١٣\٧\٢٠١٧

لەم واقیعە تاڵەدا.

ئەرسەلان مەحمود  

شەڕ و، ململانێ‌ ناوخۆییە حیزبی و، حیزبیەكانی وڵاتی ئێمە، دیارە دور لەڕوایەتیپێدان، ئەگەر هەتا دەیەی ڕابردویش، بریتیبوو بێت لەجۆرە شەڕو، ململانێیەكی دوو جیهانی دژ بەیەكی جیاواز لەڕوانگەو، لەدنیابینیدا، ئەی ئەوەی ئەمڕۆو، لەفۆڕمێكی تردا خۆی وێناو، دوبارە دەكاتەوە، چییە؟، ئایا هەر هەمان جەنگ و، هەر هەمان ئەو ململانێیەیە بەڵام بەجۆرێكی دی، یا شەڕو، شەیپور لێدانە بۆ بەشینەوەی بوغزو، نانەوەی ئاشوب و، چاندنی دڕدۆنگی و، غەریزەسازی لەپێناو فراژۆ پێكردنی بەرژەوەندییە تایبەتیەكانی حیزب و، حیزبیەكانی ئەم وڵاتە؟

لەم واقیعە تاڵەدا، شەڕ فرۆش و، جنێوفرۆش و، هەرزانفرۆش، زۆر سادەو، ئاساییە ئەگەر سەركردەیەك بێت، ئەگەر پەرلەمانتارو، ئەگەر وەزیرو، ئەگەر فەرمانبەرو، ئەگەر كارمەندێك بێت، سادەو، ئاساییە ئەگەر دەسەڵاتدارو، ئەگەر ئۆپۆزسیۆنیش بێت، ئاساییە چالاكوانی كۆمەڵگەی مەدەنی و، ڕێكخراوە مەدەنیەكانیش بێت، ئەساییەو، زۆریش سادەو، چاوەڕێكراوە، وتار خوێن و، وتار نووس و، ڕۆژنامەوان و، ڕۆشنبیرو، ڕۆناكبیرو، ڕەخنەگریش بێت، دەشێت، هەر شتێك هەیە دەشێت لەسەر زمان و، زیهنیەتی ئەوانەدا ڕوبداو، هەر یەكێكیشیان ببێتە زارەترەكی بەشینەوەی ڕق و، ناتۆرە سازی....هتد..

ئیدی ئەمە، دەرهاویشتەیەكی بۆماوەیخوازی نەبڕاوەیەو، هەروا ساداو، هەروا سانایش بەكۆتا نایەت و، كاڵنابێتەوە، چونكە نەمۆڕاڵ و، نەهۆشیاری مافناس، ئەركناس، دۆخناس و، ئاكار باش، وەك ئەوەی شیاو بەهەبوونی مرۆڤە لەم سەردەمەدا، لەبنەمادا، نیمانەو، لەئارادا نییە، هەر ئەم نەبوونەیشە وایكردووە، لەبری گەشەكردنی دیموكراسیەت و، بەیەكەوە هەڵكردن، فێڵكردن لەدیمۆكراسییەت ڕەگ و ڕیشەی خۆی زیاترو زیاتر بڵاوبكاتەوە، هەر ئەمەیە وایكردووە تەنها دیمۆكراسیخوازی ڕواڵتەگەراو، ڕوكارگەریخواز بین، بەوەها هەبوونێكیش دەوترێ‌ هەبوونی ساختەگەرایی.

هەبوونی ساختەگەرایی، یانی كارتێكەر، ئیدی ئەو كارتێكەرە، هەرچییەك بێت، یانی بارودۆخ بێت، یاسایی ئەخلاقی و، دەسەڵاتی ئایینی و، سیاسی و، دابونەریت و، هەر تشتێكی تری لەو بابەتانەیش بێت، ژیانی ڕەسەنی خۆی ناژی و، واز لەهەڵبژاردنی خۆی دەهێنێت، لەبەرامبەردا، بوار بەوانیدی دەدات تا ئیمكانەكانی بۆ دیاری بكەن، بەو مانایەی كارەكتەر ئیدی ئیمكان و، توانا تایبەتیەكانی خۆی لەدەست دەدات و، دەیەوێ‌ لەئیمكان و، توانا گشتییەكانەوە بژیت، یانی لەسەر كەوڵی ئەوانی دی ژیان بكات، بەپێچەوانەوە، هەبوونی ڕەسەن، ئەو بوونەیە، كارەكتەر بەهەموو ماناكانییەوە تیایدا هەست بەبەهای بوونی خۆی دەكات و، لەوانی دی دادەبڕێت، دیارە دابڕان نە بەمانای ئەوەی كارەكتەر بەتەنها دەژی و، دوورە لەوانی دی، یانی جۆرێك لەدۆزینەوەی خود، بەڵام خۆ زۆرینەی هەرە زۆری یەكە پێكهێنەرە گەلی و، كارگێڕی و، كۆمەڵایەتییەكانی كۆمەڵگەی ئێمە، لەو بوونە رەسەنە بێئاگایەو، بەمەوجودەكانی دیكەوە، خەریكەو، لەدەرەوەی خۆی و، لەوانوانیدیدا خۆی خاڵیدەكاتەوەو، دەیەوێت بژی، ئەمە بێئەوەی هەست بكات لەدواجاردا، كۆمەڵە كاردانەوەو، تواناو ئیمكانیاتی ئەوانی تری بەسەردا دەسەپێنرێت، یانی یاریكردن بەهەبوون و، ڕەسەنایەتی ئەوانی دی، وەك یاریكردنە بەریزكردنی پولی دۆمینە، هەموو ئەوانی تریش بەرەو كەوتن دەبات، لەبەر ئەوە دەبێت كەڵك لەدوو شت وەربگرین: یەكەم ئەوەیە، هیچ كارەكتەرێك سۆپەرمان نییەو، مافی ئەوەی نییە لەسەر كەوڵی ئەوانی دی بێ‌ و، بییەوێ‌ ژیانبكات، ڕەوایەتی هیچ كارەكتەرێك لەوەدا نییە بەها بۆ ئەوانی دی، نەهێڵێتەوەو، بێ‌ و، بیەوێ‌ بیانكاتە كەرەستەیەك بۆ خۆزومكردنی خۆی، دووەم و، هەرە گرنگیش ئەوەیە، كارەكتەری وەها ساختە، هەرگیز ناتوانێت درێژە بەكردەوەو، بەرژەوەندییەكانی بسەپێنێت، هێچ پاساوێكیش لەئارادا نیە، رێگە بەوە بدات، لەسەر كەوڵی ئەوانی دی، بژیت.

ماڵپه‌ڕی ئه‌رسه‌لان مه‌حمود