گەنج و ره‌وشتی کۆمه‌ڵگه‌!

بەشدار عه‌لی  

بەهاى تاک و ره‌وشتی کۆمه‌ڵگه‌ بە گشتى لە کوردستاندا لەژێر پرسیاردا و رۆژانە بە دەیان دیمەن هەست و نەستى تاکەکانى بریندار دەکرێت و لە بەهاکانى دەهێندرێتە خوارەوە،بەم پێیەش باری دەروونى تاکەکانیش ئاسایى و جێگیر نییه‌‌‌ و پێویستى بە هەڵوێسته‌ لەسەر کردنە.

پێش هەموو شتێک پێویستە ئاماژە بەوە بکەین،گەنجان و لاوانى کوردستان لەنێو بەرداشەکاندا هەمیشە هاڕدراون و دەهاڕدرێن،گیرۆدەى دەیان کێشەى کۆمەڵایەتى و سیاسى و ئابوری و فەرهەنگین،بۆیە بەبڕواى من بەم باره‌یانەوە ناتوانن ببن بە کاراکتەرێکى ئەکتیڤ بۆ گۆرینى ئەو وەزعیەتە و چاککردنەوە و پتەوکردنى بنەما ره‌وشتییه‌کان کە چەندین ساڵه‌ کار لەسەر هەڵوەشاندنەوە و شێواندنى دەکرێت،چونکە لەنێو ئەو سیستەمە زاڵانەى کە لەنێو کۆمه‌ڵگه‌دا باڵا دەستە بێجگە لەوەى کە رێگەى پێ نادرێت،لەگەڵ ئەوەشدا توانا و گوڕاحی ئەوەى نەماوە ئەو رۆڵ و ئەرکە بخاتە سەر شانى خۆى،چونکە دەزانێ ئەو خاوەنى خۆى نییه‌‌‌ نەک کۆمه‌ڵگه‌کەى تاکو هەڵسێت بە چاککردنى! لە هەموو لاکانەوە کاردەکرێت بۆ کۆیله‌کردن و بێ ئیرادەیی ئەو، دارزیوترین و گۆجیرین یاسا و دەستوریان بەسەردا فەرز کردوون،سەرەتاترین ئازادییە تاکیی و مەدەنییه‌‌‌کانیان لە ژێر پرسیاردایە، خەون بە ساکارترین خزمەتگوزارییەکانیانەوە دەبینن،لەنێو تەڵبەندێکى دواکەوتوودا کار و پرۆژەکانیان قەتیس کردوون،لەوەتەى هەستیان بە بوونى خۆیان کردووە لە نێو تەپوتۆزى جەنگ و جێماوه‌کانی کوشتن و بڕین و کارەسات ئاشنا دەکرێن،هەمیشە هەرەشە و پەلاماردانى وڵاتانى ناوچەکە مۆتەکەیەکى نزیک بووە لێیان،...ئیتر کاتێک هەست بە مافى خۆى نەکات ئەو ئەرکە و دەیانى تر نایخەنە ئەستۆى خۆى،لەهەموو دونیاش هەر وایە ئەگەر ئەرک و ماف یەکسان نەبن ناهاوسەنگیەک دورست دەبێت.

بەڵام بە دەست بردن بۆ رەگ و ریشەى هەموو ئەو کێشانەى کە لەسەرەوە باسمان کرد و کارکردن بۆ چارەسەرکردنى کێشەکان و دەست بردن بۆ پرۆژەى جۆراو جۆر لە هەموو بوارەکانى ژیاندا، رێگەدان بەدەنگ و رەنگى جیاواز ، ئەو کاتەش بنەما ره‌وشتییه‌کانى کۆمەڵکاش کێشەیەکیان نابێت و پێویستیان بە پتەوکردن نییه‌‌‌، گەنجان و لاوان بە کچ و کوڕەوە دەیان ئەرکى جیاواز دەخەنە سەر شانى خۆیان ،چونکە کاتێک سیستەمى پەروەردە و فێرکردن مێشکى مناڵان و گەنجانى بە زانستى سەردەم ئاخنى،کە جیاوازى و نایەکسانى لە کۆمه‌ڵگه‌دا کاڵبویەوە،کە گەندەڵى و بە هەدەردانى سامانى خەڵک نەما،کە یاسا و دەستورێکى سەردەمیانە و مۆدێرن لە دادگا و دامودەزگاکان کارى پێکرا،ئاو وکارەبا و سوتەمەنى و رێگاوبان و خزمەتگوزارییەکانى تر دابینکرا،کچ و کوڕانى گەنج لەسەر تەلەفۆنێک و پیاسە و دوو قسەى خۆشەویستى خەڵتانى خوێن نەکران و یاسایا و دەزگایەک هەبوو بۆ بۆ پشتگیرییان و پارێزگارییان،ئەو کاتەش گەنجان و لاوانى کوردستان بە هەموو شێوەیەک بەرگرى لە بەهاى کۆمه‌ڵگه‌کەیان دەکەن و کار دەکەن بۆ چارەسەرکردنى هەموو کێشە و گرفتەکانى نێو کۆمه‌ڵگه‌. بەهیچ شێوەیەک ئێمە پێمان خۆش نییه‌‌‌ دۆست و ئازیزانمان جێ بهێڵین و برۆین کۆچ بکەین،تاڵە موویەک بە دەسەڵاتێکى سیاسى نەمابەستێتەوە کە باب و باپیرانمان خوێنیان بۆ رشتوە، بۆ ئێمە خۆش نییه‌ دەست بۆ ماددەى کهولى و ئەفیون و تلیاک بەرین،ساتەکانى تەمەنمان بە دەستى خۆمان کورت بکەینەوە.

نامانەوێت دیسانەوە خۆ بده‌ینه‌ ده‌ست دەولەَتێکى (عروبى)ی ئسلامى ،سامانى ئەو وڵاتە گەلێک زۆرە و ده‌رفه‌تێکی زێرینمان لەبەردەستدایە بۆ ئەوەى هەموومان هەست بە بوون و ناسنامەى خۆمان بکەین و وەکو هەر گەنجێکى سەر ئەو زەمینە لە ماف و ئازادییەکانمان بەهرەمەند بین، ئەوە دەسەڵاتى سیاسییە بە بریار و راسپاردە و دەستور و یاساکانى دەتوانێ بنەما ره‌وشتییه‌‌کانی کۆمه‌ڵگه‌ دورست بکاتەوە. بێگومان ئەمەش تەنها بە یەکگرتووى و کۆبوونەوە و بەهێزى فشارەکانمان دەبێت بۆ ئەوەى هەموو ئەوانەى لەهەوڵى خاپورکرن و ناشیرن کردنى بنەما ره‌وشتییه‌کانى تاک و کۆمه‌ڵگه‌ن، بەهێز و ئیرادەمان هەڵیاندەینە زبڵدانى مێژوو.