|
١\٣\٢٠١٠
هێرۆ مەولوودى،
راگەیاندکار و توێژەرى کۆمەڵایەتى.
دیمانە: فەرەیدون بێوار
 هێرۆ
مەولودی لە ساڵی 1981 لە
شاری بۆکانی رۆژهەڵاتی کوردستان لە دایک بووە، ساڵ
2004 هاتووەتە باشوری
کوردستان و لە هەولێر نیشتەجێیەو لە چەندین دەزگای
راگەیاندنی کوردستان کاری بێژەری و نوسەری و پەیامنێری
کردووەو دەرچوی بەشی کۆمەڵناسی زانکۆی سەلاحەدینە،
هەروەها شاعیریشە.
فەرەیدون بێوار:
وا هەست دەکرێ کە "ئیزدیواجییەت" لە گوتارى ئافرەتانى رۆشنبیردا
هەیە، بۆ نموونە هەندێک لەوانەى کە دژی فرە ژنى بوون سەر بەهەوێ شوویان
کرد، یاخود هەندێک لە پەرلەمانتارە ئافرەتەکانى خوولى پێشوو دژى قەدەغە
کردنى فرەژنى دەنگیان دا؟
هێرۆ مەولودی: بە رای من نەک لە ناو
ئافرەتان بە ڵکو لە ناو زۆربەی تاکەکان ئەم ئیزدواجیەتە بەدی دەکرێ و
قسە و کردار یەک نیە. بۆ نمونە زۆرن ئەو پیاوانەی باسی مافی ئافرەت
دەکەن کەچى کردارەکانیان وانیە. راستە لە کۆمەڵگای کوردی ئەوەندەی
ئافرەت ، ئافرەت دەچەوسێنێتەوە پیاو نەیکردووە. کورد گوتەنی "دار هۆرەی
لە خۆی نەبێت ناقەڵیشێ". بە رای من پێویستە ئافرەتانمان رۆشنبیر بکرێن
و رێنمایی بکرێن کە لە سەر هێلانەی هیچ کەس دانەنیشن و ژیانی کەس تێک
نەدەن.
هەمیشە دەڵێن داب و نەریتى کورد دواکەوتووەو پیاوسالارانەیەو ئافرەتى
کۆت کردووە، بەڵام پێت وانییە کە ئافرەتیش بۆخۆی کەمتەرخەم و کەم
جورئەتەو ئامادەگى قوربانیدانى نییەو، هەمیشە خۆی بە پاشکۆى پیاو
دەزانێت؟
من ناڵێم ئافرەتی کورد بێ ئیرادەیە و توانای نیە، بەڵکو بە پێچەوانەوە
زۆر بە توانایە، بەڵام ئەوە نەریتە کوردە کە وای کردووە دەبێ سەری
دابخات و گوتەى "ئافرەتی شەرمن شارێک دێنێ" وایکردووە بەو ئاقارەدا
برۆن. من ناڵێم کولتور خراپە، بەڵام لە گەڵ گۆڕانکارییەکان پێویستە
کولتوریش ئاڵ وگۆڕی بە سەر دابێت و خودی ئافرەتان دەوری باڵایان دەبێت
لەم ئاڵوگۆڕە. با بە هەر دوو رەگەز بیر لە مرۆڤسالاری بکەینەوە.
فەرەیدون بێوار: دەڵێن ئافرەتى کورد
زیاتر بایەخ بە جوانى رووخسارى دەدات نەک بوارى فکرى و مەعریفییەکەى،
واتە لە رووى دەرونییەوە هەست بە "نەقس" دەکات و شەرم لە "ژن" بوونى
خۆی دەکات؟
هێرۆ مەولودی: جوانی و خۆجوان کردن زۆر
سروشتیییە و نابێتە هۆکار بۆئەوەی کە بڵێین ئافرەتێک کە خۆی جوان دەکات
ئەوە نەقسی هەیە یان بە پێچەوانەوە.
بە رای من دیسان کۆمەڵگە دەوری باڵای هەیە لەم بەشە، بۆ نمونە ئافرەتێک
بە سادەیی و بە بێ مکیاج بڕواتە شوێنێک ئەوا کەمتر بایەخی پێ ئەدەن،
بەڵام ئەو ئافرەتەی کە بە جل وبەرگێکی جیاواز دەردەکەوێ، ئەوا بایەخی
پێدراوە. بەڵام هەموو ئافرەتانی کورد وانین و بەشێکیش هەن کە باڵانسیان
راگرتووە و هاتونەتە مەیدان بەڵام زۆر نین. بەکورتى لای ئێمە "کەوا نان
بخۆ"یە.
فەرەیدون بێوار: لە رووى کۆمەڵایەتییەوە
تاچەند بنەماکانى پێکهێنانى خێزانى کوردى تەندروستە، یاخود ئایا برسێتى
سیکسی لە هەر دوو رەگەز واى نەکردووە کە پرۆسەى هاوسەرگیری تەنیا
"غەریزە"یی بێت و دواى "لێک تێر بوون" ژیان بەرەو تاڵى و هەڵوەشانەوە
بچێت؟
هێرۆ مەولودی: بە داخەوە ئەوەندەی من
سەرنج ئەدەم لە کوردستان تەمەن دیاریکراو نییە بۆ پرۆسەی هاوسەرگیری،
لە تەمەنێکی کەم کوڕ و کچ ژیان پێکدێنن بێ ئەوەی لە مانای ژیان تێبگەن
و بێ ئەوەی دایک وباوک پەروەردەی دروستی منداڵی بکات و لایەنەکانی
ژیانی بۆ شی بکاتەوە. لە کوردستان بە هۆی ئەو داخراو بوونەو تامەزرۆیی
گەنجان بە تایبەت بۆ تێکەڵی جەستەیی، دوای ماوەیەک غەریزەکانیان تێر
دەبێـت وجیا لە پەشیمانی رێگەی خراپتر دەگرنەبەرو نەتەنیا ژیانی خۆیان
بەڵکو دەوروبەر و رەنگە منداڵەکانیشیان تاڵتر بکەن. بۆیە پێویستە
بنەماڵەو لایەنی بەرپرس وەک وەزارەتی کاروباری کۆمەڵایەتی کار بکەن بۆ
رۆشنبیر کردن وکار کردن لە سەر گەنجان بە تایبەت پێش پرۆسەی زەواج و
تەنانەت لە کاتی دەزگیراندارى.
فەرەیدون بێوار: راگەیاندنەکان و تەنانەت
خودى قوتابیانیش هاورێتى نێوان کوڕ و کچ بەو مۆدیلەى کە ئێستا هەیە بە
سلبی وەسفى دەکەن و تەنانەت چەمکى "خۆشەویستى"ش گۆڕاوە بۆ "پێ رابواردن
و کات بەسەر بردن" هۆکارەکانى ئەم بێ متمانەییە چین؟
هێرۆ مەولودی: خۆتان ئاماژە دەکەن بە
مۆدێل، مۆدیل کورتخایەنەو گەنجان حەزیان لە مۆدێلە. گەنجان بەشێکی
هەستیارن لەم کۆمەڵگاو چاویان لە زاری کۆمەڵ و دەوروبەریانە بۆ کار و
بۆ قسە. ئەو وەسف کردنە زارەکییە وناچێتە قۆناغی کرداری کە هاورێیەتی
سلبی بێت، چونکە روانگە وکەسەکان جیاوازن و زۆرن ئەو هاورێیەتیانەی کە
ئەنجامی باشی هەبووەو بناغەی خۆشەویستییەکی قوڵی لێکەوتوەتەوە. نابێ
ئێمە گشتاندنمان هەبێت لە سەر دیاردەکان. بە داخەوە ئێمەی کورد عەقڵمان
لە چاوماندایەو زوو بڕیاری بە پەلە لە سەر شتەکان ئەدەین و ئەگەر
ئەوانە تەرک بکەین بێگومان متمانە زۆرتر دەبێت و خۆشەویستیش زیاتر
دەبێت.
فەرەیدون بێوار: هەندێک پێیان وایە
ئافرەت بەر لەوەى "ئازاد" بکرێ، پێویستە "رۆشنبیر" بکرێ،چونکە ئەم
نارۆشنبیرییەى ئافرەتە کەواى کردووە ئازادییەکەى ئیستیغلال بکرێ، رای
تۆ چۆنە؟
هێرۆ مەولودی: بە رای من ئافرەت سەرەتا
دەبێ ئازاد بیت، وەک منداڵ لە تەمەنێک حەز دەکات هەمو شت بۆ دەمی ببات
و دەست بۆ هەمو شت ببات. لەو قۆناغەش کۆمەڵێ َشتی بۆ روو ئەدات، بەڵام
دوبارەی ناکاتەوە، ئافرەتیش وایە. لە ماڵ تەنیا خێزانی خۆی دەبینێ
کەواتە چۆن رۆشنبیردەبێت؟ پێویستە ئافرەت لە رێگەی خێزان و دەوروبەری،
کۆمەڵێ زانیاری هەبێت سەبارەت بە ژیان و رێنوێنی بکرێت و پاشان تێکەڵی
کۆمەڵگا بێت و ئەگەر توشی شکست هات سودی لێ وەرگرێت، بەڵام پێویستە کە
لە ئەزمونی کەسانی تر سود وەرگرێت. یە ک شتمان لە بیر نەچێ کە لەو
ئازادییەش سود وەرگرێ و ئەمنییەتی خۆشی نەخاتە مەترسی و خاوەن کەسایەتی
خۆی بێت و هەوڵ بدات بۆ پاراستنی و لە کۆمەڵگاش نەترسێ و بوونی خۆی
بسەلمێنێ و وەک مرۆڤ بێتە ناو کۆمەڵگا. ئازادی دەگەرێتەوە بۆ ئەوەی کە
لە چ خێزانێک و لە چ ئاستێکی رۆشنبیری ژیاوە، بەڵام بە داخەوە کچان و
ئافرەتان لێرە خۆیان حەشار ئەدەن و سودی لێ وەرناگرن.
F_bewar@yahoo.com
|
