|
٢\٣\٢٠٢٥
لە وشەوە بۆ وێنە.
ئەرسەلان مەحمود
پێشکەوتنی تەکنەلۆژیا و گۆڕانی کلتوری لە سەدەی بیست و یەکەمدا،
گۆڕانکارییەکی بنەڕەتی لە شێوازی پەیوەندی و تێگەیشتنی مرۆڤدا
دروستکردووە. ئەم گۆڕانە بەرچاوە، کە زۆربەی کات بە نەستی ڕوودەدات،
مرۆڤی بەرەو جیهانێکی بینراو ڕاپێچ کردووە - جیهانێک کە تیایدا وێنە
جێگەی وشەی گرتۆتەوە وەک سەرچاوەی سەرەکی پەیوەندی و تێگەیشتن.
هەستیاری ئەم گۆڕانکارییە لەوەدایە کە نەک تەنها شێوازی ڕاگەیاندن
دەگۆڕێت، بەڵکو تێڕوانین و ڕەفتاری مرۆڤیش لەسەر بنەمای ڕوانگەیەکی نوێ
دادەمەزرێنێت.
پەیوەندی نێوان وێنە و وشە مێژوویەکی دێرینی هەیە. وێنە بە توانای خۆی
لە سەلماندنی ڕاستییەکی ڕوون و بێدەنگدا دەناسرێتەوە، لە کاتێکدا وشە
دەتوانێت غیاب و نادیاریش بەرجەستە بکات. ئەم تایبەتمەندییە وشەی
کردووە بە هێزێکی سەرەکی بۆ دەربڕینی ئاڵۆزییەکانی ژیانی مرۆڤایەتی.
بەڵام لە سەردەمی ئێستادا، خێرایی و کاریگەری وێنە لە ڕێگەی پلاتفۆرمە
کۆمەڵایەتییەکانەوە وەک ئینستاگرام و تیکتۆک، وایکردووە خەڵک زیاتر پشت
بە بینین ببەستن تا خوێندنەوە.
پەرەسەندنی هۆشمەندی دەستکرد و ئەلگۆریتمەکانی کۆمپانیا تەکنەلۆژییەکان،
بە تایبەتی مێتا و گووگڵ، خەڵکیان بەرەو خواستی زانیاری خێرا و
کورتکراوە ئاراستە کردووە. بۆ نموونە، لە کاتێکدا خوێندنەوەی وتارێکی
درێژ پێویستی بە کات و وردبوونەوە هەیە، وێنەیەک یان ڤیدیۆیەکی کورت
دەتوانێت هەمان زانیاری بە شێوەیەکی کاریگەرتر بگەیەنێت. ئەمەش بووەتە
هۆی کەمبوونەوەی خولیای خەڵک بۆ نووسینە قووڵەکان، وەک شیعر، ڕۆمان و
لێکۆڵینەوە و شیکارییەکان.
توێژینەوەکانی KDC دەریدەخەن کە وێنە سنووردارە بۆ جیهانی بینراو، لە
کاتێکدا وشە دەتوانێت ئاماژە بە جیهانە نەبینراوەکانیش بکات. ئەم
جیاوازییە گرنگە نیشان دەدات کە خوێندنەوەی وشە پێویستی بە خەیاڵ و
تێڕامانی قووڵتر هەیە - شتێک کە لە سەردەمی خێرایی ئەمڕۆدا بە دەگمەن
دەبینرێت.
زمانی هاوچەرخ، بە تایبەتی لە بواری ئەدەب و هونەردا، پێویستی بە
خوێنەرێکی تایبەت هەیە کە بتوانێت بە قووڵی لەگەڵ دەقدا کارلێک بکات.
بەڵام لە سایەی باڵادەستی پۆستە کورتەکانی ئێکس و کپشنەکانی ئینستاگرام،
توانای خوێنەران بۆ تێگەیشتن لە دەقە ئاڵۆزەکان بەرەو لاوازی دەچێت.
لەم نێوەندەدا، هونەری وێنەیی، بە تایبەتی بەرهەمەکانی AI، توانیویەتی
بە شێوەیەکی خێرا و کاریگەر پەیامەکانی بگەیەنێت.
سەرەڕای ئەوەی کە وێنە وەک ئامرازێکی کاریگەری پەیوەندی دەرکەوتووە،
وشە هێشتا لە بوارەکانی زانست و فەلسەفەدا پێگەی خۆی پاراستووە.
تەکنەلۆژیاکانی نوێ وەک ChatGPT و میتاڤێرس، هەوڵی تێکەڵکردنی وێنە و
وشە دەدەن، کە دەکرێت شێوازی پەیوەندی داهاتوو بگۆڕێت. پرسیاری سەرەکی
ئەوەیە: ئایا مرۆڤ دەتوانێت هاوسەنگییەک لە نێوان ئەم دوو جیهانەدا
بدۆزێتەوە، یان بە تەواوی بەرەو جیهانی وێنەیی دەڕوات؟
ئەم گۆڕانکارییە کلتورییە هۆشداریمان پێدەدات کە لەوانەیە لە خەریکی
لەدەستدانی توانایەکی گرنگی مرۆیی بین - توانای تێگەیشتن لە ئاڵۆزی و
قووڵایی لە ڕێگەی وشەوە. ئەمە پێویستی بە هۆشیاری و هەوڵێکی بەردەوام
هەیە بۆ پاراستنی هاوسەنگی لە نێوان هەردوو شێوازی پەیوەندیدا.
ماڵپه‌ڕی ئه‌رسه‌لان مه‌حمود
|
