١\٤\٢٠١٧

هەڵکردنی ئاڵا؛ هیچ لە بارودۆخەکە دەگۆرێ؟!

ستار محەمەد قادر   

ئەگەر وڵاتی عێراق یان سوریا یان کۆماری ئیسلامی ئێران یان تورکیا ... هتد بەنموونە وەربگرین، ئەوەمان بۆ ئاشکرا دەبێت، کەئاڵا تەنها گوزارشت لەپانتاییەکەی دەکات لەچوارچێوەی جۆگرافیایەکدا کەبەوڵات دەناسرێ و بۆ دەسەڵاتێک شوێنی بایەخەو وەکو هێمایەک ئیبرازی دەکات.

ئاڵا لەم جۆگرافیایەدا بەهیچ شێوەیەک هێمایەک نەبووە بۆ پێکەوە ژیانی ئاشتییانەو پاراستنی مافی مرۆڤ و بەها مرۆییەکان، بەڵکو لەژێر سایەی ئاڵادا تەخوینکردن و ستەمکاری و یەکتری سرینەوە بەرجەستە بووە، ئەمەیش هۆکارێک بووە، هەندێک ئەو ئاڵایە بەهیی خۆیان بزانن و هەندێکی تریش بەچاوێکی تر تەماشای بکەن، بەمانایەکی تر ئەم مامەڵە ناتەندرووستە کەلەم پانتاییەدا لەگەڵ چەمکی ئاڵادا دەکرێت، بەشێوەیەک لەشێوەکان ئاڵای بێ ئەرزش کردووە، کردوویەتی بەکاڵایەک بۆ بەرێوەبردنی کێشەو ململانێکان.

راستە ئاڵا لەهەموو دونیادا تائێستا بەبایەخەوە تەماشا دەکرێ و هەر ولاتە خاوەن ئالای تایبەتی خۆیەتی و شکۆی ئاڵاکەیان دەپارێزن، چونکە لەراستیدا ئالا بەشێوەیەک لەشێوەکان، نوێنەرایەتی ئەو گەلە یان ئەو وڵاتە دەکات لەمەحافلی نێو دەوڵەتیدا.

بوونی ئالا بەمانای بوونی دەسەلاتێکی دیمۆکراتی و سیکۆلار نایات، بەواتای ئەوە نایات، هەڵکردنی ئالا ئەو یۆتۆپایە بێت، ئیتر کۆتایی بەخەونی مرۆڤەکان بهێنێت، بەڵکو بوونی ئاڵا وەکو ئامادەبوونێک لەسەر سەکۆی ژیان، ئەو دەرفەتە دەرەخسێنێت، کەمیللەتان بەرگری لەبوونی خۆیان بکەن لەگۆرەپانەکەدا و ئەسپی خۆیان تاو بدەن.

هەڵکردنی ئالا لەلای گەلانی ژێر دەستەو داگیرکراو، خەونە، خەونێک ئەگەر بەشێوەیەکی باش هەڵس و کەوتی لەگەڵدا نەکرێت، زۆر زوو لەسیحرەکەی بەتاڵ دەبێتەوەو بایەخێکی ئەوتۆی نامێنێت لەلای هاوڵاتییان.

کورد یەکێکە لەو میللەتانەی کەلەم بووارەدا بەدرێژایی مێژوو بێبەشکراوە، لەدوای راپەرین ئەو هەلەی بۆ رەخسا، بەڵام شەرو ململانێی حزبی بابەتی هەڵکردنی ئالای خستبووە پەراوێزەوە، لەدوای پرۆسەی ئازادیی، هەڵکردنی ئاڵای کوردستان لەسەر زەوی دیفاکتۆ بوو، ئەویش بەرایی بەنا بەدڵی و دووایش بوو بەئەمری واقیع، واقیعێک هەمووان بەوە رازیبوون ئەو ئاڵایە لەسەریان بشەکێتەوە، بەڵام نەیتوانی لەسەر خوانێک کۆیان بکاتەوە، بەڵکو حوکمی ئاڵاکە نەیتوانی دوو ئیدارەیش بکات بەیەک، هەڵکردنی ئاڵا نەبوو بەهۆکاری ئەوەیش ئیرادەکان یەک بخات، کەواتا لێرەوە ئەوەمان بۆ ئاشکرا دەبێت، کەهەڵکردنی ئالا ئەگەر شتێکی ئەوتۆ لەبیرکردنەوەو دونیابینی هێزو لایەنە سیاسیەکان درووست نەکات، ئەگەر ئەو لەئاسمان بشەکێتەوەو مرۆڤەکان لەسێبەریدا هەست بەدڵنیایی و ئارامی نەکەن، ئەو سەربەرزو سەری خەڵکیش نەوی، ئەو بەدەم شنەی باوە سەما بکاو، خەڵکیش خۆی بخواتەوە، زۆر زوو لای خەڵکی دەبێ بەمۆتەکەو مەگەر هەر دەسەلاتداران خۆیانی پێیەوە بابدەن و وەکو هێمای بوون و دەسەڵاتی خۆیان بەرگری لێ بکەن و بیپارێزن.

کێشەی رۆژهەلاتی ناوەراست، لەهەردوو بوواری ئاڵاو وولاتدا، ئا ئەمەیە، هەموو شتێک دەسەلاتداران بەهیی خۆیانی دەزانن و میللەتانیش بەنێرینێکی تر لێیان دەنوارن، کوردیش لەم بووارەدا چووەتە قاڵبی ئەو وڵاتانەوە، کەئالایان هەیەو لەخەرابترین بموونەی وڵاتانن لەسەر ئەم هەسارەیە، هەرچەندە هەموو کوردێک بەشەکاندنەوەی ئالای کوردستان خۆشحاڵەو ئەوە بەمافێکی سرووشتی خۆیان دەزانن، بەڵام ئالایەک ئیعتیباری بۆ دابنرێت، لەژێر سێبەریدا هەوڵ بدرێت، حکومەتی دامەزراوەیی درووست بکرێت، یاسا سەروەربێ و مافی هاوڵاتیبوون پارێزراوبێت، نەک هەڵکردنی ئاڵا نەبێت بەهۆکاری گۆرانکاری و بەهەمان عەقڵیەت و دونیا بینیەوە وەکو ئەوەی هیچ رووی نەدابێت، بەم دیدە بەبوونی ئاڵا یان نەبوونی، بەواقیع هیچ لەبارودۆخەکە ناگۆرێ؟!
 

ماڵپه‌ڕی ستار محه‌مه‌د قادر