په‌یوه‌ندیپه‌رتووکخانه‌رۆشنبیرییلینکئه‌رشیفنووسه‌رانده‌سپێک

١۴\٦\٢٠١٠

کۆنگره‌ی یه‌کێتی و لۆژیکی هه‌ڵبژاردن.


یوسف کانیمارانی


پێشچین: سه‌ره‌تا به‌ پێوستی ئه‌زانم داوای لێبوردن له ‌خوێنه‌رانی ئه‌و بابه‌ته ‌بکه‌م که‌ کۆمه‌ڵێک بابه‌تی په‌یوه‌ندیدار به‌یه‌که‌وه‌ تێکه‌ڵ ئه‌که‌م که‌ ئه‌کرا بکرێت به‌ چه‌ند بابه‌تێک هیوادارم بتوانم ساده‌ترین زمانی نووسین به‌کاربهێنم بۆ ئه‌وه‌ی تێگه‌یشتنێک هه‌بێت، هاوکات داوای لێبوردن له‌و هاوڕێ خۆشه‌ویسته‌ به‌ڕێزانه‌م ئه‌که‌م که‌ به ‌بێ ئاگاداریان ناویان ئه‌هێنم له‌و بابه‌ته‌دا..


نووسینی ئه‌وبابه‌ته‌ ئه‌وه‌نده‌ی دڵسۆزی و هاوده‌نگی و به‌ته‌نگه‌وه‌هاتنمه‌ بۆپاراستنی به‌رژه‌وه‌ندی کوردوبنه‌ماکانی دیموکراسی له‌کوردستاندا،ئه‌وه‌نده‌ بۆڕاگرتنی به‌رزی وپیرۆزی حزبێک نیه‌که‌ ئه‌کرایه‌کێک بێت له‌پایه‌سه‌ره‌کیه‌کانی دیموکراسی له‌ووڵاته‌داوهیچ وه‌ختێکیش به‌رگریکردنم له‌هه‌رکه‌سیک وتاکێک بۆبه‌رژه‌وه‌ندی تایبه‌ت نه‌بووه‌و نییه‌‌..


له‌ماوه‌ی زیاتر له‌ سێ ساڵی کارکردنی خۆم وکۆمه‌ڵیک هاوڕێی تێکۆشه‌رله‌ ناوبزووتنه‌وه‌ی ڕابوون داهه‌میشه‌زۆر دڵسۆزانه‌وبێمنه‌تانه‌ کارمان کردووه‌ وه‌ک ئه‌ندامێکی دڵسۆزیش هه‌میشه‌حزبه‌که‌مان له‌ هه‌موو هه‌ڵه‌وکه‌موکوڕی وئه‌گه‌رێکی خراپ ئاگادارکردۆته‌وه‌زۆریش به‌ته‌نگ خه‌ڵکه‌ باش ودڵسۆزوڕه‌مزه‌کانی ناو یه‌کێتی یه‌وه‌ بووینه‌ چونکه‌ هه‌میشه‌ پێمان وابووه‌ ئومێدێک وده‌رفه‌تێک ماوه‌ بۆئه‌وه‌ی بتوانین ئامانجمان له‌ خزمه‌تکردنی کۆمه‌ڵانی خه‌ڵکی کوردستان له‌و مینبه‌ره‌وه‌ پیاده‌بکه‌ین،ئومێدێکی زۆریشمان له‌سه‌رکۆنگره‌ی سێیه‌می یه‌کێتی هه‌ڵچنیبووکه‌ هه‌رجاره‌ی به‌بیانویه‌ک دواده‌خراکه‌ ئێمه‌ باش ئه‌مانزانی ته‌نها هۆکارێک بۆدواخستنی کۆنگره‌ ته‌سفیه‌کردن و دوورخستنه‌وه‌ی ده‌نگه‌ ناڕازیه‌کانی ناویه‌کێتی بوو بۆ ئه‌وه‌ی کۆنگره‌ به‌خواستی باڵێکی زاڵ له‌ناو یه‌کێتی به‌ڕێوه‌بچێت.


له‌گه‌ڵ ده‌ستبه‌کاربوونی لیژنه‌یه‌ک به‌ناوی سه‌رپه‌رشتی کۆنگره‌ودوای دواپلینۆمی یه‌کێتی زۆر باشتر له‌ جاران بۆمان ده‌رکه‌وت که‌ هیچ نیه‌تێکی دڵسۆزانه‌ له‌ سه‌رکردایه‌تی وسکرتێری گشتی ومه‌کته‌بی سیاسیدانیه‌ بۆ چاره‌سه‌رکردنی کێشه‌وگرفته‌کانی ناویه‌کێتی به‌ڵام له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدادڵسۆزیمان ونیه‌ت پاکیمان ڕێگه‌ی پێنه‌داین هیوای سه‌رنه‌که‌وتنی کۆنگره‌ بخوازین،به‌پێچه‌وانه‌وه‌ له‌گه‌ڵ نزیک بوونه‌وه‌ی واده‌ی کۆنگره‌بڕیارمانداهه‌م ماڵپه‌ڕه‌که‌وهه‌م زۆرینه‌ی لێدوانه‌کانمان ڕاگرین بۆئه‌وه‌ی ناحه‌زانی یه‌کێتی وگه‌نده‌ڵه‌کانی ناویه‌کێتی ئه‌وه‌ نه‌قۆزنه‌وه‌ بۆ مه‌به‌ستی تایبه‌تی خۆیان، چه‌ند ڕۆژێک به‌رله‌کۆنگره‌ له‌چاوپێکه‌وتنێکداله‌گه‌ڵ گۆڤاری نێوه‌ند زۆر به‌ڕاشکاوانه‌ بۆچوونی خۆمان له‌سه‌رکۆنگره‌ ڕاگه‌یانده‌ که‌ ته‌واوی بۆچوونه‌کانی ئێمه‌ سه‌د له‌ سه‌د ده‌رچوون هه‌م ده‌رباره‌ی خواستی سکرتێری گشتی و هه‌م سه‌باره‌ت به‌کاک کۆسره‌ت و هه‌م بردنه‌ پێشه‌وه‌ی گه‌نج، ئه‌وکاته‌ نه‌مان وویست زۆر قسه‌ له‌سه‌ر پیاده‌کردنی شێوازی هه‌ڵبژاردن و خه‌ڵک ناردنه‌ کۆنگره‌ بکه‌ین بۆئه‌وه‌ی ئه‌وبێ هیوایه‌ له‌چاکسازی ناویه‌کێتی هه‌مان بوو ئه‌ندامانی کۆنگره‌ی به‌هه‌قڕۆیشتوونه‌گرێته‌وه‌،هاوکات وه‌ک ئومێدێکی بچوکیش به‌چه‌ندین ده‌نگی گه‌نجی تازه‌له‌ناوکۆنگره‌دانه‌مانویست پێشوه‌خت ڕه‌شبین بین، به‌هه‌موو لۆژیکێک ئه‌بوایه‌ یه‌کێتی که‌متر له‌ 1000 هه‌زارکه‌س به‌رێته‌ کۆنگره‌وه‌ به‌ڵام ته‌نها به‌ ته‌زکیه‌ووویستی خودی سکرتێری گشتی و هێرۆخان زیاتر له‌ 1200 هه‌زاروودووسه‌د که‌س چونه‌ ناوکۆنگره‌وه‌.

 

ئه‌وه‌ی که‌ زۆر جێگه‌ی سه‌رنجه‌ له‌ده‌ره‌نجامی کۆتایی کۆنگره‌دا که‌ هیچ شتێکی به‌رچاو نه‌گۆڕاوه‌که‌ جێگه‌ی بچووکترین هیوای ئه‌ندامانی یه‌کێتی بێت به‌پێچه‌وانه‌وه‌ خراپتر،به‌داخه‌وه‌که‌لیژنه‌ی ئاماده‌کاری کۆنگره‌ زۆربێویژدانانه‌ خه‌ڵکیان برده‌ناوکۆنگره‌وه‌ده‌یان وسه‌دان که‌س له‌به‌شداربووانی کۆنگره‌ به‌بی هیچ هه‌ڵبژاردنێک وته‌نها به‌مه‌به‌ستی پشتگیری باڵ وته‌که‌تولی سکرتێری گشتی خرانه‌ ناوکۆنگره‌وه‌ ده‌یان به‌ڵگه‌م پێیه‌ که‌جاش وفایلدارکراوه‌ به‌ئه‌ندامی کۆنگره‌وکاندیدیش بۆ سه‌رکردایه‌تی وئه‌نجوومه‌نی ناوه‌ند، سه‌ره‌تا که‌ ناوی کاندیده‌کانی سه‌رکردایه‌تی و ئه‌نجوومه‌نی ناوه‌ندم به‌رده‌ستکه‌وت زۆر به‌داخه‌وه‌ بووم بۆ حزبێک که‌نموونه‌ی وابخاته‌کۆنگره‌وه وخائین ووڵاتفرۆشێکی واله‌قه‌ڵه‌م بدات که‌ له‌ساڵی 1979 وه‌په‌یوه‌ندی به‌وحزبه‌وه‌ هه‌یه‌ له‌ کاتێکدا ئه‌و که‌سه‌ تاکۆتایی هه‌شتاکان جاشی بن دیواربووبێت لا‌ی سه‌باح هاواری وبه‌ناوی ڕه‌هه‌ندیه‌کانه‌وه‌ش دژایه‌تی شۆڕشی چه‌کداری وهێزی پێشمه‌رگه‌ی کوردستانیان کردبێت له‌به‌رژه‌وه‌ندی حزبی به‌عس،ئێستاش له‌و وڵاته‌ی من تێیدا ئه‌ژیم به‌کرێگیراوی وه‌زاره‌تی ده‌ره‌وه‌یه‌وهه‌فتانه‌ زانیاری بێسه‌روبه‌ر ده‌دات به‌سوڵتاتی فه‌ڕه‌نسی، له‌وه‌ش جێگه‌ی داختر ئه‌وه‌یه‌ که‌ تێکۆشه‌رێکی وه‌ک به‌کر ئه‌حمه‌د و شێخ جه‌واد و چه‌ند دڵسۆزێکی تریش به‌هۆی ئه‌مانه‌ ململانێ بکرێن که‌ هه‌موو ته‌مه‌نی مناڵی وگه‌نجێتی خۆیان خستۆته‌ خزمه‌ت ئه‌وحزبه‌وبه‌داخه‌وه‌که‌ یه‌کێتی دوای ئه‌و شکسته‌ گه‌وره‌یه‌شی له‌ کۆنگره‌داهه‌ر خۆی به‌سه‌رکه‌وتوو ئه‌زانێت چونکه‌ سه‌رکه‌وتن به‌لای ئه‌وانه‌وه‌ ته‌نها ئه‌وه‌یه‌ که‌ گروپ وتاقم وده‌سته‌که‌یان له‌ده‌سه‌ڵات بن،ئه‌گه‌ر یه‌کێتی به‌فعلی به‌لۆژیکی هه‌ڵبژاردن ودیموکراسی کارده‌کات بۆ ناڵێن چۆن سکرتێرووهه‌ردووجێگره‌که‌ی هه‌ڵبژێردرانه‌وه‌ویه‌کی چه‌ند ده‌نگیان هێناوه؟ ئه‌وه‌ی ڕوونه‌ هێرۆخان زۆرترین ده‌نگی سه‌رکردایه‌تی هێناوه‌به‌هه‌ق بوایه‌ ئه‌بوایه‌ هێرۆبرایم ئه‌حمه‌د بکرابایه‌ به‌سکرتێری یه‌کێتی که‌ من دڵنیام هه‌موو وه‌ختێک ته‌واوی ده‌سه‌ڵاته‌کانی سکرتێری هه‌یه‌ مادی ومه‌عنه‌وی.

 

ئیتر لێره‌ به‌دواوه‌کاتی ئه‌وه‌هاتووه‌خاڵی کۆتایی دابنێن وهه‌رکه‌سێک بۆبه‌رژه‌وه‌ندی تایبه‌تی خۆی یه‌کێتی نیه‌ بگه‌ڕێت به‌دوای ڕێگه‌چاره‌سه‌رێکدالیره‌به‌دواوه‌ هیچ جیاوازییه‌ک نیه‌ له‌ نێوان بوون یان نه‌بوونی یه‌کێتی سه‌رمه‌زاریه‌ دوای زیاتر له‌ هه‌شت ساڵ چاوه‌ڕوانی کۆنگره‌ جاریکی تریش ده‌سته‌ له‌رزۆکه‌ داڕزیوه‌کان بۆ ئه‌وسکرتێره‌ به‌رزکرانه‌وه‌ که‌ هیچ بنه‌مایه‌کی سکرتێری بوون ودیموکراسیه‌تی تێدانیه‌، ئێمه‌ له‌ماوه‌ی ئه‌م چه‌ند ساڵه‌دا زۆرهه‌وڵماندابتوانین خاڵێک بۆده‌سه‌ڵاتی تاکڕه‌ویانه‌ی سکرتێروگه‌نده‌ڵ کاره‌کانی ده‌وروبه‌ری دابنێین به‌ڵام ده‌ره‌نجام سیاسه‌تی پاوانکاری وخۆبه‌زل زانینی ئه‌وان ده‌رفه‌تێکیان نه‌هێشتۆته‌وه‌ بۆکه‌سی دڵسۆزوشۆڕشگێربه‌داخه‌وه‌ ئه‌وان خاڵی کۆتاییان به‌ئێمه‌داناله‌ناوئه‌وحزبه‌ ئیتر کاتی ئه‌وه‌ هاتووه‌ ئێمه‌ بتوانین دوورله‌قه‌یدوبه‌ندی بنه‌ماڵه‌یی وسه‌رکرده‌ی هاته‌هه‌تایی ژیانێکی حزبی سه‌ربه‌رزانه‌ له‌ده‌ره‌وه‌ی حزبێکی داڕزیوو به‌ گیاکه‌ڵه‌ی گه‌نده‌ڵی و دکتاتۆریه‌تی فه‌ردی به‌رینه‌سه‌ر. ئیترکه‌س ناتوانێت باس له پێدانی ده‌رفه‌تێک بکات به‌سه‌رکردایه‌تی ئه‌وحزبه‌ چوونکه‌ به‌داخه‌وه‌ سه‌رکردایه‌تی ئه‌و حزبه‌ له‌مشتی کۆمه‌ڵێک گه‌نده‌ڵی نامه‌سول به‌رانبه‌ر گه‌ل ونیشتمانه‌که‌یاندان ئه‌مانه‌ هه‌مان ڕۆڵی خراپه‌کاری وشه‌ڕانگێزی ئه‌بینن که‌چه‌ند ساڵه‌ جه‌سته‌ی یه‌کێتیان پێ زامارووێران کردووه‌،لێره‌به‌دواوه‌نه‌یه‌کێتی لۆژیکی حزبی بوونی تێداماوه‌نه‌هیچ کایه‌یێکی دیموکراسی ته‌نها کۆمپانیایه‌که‌ بۆ مسۆگه‌رکردنی ژیان وگوزه‌رانی کۆمه‌ڵێک مرۆڤی داڕماو که‌ له‌وڕێگه‌یه‌وه‌ نه‌بێت ناتوانن به‌ڕۆژێک کرێکاری قووتی ژیانیان دابین بکه‌ن، ئیتر مرۆڤی ویژدان زیندووفێڵ له‌خۆی ئه‌کات باس له‌دڵسۆزی بۆگه‌ل ووڵاته‌که‌ی بکات له‌ڕێگه‌ی حزبێکی تاکڕوانه‌ی دکتاتۆریانه‌ی بێبنه‌ما.

فه‌ره‌نسا

ماڵپه‌ڕی یوسف کانیمارانی