٢٢\١٢\٢٠٢٣

ئەو کوردبوونە شایستەی قوربانی نییە!

تاڤگە سابیر       

ئەو کوردبوونە شایستەی قوربانی نییە بە ناوی ئایدیا و باوەرەوە، ئایە ئێمە ئەمڕۆ چەند بەختەوەرتریین بە هۆی ئەوەی ئەوانی دی لەبەر خۆشبەختی و رۆشنگەریی ئێمە مردن؟ خۆشبەختی؟ رۆشنگەریی؟ ئەگەر هەر کەسێک لەبەرئەوە مرد تا من بەختەوەر بم، ئەوا من تەنانەت بەختەوەر ترم، چونکە من نامەوێ ژیانم لەسەر گۆڕستان بینا بکەم.

ئایە شەری خوێناوی دەیان سالەی کورد و کورد لەولاشەوە کوروزانەوەی هێزە کوردییەکان لەبەردەم ئەوی دیکەدا و خیانەتە بێ شومارەکانی هێزە سیاسییە کوردییەکان لە هەمان گرێوە سەرچاوە ناگرن؟ چەند جارمان گوێ لێ بووە، کە سەرکردەیەکی کورد، کە هەرگیز ئامادەی یەک ریککەوتنی راستەقینە نەبووە لەگەڵ هێزیکی دیکەی کوردییدا وای پیشان دەدا بۆ یەکێتی عەرەب بۆ یەکێتی خاکی ئیران یان بۆ دەولەتی تورک دەگرێ؟ منیش وەکو هەر هاوڵاتییەکی دیکەی کورد پێم وایە شەر بەسەر کورددا سەپێنراوە و هەست دەکەم ئەوە پیویستی بە لێکدانەوە نییە، بەڵام لە ڕاستییدا من تا رادەیەک پێم وایە شۆرشی چەکداریی لە شاخ، ئەوەندەی هەڵهاتن بووە لە رووبەرووبوونەوە، ئەوەندە یاخیبوون نەبووە.

ئەو سەختییەی، کە تا ئەمڕۆ لە کۆمەڵگەی کوردییدا بەرز سەیر دەکرێ و پیرۆز دەکرێ، وایا سەختیی شاخ، سەختییەکی فیزیکییە و کڕینی قارەمانێتییە لە رێگایەکی ئاسنترەوە بۆ ئەوەی لە تاران یان لە بەغدا یان ئەنکەرە و ئەستانبۆڵ ناو دەرکەی دەبێ ئازارێکی زۆر بکێشی و لە رووی سایکۆلۆژیی و گیانییەوە ئیجگار جیاواز بێ و ئیجگار ورد ژیانی رۆشنبیریی و سیاسی خۆی بونیاد بنێی، بەڵام شاخ رێگا کوری و ئاسانەکەیە هەم بۆ هەڵهاتن لەو رووبەروو بوونەوەیە هەم بۆ ناو دەرکردن وەک قارەمانی نەتەوە!!! دیارە ستەمە ئەو خوێندنەوەیە وەکو حوکمێک سەیر بکرێت بەسەر یەکە بە یەکەی ئەوانەی لە شاخ بوون یان هێشتا لە شاخن، بەڵام بێگومان دەکرێ لە چەند دیوێکەوە سەردەمی شاخی پێ بخوێندرێتەوە!!! بێگومان گیانی پر سۆزی بێ وێنە لە شاخ بوو، کە بەر ئەو باسە ناکەون و بێ گومان هەندێ لەو کەسانەی لە شاخ بوون بۆ من قارەمانن بگرە فەرامۆشکردنی ئەو کەسانە لە لایەن ناوەندە رۆشنبیریی و هونەرییەکانی کوردەوە، تەنیا بەڵگەیەکی دیکەی خۆ بەکەم زانینی کەسایەتی باوی کوردە، بەڵام لە زەمینەی ئەو بابەتەدا مەبەستی من ئەناتۆمیکردنی ئەزموونی شاخە بە گشتیی، وەکو بەشیکی گرنگی ئەناتۆمیکردنی کوردبوون.

با بەراوردێکی کورتی ئەو دوو جۆرە لە رووبەرووبوونەوەیە بکەم، کە بێگومان هەردووکیان پەیوەندییان بە پەسەندنەکردنی واقیعێکی نایەکسان و نا مرۆییەوە هەیە، لایەنی کەم روانینی یەکەمدا، ئەو چالاکوانەی، کە لە شار (بۆ نموونەی بەغدا) شەڕی کوردبوونی دەکرد، دووەم، ئەو سیاسییە یان پێشمەرگەیەی، کە لە شاخ شەری کوردبوونی دەکرد.

پێش هەموو شتێک گەورەترین پرسەکە وا دەکا کۆمەڵگەی کورد ئەفسووناویی بڕوانێتە ئەو کەسەی کە لە شاخ بوو ئەوەیە، کە ئەو هەمیشە رووبەرووی مردن دەبووەوە و خوودی پێشمەرگەش هەر لەبەر ئەوە پیرۆز دەکرا، بەڵام چالاکوانێک لە بەغدا هەموو خولەکێک نەک هەر رووبەرووی مردن دەبووەوە، بەڵکو بە تەنیا رووبەرووی ئەگەری ئەشکەنجەی بێ وێنە دەبووەوە تا مردن، بۆ چالاکوانێک مردن نەک هەر گەورەترین قوربانی نەبوو، بەڵکو زۆر کات دیاریی و خۆشبەختیی بوو لە چاو ئەو ئەشکەنجانەی، کە دەدرا ئەگەر تووش بوایوە، ئەنجا مادام هەمیشە هۆشیار بوو بەرامبەر بەو چارەنووسە، ئیتر لە راستیدا ئەو هەمیشە لە ئەشکەنجەی ئەو ئەشکەنجەیەدا دەژیا، ئەوەی شاخ هەمیشە لە دەرەوەی رووبەرووبوونەوە بوو، کاتێک رووبەروو بووایەتەوە بە چەکەوە رووبەروو دەبۆوە لەگەڵ چەند چەکداریکدا، بەڵام ئەوەی د هەمیشە بە تەنیا بە بێ چەک راستەوخۆ لە روبەرووبوونەوەی دەیان دەزگای پۆلیسدا بوو ئەوەی بەغدا ئەگەر حیزبی نەبووایە ئەوا کە شەهیدیش دەکرا کەس پێشی نەدەزانی ئەوەی شاخ بە شێوەیەکی ئاسایی حیزبی بوو، کە بریندار بووایە یان شەهید بووایە پێی دەزانرا و لانی کەم لە رووی مەعنەوییەوە کۆمەک دەکرا.

بەڵام ئەوەی زیاتر پەیوەندیی بەو باسەوە هەبێت جیاوازییە رۆشنبیرییەکانی ئەو دوو جۆرە ''رووبەروو بوونەوە''یە، ئەوەی لە ناووەوەڕا ئەو شەرە دەکا هۆشیارە بەوەی کە پرۆژەی کوردبوون پرۆژەیەکی فیزیکی یان سیاسیە، ئەو لەبەردەم سەدان نووسەری بە توانای ناسێونالیستی عەرەبیدا دەوەستێ لەبەردەم شەرێکی فەرهەنگیی ئاڵۆز و فرەلایەنی لەو بابەتەدا یان دەبێ خۆت پێبگەیەنی یان راستەوخۆ بە کوردبوونتەوە لە دەرەوەی ململانێکە وەستاوی.

ناسێۆنالیزم بەرلەوەی هەر هەست و سۆزێکی شاعیریانەی رۆمانسییانەی نەرگسییانە بێت، پرۆژەیەکی تەواو رۆشنبیرییە و، وەکو هەر پرۆژەیەکی دیکەی رۆشنبیریی پێوستی بە خۆپەروەردەکردن و تێگەیشتنی تێوریی و تێوریزەکردن و دامەزراندنی هۆشیاری نوێ هەیە، ئەوە تەنها بەر لە سەرەتایە بە بێ ئاگاداربوون لە (لانی کەم) دەنگە سەرەکییەکانی مۆدێرنیتە، ناشێ کورد جگە لە هۆزبوون هیچ تر بگەیەنێ، ئەوەی کە لە ناوەوەرا رووبەروو ببیتەوە، زوو ئەو پێوستییە دەزانێ، چونکە هاندەرێکی زۆر راستەوخۆی هەیە، کە پرۆژەی فرەلایەنی ناسیۆنالیزمی عەرەبی و یان تورکی و یان فارسییە.

هەموو شکستەکانی دیکەی کورد لە شێخ سەعیدی پیرانەوە تا کەلەپچەکردنی ئۆجەلان پەیوەندیی بەو وینانەوە نییە، کە شاعیرەکان دەیانکێشن، بەڵکو پەیوەندیی بە نەگەیشتنی رۆشنگەرییەوە هەیە، ئەو لەوە تێدەگەیش، کە رێکەوتنیک نییە لە نێوان هێزە ئاسمانییەکان و هێزە سەرزەمینییەکاندا لە سەر دوژمنایەتی کردنی کورد، بەڵکو پرسەکە زۆر لەوە مەتریالیزمی ترە، کاتێ کامالیستەکان لەگەڵ هاوپەیمانەکاندا رێکەوتن، کورد هێشتا کێشەی ئەوەی هەبوو چەند چالاکوانێکی هەیە لە ئەوروپا کە، یەکێ لە زمانە ئەوروپیەکان بزانێ، کە بزووتنەوەی ناسیۆنالیزمی تورک سەرقاڵی دروستکردنی لۆبییەکانی خۆی بوو لە رۆژئاوا، کە سیاسییەکانی ناسیۆنالیزمی عەرەب خەریکی دروستکردنی هاوپەیمانیتی بوون لە نێوان لایەناکانی جەنگی جیهانی دووەمدا، پێشمەرگە کوردەکان خەریکی سوتاندنی پۆلیسخانەکان بوون! کە عێراق دەستی بە ئەنفال کرد کێشەی سەرەکیی نێوان هێزە سیاسییەکانی کوردستان هێشتا گوومرگی نێوان دیهاتەکانی کوردستان بوون (ئێستاش هەر ئەوەیە کێشەکە) تا ئەو ساتەوەختەش زۆربەی ناودارە سیاسیەکانی شۆرشی چەکداریی و نووسەرە پاشکۆیەکانیان نەک هەر لەوە تێبەگەیشتوون، کە ناسریزم (لە جەمال عبدوالناسرەوە) سەرچاوەی بیری فاشیزمی عەرەبییە دژی کورد، بەڵکو زۆر بە شانازیشەوە سەرسوڕمان و خۆشەویستی خۆیان دەردەبرن بۆ ناسرییەکان و دادوەریی رەگەزپەرستیکی وەک جەمال عەبدولناسر، زۆربەیان تەنانەت هەستیان بەوە نەکردوە، کە بەعسیزم چ ئایدۆلۆژییەتێکی رەگەزپەرستانەی عەرەبیی ترسناکە، دەیانەوەێ بڵێن کێشەکە تەنیا درندەیی باڵە سەدامییەکەی بەعسە! بەو شتانەدا دەردەکەوێ، کە شۆرشی چەکداریی لە ئاسانترین و روونترین سەرەخاڵەکانی شەرە راستەقینەکە نەگەیشتوە، واتا ئەو شۆرشە چەکدارییە جگە لەوەی خۆی لە شەڕە رۆشنبیرییەکە دزیوەتەوە هەر نەشیتوانیوە خۆی لە بیری فاشیزمی راستەوخۆی ناسیۆنالیزمی عەرەبییش پاک بکاتەوە (وەکو ناسریزم و بەعسیزم)!

ماڵپەڕی تاڤگە سابیر