په‌یوه‌ندیپه‌رتووکخانه‌ئێمهلینکئه‌رشیفنووسه‌رانده‌سپێک

 

فرۆکه‌کانی تورکیا به‌ سه‌رشۆڕی گه‌ڕانه‌وه‌.


فـه‌هـد گـرده‌وانی   


رۆژی یه‌کشه‌مه‌ ، فرۆکه‌ جه‌نگیه‌کانی تورکیا چیای قه‌ندیل یان بۆمباباران کرد و بووه‌ هۆی تێکدانی ئاسایشی ناوچه‌که‌و زه‌ره‌وزیانی گیانیشی لێکه‌وته‌وه‌ . خه‌ونی گه‌وره‌ی سه‌ربازه‌کانی تورکیا ، له‌ناوبردنی پێشمه‌رگه‌کانی [پ . ک . ک] یه‌. کاتی خۆشی ، خه‌ونی سه‌دام حسێن [28/4/1937 ــ 30/12/2006]و رژێمه‌که‌ی له‌ناوبردنی پێشمه‌رگه‌ی چیاکانی هه‌ندرێن و سه‌فین و زوزگ و هه‌ڵگورد...هتد بوو . که‌چی خه‌ونه‌که‌ی سه‌دام بووه‌ له‌ناوچوونی خۆی و داروده‌سته‌که‌ی . رۆژی یه‌کمی جه‌ژنی قوربان رۆژی له‌ سێداره‌دانی ئه‌و تاوانباره‌یه‌ و گه‌لی کوردیش سه‌ربه‌رزانه‌ ماوه‌ته‌وه‌ و ژیانی سه‌رفرازی به‌ڕێ ده‌کات .جاره‌کی تر ده‌یڵێمه‌وه‌، ئه‌گه‌ر کورده‌کان له‌ شاره‌ گه‌وره‌کانی تورکیا ڕاپه‌ڕن و خۆپیشاندان بکه‌ن ، سه‌ری رژێمه‌که‌ی ره‌جه‌ب ته‌یب ئه‌ردوگان [26/2/1954] و سه‌رله‌شکر محه‌مه‌د یه‌شار بویوکانیت [1/9/1940] شۆڕ ده‌که‌ن و خه‌ونه‌کانیان ده‌بێته‌ خه‌ونی سه‌دام حسێن و جیهان به‌ده‌نگی داواکاری یه‌کانی خه‌ڵکی کوردستان دێن . ئه‌و هه‌موو هاواره‌ به‌و ده‌ستبه‌خوێنانه‌‌‌ کپ ناکرێت ئه‌گه‌ر ڕاپه‌ڕین سه‌رتاسه‌ری بێت و خه‌ڵک له‌خۆی کۆبکاته‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ی کرده‌وه‌کانی ئه‌و ده‌سه‌ڵاته فاشیه‌ی تورکیا‌ ریسوابکات . شه‌رمه‌ بۆ له‌شکری ئه‌مریکا که‌ ده‌بێته‌ چاوساغ بۆ فرۆکه‌کانی تورکیا و زانیاری ده‌داته‌ ئه‌و رژێمه‌ ، هه‌تا ناوچه‌ی کوردستانی عێراق بۆمباباران بکات .عێراق به‌ گشتی و کوردستان به‌تایبه‌تی له‌لایه‌ن له‌شکری ئه‌مریکا و له‌شکری به‌ناو {هاوپه‌یمانان} داگیرکراوه‌ و به‌ په‌یمانێکی نه‌ته‌وه‌یه‌کگرتوه‌کان دان به‌و داگیرکراوه‌ نراوه‌ و عێراق سه‌ربه‌خۆ نی یه‌ . سه‌رله‌شکری هێزی ئه‌مریکا له‌ عێراق ، له‌ مامجه‌لال و مالیکی و کاک مه‌سعود زیاتر ده‌سه‌ڵاتیان هه‌یه‌ و بالیوزی ئه‌مریکا له‌ به‌غدا ده‌سه‌ڵاتدارتره‌ له‌ ئه‌ندامانی په‌رله‌مانی هه‌رێم و عێراق .

به‌ گوێره‌یی یاسایی عێراق وڵاتێکی داگیرکراوه‌ ، جاچۆن ئه‌مریکا رووی دێت فرۆکه‌ی تورکی زه‌وی داگیرکراوی ژێر ده‌ستی بۆمباباران بکات . ده‌سه‌ڵاتداری کورد ده‌بێ چاک بزانی ئه‌مریکا به‌رژه‌وه‌ندی خۆی به‌ چاوه‌ ره‌شه‌کانی گریلاکانی ناوچیا و کورده‌کانی هه‌رێمی کوردستان ناگۆڕیته‌وه‌ و تورکیا ئه‌ندامی ناتۆیه‌ و هه‌رده‌م کوڕه‌ئازیزه‌که‌ی ئه‌مریکا بووه‌ و هه‌ر بۆ ئه‌مریکا وه‌فادارترده‌بێت له‌ کورد ، بۆیه‌ ده‌بێ کورده‌کان زیاتر پێ له‌جه‌رگی ئه‌مریکا دابگرن بۆ ئه‌وه‌ی به‌رژه‌وه‌ندی کوردستان ره‌چاو بکرێت و هیچی تر ئه‌و خاکه‌ داگیرکراوه‌ ره‌زیلتر نه‌کرێت . ده‌بێت له‌لایه‌کی تریشه‌وه‌ به بیر‌ ئه‌وڕوپیه‌کان بهێنرێته‌وه‌ که‌ له‌شکرو سه‌رباز نابێت ده‌ست له‌سیاسه‌ت وه‌ربده‌ن و به‌که‌یفی خۆیان بۆمبابه‌سه‌ر خه‌ڵکی گوند و چیا ببارێن و داوای بوونه‌ ئه‌ندامیش له‌هه‌مانکاتدا بکه‌ن .ئه‌و گاڵته‌کردنه‌ به‌ یه‌کێتی ئه‌وڕوپا نابێت به‌ ئاسانی تورکیا لێی رزگاربێت . ده‌بێت لێپرسینه‌وه‌ له‌گه‌ڵ تورکیا بکرێت و مافی کورده‌کان ره‌چاو بکرێت ئه‌گه‌ر بێت و یه‌کێتی ئه‌وڕوپا ریز له‌مافی مرۆڤ ده‌گرێت . شه‌ڕی کورده‌کانی تورکیا شه‌ڕی تێڕۆڕ نی یه‌ شه‌رێکه‌ بۆ هێنانه‌دی مافی گه‌لێکی ژێر ده‌سته‌یه‌ .ئه‌و ده‌نگانه‌ی ناو په‌ڕله‌مانی تورکیا بۆ ئه‌وه‌ی چاره‌سه‌ری مه‌سه‌له‌ی کورد له‌ کوردستانی تورکیا بکات ده‌بێت بکه‌وێته‌ به‌رگوێی خه‌ڵکی و هاوکاری بکرێن بۆ ئه‌وه‌ی تورکیا بکه‌وێته‌ ژێر فشار و دان به ‌مافه‌ڕه‌واکانی کوردستان بنێت . کۆنده‌لیزا رایز [14/11/1954]ی وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی ئه‌مریکا گووتی ، ئه‌مریکا و تورکیا و عێراق هاو ده‌نگن بۆ ئه‌وه‌ی چالاکی یه‌کانی پ.ک.ک رابگیرێت له‌ [باشووری رۆژهه‌ڵات]ی تورکیا که‌ باره‌گاکانی له‌ [باکووری]عێراقه‌ و له‌وێ وه‌ هێرش ده‌بات بۆ ناو خاکی تورکیا . رایزی وه‌زیری ئه‌مریکا ، ئه‌گه‌ر ده‌یه‌ویت دڵسۆزی خۆی بۆ مامجه‌لال و کاک مه‌سعود و مالیکی نیشان بدات و سه‌روه‌ری عێراق و کوردستان له‌به‌رچاوبگرێت ده‌بێت هه‌وڵبدات چاره‌سه‌ری گه‌وره‌ترین مه‌سه‌له‌ی ناوچه‌که‌وجیهان بکات ، که‌ نه‌بوونی مافی کورده‌. ده‌بێت داوا له‌ تورکیای هاودڵسۆزی بکات که‌ چاره‌سه‌ری مه‌سه‌له‌ی کورده‌کان بکات و مافی یان دابین بکات بۆ ئه‌وه‌ی ئارامی ناوچه‌که‌ بگرێته‌وه‌ و دووربێت له‌ شه‌ڕ و ئاژاوه‌ .


19/2/2007
ستۆکهۆڵم