په‌یوه‌ندیپه‌رتووکخانه‌ئێمهلینکئه‌رشیفنووسه‌رانده‌سپێک

 

 

هه‌رِه‌شه‌یه‌ك و پاشه‌كشه‌یه‌ك بۆ دواخستنى جیَبه‌جیَكردنى ماده‌ى 140.


سالار بابه‌شیَخ   


كه‌مال كه‌ركوكى جیَگرى سه‌رۆكى په‌رله‌مانى كوردستان له‌ لیَدوانیَكیدا رایگه‌یاند كه‌ جیَبه‌جیَكردنى ماده‌ى 140 به‌ هیچ شیَوه‌یه‌ك دوا ناخریَت و ته‌نانه‌ت ئاماژه‌ى به‌وه‌دا كه‌ ته‌نها هه‌ڵگیرسانى شه‌ریَكى جیهانى ده‌توانىَ ببیَته‌ له‌مپه‌رى به‌رده‌م جیَبجیَكردنى ماده‌ى 140، به‌لاَم ئه‌وه‌نده‌ى پیَنه‌چوو به‌بىَ هه‌ڵگیرسانى هیچ شه‌ریَكى جیهانى و ته‌نانه‌ت ناوچه‌ییش، ته‌نها له‌ دواى هه‌رِه‌شه‌یه‌كى توركیا، قادر عه‌زیز (نویَنه‌رى سه‌رۆكایه‌تى هه‌ریَمى كوردستان بۆ به‌دواداچوونى ماده‌ى 140)، له‌ لیَدوانیَكیدا بۆ رۆژنامه‌ى كوردستان راپۆرت، نایشاریَته‌وه‌ كه‌ سناریۆى له‌شكركیَشى توركیا بۆ سه‌ر هه‌ریَمى كوردستان بارودۆخه‌كه‌ى ئاڵۆز كردووه‌و ده‌ڵیَت "ئه‌م بارودۆخه‌ تا راده‌یه‌كى زۆر ماده‌ى 140ى له‌ بیر بردبووینه‌وه‌".


ئه‌وه‌ى كه‌ حكومه‌تى ئه‌نكارا تاكه‌ى واز له‌ زمانى هه‌رِه‌شه‌ ناهیَنىَ و ئه‌وه‌ى كه‌ وه‌فدى حكومه‌تى كوردى وه‌ر ناگریَت و به‌ سووكى پیَشوازى له‌ نییه‌تپاكى سه‌ركردایه‌تى سیاسى كورد و حزبه‌كانى باشوورى كوردستان ده‌كات، ئه‌وه‌ى كه‌ ته‌نانه‌ت سه‌رۆك كۆمارى عیَراق ته‌نها به‌ تاوانى كورد بوونى، دان به‌ هه‌ڵبژاردنیدا له‌ لایه‌ن گه‌لانى عیَراقه‌وه‌ نانىَ، ئه‌وه‌ى كه‌ سه‌رۆكى هه‌ریَم و نزیكه‌كانى به‌ تۆمه‌تى ساخته‌ بانگهیَشتى به‌ر ده‌م دادگا ده‌كات، هه‌موو ئه‌وانه‌ با به‌لاوه‌ بنیَن و حكومه‌تى ئه‌ردۆغان دڵنیا بكه‌ینه‌وه‌ كه‌ شه‌رِى كورد كردن و له‌شكركیَشى بۆ سه‌ر هه‌ریَمى كوردستان ته‌نها خه‌ڵكى كورد زیانى لىَ نابینىَ، به‌ڵكو له‌ سه‌رووى هه‌موو لایه‌نیَكیه‌وه‌ حكومه‌تى توركیا تیَیدا زیانمه‌ند ده‌بیَت، چونكه‌ به‌م هیَرشه‌ شه‌رِیَكى بىَ ئه‌نجامى دروستده‌كرد كه‌ ته‌نها بناغه‌كانى ده‌سه‌لاَتى سیاسى حكومه‌تى توركى پىَ سست ده‌بوو، له‌ لایه‌كى تریشه‌وه‌ دیپلۆماسى نیَوده‌وڵه‌تى حكومه‌ته‌كه‌ى توركیا ده‌چووه‌ ژیَر گومان و پرسیاره‌وه‌. بیَگومان به‌ په‌لاماردانى هه‌ریَمى كوردستان له‌ لایه‌ن حكومه‌تى توركیاوه‌، ئه‌گه‌رى وه‌رگرتنیشى له‌ یه‌كیَتى ئه‌ورووپا زۆر لاوازتر ده‌كردو دۆسته‌ ستراتیژییه‌كانیشى له‌ ئاستى زلهیَزه‌كانى دنیادا لیَى ته‌ریك ده‌كه‌وتن. كه‌واته‌ تا ئیَره‌ كشانه‌وه‌ى هیَزه‌كانى نیزامى ده‌وڵه‌تى توركیا له‌ سه‌ر سنوورى كوردستان، له‌ به‌رژه‌وندى حكومه‌تى توركیایه‌ و به‌مكاره‌ ئه‌و مه‌لایین دۆلاره‌ى كه‌ له‌ په‌یوه‌ندییه‌ بازرگانییه‌كانى نیَوان هه‌ردوو حكومه‌تى ئه‌نكارا و هه‌ولیَر ده‌ستى ده‌كه‌ویَت، نابیَته‌ "قاووتى به‌ر با".


ئه‌وه‌ى كه‌ پلانرِیَژیى سیاسه‌ته‌كانى حكومه‌تى توركیا له‌ لایه‌ن ژه‌نه‌رِاڵه‌كانیه‌وه‌ تا چه‌ند هه‌ڵه‌یه‌ و ستراتیژى سیاسى ده‌وڵه‌تى تورك له‌ دریَژ ماوه‌دا، تا چه‌ند ئاسیبى پیَده‌گه‌یه‌نیَت، ئه‌وه‌ بۆ خه‌مخۆرانى خۆیان به‌ جیَده‌هیَڵین، با خۆیان بیرى لیَبكه‌نه‌وه‌ كه‌ هه‌ڵگیرسانى هه‌ر شه‌رِیَك تا چه‌ند ده‌توانیَت خه‌زیَنه‌ى حكومه‌ته‌كه‌یان داته‌كیَنىَ و تا چه‌ند ماڵویَرانى لیَده‌كه‌ویَته‌وه‌؟!!


نه‌یارانى ده‌ستكه‌وته‌كانى كورد له‌ باشوورى كوردستان ناتوانن نكۆڵى له‌وه‌ بكه‌ن كه‌ هه‌ریَمى كوردستان له‌و قۆناغه‌ تیَپه‌رِیوه‌ كه‌ به‌ هه‌رِه‌شه‌و دانپیشاندان و په‌لاماردانیَك، بتوانن وه‌ك كاى به‌رشه‌ن باى بده‌ن و داگیركه‌ریَك به‌ ئاره‌زووى خۆى مامه‌ڵه‌ى له‌گه‌ڵ بكات و جاریَكى تر بیكاته‌وه‌ به‌ دیلیَكى ده‌سته‌مۆى بنده‌ست، چونكه‌ ده‌روازه‌ داخراوه‌كانى دیپلۆماسى نیَونه‌ته‌وه‌یى له‌سه‌ر كیَشه‌ى كورد، خراوه‌نه‌ته‌ سه‌ر گازه‌ره‌ى پشت و كورد بۆته‌ وه‌زنه‌یه‌كى به‌رچاو له‌ بالاَنس راگرتنى مڵملاَنیَیه‌كانى نیَوخۆى عیَراق و حكومه‌تى هه‌ریَم له‌ ره‌وشى هیَوركردنه‌وه‌ى شه‌رِى تائیفى له‌ عیَراقدا، پیَگه‌یه‌كى به‌رچاو و حاشاهه‌ڵنه‌گرى هه‌یه‌. بۆیه‌ به‌ هیچ شیَوه‌یه‌ك بۆ حكومه‌تى توركیا نالوىَ په‌لامارى كوردستان بدات و پیَویستیشه‌ سه‌ركردایه‌تى كورد و سه‌رۆكایه‌تى هه‌ریَمى كوردستان، له‌ سه‌ر هه‌ڵویَسته‌ بویَرانه‌كانیان به‌رده‌وام بن، چونكه‌ ئه‌وه‌ كورد نییه‌ كه‌ زمانى هه‌رِه‌شه‌ و داگیركردن به‌كار ده‌هیَنىَ، به‌ڵكو كورد به‌ ناردنى وه‌فدى جۆراوجۆر بۆ توركیا، جاریَكى تر سه‌لماندى كه‌ شه‌رِخواز نییه‌و خوازیاره‌ كیَشه‌ و گرفته‌كان له‌ ریَگه‌ى دیالۆگى سیاسییه‌وه‌ چاره‌سه‌ر بكریَن. به‌لاَم ئه‌مه‌ نابیَت له‌سه‌ر حیسابى به‌گژداچوونیَكى ناوخۆیى و هه‌ڵگیرسانى شه‌رِیَكى ترى براكوژى بیَت، بۆیه‌ پیَویسته‌ فشاره‌كان ئاراسته‌ى راى گشتى بكریَت نه‌ك ته‌نها به‌ قه‌ندیل و كیَشه‌ى بوونى په‌كه‌كه‌ له‌و ده‌ڤه‌ره‌ گرىَ بدریَت. هه‌روه‌ها پیَویسته‌ گه‌ریلاكانى قه‌ندیل خۆیان به‌ خاون ماڵ نه‌زانن و ئاگادارى ئه‌وه‌ بن كه‌ باشوورى كوردستان زیَدى ئه‌وان نییه‌ و ئه‌وان ته‌نها میوانیَكى كاتین و پیَویسته‌ پاراستنى ده‌ستكه‌وته‌كانى هه‌ریَمى كوردستان به‌ ئه‌ركى هه‌نووكه‌یى خۆیان بزانن.


له‌ كۆتاییدا ماوه‌ ئاماژه‌ به‌وه‌ بكرىَ كه‌ ده‌كرىَ حكومه‌تى هه‌ریَم بۆ جیَبه‌جیَكردنى ماده‌ى 140 وه‌ك به‌ندیَكى ده‌ستوورى هه‌میشسه‌یى عیَراقى فیدراڵ، حكه‌ومه‌تى به‌غداد ناچار بكات كه‌ ئاسانكارى ته‌واوى بۆ بكات و به‌ هیچ شیَوه‌یه‌ك پشتگوىَ نه‌خریَت. ئه‌مه‌ مافیَكى بىَ ئه‌ملاو ئه‌ولاى دانیشتووانى كه‌ركووكه‌ كه‌ چارنووسى خۆیان له‌ ریفراندۆمیَكدا دیارى بكه‌ن كه‌ هیچ ناته‌باییه‌كى له‌گه‌ڵ ده‌ستوورى هه‌میشه‌یى ولاَته‌كه‌یاندا نییه‌.