|
|
|
حزبێکى تازە بۆ بە دیهێنانى شیعارێکى کۆن ''نیشتمانێکى ئازاد و گەلێکى بەختیار''.
سه‌میر نوری چەند سەرنجێک لە سەر ''بەیانى سەربەخۆیى کوردستان''.
لە 153 2008 دا بە شێک لە حزبى کۆمۆنیستى کرێکارى عێراق کۆنگرەى دامەزراندنى حزبی کۆمۆنیستى کرێکارى کوردستانى بەست، گرنگ ترین یان تەوەرەى سیاسەتەکانى خۆى لە بەیانامەیکدا ڕاگەیاند بەناوى " بەیانى سەبەخۆیى کوردستان"، وە من لەم باسەدا بەرحەق بوون و نەبوونى دروست کردنى حزبى کۆمۆنیستى کرێکارى لە کوردستان، جیگاى باسم نیە، بەڵگو لە رێگای ئەم نووسینەوە ئەمەوێ ئەوە پێشان بدەم کە ئەم حزبە چەندە نزیکە لە کۆمۆنیزم و کۆمۆنیزمى کرێکاریەوە و چەقى قورساى سیاسەتى ئەم حزبە کامەیە.
حزبى کۆمۆنیست ئامراز گۆڕان.
لەوەتەى دنیا پێى ناوەتە ناو سیستمى سەرمایەدارى و لەوەتەى چینى کرێکار وەک چینیک خەباتى چینایەتى خۆى دەست پێکردوە، چینی کرێکار لەهەوپێ گۆڕینى ئەم سیستەمەدایە و لەتێکۆشاندان لەم پێناوەدا، کرێکارانێکیش کە لە پێناوى ئەم گۆرانە تێکۆشاون بە خۆیان ووتوە کۆمۆنیست، و مانفێستى کۆمۆنیست بەیانى ئەم بزووتنەوەیە بوو کە مارکس و ئەنگلس نووسیانەوە. ئیتر لەم مێژووە بەدوا کۆمۆنیستەکان لە دەورى بەرنامەى کۆمۆنیستى و لە دەورى ستراتیژى گۆڕانى سیستەمى سەرمایەدارى و دامەزراندنى سۆشیالیزم حزبى کۆمۆنیستیان دروست کردوە، یانى حزبى کۆمۆنیست ئامرازى گۆڕینى سەرمایەداریە بۆ سۆشیالیزم و تەجروبەش ئەوەى سەڵماندوە چینى کرێکار بەبێ حزبى کۆمۆنیست ئەم کارەى بۆ ئەنجام نادرێ.
بەڵام بەدواى شکستى شۆڕشى ئۆکتۆبەردا و بە ئیستفادە کردن لە ئیعتبارو نفوزى ئەم شۆڕشەو حزبى کۆمۆنیستەکەى" حزبى بەڵشەویک" دەیان حزب کە ستراتیجى سەربەخۆیى نیشتمانى و پیشه‌سازی کردنى وڵات و ڕووبووڕوبوونەوە لەگەڵ داگیرگەر ..هتد فەلسەفەى بوونیانى دیارى دەکرد لە ژیر ناوى کۆمۆنیزم ئیعتبارى کۆمۆنیزم درێژەیان بە تێکۆشانى خۆیان دەدا بەڵام بۆ یەک چرکەش سۆشیالیزم لە ستراتیجی ئەواندا جێگاى نەدەبووەو هەمیشە ستراتیجێکى دوورە دەست و قابیلى بیر کردنەوە نەبوو لێى، یەکێک لەو حزبانە حزبى شیوعى عێراقى بوو کە تەمەنى لە 70 ساڵ تێپەڕیەوە لەهیچ دەورەیەک لە ژیانى ئەم حزبە سۆشیالیزم و ڕێگاى گەیشتن بەم ئامانجە نە تەرح کراوە نەبووەتە جێگاى مشت و مڕ و قسەو باس، شیعارى " نیشتمانێکى ئازاد و گەڵێکى بەختیار" شیعارى سەرەکى ئەم حزبە بووە.
ئێمە ئەمڕۆ شایەدى دروست بوونى حزبێکن بەهەمان ناوەڕۆکەوە بەڵام لەسەردەمێکى تەواو جیاواز لەدەروونى بزووتنەویەکدا کە سەرتپێ بریتى بووە لە ڕەخنە لەم جۆرە حزبانەو خۆ جیاکردنەوە لێیان ئەم بزووتنەوەیەش کۆمۆنیزمى کرێکاریە، بەڕابەرى مەنسورى حیکمەت. ئەم بزووتنەوەیە بەڕەخنە لە پۆپۆلیزم دەستى پێکرد و هەرچی سۆشیالیزمى غەیرە کرێکارى هەیە لەژیر ڕەحمەتى ئەم ڕەخنەیە قورتارى نەبوو. ئەمڕۆ حزبێک بەناوى مەنسورى حیکمەتەوە دروست دەبێت بۆ سەبخۆێى کوردستان" نیشتمانێکى ئازاد" و بەدەست هێنانى" بەختەوەرى!!!"، بەبێ ئەوەى بەیەک ووشەش باسى سۆشیالیزم لە " بەیانى سەبەخۆی"ەکیدا بێت یان په‌یوه‌ندی ئەم سەربەخۆیە بە دامەزراندنى سۆشیالزمەوە جێگایەکى هەبێت.
چینەکان و خەباتى چینایەتى لە کوردستان.
کوردستان سەربەخۆ بێت یان نا په‌یوه‌ندی کارو سەرمایە تێیدا زاڵە و چینەکان و خەباتى نێوانیان و بزووتنەوە کۆمەڵایەتى و ڕەوتە فکرى سیاسیەکانى و حزب و هێزە سیاسیەکانى لەم چواچوەیدا و لەچوارچێوەى کێشمەکێشى نیوان چینى کرێکار و چینى سەرمایەداردا قابیلى تەعریف و تێگەیشتنە. هەرئاڵ وگۆڕێک لەپه‌یوه‌ند بەبەرژەوندیەکانى ئەم دوو چینەوە قابلى لێکدانەوەیە، هیچ شتێکى بێ بناغەو پا لە هەوا و خیاڵدا بوونى نیە. بزووتنەوەى کرێکارى کێشمەکێشى چینایەتى لەسەر ئاستى چەندان مەیدانى کۆمەڵایەتى و سیاسى لە کوردستان بەتایبەت لە 16 سپێ ڕابردوودا لەتوند و تیژترین ئاستى خۆیدا بووە لە بزووتنەوەى شورایىیەوە تا بزووتنەوى جەماوەریەکانى سپێ 2007 و کێشمەکێش لەسەر ئازادی ڕادەربڕین و ئازادى ڕۆژنامەگەرى لەئاستى دەستەو یەخەو ڕوو بەڕوو بوونەوەى زۆر توند دا بووە و هەیە. "سەربەخۆیى کوردستان" و یەکاڵا کردنەوەى چارەنووسى کوردستان ئەتوانى یەکێک بێت لەمەیدانەکانى ڕووبڕووبوونەوەى چینایەتى نەک بە دەر لەم کێشمەکێشە پێشان بدرێت و خەفەکردنى ئەم کێشمەکێشە بێت.
بۆ کۆمۆنیستەکان هەمیشە تاکیکى سیاسى بەماناى چۆنایەتى گەیشتنە بە سۆشیالیزم یان چونایەتى گۆڕینى گۆمەڵگەو دامەزراندنى گۆمەڵگەى بێ چەوسانەوەى ئازادى سۆشیالستیە." سەربەخۆیى کوردستان" ئەگەر خزمەت بەدامەزراندنى سۆشیالزم نەکات و هەنگاوێک چینى کرێکار لەم ئامانجە نزیک نەکاتەوە ناتوانێت لەچوارچێوەى ستراتیجى ناسێوناڵزم تێپەڕ ببێت و خزمەت بە ناسێونالیزم دەکات.
" بەیانى سەربەخۆیى کوردستان" خۆى لەوە نەداوە کە لە کوردستان چینەکان هەن و خەباتى چینایەتى لەم کۆمەڵگەیدا ناوەڕۆکى هەموو کێشمەکێشەکان ڵێک دەهێنێت له‌م رێگایەشەوە ئیتر باس نەکردنى سۆشیالزم تا" خەڵک لە سۆشیالیزم ڕانەکات" تەورەرى" بەیان" پێکدەهێنێت.
سۆشیالیزم ئەڵتەرناتیڤی یەکەم.
لە "بەیان" دا سۆشیالیزم نەک یەکەم ئەڵتەرناتیڤ نیە بەڵکو باس کردنى وەک ئەڵتەرناتیڤ بەتەواواتى پێچراوەتەوە. مەنسورى حیکمەت کە باسى سەربەخۆى کوردستانی 13 سال پێش ئێستا هێنا یەکەم ئامانج بۆ مەنسورى حیکمەت دامەزراندنى سۆشیالیزم بوو و بۆیە ئەم باسەى ئاوەڵە کردەوە تا لەم رێگایەوە چۆنایەتى دامەزراندنى سۆشیالیزم هەموار بکات. بەڵام بۆ حزبى کۆمۆنیستى کرێکارى کوردستان و بۆ حزبى شیوعى کوردستان سۆشیالیزم بۆ کاتێکى ترهەڵگیراوە و ڵێویستیش ناکات لە سەندێکى وادا خۆیان ماندوو بکەن دپێ خەڵکی لە خۆیان بڕەنجێنن و خەڵک لێێان دوور بکەوێتەوە. "مه‌سه‌له‌ى کورد له عیراقدا ده‌بى وه‌لامى پێ بدریته‌وه. سه‌ربه‌خویى کوردستانى عیراق له روانگه‌ى کومونیزمى کریکارییه‌وه بیگومان یه‌که‌مین هه‌لبژاردن نییه. وه‌لامى یه‌که‌مى ئیمه به مه‌سه‌له‌ى میللى له گشت ناوچه‌که‌دا شورشى کریکارییه. شورشیکى کومونیستى که ئه‌و سنوورانه‌ى ئینسانه‌کان لیک جیا ئه‌کاته‌وه‌و به‌سه‌ر ولاتو قهومو میللهتو دینى جیاجیا دابه‌شیان دهکاتو له‌به‌رامبه‌ر یه‌کتردا رایان ده‌گرى، له‌نیو ده‌بات. شورشیک که ئینسانه‌کان له خورافه‌ى میللیو له کوتى ناسنامه‌ى میللى ئازاد دهکاتو به‌ماناى واقعى ده‌یانکاته ئینسان. سه‌ربه‌خویى کوردستانى عیراق ته‌نانه‌ت دووه‌م هه‌لبژادنیشمان نییه".(منسور حکمەت).
ئەم حزبە لە یەکەم هەنگاوى خۆێدا ناوەڕۆکى تەرحەکەى مەنسورى حیکمەت دەقرتێنیت و سۆشیالیزمەکەى لێدەردەکات تا دواتر تەرحێکى سەرو چینایەتى لێ بێنێتە ئاراوە وەک تەرحێک کە هیچ په‌یوه‌ندی کى نەبێ بە چینى کرێکار و ستراتیژى ئەم چینەو دامەزراندنى کۆمەڵگەى ئینسانیەوە کە کۆمەڵگەیەکى کۆمۆنیستى‌یە. جیایى کوردستان لەیەکەم هەنگاودا دەکاتە یەم هەڵبژاردن.
سکیولاریزم و دەوڵەتى غەیرە قەومى و غەیرە دینى لە کوردستان.
دامەزراندنى دەوڵەتێکى سکیولارى غەیرە قەومی وغەیرە دینى لە کوردستان بە شێکى موهیم و تەورەیى لە " بەیان"ڵێک دەهێنێت و وەک پێش تر ئیشارەتمان پێکرد دواى قرتاندنى سۆشیالزم و ڵێچانەوەى و باس نەکردن و ناونەهێنانى تا کەس وەبیرى نەکەوێتەوە، یەکسەرە باسى ئەگەرى دامەزراندنى دەڵەتێکى سکۆلارە لە عێراق و ئەم ئەگەرەش بە دورە دەست باس لێوە دەکات لە کاتێکدا " کۆنگرەى ئازدى عێراق" بە تاکە هیواى خەڵک لە قەڵەم دەدەن و رێبوار ئەحمەد کە خۆى بە کوردستانى باس دەکرد دەیووت من ئەنگیزەى کوردستانیم هەیە و ئیستا بووە بە سکرترى کۆمیتە مەرکەزى حزبە عێراقیەکە!! ئیتر ڕۆشن نیە چۆن ناتوانریت لە عێراق دا سکۆلاریزم تەحقیق ببێ بەم زوانە ئیتر بۆچى هێزى بۆ تەرخان دەکەى ئەگەر وانیە؟ ئەگەر لەم کەین بەینە بێینە دەرەوەو تا باسەکە ڕەوپێ خۆى بگرێتە بەر مەسەلەى سکۆلاریزم و دامەزراندنى دەوڵەتى سکیولار یەک مەسەلەى گرنگ و ڵر بایەخ دروست دەکات ئێمە لەماوەى ئەم چەند ساڵەى ڕابردوو دەیان باس و ڵلمیک و تەرحمان لەم بارەیەوە خستووەتە ڕوو، ئێمە ڵێمان وایە بورژوازى ناتوانێت و نایەوێ سکۆلاریزم و دەوڵەتى سکیولار دابمەزرێنێت، بەڵام دۆستە کۆنەکانى ئێمە ڵێیان وایە بەشێک لە بورژوازى سکیولارە ئەتوانن بە هاوبەشى ئەم کارە ئەنجام بدەن ئەوان لە هەڵبژادنەکانى عێراق دەستیان برد بۆ ئەوەى هاوڵەیمان بدۆزنەوە لەو نێوەدا، بەڵام بەدەست بەتپێ گەڕانەوە.
لەکوردستانیش دا ئەم باسە ئاواڵەیە و ئێمە ڵێمان وایە وەزیفەى جیایى دین لە دەوڵەت و دامەزراندنى دەوڵەتى سکیولار کەوتووەتە ئەستوى سۆشیالست و کۆمۆنیستەکان و ناسێونالیزمى کورد بە هەموو باڵ و لق ڵۆڵەکانیەوە سکیولار نین و بگرە دژى دەوڵەتى سکیولارن هەر خۆش خەیاڵیەک لەم بارەیەوە زەرەر بە بزووتنەوەى سکیولارستى کوردستان دەگەیەنێ. بەڵام " بیان" ئەم باسەى نەکردوەتەوە کەس نازانێ کامە بزووتنەوەى کۆمەڵایەتى و سیاسی ئەم دەوڵەتە سکیولارە لە کوردستان دروست دەکان و دادەمزرێنێت، هێزەکانى مودەعى بۆ ئەم کارە کامانەن، ئەمەش کار ئاسانیەک بووە بۆ ئەوان تا لە ڕەخنە لە ناسێونالیزم خۆیان بە دوور بگرن.
هەڵواسراوى کوردستان.
لە "بەیان" دا وپێشان دراوە ئێستاش کوردستان چۆن 13 ساڵ پێش ئێستا مەنسورى حکمەت ووتى هەڵ واسراوە ئیستاش ئەو هەڵواسراوىیە وەک خۆى مابێتەوە ئەم قسانەى مەنسورى حکمەت بۆ ئەوان بووە بە ئایەتى قرئان و بەداخەوە مونسورى حکمەت نەماوە ڵێیان بلى بابە و زعەکە گۆڕاوە!!، ئەمڕۆ نە حکومەتى بەعس لەسەر کار ماوە و نە ئابلۆقەى ئابورى غەرب لە سەر عێراق و کوردستان. ئەمرۆ کوردستان ناتوانرێت بە پێوانەکانى 13 ساڵ پێش ئیستا بپێورێ و لە حاڵەتى ڕاوەستان دا ببینرێ و لەوێشەوە سیاسەتى لەسەر دابڕێژرێ مەگەر کەسێک کارى بەوە هەبێ. ئەمڕۆ کوردستان ئیدعاى ئەوە دەکات شان لە شانى دوبەى دەدات و هەموو ڕۆژێ فرۆکەخانەکانى کوردستان بەڕووى خەڵکدا کراوەتەوە و سەرۆکى عێراق جلال تاڵەبانیە و دیک چینى و کۆندالیزا رایس هاتچۆى کوردستان دەکەن و حکومەتى هەرێمى کوردستان نەوت بە کۆمپانیە جیهانیەکان دەفرۆشێ، ئیتر باسى هەڵواسراوى خۆ هەڵخەڵەتاندنە یان ئەوتا لە گۆشە نیگاى ئیستقلال تەڵەبێکەوە کە خواستى سه‌ربه‌خویى چه‌قى قورسایی و قیبله‌نوماى هه‌لسوورانیان له کوردستان ڵێک دەهێتێت، وا دەخوازێت.
ئێستا ئیتر باسى کوردستان نەبەشێکە لە عێراق و نە وڵاتێکى سەربەخۆیە کۆتاى هاتووە و بۆ ئەوانەى ئەیانەوى کۆمەڵگە بەڕاوەستاوى ببینن و هەر بەهەڵواسراوى ببینن کاریان بەم تێڕوانینە هەیە خۆیان هێزێکى ئیستقلال تەڵبن و بۆ ئەمەش ئەبێ وا تەفسیرى دنیا بکەن.
ستەمى میللى و مەسەلەى میللى.
ئێستا ئیتر حکومەتێکى قەومى عەرەبى لەسەر کار نەماوە لە عێراقدا و خەڵکى کوردستان بەبۆنەى کوردبوونیانەوە دەوڵەتێک نیە مافەکانیان پێشێل بکات، عێراق لەلایەن ئەمریکاوە داگیر کراوە حکومەتێکى شەریکایەتى لە نێوان هێزە ناسێونالست و قەومى و دینیەکانى ڵێک هێناوە، ئەمە حکومەتى تیڵکپێ نەزمى نوێى جیهان و ئەمەریکایە بۆ ئەم سەردەمە بەتایبەت لە وڵاتانى ناسراو بە جیهانى سێهەم، ئەفغانستان و عێراق کێڵگەى جێبەجێ کردنى ئەم تاقیکردنەوەیەى نیوکۆنزیرڤەتیڤەکانى ئەمریکا و نەزمى نوێکەیانە.
ناسێوناڵزمى کورد بەشێکى گرنگى ئەم سینارێویەن و لەکوردستان ئەوان دەسڵاتدارن و بەشێک لە دەسەڵاتى عێراقیشیان ڵچڕیوە بۆ خۆیان، لەم ڕوانگەیەوە ئیستا زوڵمى میللى نەماوە، ناتوانرێت لەسەر ئەو بنچینەیەى کورد زوڵمى لێدەکرێت لەم مەوقعیەتى مەزڵومیەتەوە بەرحەقى دامەزراندنى دەوڵەتى کوردستان بسەڵمێنى و وەک هەندى لایەنى خۆ بەچەپ زان دامەزراندنى دەوڵەتى کوردی بە حەق دەناسێنن ولە کاتێکدا ئیستا دامەزراندنى دەوڵەتى میللى چى لە ڕووى مێژوویەوە یان لە ڕووى سیاسیەوە هیچ بەرحەقیکى نەماوە نەک لە کوردستان بگرە لەسەراسەرى جیهاندا.
بەڵام بۆ کە سانیک کە "خواستى سه‌ربه‌خویى چه‌قى قورسایی و قیبله‌نوماى هه‌لسوورانیان له کوردستان" پێکدەهێنێت ئەیانەوى ستەمى میللى تیوەریزەبکەن تا پێان بکرێ قەبە و موهیم پێشان ى بدەن و برادرانى " بەیانى سەربەخۆى کوردستان" هەر لەسرەتاى باسەکەیانەوە بە ستەمى میللى دەستیان پێکرد وە تا بە سەربەخۆى کوردستان کۆتایان پێهیناوە خۆیان لەقەرەى ئەوە نەداوە ئیستا ئەم ستەمە چی بەسەر هاتووە.
بەڵام تا ناسێونالیزم مابێ مەسەلەى میللى هەر دەمێنێ، ئەمە ڵەیوەست نیە بە بوونى ستەمى میللیەوە ئەمە تەوەرەى کارى ناسێونالیزمە و لەعێراقدا حکومەتى ناسێونالستى بەعس لەوڵەڕى قودرەتى خۆیدا مەسەلەى میللى بردبووە کەشکەڵانى فەلەک، " میللەت " و " مەسەلەى میللى" کە دروست کراوى ناسێوناڵزمن ناتوانێت هیچ بەرحەقیەک بە دروست کردنى دەڵەتى قەومی بدات و دوڵەتى قەومى ئیتر لە ڕووى مێژووى و سیاسیەوە کۆنەڵەرست و دژى بەشەریە.
ئەمڕۆ ناسێونالیزم لە سەراسەرى عێراق و لە کوردستان وەزعیەتێکیان بار هێناوە کەسانێک بە زمانە جیاجیاکان عێراق قسەدەکەن لەبەرامبەر یەک سەنگەریان گرتووە قڵشتێکیان دروست کردوە کە ڵێویست بە رێگا چارەو ساڕێژکردن دەکات. تەنها بە جیابوونەوەى کوردستان ئەم قڵشتە نایەتەوە یەک بە ڵکو وەزیفەى کۆمۆنستەکان و ئینسان دۆستەکانە کار بۆ نەهێشتن و سڕینەوەى ئەم وەزعە نالەبارە بکەن و گرنگترین کارێکیش کە دەبێ بکرێ ڕەخنەگرتنە لە ناسێونالیزم رسوا کردن ئەم بزووتنەوە شەرم ئاوەرە. " بەیان" ئەم کارە یان ڕەخنە گرتن لە ناسێوناڵزم بە وەزیفەى خۆى نازانێ لە هیچ شوێنێکى ئەم سەنەدەدا ناچێتە سەر ئەم باسە. ئێمە پێش تر لە ڕەخنە لە نامەى تەسلیم بوونەوەکەى ڕێبوار ئەحمەد بۆ یەکێتى نیشتمانى " واقعبینى" و نەرمی نواندن و خۆگونجاندنى ئەم سیاسەتەى رێبوار ئەحمەدمان دایە بەر ڕەخنەو ڵێمان وایە ئەم سیاسەتە ڕاستڕەویە بەرهەمەکەى بە حزبێکى ئیستقلال تەڵەب کۆتاى هات بە شیعارى " نیشتمانێکى ئازاد و گەلێکى بەختیار"وە.
تێبینى: مەبەستمان لە بەیان" بەیانى سەربەخۆى کوردستانە"
|
