په‌یوه‌ندیپه‌رتووکخانه‌رۆشنبیرییلینکئه‌رشیفنووسه‌رانده‌سپێک

١٠\١١\٢٠١١

پێشێلکردنێکی زه‌قی مافه‌کانی منداڵان.

ره‌زا ساڵح       


منداڵه‌ روحسووک و جوانکیله‌کانی ئه‌مڕۆمانن.. که‌ ده‌بنه‌ نه‌وه‌ی داهاتوومان.. به‌پێی راده‌ی به‌ راستی و دروستی په‌روه‌رده‌کردن و رێنمایی و ئاراسته‌کردنیان، چ وه‌کو تاک یا وه‌کو کۆمه‌ڵ، ره‌نگدانه‌وه‌ و کاریگه‌رییان له‌سه‌ر ئاینده‌ و سه‌رجه‌م بواره‌کانی ژیانی گه‌ل و نیشتمانه‌که‌مان ده‌بێت.. که‌واته‌ په‌رورده‌کردنی دروستی منداڵان ئه‌رکێکی پیرۆز و پێویستی ئه‌ستۆی هه‌موو لایه‌کمانه‌ ، به‌ تایبه‌تیش خێزان و قوتابخانه‌ و حکومه‌ت.

منداڵان به‌بێ جیاوای له‌ ره‌گه‌ز و پێست و ئینتیمای نه‌ته‌وه‌یی و باری کۆمه‌ڵایه‌تی و ئابووری.. له‌ هه‌ر شوێنێکی دنیادابن، مافی ژیان و دابینکردنی خواردن و خواردنه‌وه‌ی ئاوی پاک و جێی حه‌وانه‌وه‌ و حه‌سانه‌وه‌ و پشوودان و یاری و پێکه‌نین و خه‌ونی خۆش و خه‌یاڵی شیرینیان هه‌یه‌.. مافی خوێندن و ته‌ندروستی و چاره‌سه‌رکردن و پارستنیان له‌ توندوتیژی هه‌یه‌.. ناشبێت به‌ هیچ مه‌به‌ست و بیانوویه‌که‌وه‌ ، ئازاری جه‌سته‌یی و ده‌روونی منداڵان بدرێت و ، به‌ شێوه‌یه‌کی نامرۆیانه‌ ره‌فتاریان له‌گه‌ڵدا بکرێت.


پێویسته‌ جیهانی بێگه‌رد و دڵه‌ قنجه‌ پاک و ساده‌کانیان نه‌شێوێنین و، رێ نه‌گرین له‌ نه‌شونووما و‌ گه‌شه‌کردنی حه‌ز و ئاره‌زووه‌کانیان‌.. له‌ لایه‌ن خێزانه‌وه‌ بێت یا حکومه‌ت پێویسته‌ پێویستییه‌کانی ژیان و خۆشی و شادییان بۆدابین بکرێت.. ده‌بێت زۆر به‌ وردی چاودێریان بکه‌ین و نه‌یان ده‌ینه‌ ده‌ستی قه‌زا و قه‌ده‌ر و چاره‌نووسێکی نادیار.

ئه‌وه‌ی ئێمه‌ لێره‌دا مه‌به‌ستمانه‌.. ئه‌و منداڵه‌ ره‌شوڕووت و لاواز و ره‌نگ زه‌رد و کز و بێ نازانه‌ن.. که‌ به‌ باوه‌شی ژنه‌ سواڵکه‌ره‌کانه‌وه‌ن..سواڵکردن له‌ هه‌موو وڵاتانی دنیادا به‌ شێوه‌ی جۆراو جۆر هه‌یه.. ئه‌مڕۆش له‌ هه‌موو شار‌ و شاروچکه‌کانی باشووری کوردستاندا، به‌ تابه‌تیش له‌ شاری که‌رکوکی کوردستانیدا، ژنه‌ سواڵکه‌رێکی یه‌کجار زۆر بڵاوبوونه‌ته‌وه‌، هه‌ر سه‌ت مه‌تر ده‌ڕۆی رووبه‌رووی ده‌ست پانکردنه‌وه‌ و پاڕانه‌وه‌ی ژنه سواڵکه‌رێک ده‌بیت.‌‌. زۆربه‌ی ئه‌م ژنانه‌ له‌ ته‌مه‌نێکی مام ناوه‌ندین و له‌ش ساغن و توانای ئیش و کارکردنیان هه‌یه‌.. به‌شێکی زۆری ئه‌م ژنه‌ سواڵکه‌رانه عه‌ره‌بن و خه‌ڵکی شاره‌کانی ناوه‌ڕاست و باشووری عێراقن..‌ به‌داخیشه‌ که‌ هه‌ندی له‌م ژنه‌ سواڵکه‌ره‌ نامۆیانه دزیش ده‌که‌ن و به‌شێکیشیان کاری ناشیرینیش ده‌که‌ن.. هه‌ندێکیشیان سواڵکردنیان کردووه به‌ پیشه‌، مێرده‌کانیان له‌ ئوتێله‌کاندا ده‌خه‌ون و ده‌خۆن.. دووریش نییه‌ هه‌ندێ لایه‌نی تیرۆریست، بۆ مه‌به‌ستی گڵاوی خۆیان باری ناهه‌مواری ئه‌م ژنه‌ سواڵکه‌رانه‌ بقۆزنه‌وه‌ و بیانکه‌ن به‌ ده‌سکه‌لای تاوانه‌کانیان.

ئه‌وه‌ی که‌ جێی داخ و نیگه‌رانیی ئێمه‌یه‌.. زوڵمکردنه‌ له‌و منداڵانه‌ی که‌ به‌ باوه‌شی ئه‌م ژنه‌ سواڵکه‌رانه‌وه‌ن .. که‌ زۆربه‌یان ‌کۆرپه‌ و ساوان.. به‌ ره‌شوڕووتی و چڵکنی له‌سه‌ر سۆشه‌ی شه‌قامه سه‌ره‌کییه‌ جه‌نجاڵه‌کاندا، له‌سه‌ر‌ ئه‌و عه‌رده‌ سارد و ره‌ق و ته‌قه‌دا، یا له‌به‌رده‌م ده‌رگای مزگه‌وته‌کاندا، بۆ راکێشانی سۆز و به‌زه‌یی خه‌ڵکی رایان ده‌کێشن.. ئه‌و منداڵه‌ بێ ده‌ره‌تان و بێ تاوان و بێ ناز و به‌دبه‌ختانه‌ ، له‌ تاو ئازاری گیانیان و له‌ تاو برسێتیدا و، له‌ گوڕوهۆڕی ئۆتۆمبیل و ده‌نگی خه‌ڵکی و تۆزه‌دا، زۆر ناڕه‌حه‌تن و ده‌گرین و ده‌کڕووزێنه‌وه‌، له‌ڕ و لاوازن و ره‌نگ زه‌ردی و نه‌خۆشییان پێوه‌ دیاره‌.


بێگومان ئه‌مه‌ پێشێلکردنێکی زه‌ق و ناڕه‌وای مافه‌کانی منداڵانه‌.. په‌ڵه‌یه‌کی قێزه‌وه‌ن و شه‌رمه‌زاریشه‌ به‌ نێوچه‌وانی حکومه‌تی کوردستان و حکومه‌تی عێراقیشه‌وه‌..عێراق و کوردستانێک له‌سه‌ر ده‌ریایه‌کی نه‌وت و گازدا بێت.. که‌چی شاره‌کانی پڕن له‌ سواڵکه‌ر.


ئه‌مه‌و کۆمه‌ڵێکی منداڵی ناسک و جوانیش به‌ به‌رچاوی کاربه‌ده‌ستانه‌وه‌ رۆژ تا ئێواره‌، خه‌ریکی درۆزنه‌کردنن.. تووشی گه‌لی قسه‌ی ناخۆش و سووکایه‌تی پێکردن ده‌بن.. هه‌ندێ له‌م منداڵه‌ سواڵکه‌رانه‌ ، له‌به‌ر نه‌بوونی و هه‌ژاری و به‌ ناچاری وازیان له‌ قوتابخانه‌ هێناوه‌ و له‌ هه‌موو مافه‌ ساده‌ و سه‌ره‌تاییه‌کانی ژیان و خۆشی بێ به‌شن.

سواڵکردن، دیارده‌یه‌کی ناشارستانی و ناشێرینه ، ئۆباڵ و به‌رپرسێتی سواڵکردنیش به‌ پله‌ی یه‌که‌م له‌ ئه‌ستۆی حکومه‌ت دایه‌.. ئه‌وانیش رۆڵه‌ی کوردستانن و بێ جیاوازی وه‌ک هه‌رکه‌سێک به‌شیان له‌ سامان و خێروبێری کوردستاندا هه‌یه‌..پێویسته‌ حکومه‌ت و په‌ڕله‌مانی کوردستان و لایه‌نه‌ په‌یوه‌ندی داره‌کان به‌ جدی به‌ دواداچوون بۆ ئه‌م دیارده‌ زه‌قه‌ بکه‌ن، چاره‌سه‌رێکی ره‌وا بۆ ئه‌م کشه‌یه‌ دابنین . به‌دابین کردنی بژێوی ژیان بۆ خێزانه‌ هه‌ژار و نه‌بووه‌نه‌کان.. به‌ بڕینه‌وه‌ی مانگانه‌ی پێویست بۆ ژیان و گوزه‌رانیان..


له‌ په‌رله‌مانی کوردستانیشدا بۆ (بنبڕکردنی سواڵکردن) پرۆژه‌ یاسایه‌کی کۆمه‌ڵایه‌تی بخرێته‌ به‌ر باس و لێکۆڵێنه‌وه‌ و بڕیاردان.. بواری ئه‌وه‌ش نه‌ده‌ن که‌ سواڵکردن بێته‌ پیشه‌.. ئه‌و سواڵکه‌رنه‌ش که‌ خه‌ڵکی شاره‌کانی کوردستان نین ، بیان نێرنه‌وه‌ بۆ ئه‌و شوێنانه‌ی که‌ لێوه‌ی هاتوون.

وه‌کو وتمان ته‌نها به‌ قه‌ده‌غه‌کردنی سواڵکردن و گرتنی سواڵکه‌ره‌کان، چاره‌سه‌رکردنی ئه‌م کێشه‌یه‌ ناکرێت.. به‌ڵکو به‌ بنبڕکردنی هۆی سواڵکردن.. به‌ نه‌هێشتنی هه‌ژاری و دابینکردنی پێویستییه‌کانی ژیان بۆ هه‌ژاران و بێ ده‌ره‌تانان چاره‌سه‌رده‌کرێت.. ده‌با تێریش ئاگای له‌ برسی بێت.. جوانی و قه‌شه‌نگی کۆشک و ته‌لار له‌ چیدان ، ئه‌گه‌ر له‌ پاڵیاندا که‌سانێکی تر هه‌بن له‌ که‌لاوه‌دا، به‌ برسێتی و له‌ گه‌رما و له‌ سه‌رما به‌ بێداری شه‌و به‌سه‌ر به‌رن..چه‌ند ناره‌وا و ناپه‌سه‌نده‌ له‌شه‌قامه‌کانی شاره‌کاندا تازه‌ترین مۆدێلی ئۆتۆمبیل ببینی و له‌ هه‌مان شه‌قامیشدا، مندالانی جل دڕاو و پێ په‌تی و بێ ناز ببینیت.
هیوادارین که‌ حکومه‌تی کوردستان، به‌ زووترین کات چاره‌سه‌ری سواڵکردن بکات.
_____________________________________
* ره‌زا ساڵح : سه‌رۆکی کۆمه‌ڵه‌ی منداڵانی کورد / نه‌رویچ.

 

 ١\١١\٢٠١١
ماڵپه‌ڕی ره‌زا ساڵح

 

 

 

په‌یوه‌ندیپه‌رتووکخانه‌رۆشنبیرییلینکئه‌رشیفنووسه‌رانده‌سپێک