتان دروستبووە کە کاریان
پەیداکردنی داوودەرمانە بۆ ئەو کەسانەی کە ناتوانن لە ماڵەکانیان بێنە
دەرەوە.
• لە لاتیڤیا بە ھەمان شێوە گروپی جیا جیا دروستکراون بۆ مەبەستی جیا
جیا.
• لە وڵاتی فلیپین دیزاینەری پۆشاک دوکانەکەی گۆڕیوە بۆ دروستکردنی
پێداویستییەکانی خۆپاراستن لە پەتای کۆرۆنا.
• لە یەک ھەفتەدا گروپێک لە دکتۆر و تەکنیشنەکان و پسپۆڕان توانییان لە
ماوەی ھەفتەیەکدا جیھازی ھەناسەوەرگرتن و بوژانەوەی سییەکان دروست بکەن
کە تێچونی تەنھا ٣٧٠ دۆلاری ئەمەریکییە بە ھاوکاری کۆمۆنێتییەکان.
______________________________________________
* ئەم
زانیاریانە لە وتارێکی نووسەر و چالاکوانی ناسراوی ژینگە
George Monbiot کە لە ڕۆژنامەی گاردیانی
٣١/٠٣/٢٠٢٠، وەرگیراوە بەڵام تایتڵی وتارەکەی ئەو جیایە.
١\٤\٢٠٢٠
ماڵپەڕی زاهیر باهیر
|
