په‌یوه‌ندیپه‌رتووکخانه‌ئێمهلینکئه‌رشیفنووسه‌رانده‌سپێک

 

 

ئه‌ی جه‌ماوه‌ری هۆشیاری گه‌له‌که‌مان، ده‌نگ به‌ ده‌ستووری ده‌سه‌ڵاتی گه‌نده‌ڵ مه‌ده‌ن!


ئه‌ی جه‌ماوه‌ری سته‌مدیده‌ی گه‌له‌که‌مان..
ئه‌ی ڕۆڵه‌ هۆشیار و به‌ئاگاکان و نه‌وه‌ی ڕاپه‌ڕین..


له‌ ڕۆژی هه‌ڵبژاردنه‌کاندا ، ده‌نگ مه‌ده‌ن به‌ ده‌ستورێک که له‌ لایه‌ن پارله‌مانی ماوه‌ به‌سه‌رچووی ده‌سه‌ڵاتی گه‌نده‌ڵه‌وه‌ تێپه‌ڕکرابێت. ده‌سه‌ڵاتێک که 18 ساڵه‌ ده‌ستوری کوردستانی پشتگوێخستووه‌ و هیچ ڕێزێکی دانه‌نا بۆ هه‌وڵ و کۆششه‌کانی که‌سانی دڵسۆز و یاساناس و پسپۆر و زانای ئه‌و بواره‌ ، وه‌ک دکتۆر نوری تاڵه‌بانیی و چه‌ندانی تر که‌ بۆ یه‌که‌م جار و له‌دوای دروستبوونی پارله‌مانه‌وه‌ ، ده‌ستوری کوردستانی پێشکه‌ش به‌ پارله‌مانه‌که‌ی ده‌سه‌ڵاتداران کرد و له‌ ماوه‌ی ئه‌و 18 ساڵه‌شدا چه‌ندان جار ئه‌و ده‌ستوره‌ و به‌ ده‌ستکارییه‌وه‌ خرایه‌وه‌ به‌رده‌می پارله‌مان ، به‌ڵام هه‌ر پشتگوێخرا ، تا دواجار به‌و شێوه‌یه‌ی که‌ خۆیان ئه‌یانه‌وێت ، په‌سه‌ندکرا.


له‌ دواکه‌وتووترین وڵاتی دنیادا ، پارله‌مانی ماوه‌ به‌سه‌رچوو کاره‌کانی ڕائه‌وه‌ستێنێت و هیچ بڕیارێک نادات ، تا ده‌ستبه‌کاربوونی پارله‌مانی نوێ ، به‌ڵام دوو حیزبده‌سه‌ڵاته‌که‌ و لایه‌نه‌کانی هاوکاری هه‌ژده‌ ساڵه‌یان ، ئه‌و نه‌ریته‌ جیهانییه‌شیان ژێرپێخست!


ڕاستییه‌کانی ئه‌مڕۆ ئه‌وه‌یان ده‌رخست که‌ ده‌سه‌ڵاتداران بۆیه‌ هه‌ڵبژاردنه‌کانیان دواخست ، تا پلانه‌ هه‌مه‌جۆره‌کانیان جێبه‌جێبکه‌ن و له‌ سه‌روو هه‌مووشیانه‌وه‌ ، یه‌که‌م ده‌ستوری کوردستان به‌و شێوه‌یه‌ تێپه‌ڕبکه‌ن! ئه‌وه‌ کارێکی ناڕه‌وایه‌ و ئه‌چێته‌ ڕیزی تاوانه‌وه‌ و دواڕۆژ به‌رپرسیاریی گه‌وره‌ ڕووبه‌ڕووی ئه‌و که‌س و لایه‌نانه‌ ئه‌بێته‌وه‌ که‌ ئه‌و بڕیاره‌یانداوه‌.


یه‌که‌م ده‌ستوری کوردستان که‌ ئه‌بێت به‌ بنه‌مای یاساکان‌ و ده‌سه‌ڵاتی گه‌نده‌ڵی 18 ساڵه‌ ئه‌یه‌وێت وه‌ک یاسای فره‌ژنییه‌که‌ی جێگیری بکات ، پڕه‌ له‌ که‌موکوڕیی و ناته‌واویی:


- هه‌ر له ‌سه‌ره‌تاکه‌یه‌وه‌ به‌ عه‌قڵییه‌تی 1400 ساڵ له‌مه‌وبه‌ره‌وه‌ ده‌ستیانپێکردووه‌.
- سنوری باشوری کوردستان ، دیاریینه‌کراوه.
- جه‌ماوه‌ری گه‌له‌که‌مان له‌ که‌رکوک و ناوچه‌ داگیرکراوه‌کان ، ناتوانن ده‌نگ بۆ ده‌ستور بده‌ن و تێپه‌ڕاندنی ده‌ستور به‌بێ ده‌نگی ئه‌وان ، داننانه‌ به‌ کوردستانیی نه‌بوونی که‌رکوک و ته‌واوی ناوچه‌ داگیرکراوه‌کان که‌ ده‌سه‌ڵاتی گه‌نده‌ڵ به‌ (ناوچه‌ جێناکۆکه‌کان!) ناویانئه‌بات.
- سه‌دان هه‌زار هاونیشتمانیی کوردستان له‌ ده‌ره‌وه‌ی وڵات ، مافی ده‌نگدانیان لێ زه‌وتکراوه‌ و ناتوانن ده‌نگ به‌و ده‌ستوره‌ بده‌ن.
- سیستمی ده‌سه‌ڵات و شێوازی حوکمڕانیی دیاریینه‌کراوه‌.
- ده‌سه‌ڵاته‌کان له‌ یه‌کتر جیانه‌کراونه‌ته‌وه‌.
- ماوه‌ی به‌رده‌وامبوونی ده‌سه‌ڵاته‌کان دیاریینه‌کراوه.
- ده‌سه‌ڵاته‌کان له‌ سه‌رۆکدا کۆبوونه‌ته‌وه‌ ، ئه‌وه‌ش نیشانه‌ی تۆتالیتاریزمه‌.
- مافی ئافره‌تان ، گرنگیی پێنه‌دراوه‌.
- مافی مرۆڤ ، گرنگیی پێنه‌دراوه‌.
- ڕاگه‌یاندن و کارمه‌ندانی ده‌زگاکانی ، گرنگییان پێنه‌دراوه‌.
- کار ، مافی سه‌ندیکایی و ڕێکخراوه‌یی ، چۆنیه‌تی ده‌ربڕینی ناڕه‌زایی و بوونی به‌رهه‌ڵستکاری سیاسی (ئوپۆزیشون) ، دیاریینه‌کراوه‌.


ئه‌وانه‌ و ده‌یان باسی گرنگی نه‌ته‌وه‌یی ، نیشتمانیی ، ئابوری و مافه‌ بنچینه‌ییه‌کان باس نه‌کراون ، یان به‌ شێوه‌یه‌کی هێجگار شه‌رمنانه‌ و ڕووکه‌شییانه‌ ئاماژه‌یان بۆ کراوه‌ که‌ ناکرێت بکرێن به‌ بنه‌مای هیچ یاسایه‌کی سه‌رده‌مییانه‌ و پێشکه‌وتنخوازانه‌.


ئه‌ی جه‌ماوه‌ری هۆشیاری گه‌له‌ سته‌مدیده‌که‌مان..


ئه‌گه‌ر ده‌سه‌ڵاتی گه‌نده‌ڵ خه‌مخۆری ئه‌وه‌یه‌ که‌ ئه‌بێت ده‌ستورێکمان هه‌بێت ، بنه‌مای یاساکان بێت ، ده‌سه‌ڵاته‌کان و ماف و ئه‌رکی هاونیشتمانییان دیارییبکات و یاسا سه‌روه‌ربکات ، ئه‌وا ئه‌بووایه‌ له‌ 18 ساڵی ده‌سه‌ڵاتی گه‌نده‌ڵیاندا ئه‌و کاره‌یان بکردایه‌! کاتێک که‌ ئه‌مڕۆ له‌ پارله‌مانه‌ مردووه‌که‌یاندا ده‌ستورێک به‌ کتوپڕیی تێئه‌په‌ڕێنن ، ته‌نیا ترسیانه‌ له‌ گۆڕانکارییه‌کان و که‌مبوونه‌وه‌ی ده‌سه‌ڵاتیان ، بۆیه‌ ئه‌یانه‌وێت هه‌ر له‌ ئێستاوه‌ ، ده‌ستورێکی (سه‌قه‌ت) دابنرێت که‌ دوای خۆیان و بۆ ساڵانێکی زۆر ، کێشه‌ و گرفت بۆ پارله‌مانی نوێ دروستبکات! پارله‌مانێک که‌ بۆ یه‌که‌م جار که‌سان و لایه‌نانی به‌رهه‌ڵستاکار دێنه‌ ناویه‌وه‌.


ئه‌وانه‌ی که‌ 18 ساڵه‌ خۆیان به‌ داوێنی ده‌سه‌ڵاتی گه‌نده‌ڵدا هه‌ڵواسیوه‌ و ئه‌مڕۆ خۆیان لێمان کردووه‌ به‌ به‌رهه‌ڵستکار ، ئه‌وا له‌ پارله‌ماندا و به‌ به‌رچاوی هه‌موو جه‌ماوه‌ره‌وه‌ ، ده‌نگیان خسته‌ پاڵ ده‌سه‌ڵات و ده‌ستوریان په‌سه‌ندکرد! چونکه‌ ده‌ستورێکی دواکه‌وتوو که‌ سه‌رده‌مییانه‌ نه‌بێت ، به‌رله‌ هه‌ر لایه‌نێکی تر ، له‌ به‌رژه‌وه‌ندی ئیسلامییه‌کانه‌.

ده‌نگدان به‌ ده‌ستوری پارله‌مانی دوو حیزبدسه‌ڵاته‌که‌ و ئه‌و حیزبانه‌ی که ‌ 18 ساڵه‌ هاوکاریانن ، له‌ ئیسلامییه‌کان و ئه‌وانی تر ، ده‌نگدانه‌ به‌ ده‌سه‌ڵاتی گه‌نده‌ڵی هه‌ژده‌ ساڵه‌ و ده‌ستور و پارله‌مانی فره‌ژنیی و سوکایه‌تی به‌ نیوه‌ی کۆمه‌ڵ.
ده‌نگدان به‌و ده‌ستوره‌ ، ده‌نگدانه‌ به‌ کۆیله‌یی نیوه‌ی کۆمه‌ڵگای کوردستان.
ده‌نگدان به‌و ده‌ستوره‌ ، ده‌نگدانه‌ به سڕینه‌وه‌ی که‌رکوک و ناوچه‌ داگیرکراوه‌کان له‌ نه‌خشه‌ی کوردستاندا.
ده‌نگدان به‌و ده‌ستوره‌ ، ده‌نگدانه‌ به زیادتر قوڵبوونه‌وه‌ی کێشه‌ نه‌ته‌وه‌یی ، نیشتمانیی و ئابورییه‌کانی کوردستان.
ده‌نگدان به‌و ده‌ستوره‌ ، ده‌نگدانه‌ به سه‌رکوتکردنی ئازادییه‌کان و مافه‌ بنچینه‌ییه‌کانی هاونیشتمانییانی کوردستان.
ده‌نگدان به‌و ده‌ستوره‌ ، ڕازییکردنی داگیرکه‌رانی کوردستانه‌.

داوا له‌ ڕۆڵه‌ هۆشیاره‌کانی گه‌له‌که‌مان و هه‌موو لایه‌نگران و ئه‌و هاونیشتمانییه‌ به‌ئه‌مه‌کانه‌ ئه‌که‌ین که‌ پشتگیریی خۆیان بۆ لیستی سپی سه‌ربه‌خۆ ده‌ربڕیبوو ، ده‌نگ مه‌ده‌ن به‌و ده‌ستوره‌ی ده‌سه‌ڵاتی گه‌نده‌ڵ و لایه‌نه‌ هاوکاره‌کانیان و پارله‌مانه‌ فره‌ژنیی و ماوه‌ به‌سه‌رچووه‌که‌یان.

 


پارتی چه‌پی کوردستان
2009-06-25