٢٦\١\٢٠١٥
راسیزم و نازییە
نوێیەکان و راستەڕەوەکانی ئەڵمانیا بوونە "پەگیدا".

فوئاد زیندانی
پێش سەرهەڵدانی گرووپ و تاقمە تیرۆریستیە
ئیسلامیەکانی داعش و بەرەی نوسرە لە سوریا و عیڕاق ، لە کیشوەری
ئەوروپا بەگشتی و لە ووڵاتێکی وەکو ئەڵمانیا بەدیاریکراوی ، گرووپەکانی
ڕاسیزم و دژبەرانی پەنابەرانی بێگانە و نازیە نوێیەکان و ڕاستڕەوەکان
زۆر لاوازبوون تەنانەت لەهەندێک شوێن بوونیان نەبوو . دوای سەرهەڵدانی
داعش و ڕێکخراوەکانی تری گرێدراوی ڕێکخراوی تیرۆریستی (ئەلقاعیدە) و
ئەنجامدانی تاوانەکانی دژ بە مرۆڤایەتی لەوانەش جینۆساید کردنی گەلی
کوردی باوەڕمەندی ئیزیدی و ڕفاندن و فرۆشتنی ژنانی شەنگال و سەربڕینی
مرۆڤەکان و پارچەکردنی لاشەی قوربانیان و بڵاوکردنەوەی ئەو تاوانانە
لەلایەن خودی داعش لە ماڵپەڕە کۆمەڵایەتیەکان و یوتوب ، بووە هۆی ئەوەی
لە ئەوروپا ، بەتایبەتی لە ووڵاتی ئەڵمانیا گرووپە ڕاسیزمەکان و نازیە
نوێیەکان و دژبەرانی پەنابەرانی بێگانە و تەنانەت بەشێک لە ئەندامەکانی
پاڕتە ڕاستڕەوکان خۆیان لە ڕێکخراوێکی تردا ڕێکبخەنەوە ، بەڵام بە
ناوێکی تازە کەی پێدەڵێن بزووتنەوەی(پەگیدا).
ڕێکخراوی "پەگیدا" کورتکراوەی " یەکیەتی ئەوروپاییەکان لەدژی
بەئیسلامیکردنی ئەڵمانیا و ئەوروپا " یە ، ئەو ڕێکخراوە لە ساڵی
ڕابردوو لە ١١ی ئۆکتۆبەر لەلایەن " لوتز باخمان " دامەزرا ، سەرەتا
گرووپێک بوون ، چەند ڕۆژ دواتر دەستیانکرد بە چالاکی ڕێپێوانی ئێواران
، لە ٢٠١٤/١٠/٢٠ وە هەفتانە لە شاری درێسدن ڕێپیوان و خۆپیشاندان
ئەنجامدەدەن ، ژمارەی بەشداربووانی خۆپیشاندانەکان زۆر بەخێرایی
زیادیکرد ، دیاگرامێکی فەرمی ئاشکرایکرد ژمارەی بەشداربووانی
خۆپیشاندانەکانی پەگیدا لە شاری درێسدن لە بەرواری ٢٠١٤/١٠/٢٠ دا (٣٥٠)
کەس بووە ، هەموو هەفتەیەک ئەو ژمارەیە زیادی کردووە بەتایبەتی دوای
ڕووداوەکەی هەفتەنامەی شارڵی هێبدۆ لە پاریس ، پەگیدا ڕۆژی ٢٠١٥/١/١٢
لە شاری درێسدنی ئەڵمانیا خۆپیشاندانێکی (٢٥) هەزار کەسی ڕێکخست ، لەو
خۆپیشاندانەدا "پەگیدا" زۆر ژیرانە سوودی لە ڕووداوی تیرۆرکردنی
ڕۆژنامەنووسانی هەفتەنامەی "شاڕڵی هێبدۆ " وەرگرت و توانی گرووپ و
ڕێکخراوەکانی ڕاسیزم و نازیە نوێیەکان و بەشێک لە سیاسیە ڕاستڕەوکانیش
لەو بزووتنەوەیە کۆبکاتەوە ، شانبەشانی شاری درێسدن پەگیدا توانی لە
چەندین شاری تری ئەڵمانیا خۆپیشاندان سازبکات . ئەو چالاکبوونەی
ڕێکخراوی پەگیدا لە ماوەی داهاتوودا ڕەنگدانەوەی دەبێ لەسەر ووڵاتانی
تری ئەوروپا ، بەتایبەتی ئەو ووڵاتانەی ژمارەیەکی زۆر پەنابەرانی
بێگانەی لێ دەژی لەوانەش فەڕەنسا ، بەریتانیا ، هۆڵەندا ، بەلجیکا ،
سوێد . لەبەرامبەر خۆپیشاندانەکانی بزووتنەوەی پەگیدای ڕاسیزم ،
خۆپیشاندانی پێچەوانە لەلایەن (چەپ)ەکانی ئەڵمانیا ئەنجامدرا ، بۆ
نموونە لە خودی شاری درێسدن کە بەچەقی قورسایی بزووتنەوەی پەگیدا
هەژمار دەکرێ ، چەپەکان توانیان خۆپیشاندانێکی (٣٥) هەزارکەسی ڕێکبخەن
، تەنانەت لەهەموو ئەو شوێنانەی پەگیدا خوپیشاندانی سازکردووە ،
ڕووبەڕووی خۆپیشاندانی پێچەوانەی چەپەکان بۆتەوە و هەروەها
تێکهەڵجوونیش لەنیوان هەردوو لا ڕوویداوە بۆ نموونە ، ئێوارەی ڕۆژی
چوارشەممە ٢٠١٥/١/٢١ لە شاری " لایپتسیگ " تێکهەڵجوون ڕوویدا بەڵام
بەهۆی ئەوەی چوار هەزار پۆلیس لەئامادەباشیدابوون توانرا هەودوولا
لەیەکتر دوور بخەنەوە و بەخێرایی کۆنتڕۆڵی بارودۆخەکە بکرێ.
داعش و ڕێکخراوەکانی گرێدراوی ڕێکخراوی تیرۆریستی "ئەلقاعیدە"
بەهاوکاری حکومەتی تورکیا و چەند وڵاتێکی عەرەبی بەو هەڵوێست و
تێڕوانینە هاوبەشەی کەهەیانە توانیان ئایینی ئیسلام لەسەر ئاستی
نێودەوڵەتی بەخراپترین شێوە نمایش بکەن بەتایبەتی ڕووداوی هەفتەنامەی "
شاڕڵی هێبدۆ " بووە هۆی ئەوەی لەپاریس ڕێپێوانی چەندین ملیۆنی
بەبەشداری سەرکردەکانی جیهان ئەنجامبدرێ و سەنگەرێکی نوێی جیهانی
لەبەرامبەر تیرۆر دەستبەکاربێ و مرۆڤایەتی بووە خاوەن یەک هەڵوێست ،
هاوکات ئیسلامیەکان لەڕێگەی کارە تیرۆریستیەکانیان توانیان گەورەترین
خزمەت بە ڕاسیزم و نازیە نوێیەکان بکەن و ببنە خێراترین و کاریگەرترین
هۆکاری لەدایکبوونی بزووتنەوەی "پەگیدا" و گەرمکردنی بازاڕی شەڕ و
بەهێزکردنی سیستەمی سەرمایەداری . داعش وەکو "مەلا نەسرەدین" لەسەر
دارەکە بەدەستی خۆی ژێر خۆی دەبڕێتەوە، لە ئەوروپا بەگشتی و لە
ئەڵمانیا بۆ نموونە ، بە ملیۆنەها مرۆڤی موسڵمان دەژین ، بەهێز بوونی
پەگیدا واتە بەهێزبوونی ڕاسیزمەکانی ڕکابەری پەنابەران و بێگانەکان و
موسڵمانەکان کە لەو وڵاتانە دەژین لەوانەش پەنابەرانی موسڵمان پشکی
شێریان بەردەکەوێ.
بزووتنەوەی پەگیدا لەسەر بنەمای ڕاسیزم لەدایکبووە و لەبنەڕەتدا
پەیوەندیە خەیاڵاویەکەیان (وەهمیەکەیان) لەگەڵ تاوانباری جەنگ " ئەدۆلف
هیتلەر" هەرماوە، ئەمجارەیان بەو ناوە تازە دەستیان بەکارکرد ، لوتز
باخمان چەند ساڵێک لەمەوبەر بەئەنقەست سمێڵی خۆی بەهەمان ستایلی سمێڵی
هیتلەر ڕێکخستبوو وێنەیەکیشی لەوکاتەدا بەو ستایلە گرتووە ، لە ڕٶژانی
ڕابردوودا ئەو وێنەیەی ناوبراو لە ڕاگەیاندنەکانی ئەڵمانیا بڵاوکرایەوە
، لەلایەن داواکاری گشتی شاری درێسدن دۆسیە لەدژی خاوەن وێنە بەتاوانی
لێدوانی نەژادپەرستی و دژایەتیکردنی پەنابەران کرایەوە ، بەوهۆیەوە
باخمان دەستلەکارکێشانەوەی خۆی وەک دامەزرێنەری بزووتنەوەی پەگیدا لە
سەرۆکایەتیکردنی بزووتنەوەکە ڕاگەیاند ، ژنێک ناوی (کاترین ئۆرتێل)ە
یەکێکە لەسەرکردەکانی ئەو بزووتنەوەیە جێگای باخمانی گرتەوە.
چەتەکانی داعش بەهەمان شێوەی نازیە نوێیەکان ، پەیوەندیە ڕوحی و
خەێاڵاویەکەیان لەگەڵ تاوانباری جەنگ "سەدام حسێن " هەرماوە ،
ئەمجارەیان پاشماوەی بەعسیەکانی عیڕاق بەناوێکی نوێ کەپێی دەڵێن داعش
پەرە بە تاوانەکانیان دەدەن.
fuadzindani@yahoo.de
|