|
١٢\٣\٢٠١٢
نائومێدیەکانی
ئه‌مه‌ریکا لە خۆرھەڵاتی ناوەڕاست دا.
سەعید عارف باپیر
١
بەپێی دۆکترینی (جیمس مۆنرۆ)
١، ئه‌مه‌ریکا لە ٢دیسامبەری
١٨٢٣وە ، ڕێگای دەستوری نەبو ، بۆ ھیچ دەستێوەردانێک ، لەدەرەوەی
سنورەکانی خۆی .
بەشداریەکی کزو شەرمنانەی لەجەنگی جیھانی یەکەم و ،لەکۆتایی دا
١٤خاڵەکەی (ویدرۆوێلسۆن) ڕواڵەتی مرۆڤدۆستانەی شکاندنی (دۆکترینی
مۆنرۆ) بو ، لە مێژوی ئه‌مه‌ریکا دا .
لەجەنگی جیھانی دوەمیش دا ، پاش بۆردومانی بەندەری ( پێرل ھاربۆر) لە
لایەن ھێزی ئاسمانی ژاپۆنەوە ، ئه‌مه‌ریکا بەسەرو مڕی ھاتە ناو
جەنگەکەوە . دوای جەنگیش بە (پلانی مارشاڵ) بەشداری ئاوەدان کردنەوەی
ئەوروپای وێرانکراوی کرد، لە پێناوی سەرپێ خستنەوەی بلۆکی سەرمایەداری
ڕۆژئاوا ، بۆ بەرەنگار بونەوەی ، ھێزێکی نوێی بلۆکی کۆمۆنیستی ڕۆژھە
ڵات .
لەدوای (کۆنفرانسی یاڵتا) ٢ی
ساڵی ١٩٤٥وە ،ئەوەی جیھانی تیا دابەش بو بۆ دو بلۆکی خۆرھەڵاتی
کۆمۆنیستی بە پێشەنگی روسیای شورەوی و ،بلۆکی سەرمایەداری ڕۆژئاوا،
بەپێشەنگی ئه‌مه‌ریکا .
ئه‌مه‌ریکا وەکو خۆی ، جێگای چالاکی لە میراتی کۆڵۆنیالی ھێزەکانی
(بریتانیا) و( فەرەنسا)ی لە ژاپۆن و کۆریاو ڤێتنام و ھیندی چینی و
ئاسیای دورو ڕۆژەھەڵاتی نێو پەیمانی (سایکس ــ پیکۆ)
٣دا گرتەوە ، لەبارێکی نوێ ی
تایبەت بەخۆیدا . بەناوی زامن کردنی ئاسایشی نەتەوەیی یەوە .بە دەرباز
بون لە دەرەوەی سنورەکانی ئه‌مه‌ریکا .
جەنگی سارد سەرەنجامێکی کۆنفرانسی یاڵتا بو ، وڵاتانی جیھانی بەسەر دو
بلۆک دا ساغ بونەوە . ( جەنگی بریکاری ــ حرب بالوکالە ــ) جۆرێک جەنگی
نێوان وڵاتە وابەستەکانی ئەم دو بلۆکە بون ، لەبریتی بەرژەوەندی
ئه‌مه‌ریکاو شورەوی دژی یەک جەنگ و ملاملانێکان دەخوڵقان ، دو
زلھێزەکانیش دەبونە کۆمەکدەرو پاڵپشت بۆ وڵاتی بریکاری خۆیان .
جگە لەدو شوێنی جیاواز ، ئەوانیش جەنگی ڕاستەو خۆی ئه‌مه‌ریکا بو لە
سەرەتای پەنجکانی سەردەمی سەرۆکایەتی ( ھاری ترومان) دا لە (ڤێتنام)ی
کۆڵۆنی پێشوی فەرەنسی دا . ئه‌مه‌ریکا بۆ ڕێگرتن لە تەشەنەسەندنی
کۆمۆنیستی . خۆی لەم جەنگە ڕاستەوخۆیەوە گلاند ، پاش درێژە کێشانێکی ،
لەناوەندی حەفتاکان و لەسەر دەمی کۆتای سەرۆکایەتی( ڕیچارد نیکسۆن) دا
ئه‌مه‌ریکا بە تێکشکاوی ، ناچاری پاشەکشە بو . چین و ڕوسیای
کۆمۆنیستی ، پالپشتی ھێزی ڤێتنامیە سەرکەوتوەکان بون .
٢
دوەم جەنگی ڕاستەو خۆی زلھێزەکان . داگیرکردنی (ئەفگانستان) لەکۆتایی
حەفتا کان دا بو ، لەلایەن ڕوسیای شورەوی بلۆکی خۆرھەڵاتی یەوە .
لەنزیک کۆتایی ھەشتاکان دا بەتێکشکان و پاشەکشەکردنی ڕوسیا کۆتایی ھات
، بەھۆی کۆمەکی بێ قەیدو شەرتی ئه‌مه‌ریکا وە بۆ بەرھەڵستکارە
ئەفگانیەکان دژی داگیرکەری شورەوی .
داگیرکردنی ئەفگانستان ، یەکەم درزی شەختەی سەھۆڵینی جەنگی سارد بو
،ئیتر داشیاری شەترەنجی جەنگی سارد ، کەوتن و گۆڕینی تێ کەوت .
ــ ا ــ
شای ئێران بەر زەبری ڕوداوەکان کەوت ، داشی کەوتوی جەنگی سارد بو . پێش
تر (جیمی کارتەر) سەرۆکی دیموکراتەکانی ئه‌مه‌ریکا بە ڕژێمی شاھنشاھی
ئێرانی دەگوت ؛ یەکەم دورگەی ئارامی دەسەڵاتە لەناو چەکەدا ، بەپۆلیسی
کەنداو ناودەبرا . ئه‌مه‌ریکا ھەلسو کەوتەکانی خۆی لەڕێگای شاوە وەکو
بریکارێک لە ناوچەکەدا دەپێوا ، بەڵام دوای گرتنی ئەفگانستان ،
ئه‌مه‌ریکا وازی لە پاڵپستی ڕژێمی شاھێنا
٤ و تا لە سەرەتای ساڵی ١٩٧٩دا
(کش مات) لە شا کرا و ڕژێمی ئاینی ئاخوندی جێگای گرتەوە .
بەکورتی داگیر کردنی ئەفگانستان ، ھەڵدانەوەی (سندوقی پاندۆرا) بو
لەڕۆژەھاتی ناوێن دا ، دواتریش دۆڕاندنی ئەفگانستان ، ھۆیەکی گرنگی
ڕوخانی بلۆکی ڕۆژھەڵاتی شورەوی بو .
ئەوەش ناوەندی گرنگی باسەکەی ئێمەیە :
ئه‌مه‌ریکا بۆ دەرپەراندنی سۆڤێتی یەکان ، ھەمو ڕێگایەکی شیاو نەشیاوی
گرتە بەر ، لەوانە:
* لەروی ستراتیژەوە دەستی لە
ڕژێمێکی تەقلیدی بریکاری خۆی ھەڵگرت ، کە ئێرانی شاھنشاھی سێکولاری بو
، ڕژێمێکی تیۆکراتی ئاینی ئاخوندی جێگەکەی پڕ کردەوە .
* پاکستان لەسەر بنچینەی ئاین
لە ھندستان جیا بۆتەوە ، ئه‌مه‌ریکا ھەمو یارمەتیە مادی و مەعنەویەکانی
، لەڕێی پردە پاکستانیەکەوە دە پەڕاندەوە بۆ بەرھەڵستکارە ئەفگانیەکان
، پاکستانیەکان ئەجێندا دەوڵەتیەکەی خۆیان لەڕێ ی ئەوکۆمەکانەوە
دەبوژاندەوە، لەنێو بەرھەڵستکارە ئەفگانیە ئایندارە سادەکان دا ، کەدوا
سەرەنجامی دروست بونی گروپی ئاینی (تالیبان) و ڕێکخراوی ( قاعیدە) ی
ئوسامە بن لادن بون ، لەداھاتوە دورەکەیدا .
* بەخشینی چەکی ستراتیژی
دژەئاسمانی ، وەکو موشەکی( ستینگەر ) بە بەرھەڵستکارە ئەفگانیەکان
،لەو کاتانەدا ئه‌مه‌ریکا نەیدەدا بە وڵاتێکی وەک سعودیەی بریکاری
نزیکی خۆی .
ئەم ھۆکارانە بون بەھۆی ، سازاندنی سەرەتای ئاسۆی نائومێدیەکانی
ئه‌مه‌ریکا ، بە پێچەوانەشەوە بون بەھۆی گەشانەوەی ئەستێرەی دەسەڵاتی
ئیسلامی سیاسی ، لەسەر حسابی ھێزی سێکۆلاریزم لە ڕۆژھەڵات دا .
تا ھەنوکە لە بەھاری عەرەبی دا ، ئەو دەسەڵاتانە دەگەن بەکامی خۆیان
لەسەرپاکتاو کردنی دەسەڵاتە بەجێماوەکانی جەنگی سارد .
ــ ب ــ
دوای داگیر کردنی ئەفگانستان ، ڕوداوی گرنگ ھەیە ، ناکرێت بازی بەسەردا
بدەین ، ئەوەش جەنگی ٨ساڵەی( ئێران ــ عێراق) ە ، لە سەرەتای
ھەشتاکانەوە ،بۆ نزیک دەسپێکی نەوەدەکان ، بۆ کز کردنی تەوژمی بزوتنەوە
ئاینیەکەی خومەینی ، بەھێزێکی نەتەوەپەرستی عەرەبی ، وەکو بەعسی سەدامی
.
دواتر داگیرکردنی میرنشینی کوەیت لەلایەن دەسەڵاتی سەدامی تامەزرۆی
جەنگەوە لە ٢ئابی ١٩٩٠دا .
بەدوای دا ئه‌مه‌ریکا لەسایەی بڕیاری ئەنجومەنی ئاسایشی نەتەوە
یەکگرتوەکان دا ، توانی پێشەنگی چەندین دەوڵەتی جیھانی و عەرەبی بکات
بۆ دەرپەڕاندنی ھێزەکانی عێراق لەکوەیت .
ـــ ج ــ
لێدانی عێراق لە ١٩٩١دا ، بڕێکی تر لاواز کردنی ھێزی سیکۆلاری بو بۆ
سودی دەسەڵاتی ئێرانی ئەجیندا ئاینی ، لەسەردەمی جۆرج بۆشی باوک دا
وەکو درێژ کراوەی دوانزە ساڵی دەسەڵاتی کۆماریەکان لە سەردەمی (ڕۆناڵد
ڕیگن)ەوە .
ــ د ـــ
بەدوای دا لە ساڵی ١٩٩٢و لەھاتنی (بیڵ کلنتن) سەرۆکی دیموکراتخوازەکانی
ئه‌مه‌ریکا ، پیادەکردنی سیاسەتی پێچانەوە ( سیاسەتی ئیحتوا) بەرامبەر
ئێران وعێراق لە ھەشت ساڵی حوکمڕانی داو بەوەش سەدەی بیست کۆتایی پێھات
.
دەکرێت ھەمو ئەو سەردەمانە بە خایاندنی سوڕی گەرم ڕاھێنانی ئەو
ھێلکەمارانە بێت ، کە ئه‌مه‌ریکا داینابون ، لە ژێر گەرمایی
دەرپەڕاندنی شورەویدا لە ئەڤگانستان .ھێلکەکان تروکان و ، تولە
مارەکانی فەراقە بون کەڵبەیان ژەھری پێ گەیشت ، لە ١١ سێپتەمبەر دا
دایان بە ئه‌مه‌ریکا خۆیەوە .
٣
کارەساتی ١١سێپتەمبەر ، ھاوتاو جمکی کارەساتی (پێرل ھاربۆر)ە لە
سەردەمێکی ترو سەدە ی نوێ دا ، ھەردوڕوداوەکە دو سەدە بەڕوداوی
دراماتیکی سەر بە دەرەنجامەکانیان دەنەخشێنن .
داگیر کردنی ئەفگانستان و عێراق لەسەردەمی جۆرج بۆشی کوڕدا ، وەکو
پەرچە کرداری کارەساتی ١١ سێپتەمبەر بوو ، دواتریش نیازی زیاتری
ئه‌مه‌ریکا بو ، بۆ برەو دان بەسیستمێکی دیموکراتی و ھاوتا و ھەواداری
خۆی ، وەکو ئامانجی پتەو کردنی ئاسایشی نەتەوەی ئه‌مه‌ریکا لەدەرەوەی
سنورەکانی خۆی .
ئه‌مه‌ریکا یەکەم پاڵپشتی نویکردنەوە و مۆدێرنیزەکردنی ژاپۆن بو ،
لەپاداشتی دا ژاپۆن یەکەم وڵاتە زەبری خۆی لە ناوسنوری ئه‌مه‌ریکا دا
دەوەشینێت . بەلێدانی بەندەری (پێرل ھابۆر) لەلایەن ھێزی ئاسمانی
ژاپۆنیەوە .
دیسان ئە مریکا، یەکەم پاڵپشتی ئازاد کردنی ئەفگانستان بو ، لە دەستی
ڕوسە شورەویەکان . لەپاداشتی دا بۆ دووەم جار ، زەبر لە ناوەندی دارایی
و سوپایی ئه‌مه‌ریکا دەدرێت ،لەناو سنورەکانی خۆی دا ، لەلایەن
ڕیکخراوی( قاعیدە) ی ھیزی پەنادراوی دەولەتی تالیبانی ئەفگانستانەوە .
ئه‌مه‌ریکا وڵاتێکی چەندە نمەک تاڵە؟!!
ئەمە بۆچونێکی تەنھای من نیە . بەڵکو باری سەرنجی خۆیانە ، لەوەدا(
جۆرج ئۆکەر بوش) دەپرسێت :
ــ (بۆ ئەوندە ڕقیان لێمانە ؟!)
ئەوانە دەربڕین و قسەگەلێکن ، دەچنە پۆڵێنێکی مۆراڵیەوە .
بەڵام ئەوەی لێرەداگرنگە ، بارەکانی نائومێدی ئه‌مه‌ریکایە ، جگە
لەپیاوانی دەسەڵات و سیاسەت ، ڕۆشنبیرو توێژەرەوەکارانی ئه‌مه‌ریکاش
لێی بە پرسیارو پڕ ئەندێشەن .
لەوانە (فرید زەکەریا) وەکو نوسەرو لێکۆڵەرەوەی ئەمریکی بنچینە عەرەب ،
لەدوا نوسینی دا دێتە سەرباسی ئەوەی ، ئه‌مه‌ریکا چی ھەوڵیک و خەرجیەکی
بێ شوماری لەبەرد داوە ، بۆ بنیات نان و پیادەکردنی دەسەڵاتێکی
دیموکراتی ھاوشێوەی ڕۆژئاوایی لە ئەفگانستان و عێراق دا و چی
نائومێدیەکی چنیوەتەوە .
ئەو دەڵیت : ئه‌مه‌ریکا تێکەڵی جەنگی ئەم وڵاتانە بوە بە بیرێکی ساکارو
سادەوە ، بەوەی نوێکاری و مۆدیرنیزم کردنیان دەبێت بە ھۆی چارەسەر
کردنی ئاسایشی نەتەوەییان ، نمونەی زیندوی لێدوانی (میت ڕۆمنی) وەکو
پاڵپشتی لێدوانەکەی دەھێنێتەوە ــ بەوەی ئە گەر ھات و دروست کردنی تۆڕی
ڕێگاو بانی نوێ و گەیاندنی مۆبایل بەھەمو ئەفگانیەکان و کۆمەکی زیاتری
جوتیاران بۆ کشتوکاڵی بەسودو دەسبەردار کردنیان لە چاندنی
ڕوەکی(خاشخاش)ی مادەھۆشبەرەکان . دەبێتە ھۆکاری سەقامگیربون ــ بێ
ئاگالەوەی ئه‌مه‌ریکا ناتوانێت حوکومەتێکی نیشتمانی پشت بەستو بە ھەمو
ئەفگانیەکانی ئەفگانستان پێک بھێنێت ، کە (پشتو) یەکان زۆرینەن ،
دەسەڵاتی (تالیبان) ی پشتوییەکان، لەژێر کاریگەری ھێزی ئه‌مه‌ریکاو
ھێزەکانی یەکێتی باکور ڕوخێنرا . ھەنوکە سوپا لە( تاجیکی ، ئۆزبەکی ،
ھەزارەجات)ەکانی (یەکێتی باکور) پێکھاتون ، جگە لە کلتورو ئاین و نۆرمی
وڵاتەکە ،نەگۆڕەو ، ھەمیشە وەکو خۆی دەمێنێتەوە .
یان ئەو سامان و ھێزە بێ سنورەی لەعێراق دا خەرج کرا ، سەرەنجام بو
بەھۆی ئەوەی دەسەلاتی شیعە پایەدار بێت و ، وابەستەیی خۆی بەئێرانەوە
بەئاشکرا پیشان بدات و ، بە نەخشەی داڕیژراو سونیەکان پەراویز و
بەرکەناریان بکەن، جگەلەوەی عیراق واچۆڵ دەکرێت لە مەسیحیەکان .
کوردەکانیش لەباکور و ،لەشوێنەکانی خۆیانەوە ، دەسەڵاتی تاک حیزبی
دابمەزرێنن . ھەردەم ، سەرۆک ئۆباما پەلەی بێت لەکشانەوەی ھێزەکانی
لەعێراق و ئەفگانستان دا ، لە کاتی دیاری کراودا .٥
لێرەدا قسەکانی نوسەر تەواو بون ، سیخناخە لە دەربڕینی نائومێدی و
ناکامی ئه‌مه‌ریکا .
دەرەنجامێک لەڕوداوەکان:
سەرەنجامگیریەک لێرەدا خۆی دەسەپێنێت ، جیاواز لە نیگەرانی نائومێدی
ئه‌مه‌ریکا ، ئەویش سەلماندنی ڕاستە یەکی بیریاری ئەمریکی (ھانینگتن) و
بیردۆزەی ( بەیەکداکێشانی کلتورەکان) ، یان کرۆک کلتور ،سویدی گوتەنی:
سوتاندنی قورئان لە لایەن سەربازانی ئەمریکیەوە لەبنکەی (باگرام) ،
ھەڵایەک وناڕەزاییەکی جەماوەری وای لێ بەرپادەبێت ، خۆ ئەگەر سەردەمی
جەنگی سارد بوایە ، ئەوا بایی ڕوداوەکانی( سایگۆن) ی ڕاکردنی
ئه‌مه‌ریکای لە ڤێتنام لێ پەیدا دەبوو .
لەدوای ٩ نیسانی ٢٠٠٣و ڕوخاندنی دەسەڵاتی بەعسی سەدامیەوە ، ھەمو
ڕۆژێکی لاپەڕەیەکی خوێناویە لە ڕوداوەکانی نەگونجانی ھەلسوکەوتی
ئه‌مه‌ریکا ی ڕزگارکەر لەگەڵ نۆرم و کلتوری عێراقی یە عەرەبە
ڕزگارکراوەکانی ناوەندو خوارودا ، تێ دەپەڕێت . بە سکانداڵەکانی
زیندانی ئەبو غرێب و تەقینەوەی شوێنە پیرۆزەکان و دەستدرێژی تری ھێزە
ڕزگارکەرەکە بۆ سەر تایبەتمەندی کۆمەڵایەتی و کوشتنو ترۆر کردنی
کەسەکانی چالاکیە مەدەنیەکانی سەربەڕۆژئاوا و ئه‌مه‌ریکا ، ھەموی
پێکدادانی نۆرمی ئه‌مه‌ریکاییە ھاتوەکان و عێراقی یە دانیشتوانەکان
دەگەیەنێت لەڕونترین دەرکەوتەکانی دا ، سەرەنجام ئەو دەزگاو دەسەڵاتەی
لێ پێکھاتوە . کە ( فرید زەکەریا) لە نوسینەکەی دا باسی دەکات .
ئەوەی دەمێنێتەوە ( عێراقەکەی تر)ە ، ناوچەی کوردیە لە سێ پارێزگای
باکوردا . کورد بەتەنھا بە پرۆسەی داگیرکردنی عیراق دەڵێت ( ئازاد
کردن) جیاواز لە خودی ئه‌مه‌ریکا یییەکانیش . شانازی بە سەقامگیری و
گونجان و ئامێتە بون دەکات لە گەڵ نۆرمی ئەمریکی و دیموکراتی خۆرئاوایی
دا .
بەڵام جیاواز لە ھەمو دوڕوییەکی تری ئەم خۆ پیشاندانەو سەیری دواڕوداوی
کوشتنی مامۆستایەکی ئەمریکی بکەین لە م ڕۆژانەدا ، ڕوداوەکە لە
قوتابخانەیەکی نمونەیی بەرنامە ئەمریکی دا و لەشارێکی نوێخوازی وەکو
سلێمانی پایتەختی ڕۆشنبیری دا ، بۆ پێگەیاندنی دەستەبژێرەکانی ئایندەی
بەڕیوەبردنی وڵات . ھەرچی لێفەیەکی پیا بدرێت و ھەوڵی سڕینەوەی
ڕوداوەکە بدەن لەدەسەڵاتی باڵاو میدیاکانەوە . ناکاتەئەوەی بەڵگەی
پاشگوێ خستن بێت ، لە ڕاستی نەگونجانی دو نۆرم و کولتوری بەریەک کەوتو
.
ترنگاندنەوەی ڕوداوەکە خەم و کولاندنەوەی تاکە کەسی ھەردو لایەنی لێ
قەوماوی لێ دەکەوێتەوە بەڵام کوشتنی مامۆ ستا لەمێژوی شارەکەدا
بەدەگمەنی دەمێنێتەوە ، سەرباری خۆ کوشنی قوتابی کەلوتکەی نائومێدی و
نەگونجانە ، لەناو پۆلی پەروەردە و قوتابخانەیەکی نمونەیی دەستەبژیر
بەرھەم ھێن دا و لەسارێکی مۆدێرنخوازی دا .
وەکو ھەوالەکانی دەسەڵاتی کوردی بڵاوی دەکاتەوە ،کونسڵی ئەمریکی
ڕایدەگەیەنێت:
(ئەو کارەساتە ھیچ لە پەیوەندەیەکانی ئه‌مه‌ریکا ناگۆڕێت بەرامبەر بە
کوردستان).
بەڵام ئه‌مه‌ریکا بە پێچەوانەی دەسەڵاتی ھەرێمەوە ، زۆر قوڵ و
بەئەندێسە تر لە سادەکارو سەراوەکی کردنی ڕوداوەکە بیری لێ دەکاتەوە ،
ئەگەر ستراتیژی ئێستای وابخوازێت پەیوەندیەکانی نەگۆڕێت ، بەڵام
حسابێکی گەورە بۆ شکست و نائومیدیەکانی ،خۆی دەکات لەھەرێم و ھەمو
شوێنە فراوانەکانی تری ڕۆژھەڵات دا.
_______________________________________________
سەرچاوەکان:
١- (دوکترین مونرو
)
ــ ویکپیدیا ــ قسمەتی زبانی فارسی
http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86_%D9%85%D9%88%D9%86%D8%B1%D9%88
٢- (کۆنفرانسی
یاڵتا)
ــ ویکپیدیا ــ
لەکۆشکێکی تزاری لەشاری یالتا ی نێو نیمچە دورگەی قەرم دا ،(وێنستن
چەرچل) سەرۆک وەزیری بریتانیا و (تیۆدۆر ڕۆزفیلت)ی سەرۆک کۆماری
ئه‌مه‌ریکا ، وەکو یەک بەرە ، (جۆزیڤ ستالین)ی سەرۆکی ڕوسیای شورەوی ،
وەکو بەرەی بەرامبەریان ، لەماوەی ھەشت ڕۆژدا ، خەریکی گفتو گۆی
سەبارەت بە داڕشتنەوەو دابەش کردنی دەسکەوتەکانیجەنگی جیھانی دووەم
بون.
٣- (سایکس
ــ پیکۆ)
ــ ویکپیدیا ــ
ڕیک کەوتنێک بو لە ساڵی ١٩١٦دا لەنێوان بریتانیاو فەرەنسا دا بە ڕازی
بونی ، ئیمپراتۆری تزاری ڕوسیا بۆ دابەش کردنی میراتی بەجێماوی
ئیمپراتۆری عوسمانی ، ڕیک کەوتنەکە بناوی ھەردو وەزیری دەرەوەی
بریتانیا ( مارک سایکس) و (جۆرج پێکۆ) ی فەرەنساوە بەکورتی کردنەوەی
ھەرود پاشناویان رێکەوتنە کە ناونراوە .
٤- کتێبی
(شاو فرەح نھێنیەکانی) نوسینی : فەرەح پەھلەوی (شاژنی ئێران)
وەرگێڕانی : مەجید مارابی
٥-
ڕۆژنامەی (ئەلشەرق ئەلئەوسەت)/ ٦مارس
http://www.aawsat.com/leader.asp?section=3&issueno=12152&article=666790
ماڵپه‌ڕی سه‌عید عارف باپیر
|
