په‌یوه‌ندیپه‌رتووکخانه‌ئێمهلینکئه‌رشیفنووسه‌رانده‌سپێک

 

به‌ ناوی کوردستانی گه‌وره‌

 

راڤه‌ی پاشگری '' وه‌ند ''.

 

ح.س.سۆران  

 

پاشگر ( پاشکۆ) ی  " وه‌ند " ، یه‌کێک له‌و پاشگرانه‌یه‌ که‌ له‌ زمانی کوردی ، به‌ تایبه‌ت له‌ ئاخه‌فتنی ده‌ڤه‌ری باشورری ناوچه‌ی رۆژهه‌ڵات و  ناوچه‌ی باشووری  کوردستانی گه‌وره‌دا  ، به‌ چه‌شنێکی به‌ربڵاو  به‌کارده‌هێنرێ . پاشگری  " وه‌ند " ، به‌ مانای خاوه‌ن ، چاودیر  و دروشمی بنه‌چه‌ک و   ره‌گه‌زه‌ ، بۆ وێنه‌ : ده‌ماوه‌ند = خاوه‌ن ده‌م و هه‌ڵم ؛  کاکاوه‌ند = له‌ هۆزی کاکا یا کاکه‌ ؛ غیاسوه‌ند = له‌ هۆزی غیاس ؛ ئه‌حمه‌د وه‌ند = له‌ هۆزی ئه‌حمه‌د ؛ ئاخ وه‌ند = خاوه‌ن‌ ئاخ و په‌ژاره‌ و خه‌مخۆری بۆ کاره‌ساتی   که‌ربه‌لا  ؛ ئه‌ڵوه‌ند = هه‌ڵوه‌ند = خاوه‌ن شاخ و داخ و  به‌رزی ( له‌ هه‌ڵه‌مووت و"هه‌ڵ"ه‌وه‌ ‌ دێ)  ؛ حه‌قوه‌ند = له‌ هۆزی حه‌ق و  هتد .

 

له‌ زمانی کوردی دا ، جاری وا هه‌یه‌ ئه‌گه‌ر مانای چاودێری ببێ ،  ده‌بێته‌  " وان " و  له‌ زمانی فارسی دا به‌ چه‌شنی " بان "، به‌کار ده‌برێ ،بۆ وێنه‌: باغه‌وان =باغبان ؛  ساره‌وان =ساربان ؛ پشتیوان =پشتیبان و هتد .

 

له‌ زمانی  فارسی  دا   ،  زۆر جاریش  له‌ جێگه‌ی پاشگری " وه‌ند " ، پاشگری " یان " به‌کاردێ ، بۆ وێنه‌  :" کاکاییان" ؛ غیاثیان " ؛ " احمدیان "  و هتد .

 

هێندێک جار ئه‌گه‌ر له‌ ‌ زمانی فارسی دا  مانای خاوه‌ن بدا ، ده‌بێته‌ " مند " ، بۆ وێنه‌  " نیرومند " ؛ "زورمند" ؛ ثروتمند " و هتد .

 

 له‌ زمانی ئه‌رمه‌نیش دا ، ده‌بێته‌ "یان " ، وه‌ک "خاچاتووریان "؛ مانووکیان " ؛ " مارکاریان " و هتد .  که‌ به‌م پێیه‌ " عیساوه‌ند " ی کوردی له‌ زمانی ئه‌رمه‌نی دا ده‌بێته‌ " عیساییان" .   

 

تاران

 25/1/ 2709

soransa@hotmail.com