په‌یوه‌ندیپه‌رتووکخانه‌رۆشنبیرییلینکئه‌رشیفنووسه‌رانده‌سپێک

١٧\١٢\٢٠١٢

گرژییەکانی نێوان ناوەند و هەرێم لە دوای ١٢ی ١٢وە بەرەو کوێ!

تاهیر حەسەن      


بارگرژیەکانی نێوان حوکمەتی ناوەند یان باشتر وایە بڵێین دەسەڵاتەکەی مالیکی و سەرۆکایەتی هەرێم لەسەر( ناوچە جێناکۆکەکان) )گەر وابێت و سەرهەڵدانی بارگرژیەکان لەسەر ئەو ناوچانە بێت و لەسەر (شتی نهێنی و شەخسی نێوان ئەو دوو بەرەیە نەبێت)، ئەوا دەبێت هەر لەسەرەتاوە بپرسین( لەم دوو ئاستە بەرپرسە باڵایە)، گەر ئێوە ژیانی خەڵکی کۆمەڵگاتان لا بەڕێزە و ناخوازن لەبەر خاتری بەرژەوەندیە شەخسیەکانی خۆتان کوڕی خەڵکی بدەن بە کوشت، بۆنایەن لە پێشدا پرسێک بەو خەڵکە بکەن وا ئێوە ئێستا پەیوەندی نێوان خۆتان تێکداوە لەسەریان، لەوەی ئاخۆ ئەوان جەنگ دەخوازن یان پێکەوە ژیان و ئاشتی؟ ئاخۆ گەر قەراری جەنگ دراو و دیسان مەسەلەی تەعەسوبی قەومی نێوان کورد و عەرەبتان دروست کردوە و جەنگتان ناو نا جەنگی عەرەب- کورد، ئەو کات ئامادەن کوڕەکانی خۆشتان لە پێشەوەی بەرەی جەنگدا بێت؟ ئاخۆ ناپرسن لەخۆتان، کەدەسەڵاتەکەی سەدامیش هەر بەناوی بەرگریکردن لە پیرۆزیەکانی خەڵکی عێراق و ئومەی عەرەبی، جەنگی ٨ ساڵەی لەدژی ئێران ڕاگەیاند و دواجار زیاد لە ملیۆن لە ئینسانی هەژاری ئەو وڵاتە بونە قوربانی نێو خواستە دڕندانەیەکانی ئەو سەرۆکە دەرون نەخۆشە دیکتاتۆرە؟ بۆنایەن لێ بگەڕێن لەو کۆمەڵگایە و بە ئاشکرا بڵێن جەنگ و ئاشتیمان تەنها پەیوەستە بە بەرژەوەندیە شەخسی و چینایەتیەکانمانەوە، نەک پەیوەست بەبەرژەوەندی گشتی کۆمەڵگاوە؟ دیسان دەبێت بپرسین، گەر دەسەڵاتداریەتی لە کۆی عێراقدا نەخنکابێت لەنێو گەندەڵی و فەسادیدا، ئەوە کامە هۆکارە کە ڕێژەی ٢٦٪ی خەڵکی عێراق لەژێر هێڵی هەژاریەوەن بە کوردستانیشەوە(بەپێی ڕاپۆرتێکی کەناڵی گەلی کوردستان ئەمڕۆ ١٦/١٢/١٢). ئاخۆ خەڵکی عێراق و کوردستان گەر نەکرابن بە کۆیللە و ئامادە بن لەدەرەوەی ترس و تۆقاندن و هەڕەشە کردنەوە خۆیان بڕیاری چارەنوسی خۆیان بدەن، ئامادە دەبن دەست بدەنە کوشتنی یەکتری و دیسانەوە شەڕی کورد و عەرەب بکەنەوە؟


ئەو ناوچانەی ئێستا بەناوچە کوردستانیەکانی دەرەوەی هەرێم بڕیاریان لەسەر دراوە و ڕۆژی ١٢/١٢/٢٠١٢ لەلایەن سەرۆکی هەرێمەوە واژۆی لەسەر کراوە، پێش ئەوەی بڵێین بڕیارەکە لە جێی خۆیدایەوە دەست خۆشی لەسەرۆکی هەرێم بکەین، دەبێت ڕاوەستەیەک لەسەر ئەو ژمارانە بکەین کە بونە هۆکاری ئەوەی ئەو بڕیارە خرایە ئەو مێژوەوە. دیارە یەک لەداوی یەک هاتنی ئەو ژمارانە جوانن و واش دەڵێن دوای سەد ساڵی تر دووبارە دەبنەوە. بۆئەم ژمارانە زیاتر بۆ ئەو کەسانە گرنگن کە مەسەلە سۆزداریەکان بەڕێوە دەبەن، نەک مەسەلەی لۆژیک و بەکارهێنانی عەقڵ و سیاسەت و زانست. ڕەنگە لەبەر خاتری ئەو ژمارانە بڕیارێکی قورس بدرێت و دواجار لەلایەنی یاسایشەوە نەتوانرێت لێی پەشیمان ببێتەوە و ببێتە هۆکاری هەڵگیرسانی جەنگێکی تر، چونکە ڕەنگە مالیکیش لە ڕقی ئەوەی ئەو ژمارانە نەبوە بەنسیبی بڕیارێکی ئەو، ئەوا سور بێت لەسەر ئەوەی ئەو بڕیارە نایاساییە و دژی یاساکانی دەوڵەتی نوێێ عێراقی برایەتی و پێکەوەژیانە!!!!!!!!. خۆ گەر بڵێین ڕەنگە ئەم بڕیارەش هەروەک ماددەی ١٤٠ ی لێدێت و تەنها لەنێو گەمە سیاسیەکانی سەروەدا جێی باس دەبێت و بۆ خەڵکە سیڤیلەکەش تەنها بردنە پێشی ڕقی ناسیۆنالیستی و شۆڤێنیستی بەجێ دەهێڵرێت، ئەوکات ئەم بڕیارە چ سودێک دەگەیەنێت گەر تەنها جوانی ژمارەکان بەشێک نەبن لە دەرکردنی ئەو بڕیارە!


گەر دەخوازن ئەو ناوچانە چارەسەر بکرێت و کۆتایی بەو ململانێ نادروستە بهێنرێت، فەرموون داوای ڕیفراندۆمێکی گشتی بکەن لەو ناوچانەدا تا ئەوەی خەڵکی بەئازادانەی خۆیان دوا بڕیاری خۆی بدات لەوەی دەخوازن جیا ببنەوە لە ناوەند و بگەڕێنرێنەوە سەر هەرێمی کوردستان یان دەخوازن ژیانی پێکەوەی لەو جیگایانەی خۆیاندا تێیدا دەژین درێژە پێ بدەن، لە ڕیفراندۆمێکی ئازادانەدا و دوور لەکەشی جەنگ و ڕق پەرستی دەتوانرێت باشترین چارەسەر بێت بۆ ئەو جێگایانە، نەک فوو کردن لە ئاگرێک تەنها خەڵکی سیڤیلی ئەو ناوچانە و کوڕانی چەک بەدەستی هەژاران تێیدا دەبن بەسوتەمەنی!


گەر ئەم دەسەڵاتە لێمان توڕە نەبێت و پێمان نەڵێن ئەمانە هیچ ئاگایان لە دنیایی سیاسەت و بەڕێوە بردنی وڵات نیە، دەمەوێت بڵێم کامتان هەن لە سەدام و کەسایەتی ئەو نەچن؟ ئاخۆ دانیشتنەکەی مالیکی لەگەڵ وەزیری بەرگری و جەماعەتەکەی لەکاتی نمایش کردنی سوپادا، تەنها بڕنەوەکەی دەستی سەدامی کەم نەبوو؟ ئاخۆ چونی سەرۆکی هەرێم بۆ بەرەکانی پێش دەستپێکردنی جەنگ و لە سەنگەرەوە بە دووربین سەیری بەرەی نەیاری خۆی دەکات، هەروەک چونی سەدام نەبوو بۆ بەرەی جەنگی ماڵوێران کاری ٨ ساڵەی لەگەڵ ئێراندا؟ بەڕێزان ئەمەکەی لۆژیکی سیاسەت کردنی دروست کردنی کۆمەڵگای مەدەنی و کۆمەڵگای بەسیستماتیک کردنی دیموکراسیەتە، ئەم هەلومەرجەی ئێوە- ناوەند و هەرێم دروستان کردوە، تەنها یەک لۆژیک هەڵگریەتی، ئەویش لۆژیکی دەسەڵاتداریەتی دیکتاتۆریەتە نەک دیموکراسیەت!


لە کۆمەڵگایەکدا هێشتا لەلایەن خودی دەسەڵاتەکەیەوە هەرچی بنەمای ستەمکاری و چەوساندنەوە هەیە جێبەجێ دەکرێت دژی خەڵکەکەی، چۆن دەتانەوێت پێناسەی دیموکراسیەت بکەن. کامە لۆژیکی دیموکراسیەت و ئازادیخوازیە، وا بۆ زیاتر لە ٢٧ ڕۆژ دەچێت کەم ئەندامان بەم زستانە تەڕ و ساردە مانیان گرتوە و ژیانیان لە نێو خێمەدا بەسەر دەبەن کەچی تا ئێستا نەئێوەی سەرۆکایەتی هەرێم و نە حکومەت و نە پەرلەمانیش بەڕەسمی ئامادە نەبون وەڵامی داخوازیەکانیان بدەنەوە؟ ئاخۆ ئەمە سیستەمی دیموکراسیەتە یان سیستەمی دیکتاتۆریەت؟! لەم وڵاتانەی ئەوروپادا کەم ئەندامان جێگا و ڕێگایان لەهەرە تایبەتەکانی کۆمەڵگادایە و بەپێی یاساش تەواوی مافەکانیان و پێداویستیە دەرونی ئابوریەکانیان بۆ جێبەجێ کراوە. ئاخۆ ئێوەش باستان هەر باسی مافی مرۆڤ و دەستکەوتەکانی نیە؟ ئاخۆ ئەوە چ خێروبەرەکەتێکە گەر هێشتا خانە بەخانەی سیستەمە دیکتاتۆریەکەی سەدام زیندوو نەبێت لە ناوتاندا، وا سەرۆک کۆماری عێراق،بەڕێز جەلال تاڵەبانی، بەئاگا دێت لە ژیانی دوو کەسی کەم ئەندام لە شاری پڕ لەنەوتی کەرکوک و بەپێی بڕیارێکی فەخامەتیان سەیارەی ئیسعافیان بۆ ڕەوانە دەکرێت و لەوێشەوە دەگوازرێنەوە بۆ خەستەخانەی شۆڕش تا چارەسەری نەخۆشیەکانیان بۆ بکرێت، ئەو دیمەنەش هەر لەکەناڵی کوردسات و گەلی کوردستانە پەخش کراو ، ئەو دوو پیرە بەساڵاچوەش هەر لەخودا دەپاڕانەوە کە تەمەنی سەرۆکی عێراق درێژ بکات و مەمنونی فەخامەتیان بوون؟ ئاوا کۆمەڵگای مەدەنی ئاوا دەکەن؟ ئاخۆ تاڵەبانی بەو کارەی ڕێزی زیاتر دەبێت یان ئاستی دەسەڵاتخوازی کەسێکی دیکتاتۆر لە مێشکیدا چەکەرە دەکات، چونکە خۆشیان باش دەزانن خێر کردن بە خەڵکێکی تر نیشانەی ئەوەیە تۆ بە دزی و چەوساندنەوە بەشی ئەوی بەرانبەرت خواردوە، گەر نا ئەویش نەهەژار دەبوو وە نە پەکەوتەیی ڕوی تێدەکرد.

ئێوە گەر لە خزمەت خەڵکی کوردستان و عێراقدان، دەبوا لە دوای ڕوخانی ڕژێمی بەعسەوە، قۆڵتان لێ هەڵبماڵیایەو بەردی بناخەی کۆمەڵگایەکی دوور لە پەروەردەی توند ڕەویتان بچاندایە و مەودای ئازادیتان بەرفراوان بکردایە تا ئەو جێگایەی کۆمەڵگا خۆی دەناسی و بۆ دواجار ماڵئاوای لە کۆی خاڵە دڕندانەکانی پەروەردەی دەسەڵاتێکی دیکتاتۆریەت دەکرد. بە پێچەوانەی خواستەکانی زۆرینەی خەڵکی ئازادیخوازی عێراق، ئەو خەڵکەی تەنها ئومێدی گەرمی ئەوە بوو ڕزگاری ببێت لەدەستی ڕژێمی دیکتاتۆر و بەبێ ترس هەناسەیەکی سەربەستیانە هەڵبمژێت،بۆجارێکی تر خزێنرایەوە نێو ئەو ڕوبارە لیتاوەی کە مێژویەکی درێژە تێیدا دەژی و دیسانەوە کرانەوە بە قوربانی نێو بەرژەوەندیە تایبەتەکانی ئێوەی سەرۆکی وڵات و سەرۆکی حیزب و سەرۆکی نەتەوە؟


ئاخۆ گەر سەیری ژیانی ئەو خەڵکانە بکرێت کە لەو جێگا بەناو ناکۆکانەدا دەژین بە کورد و عەرەب و تۆرکمان و گەر ئەتنیک و نەتەوەی تریشی تێدا بێت، چ جیاوازیەک دەبینرێت لە نێوان چینە هەژارەکەیدا و ئەو چینەشی کە لەسایەی سەری حیزبەوە دەوڵەمەند بوون؟ ئاخۆ ئەوی هەژاری عەرەب هەروەک ئەوی هەژاری تورک و کورد نیە؟ ئاخۆ ئەوی دەوڵەمەندیش هەر وەکو ئەوی بەرانبەری نیە؟ کەواتە جەنگەکە لەسەر خواست و داخوازی زۆرینەی دانیشتوانەکەی نیە، بەڵکو جەنگەکە تەنها لەسەر بردنە پێشی بەرژەوەندیە تایبەتەکانی ئێوەی خاوەن دەسەڵاتدارە لەگەڵ پەیوەست بەو هەلومەرجەی کە دەوڵەتانی زلهێز و ئەقلیم هەیانە لەسەرتان. ئاخۆ خەڵکی عێراق پێویستی بە ئاڵوگۆڕی پەروەردەی کۆمەڵایەتی هەیە تا ئەوەی ڕزگاری ببێت لە دەردی تایفەگەری و مەزهەب گەری یان پێویستی بەوە هەیە بەشێکی زۆری داهاتی نەوت تەرخان بکریت بۆ کڕینی چەک و جبەخانەی سەربازی پێ پڕ بکرێت؟ دیارە وەڵامدانەوەی ئەم پرسیارانە ڕونە و داخوازی خەڵکی سیڤیلیش دیارە. بەڵام ئاخۆ لە عێراقدا تا ئەو ساتەی دەسەڵات لەسەرەوە خۆبەخۆ بڕیاری خۆی بدات لەسەر ئایندەی ژیان و چارەنوسی کۆمەڵگا، ئەوکات هیچ منەتی بەبەرژەوەندیە گشتیەکانی کۆمەڵگا دەبێت؟ ئاخۆ باشتر نیە بۆ عێراق وەک تاپۆ کردنێکیش لەسەری پێی بڵێین؛ وڵاتی دەسەڵاتدارەتی، بژی دیکتاتۆریەت و بمرێت دیموکراسیەت، ئاخۆ دەستەواژەیەکی گونجاو نیە بۆ مێژوی ئەو وڵاتە؟

 

١٦\١٢\٢٠١٢

ماڵپه‌ڕی تاهیر حه‌سه‌ن 

 

 

 

 

په‌یوه‌ندیپه‌رتووکخانه‌رۆشنبیرییلینکئه‌رشیفنووسه‌رانده‌سپێک