٣\١١\٢٠١٢

هیچ شتێک لە مرۆڤ پیرۆزتر نییە!

دەشتی جەمال     

چەند هەفتە له‌مه‌وبه‌ر، پرۆژە یاسای پاراستنی پیرۆزییە ئاینییەکان، لە لایەن کۆمەڵێک ئەندام پەرلەمان و بە پشتیوانیی پارتی دیموکراتی کوردستان، ‌هێنرایە نێو پەرلەمان. دوایی ئەوەی خۆێندنەوەی یەکەمی بۆ کرا، رووبەڕووی ناڕەزایەتییەکی فراوانی کۆمه‌ڵایه‌تی له ‌ده‌ره‌وه‌ و ناوه‌وه‌ی کوردستان بۆ‌وه‌. بە تایبەتیی رۆڵی بەرچاوی ''کەمپینی بەرگرتن بە سنووردارکردنی ئازادیی رادەربرین''، بەرامبەر بەم پرۆژە بڕیارە، له‌ ریزی پێشه‌وه‌ی ئه‌م ناڕەزایەتییه‌دا راوه‌ستا و سەرئەنجام توانرا، پرۆژە بڕیارەکه‌ له‌ رووی یاساییه‌وه‌ په‌ک بخا. بەڵام هێشتا ئه‌م مه‌سه‌له‌یه‌ جێگای مشتومڕ و هەوڵدانه‌ بۆ گێڕانه‌وه‌ی جارێکی تری پڕۆژه‌ یاساکه‌ بۆ نێو په‌رله‌مان، لە لایەن هێزە ئیسلامییه‌کان‌ و بە هاوکاریی راسته‌وخۆی دەسەڵات.. له‌م باره‌یه‌وه‌ پێویسته‌ به‌ره‌ی ئازادییخوازان و مرۆڤدۆستان له ‌ئاستی ئه‌م سه‌رکه‌وتنه ‌و په‌کخستنی پڕۆژه‌ یاساکه‌دا، رانه‌وه‌ستن و بازنه‌یه‌کی تر به‌ رووی کۆنه‌په‌رستان و هه‌وڵه‌کانیان بۆ گێرانه‌وه‌ی پڕۆژه‌ یاساکه‌ بکه‌نه‌وه‌ و تێکۆشانێکی فراوانی کۆمه‌ڵایه‌تی له‌ راستای پەردەهه‌ڵماڵین لە رووی ئیسلامییەکان و رۆڵی زیانباری دین، بگرنه‌به‌ر. بە تایبەتیی ئاین وەک دیاردەیەکی سه‌پێنراو به‌سه‌ر کۆمەڵگای ئه‌مڕۆی کوردستاندا، کە بۆته‌ هۆکاری چه‌ندین دەردەسەریی و کۆیرەوەریی و ریسواکردنی مرۆڤی ئه‌م کۆمه‌ڵگایه‌.

من لە ریزی ئەو کەسانەم کە بڕوام بەوە هەیە مرۆڤ تا ئەوپەڕ دەبێ ئازاد بێ بۆ دەربڕینی هەر بۆچوون و باوه‌ڕێک، کە بڕوای پێیەتی تەنانەت گەر دواکەتووترین و کۆنەپەرستترین بڕواش بێ. پێویستە کۆمەڵگا خۆی لەبەر رابگرێ. ده‌سه‌ڵات ده‌بێ ئازادیی مرۆڤەکان دابین بکا نەک رێگای لێبگرێ. و بیروبۆچوونی ئازادانه‌ی هاوڵاتیان سه‌رکوت بکا. بۆ ئەوە کۆمەڵگای کوردستان بچێتە پێشەوە تاکی کورد پێویستە ئازاد بێ لەوەی توانای داهێنەرانەی هزریی و کردەیی خۆی گەشە پێبدا، ئازاد بێ لە رەخنەگرتن لە هەر شتێک، جا لایەنی سیاسی بێ یان کلتووریی و ئاینیی بێ. هەروا نابێ هیچ بیروباوه‌ڕێک به‌ پیرۆز ناوزەد بکرێ، جگه ‌له‌ مرۆڤ خۆی نه‌بێ. مرۆڤ هه‌ڵگری هه‌ر ئایدیۆلۆژی و ئاین و باوه‌ڕێک بێ، به‌ خراپ یان به‌ باش، مافی خۆیەتی به ‌هه‌ر شێوه‌یه‌ک به ‌گونجاوی ده‌زانێ رایبگەیەنێ. له‌م کاره‌شیدا ده‌بێ رێز و کەسایەتی و شکۆمەندیی پارێزراو بێ و بە چاوی سووک و تاوانباره‌وه‌ تەماشا نەکرێ... کۆمەڵگای کوردستان پێویستی بە یاسایەکە کە ئەو مافانەی تێدا دەستەبەر کرابێ نەک بە پێچەوانەوە. یاسایەک بۆ چوارچێوەگرتنی مرۆڤ و ئازادییەکان و چالاکیی داهێنەرانەی بێ، هه‌ر مه‌به‌ستێکی له‌ پشته‌وه‌ بێ و به ‌هه‌ر جۆرێک پاساو بدرێ، دژی پێشکه‌وتنی کۆمه‌ڵایه‌تی و کۆششی مرۆڤه‌کانە.

ئەمڕۆ بە ناهەق حیزب و لایەنە سیاسییە ئیسلامییەکان کە به‌ پشتیوانیی لایەنە سیاسییەکانی دەسەڵات بە خاتری گۆڕینی هاوسەنگیی هێز و بەدەستەوەگرتنی کورسیی دەسەڵات، هاوکات بە هاوکاریی دەوڵەتانی ناوچەکە سەرمایەی زەبەلاح و دەرفەتیان بۆ هاتۆتە پێش تا خۆیان داسەپێنن. بە دەیان دەزگای راگەیاندن و میدیا رۆژنامەیان لەبەردەست دایە جگە لە دەیەها سەکۆی دیکە لە مزگەوتەکانەوە کە بەم رۆژگارە بانگەشە دەکەن و هاوڵاتیان رووبه‌ڕووی چه‌مکی کافر و شەیتان دەکەنه‌وه‌ و مرۆڤەکان زەلیل دەکەن بە بەخشینەوەی پاداشتی ئەو دنیا. هه‌روه‌ها ژنان کۆیلە دەکەن و مافه‌کانیان به ‌به‌ره‌ڵایی و فه‌ساد ناوزه‌د ده‌که‌ن، هانی حیجاب ئەدەن، مندالان چاوترسێن دەکەن و به‌ چوارده‌وری خۆیاندا له ‌دژی زانست و رۆشنگه‌ریی و مۆدێرنیزمه‌بوونه‌وه‌ی کۆمه‌ڵگا راده‌وه‌ستنه‌وه‌ و (ئەسارەت)ی هزریی بڵاوده‌که‌نه‌وه‌. ئه‌م هێزانه‌ بە تەواوی توانایانه‌وه‌ خەریکن رووخساری کۆمەڵگا ئاینیی دەکەنه‌وه‌... هێشتا بەمەشەوە راناوەستن داوای یاسایەکش دەکەن تا باوەڕی خۆیان زاڵ بکەن، داوا ده‌که‌ن مرۆڤی کورد زەلیل و بێ توانا و بێ ئیرادە بکەن.

مەترسیی سەپاندنی ئەم یاسایە هەر ئەمەندە نییە بەڵکو مافی هاوڵاتی و ناسنامه‌ی مرۆڤی تاکی ئه‌م کۆمه‌ڵگایه،‌ دەخاتە ژێر پرسیارەوە. بۆ نموونە هەر ئەو بانگەشانەی لەم رێرەوەدا ئەم ماوەیە نیشانیاندا. حکومی رەهای ئەوەی کە هەموو کۆمەڵگای کوردستان کۆمەڵگایەکی ئیسلامییە و بەو واتایەش هەر رەخنەیەک لێی بەزاندنی هێڵی سوورە؟ بە راستیی ئەمە ئیتر ئامانجێکی سیاسیی لە پشتەوەیە تا مۆرێک بنێن بە نێوچەوانی من و هەزاران که‌سی ئازادییخواز و مرۆڤدۆستی ترەوه‌. ئه‌مه‌ کۆششێکە‌ بۆ بە ئیسلامیزه‌کردنی کوردستان و هەنگاونان بەرەو بەئەفغانییکردنیه‌تی. ئەم جەختکردنەی ئیسلامییەکان و تەنانەت دەسەڵاتی پارتی دیموکراتی کوردستان بۆ ئەوەیە کۆمەڵگای کوردستان دەستەمۆ بکەن و دواکەوتوو بیهێڵنه‌وه‌ و خه‌ڵکه‌که‌شی بێ ئیرادە بکەن، تا بیر لە ئاڵوگۆڕ نەکه‌نەوە و پێش نه‌کەون و تواناکانیان گەشە نەکا، تا رێگە بگرن لە ئازادیی تاکەسیی و مەدەنییەکان، تا ژنان پلە دوو و بێ ماف بکەن وەک ئامرازێک بۆ خزمەتکردنی پیاوان له‌ چواردیواری ماڵدا رایان بگرن. بە داخەوە یاسای فرەژنیی یه‌کێک له‌ ده‌ستکه‌وته‌کانی پشتی ئه‌و کۆششانەیە‌ که‌ ده‌سه‌ڵات و به‌ره‌ی کۆنه‌په‌رستان بۆ به ‌ئیسلامیی ناساندنی ‌کۆمه‌ڵگای مه‌ده‌نیی کوردستان، پێیگه‌یشتون‌.

من دەپرسم ئایە بە راستیی ئەوە دین و ئیسلام و باوەڕە ئیسلامییەکانە کەوتوونەتە بەر مەترسیی لە کوردستان، یان ماف و ئازادییە تاکەکەسیی و مەدەنییەکانی خەڵکی کوردستانه‌؟ هەروەک لە سەرەوە باسمان کرد بەم رۆژگارە لەمسەر تا ئەوسەری کوردستان (مینبەر)ەکان لەبەردەستی ئیوەدایە قسە دەکەن بانگەشە دەکەن و بیری دواکەوتوانە و کۆنەپەرستانە دەبەخشنەوە، کەچی کەس مافی رەخنەشی نییە بەرامبەرتان و کەس بۆی نییە پێتان بڵی کاکە سەرچاوەی ئەم بانگەشەیەت لە کوێوە هێناوە؟ مافت نیەە سووکایەتیی بکەی! مافت نییە هانی توندوتیژیی بدەی! له‌و لاشه‌وه‌ ئەوە ئازادییخوازان و رۆژنامەنووسان و مرۆڤدۆستانن کە خۆیان و پێنووسەکانیان بەم رۆژگارە لەبەردەم هەڕەشەی مەرگ و راوه‌دوونان و مەترسیی گرتن دادگا کراونه‌ته‌وه‌، نەک ئێوە.

بە بڕوای من کۆمەڵگای کوردستان ئیوەی پێ تەحەمول ناکرێ. منیش وەک ئێوە هاولاتییەکی ئەو کۆمەڵگایەم لە یادمە ساڵی حەفتاکان بە دەیان لە کوڕ و کچ و خێزانی ئەم کۆمەڵگایە کە تۆ بە ئیسلامیی بۆ ئامانجێکی سیاسیی ناوزەدی دەکەی، شەوانی چوونە سینەما و شادیی و ئاسوودەیی و هەڵپەڕکێ له‌ گه‌شتوگوزاردا بوون، تا ئێستاش مەیخواردەنەوە و شەوچەرە و شادییگێڕان و گۆرانی و مۆسیقا و هونه‌ر.. بەشێکی جیانەکراوەی ژیانی خەڵکی کوردستانە. خەڵکی کوردستان ئەوەندەی ئارەزووی پۆشینی جلوبەرگی خۆرئاوایی و گونجاندنی فەرهەنگێکی مرۆیی و مۆدێرن دەکا، ئه‌وه‌نده‌ نایەوێ بکەوێتە مەڵۆزمی ئێوەوە. ئەم وێناکردن و حکومە رەهایەی لەسەر خەڵکی کوردستان ده‌یده‌ن بەرژەوەندییەکی سیاسیی و مادیی زۆری بۆ ئێوە تێدایە.

رای ئێوە و بیروڕای ئێوە بۆ خۆتان پیرۆز و بەڕێزە، چۆنتان پێخۆشە وا بیر بکەنەوە، ئێمەی ئازادییخوازان و مرۆڤدۆستانیش ئازادین لە هەڵبژاردنی هە هزر و بیروڕایەک و مه‌رجیش نییه‌ ئه‌وه‌ی ئیوە بۆ ئێمه‌ پیرۆز بێ. له ‌راستییدا کۆمەڵگای کوردستان پێویستی بە یاسایەکە بۆ ئه‌وه‌ی کە ئێوە بخاتە ژیر کۆنترۆڵەوە و لێکۆڵینەوەتان لەگەڵ بکات لەسەر سەرچاوەی داهات و و ئەو هەموو ریسواکردن و سووکایەتییانەی بە مرۆڤی دەیکەن. له‌سه‌ر ئه‌و هاندانانه‌تان بۆ توندوتیژیی و ژێرده‌سته‌کردنی ژنان و منداڵان، نەک بەپێچەوانەوە.

کۆتاییهێنان بەم جۆرە ئەپارتایدە دینییه‌ و بەدیهێنانی سەرجەم ئازادییەکان و هەستکردن بە ژیانی هاوبەش و پێکەوەی بە دوور لە هەر زۆر و گوشارێک، مافی هاولاتیی یەکسان، راگرتنی بانگەشەکردن بۆ پایەبەرزکردنی دینێک یان نەتەوەیەکه‌، هه‌ڵوه‌شانه‌وه‌ی جیاکاریی‌ له ‌نێوان مرۆڤه‌کان به‌ بیانووی جیاوازی ره‌گه‌ز و زمان و باوه‌ڕ.. بەدیهێنانی ژیانێکی بەختەوەر، پیرۆزڕاگرتنی مرۆڤ ده‌خوازێ و ده‌بێ وه‌ک بنه‌ما و پرانسیپێکی چه‌سپاو به‌ فەرمیی بناسرێ.
 

ماڵپه‌ڕی ده‌شتی جه‌مال