٢١\٧\٢٠٢١

گشتپرسیی و سەربەخۆیی چێترە یان خۆسەریی سەرەخۆرە!؟

دارا خونچە       

خەریکە ٢١ ساڵ لە سەتەی ٢١ تێدەپەڕی.. لەو ماوە دوور و درێژەدا خەڵکی کوردستان تەنێ یەک جار وە جوانیی و وە دروستیی بیریانکردەوە ئەویش بڕیاردان و ئەنجامدانی گشتپرسییەکەی کوردستان بوو کە زۆر سەرکەوتووانە لە سەرتاسەری باشوور بەڕێوەچوو و زۆربەی هەرە زۆری خەڵک دەنگیان وە سەربەخۆیی کوردستان دا.

ئەو گشتپرسییە کە گەورەترین رووداو بوو لە مێژووی خەباتی خەڵکی هەموو کوردستان زۆر وە باشیی ئامانجی خۆی پێکا، وەک ئەوەی کۆمۆنەی پاریس لەگەڵ هەموو کەموکوڕییەکانی لە ماوەی ٧٢ رۆژدا (١٨\٣\١٨٧١ تا ٢٨\٥\١٨٧١) بەردی بناغەی شۆڕشی سۆشیالیستیی دامەزراند.. گشتپرسییەکەی کوردستانیش لەگەڵ هەموو کەموکوڕییەکانی لە ماوەی ٢٢ رۆژدا (٢٥\٩\٢٠١٧ تا ١٦\١٠\٢٠١٧) بەردی بناغەی سەربەخۆبوونی کوردستانی دامەزراند.

خەڵکی ئازادییخواز و سەربەخۆخوازی کوردستان توانا و ئامادەییەکی هێندە زۆریان هەبوو دەیانتوانی تەنانەت لە رێی ئەو پارتیە خێڵەکی و گەندەڵکار و چەتەگەرییانەش (پارتی و یەکێتی و گۆڕان و ئەواندیکە) سەربەخۆیی کوردستان رابگەیەنن و دەوڵەتێک دروستبکەن کە گەلەک لە دەوڵەتە داگیرکەرەکانی کوردستان و زۆر دەوڵەتی دیکەی جیهان پێشکەوتووتر و باشتر بی.. لێ لەبەرئەوەی لە بەرژەوەندییەکانی سیستەمی هاروهاجی سەرمایەداریی و رامیاریی نێودەوڵەتیی وە گشتیی و لە پێشەوەشیان لە بەرژەوەندییەکانی دەسەڵاتە رەگەزپەرست و داگیرکەرەکانی ئەمەریکا و بەریتانیا و رووسیادا نەبوو.. وە گەلەکۆمەی داگیرکەرانی کوردستان و وڵاتانی ئەوروپا و رۆژاواییەکان وە گشتیی لە ماوەی ٢٢ رۆژ لە رێی گەمارۆی ئابووریی و داخستنی فڕۆکەخانەکان و لە کۆتاییشدا هێرشی راستەوخۆی دڕندانەی سەربازیی دژ وە ناوچە کوردستانییەکان رێگرییان لێی کرد و نەیانهێشت خەڵکی کوردستان وە پێی ئەنجامی گشتپرسییەکە بڕیاری سەربەخۆیی خۆیان رابگەیەنن!

هەڵبەتە هەمیشە لە نێو هەر کۆمەڵ و میللەتەک هەندەک کەس و لایەن هەن بەرانگژی پێشکەتن و دەستەکەوتە چاکەکان دەبنەوە، بێ گومان لە کوردستانیش کەسان و لایەنی ئەوها زۆرن کە لە رووی هزریی و رامیارییەوە زۆر لاواز و بێ بارن و لە هیچ تشتەک هڕی لە بڕی ناکەنەوە و ئێستاکەش هەر وە کۆمەڵە بڕوبیانووەکی بێ بنەما دژایەتیی گشتپرسییەکە دەکەن.. لە رووی کردەییشەوە فرە رووکەش و نێوەرۆک پووچن و تەنانەت ئامادەییان تێدا نییە هێندەی ئەو پارتیە گەندەڵکارانەی ئێستای کوردستانیش بەرانگژ ببنەوە کە هەر هەموویان لەمێژە دەستبەرداری خەبات و ئامانجە نەتەوەیی و نیشتیمانییەکان بوونە! لەبەرهەندێ ئەو کەس و لایەنانە ئی ئەوە نین لە پەراوێزی بابەتەکەشمان لە بڕوبیانووە نابەجێ و دوژمنکارییەکانیان بدوێین، هەر هێندە بەسە بێژین ئەگەر کەسەک لە میللەتەکدا دژ وە دەنگدانی دیارکردنی چارەنووسی میللەتەکی دیکە رابوەستی ئەوە بێ گومان پێیدەگۆترێ ''رەگەزپەرست''.. لێ زۆر عەنتیکەیە.. ئەدی پێویستە چ گوزارشتەک لە بەرانبەر کەسەک وەکارببەین کە دژ وە دەنگدانی دیارکردنی چارەنووسی میللەتەکەی خۆی رادەوەستی؟! با ئەو پرسیارە خوونەران وەڵامیبدەنەوە باشترە.. لێ ئەمن دڵنیام ئەگەر بابەتییانە و مافپەرەوەرانە بیری لێبکرێتەوە ئەوە وەڵامەکە هەر یەکەک لەو وشانە دەردەچی (گەمژە، هەڵپەرست، خۆپەرست، بێ مەژیی، گێژ، قەلاج، بەرباد، بێسەروبەر، نابین، تاکڕەهەند و... تد)! دەی زۆر ئاساییە کە ئەو کەسانە هەر دەبی وەک خێڵەکییە مەژیی ژەنگاوییەکانی سەتەکانی بەریی لە رقی خەڵک قوونی منداڵی خۆیان بدڕێین!

ئەوەی لێرەدا گرنگە و پێویستە جەختی لەسەر بکەینەوە ئەوەیە کە گشتپرسییەکە ئامانجی خۆی پێکا.. دەتانینین دەستکەوتە گرنگ و سەرەکییەکانی لەو خاڵانەدا چڕبکەینەوە::
• یەکەمین جار لە مێژوودا کوردان و هەموو خەڵکی کوردستانی باشوور وە پێچەوانەی هەموو رەگەزپەرستانی جیهان گۆتی 'دەبی خەڵکی کوردستانیش وەک هەموو گەلانی جیهان دەوڵەتی سەربەخۆی خۆیان دابمەزرێنین.
• هەستی سەربەخۆخوازیی لە مەژیی تاک وە تاکی خەڵکی سەرجەم پارچەکانی کوردستان چەسپاند و ئیدی مەترسیی تاواندنەوەی نەتەوەیی رەواندەوە و چیدی خەڵکی کوردستان ملکەچی داگیرکاریی چەوساندنەوە نابی و پێ وە پێی تێکۆشانی خۆیان ماف و ئازادییەکانیان وەدەستدەهینن.

• سەرجەم داگیرکەرانی کوردستانی بێ هومێد کرد لەوەی کە هەرگیز ناتوانن ئەو گەل و نیشتیمانە بتاوێننەوە.. وە پێچەوانەوە دەبی لە ئایندەیەکی نێزیکدا یەک وە یەکیان لە ژێر هەژموونی تێکۆشان لە پێناو بنەبڕکرددنی ستەمی نەتەوەیی و نیشتیمانیی دان وە مافی چارەنووسی خەڵکی کوردستان بنێن جا چ وەک چار دەوڵەتی کوردستان چ وەک یەک دەوڵەتی کوردستانی مەزن.
• وە تێکڕای ئەکادیماییە گەمژەکان و نێوەندە هزریی و رامیارییەکانی جیهانیان گۆت خەڵکی کوردستان وە پێچەوانەی تێڕوانینە پووچگەراییەکانتان دەیانەوێ سەربەخۆ بن و دەوڵەتی خۆیان دابمەزرێنن.. لێ ئەنگۆ لەبەر هەڵپەرستیی خۆتان کە هەمووتان ملکەچی بەژەوەندییەکانی کۆمپانیایە بارزگانییە چاوچنۆکەکانی جیهانن چاوتان لە داخوازییە گەورە و ئاشکرا و رۆشنەکەی خەڵکی کوردستان نوقاندبوو و ئێستاکەش دڵنیاین هەر ناتانەوێ بیبینن و نقەتان لێوە نایێ.
• هەموو ئەو دروشمە رووکەشانەی وەک ((مافی مرۆڤ و شارستانیەت و دیموکراسیی و پێکەوەژیانی گەلان و... تد)یێی وە درۆ خستەوە کە وڵاتانی ئەوروپا و رۆژاواییەکان وە گشتیی بانگەشەیان دەکرد.. پێیگوتن ئیدی خەڵکی کوردستان وە هاوپەیمانیەتیی درۆزنانەتان و دیپلۆماسیەتی سەختەچییانەتان باوەڕ ناکا.. ئەگەر خۆمان نەبین و پشت وە هێزی هزر و بازووی خۆمان نەبەستین ئەنگۆ هەرگیز نەک هەر هاوکار و یارمەتییدەر نین بەڵکە هەمیشە لە پێناو بەرژەوەندیی کۆمپانیایەکانتان پشتگیریی لە فاشیست و داعشییە سونە و شیعییەکان و رەگەزپەرستە داگیرکەرەکانی کوردستان دەکەن و پیلانەکانتان تێکڕای دژ وە تێکۆشان و رەنج و دەستکەوت و داخوازییەکانی خەڵکی کوردستان و ماف و ئازادییە چارەنوسسازییەکانیەتی.

 • ئیدی دەبی بزووتنەوەی رزگارییخوازیی نەتەوەیی و نیشتیمانیی خەڵکی کوردستان پشت وە چین و توێژە رەنجدەر و کارگەرییەکان و تێکۆشانی ژنان و پیاوانی یەکسانییخواز ببەستی و پێ وە پێی گۆڕان و پێشکەتنە کۆمەڵایەتییەکان لە خەباتی چینایەتی لە پێناو وەدەستهینانی زۆرترین یەکسانیی کۆمەڵایەتی دوانەکەوی.

ئەوەی ئێستا جێی بایەخ و گرنگییپێدانە ئەوەیە کە پێویستە خەڵکی کوردستانی رۆژاواش وە هەمان شێوەی باشوور و (وە سوودوەرگرتن لە کەموکوڕییەکانی ئەزموونەکەی) چارەنووسی خۆیان وە بڕیاردان لەسەر گشتپرسییەک لە لایەن خۆیانەوە یەکلابکەنەوە.. نەک داوای (بەڕێوەبەرایەتیی خۆسەریی) لە دەوڵەتان و دامودەزگە رووکەشەکانیان و رامیاریی نێودەوڵەتیی بکەن و لێیان بپاڕێنەوە تا پشتگیرییان بکەن.. خۆ گشتپرسییەکەی باشوور پەردەی لە رووی ئەواندا هەڵماڵی کە هەرگیز پشتگیریی لە گەلانی بندەست و چەوساوە ناکەن، پاشانیش ئەوە چەوسانەوەی نەتەوەیی و نیشتیمانییە ئەو تایبەتمەندییەی دروستکردیە کە تەنێ گەلانی نێو کوردستانی رۆژاوا (کورد و سریان و تورکمان و...تد) مافی ئەوەیان هەبی بڕیار لەسەر چارەنووسی خۆیان بدەن نەک هەندەک عەرەبی سوریا (جا چ ئەوانەی وە مەبەستی بەعەرەبکردن لە کوردستان نیشتەجێ کرانە چ ئەوانەی دراوسێی کوردستانن) چونکێ ئەوان ئەو قۆناغەیان بڕیە و پێویستیان وە گەلانی کوردستان نییە لە سوریایان داببڕن، ئاخر هەندەک خێڵی عەرەب چ جوایەزیی و تایبەتمەندییەکیان لەگەڵ عەرەبەکانی ژیر دەستی دەوڵەتی سوریا هەیە تا لێیان داببڕێن! ئەگەر (پەیەدە)ش پێیوەیە ئەو رەگەڵ خۆدانەی هەندەک خێڵی عەرەب وەک تاکتیک لە پێناو لەخشتەبردنی جیهانی عەرەبی وەکاردەبا و بەو شێوەیە دەتوانی کوردستان رزگار بکا ئەوە هێشتا ئەو قەسپەکەی نەخواردیە ناوکەکەی لە نێو بەرکی ئەوانە و هەر ئەوان و دەسەڵاتەکەی سوریاش دەتوانن زۆر باشتر ئەو خێڵە عەرەبانە (کە وەک گەلانی کوردستانی رۆژاوا و خودی 'پەکەکە'ش فڕیان وە یەکسانیی کۆمەڵایەتیی و خەباتی چینایەتییەوە نییە) وەکارببەن.. هەڵبەتە دەسەڵاتدارانی ئەمەریکا و رۆژاواش لە پرسی پێکەوەژیانی گەلان تەقەی سەریان دێ بەڵکە وە پێچەوانەوە هەر کاتەک گەلان تەبا و هاوکاری یەک بن ئەوان کێچ دەکەویتە کەوڵیان وە زووترین کات وە چەمکی 'پەرتکە و زاڵبە'ی خۆیان پیلانی خۆیان دەکێشن تا بازاڕ و بازرگانییەکانیان هەر وە هەڕمێن بن!

جا لەبەرهەندێ خۆخەرییکردن وە (بەڕێوەبەرایەتیی خۆسەر) و لە چارچیوەی (باکوور و رۆژەڵاتی سوریا) تەنێ کات بەفیڕۆدان و تاکتیکەکی نەزۆکی رامیاریی و سەرەخۆرەیە و ئەنجامەکەی لە (ئۆتۆنۆمیەکەی ١٩٧٠ - ١٩٩١ی باشوور باشتر نابی وە تایبەتیش لە سەردەمی ئێستا.. ئاخر سبەینێ تەنێ وە یەک هەناسەدانی دیموکراسییانە لە سوریا بەڕێوەبەرایەتییە خۆسەرییەکەش - ئەگەر گریمان سەریگرتبی - لە نێو دەنگی زۆرینەی ئیسلامییەکان و رەگەزپەرستیی عەرەبیی دەبتە ئاردی نێو دڕک! وە کورتییەکەی ئێستا دەرفەتەکی زێڕینە گشتپرسییەک تەنێ لەو ناوچانە ئەنجامبدرێ کە خاکی کوردستانن بەو جێیانەشەوە کە وە مەبەستی داگیرکردنیان عەرەبی هاوردە تێیاندا زۆرینەن.. کە بێ گومان ئەنجامەکەی هەر دامەزراندنی دەوڵەتی سەربەخۆی کوردستان دەبێ لەو پارچەیە.. جا ئەو کات ئەگەر دەسەڵاتی ئێستای کوردستانی رۆژاوا (کە دەسەڵاتی تاکە پارتیە و هێزەکی سەربازیی تاکە پارتی و سیستەمەکی رامیاریی و کۆمەڵایەتیی تاکە پارتی بەڕێوەدەبا) راستدەکا و لە پێناو دروستکردنی دەوڵەتی نەتەوەیی دانەمەزرایە و وەک خۆی دەبێژی بڕوای وە دیموکراسییەتەکی جودا و یەکسانیی کۆمەڵایەتی هەیە با یەکەمین دەوڵەتی نیشتیمانی و پێکەوەژیانی گەلان و یەکسانیی کۆمەڵایەتی لە جیهان چێبکا کە تا ئێستا لە هیچ جێیەک چێنەبووە! لێ ئەمن دڵنیام ئەوە هەرگیز وە داماوترین و بندەستترین گەلی وەک و کورد و گەلانی نێو کوردستان دانامەزرێ کە تا ئێستا لە سەرەتاییترین و سادە و ساکارترین مافیان کە ئاخافتنە وە زمانی خۆیان بێبەشن و وە دڕاندانەترین شێوە و شێواز سەرکوت دەکرێن!

٢٠\٧\٢٠٢١
ماڵپه‌ڕی دارا خونچە