په‌یوه‌ندیپه‌رتووکخانه‌رۆشنبیرییلینکئه‌رشیفنووسه‌رانده‌سپێک

١٢\٢\٢٠٢١

رێکخراوە جیهانیی و ناوچەییەکان!

مەهدی یوسف      


وەک ئەوەی ئێستا دەیبینن کۆمەڵی مرۆڤایەتی لە هەموو بوارەکانی پەیوەست بە ئازادیی و مافەکان لە هەر کاتێک پتر رووبەڕووی کێشەی گەورە گەورە بۆتەوە، بەڵام هاوکاتیش ئەو سیستەمەی کە جیهان بەڕێوەدەبا بە دەیان رێکخراوی جیهانیی و ناوچەیی بە ناوی چارەسەرکردنی ئەو کێشانەوە دروستکردوە.


لێرەوە دەکرێ ئەو پرسیارە لە خۆمان بکەین؛ ئایە ئەو رێکخراوە جیهانیی و ناوچەییانەی ئێستا کەلکی ئەوەیان پێوە ماوە هیچ جۆرە هیوایەکیان لەسەر هەڵبچنین؟


وەک ئەوەی پرسیارەکە زۆر رۆشن و بێ تەمومژە دەمەوێ بە هەمان شێوە و بێ کلک و گوێ بۆکردن و ئاڵۆزکردنی بابەتەکە هەر بە سادەیی و بە پشتبەستن بە چەند بەڵگەیەکەوە وەڵام بدەمەوە.


سیستەمێک بەو هەمووە توانستە مادیی و زانستییەی خۆیەوە کە خەریکە بە نێو ئاسمان و ئەستێرەکاندا تەڕاتێن دەکا، بەڵام ناتوانێ ژیانی سەدان و ملیۆنان کەس رزگار بکا کە رۆژانە بە هۆی نەبوونی بژێوی ژیان و نەبوونی داودەرمان پێداویستییەکانی ژیانی رۆژانەیان گیان لەدەستدەن! ئایە دەتوانێ لە رێگەی ئەو رێکخراوانەیەوە کێشەکان چارەسەر بکا؟!


سیستەمێک سەری زمان و بنی زمانی ئازادیی و یەکسانیی و ئاسایش و ئاشتی و مافەکانی مرۆڤە و رۆژانە بە ملیاران دۆلار لە رەنجی مرۆڤەکان دەگرێتەوە و بە ناوی ئەو رێکخراوانە دەیخاتەگەڕ، بەڵام رۆژانە بە سەدان و بە هەزاران مرۆڤ تەنیا لەبەرئەوەی رەخنە لە دەسەڵات و دین و دابونەریت دەگرن.. تەنیا لەبەرئەوەی ژنن و دەیانەوێ وەک مرۆڤ بژین دەستبەسەر دەکرێن و دارکاریی دەکرێن و بە دڕندانەترین شێوە دەکوژرێن! ئایە دەتوانێ لە رێگەی ئەو رێکخراوانەیەوە کێشەکان چارەسەر بکا؟!


سیستەمێک لە هەموو رێکەوتننامە نێونەتەوەییەکان دانی بە مافە نەتەوەیی و نیشتمانییەکان و سەربەخۆبوونی گەلاندا هێناوە، بەڵام تا ئێستا بە لۆژیکی هێز بەرخورد لەگەڵ ئەو مافانە دەکا و هەر ئێستا خەڵکی کوردستان و بە دەیان گەلی دیکە تەنیا لەبەرئەوەی داوای ئەو مافانە دەکەن بەوپەڕی توندوتیژییەوە تا رادەی لەنێوبردنی بەکۆمەڵ دەچەوسێندرێنەوە! ئایە دەتوانێ لە رێگەی ئەو رێکخراوانەیەوە کێشەکان چارەسەر بکا؟!


ئیدی باسی پاراستنی ژینگە و لەبەرچاوگرتنی مافەکانی ئاژەڵانیش هەر ناکەم کە ئەو سیستەمە چ کارەساتگەلێکی بەسەرداهێناون.


رەنگە کەسانێک هەبن بڵێن بەڵام خۆ ئەو رێکخراوە جیهانیی و ناوچەییانە دەستکەوتی خەبات و تێکۆشانی مرۆڤەکانن پێویستە دەستبەرداریان نەبین و هەر هەبوونیان باشترە لە نەبوونیان.


بۆ ئەوەشیان دەڵێم؛ بەڵێ ئەو رێکخراوانە کاتێک دەستکەوتی مرۆڤ بوون کە سیستەمەکە جیهانی کردبووە دوو جەمسەر و لەبەر ململانێی یەکدی نەیاندەتوانی ئەو دەستکەوتانە هەڵبوەشێننەوە، بەڵام ئێستا سیستەمی یەک جەمسەری کەڵەگایی سەرمایەداریی باڵادەستە و هەموو دەستکەوتەکانی پووچکردوونەتەوە.. هەر بۆیە ئێستا ئەو رێکخراوانە کەلکی ئەوەیان پێوە نەماوە هیچ جۆرە هیوایەکیان لەسەر هەڵبچندرێ.. بەڵکە پێویستە ئازداییخوازان و یەکسانییخوازان لە دەرەوەی دەسەڵاتداران و سیستەمەکە رێکخراوگەلێکی جیهانیی خۆیان دابمەزرێنن!

 


mahdi@live.no

 

 

 

 

په‌یوه‌ندیپه‌رتووکخانه‌رۆشنبیرییلینکئه‌رشیفنووسه‌رانده‌سپێک