په‌یوه‌ندیپه‌رتووکخانه‌رۆشنبیرییلینکئه‌رشیفنووسه‌رانده‌سپێک

٢٥\۴\٢٠١٠

رۆژنامه‌نووسى په‌نجه‌ زبر.


پێشڕِه‌و حه‌مید 


ناساندنى کائینێک به‌ناوى ( رۆژنامه‌نووس ) ڕه‌نگه‌ ئه‌وه‌نده‌ کارێکى ئاسان نه‌بێـت ، ئه‌گه‌ر هه‌ریه‌که‌ له‌ئێمه‌ فۆرمى ئیشکردنى ئه‌و کائینه‌ نه‌ناسیته‌وه‌ و ماندوبونى له‌کارکردندا توشى تێڕامانێکى ویژدانى مه‌نان نه‌کات و کاره‌کانى نه‌بێته‌ هۆکارى ئه‌وه‌ى هه‌ریه‌که‌له‌ئێمه‌ به‌مانا ڕاستى یه‌که‌ى خۆیى شوناسى رۆژنامه‌نووسى پێ نه‌به‌خشین ؟! چونکه‌ که‌سى رۆژنامه‌نووس کائینێکى ته‌واو جیاوازه‌و هه‌موو که‌سێکیش ناتوانێت رۆژنامه‌نووس بێت و هه‌رچیش شوناسى رۆژنامه‌نووسى بۆخۆى دیارى کرد ، مه‌رج نیه‌ رۆژنامه‌نووس بێت ، به‌ڵام مه‌رجه‌ خاوه‌ن قه‌ڵه‌م بێت ئیدى په‌یامى نویسن و کارکردنى شوناسى پێده‌به‌خشێـت و ده‌یخاته‌ ده‌ره‌وه‌ى مانا ڕاستى یه‌کانى سیفه‌تى که‌سى رۆژنامه‌نووس و قه‌ڵه‌مه‌که‌یشى خۆى خۆى ده‌ناسێنێت ؟!


پیشه‌ى رۆژنامه‌نووسى پیشه‌یه‌کى پیروزه‌و که‌سى رۆژنامه‌نووس هه‌میشه‌ به‌شێون به‌ئه‌نجام گه‌یاندنى داخوازى و کێشه‌ىکانه‌ به‌ لایه‌نه‌په‌یوه‌ندى داره‌کان و هه‌میشه‌ خۆى وه‌ک بونه‌وه‌رێک له‌یاد ده‌کات و له‌به‌ر پیرۆزى و به‌رپرسیارێـتى کاره‌که‌ى وه‌ک رۆژنامه‌نووسێک ئه‌وه‌نده‌ى له‌غه‌مى خه‌ڵک و بێ لایه‌نى پیشه‌که‌یدایه‌ نیوه‌ى ئه‌وه‌ شوێن چاره‌سه‌رکردنى کێشه‌کانى خۆى ناکه‌وێت و خۆى ده‌خاته‌ په‌راوێزى چاره‌سه‌کردنى گرفته‌کانى خۆیه‌وه‌و وه‌ک ( ئه‌وه‌ى تر) کار ناکات که‌ له‌ دواى بڵاو کردنه‌وه‌ى هه‌رچاوپێکه‌وتنێکى به‌رپرسێکه‌وه‌ له‌به‌رده‌م ده‌رگاى پرسگه‌که‌یدا ڕاده‌وه‌سێت و چاوه‌ڕوانى ڕه‌حمه‌تى کاکى به‌رپرس بکات تا له‌برى بڵاو بونه‌وه‌ى وێنه‌که‌ی و سه‌ردان و قسه‌ بیماناکانى خه‌ڵاتى بکات.

که‌سێک بخوازێت به‌مانا شوناسى رۆژنامه‌نووسى هه‌ڵبگرێت ، ده‌بێت به‌رله‌هه‌موو شتێک شه‌ڕله‌گه‌ڵ مرۆڤه‌که‌ى ناوه‌وه‌ى خۆیدا بکات ، ده‌بێت هه‌میشه‌ له‌گه‌ڵ هه‌ڵگرتنى قه‌ڵه‌مه‌که‌یدا ئاماده‌یى هه‌بێـت بۆ هه‌ڵگرتنى ئه‌و هه‌موو ئیهانه‌کردنه‌ى که‌ به‌رامبه‌رى ده‌کرێ ، به‌تایبه‌تى له‌ کوردستاندا که‌ که‌سى رۆژنامه‌نووس هه‌میشه‌ بونه‌وه‌رگه‌لێکى ناشرین و نه‌فره‌تى یه‌ له‌ دیده‌ى ( حیزب و ده‌سه‌ڵات ) ه‌وه‌ به‌تایبه‌ت ئه‌و رۆژنامه‌نووسانه‌ى که‌ ڕۆژنانه‌ فایله‌ قه‌به‌کانى به‌رپرس و کۆلکه‌ به‌رپرسه‌ گه‌نده‌ڵه‌کان ئاشکرا ده‌که‌ن و ڕوى ڕاستى قاره‌مانێتى یان ده‌خه‌نه‌ به‌رچاوى ته‌واوى خه‌ڵکه‌وه‌ و پێان ده‌ڵێن فه‌رمو خۆتان ببینن بزانن چى مه‌عده‌نێکن ، بزانن ناشرینیتان به‌کوێ گه‌یشتوه‌ ، بزانن چه‌ند نابوتن ، چونه‌ نه‌فره‌تنین ، چه‌ند شه‌هوه‌تبازان ، چه‌ند داوه‌شاون ، چه‌ند ...... تد .


که‌م رۆژنامه‌نووس هه‌یه‌ له‌ کوردستاندا توشى ئیهانه‌کردن نه‌ببێت له‌لایه‌ن کاربه‌ده‌ستانى ده‌وڵه‌ته‌وه‌ و که‌م ڕۆژنامه‌نویسش هه‌یه‌ و توشى ئازارو گرتن نه‌بوبێت له‌لایه‌ن پیاوانى گه‌نده‌ڵى ده‌سه‌ڵاته‌وه‌ ، که‌م رۆژنامه‌نووسى بوێر هه‌یه‌ هه‌ڕه شه‌ى کوشتنى لێنه‌کرابێت وه‌ک ئه‌وه‌ى به‌ هاوڕێمان شه‌هید ( سۆرانى مامه‌حه‌مه ) ‌یانکرد .
که‌م رۆژنامه‌نووس هه‌یه‌ له‌لایه‌ن به‌رپرسێکى گرگن و کۆلکه‌ به‌رپرسێکه‌وه‌ سوکایه‌تى پێنه‌کرابێت یان به‌رده‌وام وه‌ک دێوه‌زمه‌یه‌ک به‌ شوێنى یه‌وه‌ نه‌بوبێـت و هه‌میشه‌ ئاره‌زوى کوشتنى نه‌کردبێت .

ئێستا له‌کوردستاندا دوو جۆرى دیارى له‌ رۆژنامه‌نووس و له‌ ئیعلامى هه‌یه‌ که‌ ئه‌مه‌ى دواییان به‌هه‌مان شێوه‌ ناوى له‌خۆى ناوه‌ ( رۆژنامه‌نووس ) که‌ له‌کاتێکدا جگه‌له‌ ( ئیعلامى یه‌کى هه‌زیل ) ناتوانرێت له‌وه‌ باشتر شوناسى بۆدیارى بکرێت به‌ڵام ده‌کرێ به‌هه‌مان هاوشێوه‌ى هه‌زیل ناوى لێبنرێت ( قه‌ڵه‌مێکى بارگاوى بوو ) که‌ هه‌ردووکیان له‌یه‌ک کاتدا و هه‌ریه‌که‌یان به‌فۆرمى تایبه‌تى خۆیى به‌رده‌وام له‌کارکردندان :
( رۆژنامه‌نووس ) که‌سێکه‌ که‌ به‌رده‌وام له‌جه‌نگه‌که‌دا یه‌و چاو نه‌ترسانه‌ سه‌نگه‌ره‌کان ده‌پشکنێ و نهێنى یه‌کان ئاشکرا ده‌کات و چیرۆکه‌کان وه‌ک خۆى ده‌گێڕێته‌وه‌ .
که‌سى ( ئیعلامیى ) بونه‌وه‌رێکه‌ هه‌میشه‌ له‌ جه‌نگه‌کاندا هه‌ڵهاتو وه‌ و هه‌وڵى شاردنه‌وه‌ى زیاترى نهێنى یه‌کان ده‌دات و ئارایشتى ڕاسته‌قینه‌کانى چیرۆکه‌کان ده‌کات و به‌رده‌وام ته‌ریق بونه‌وه‌کانى خۆیى له‌به‌رچاوى خه‌ڵک و ویژدانى ناوه‌وه‌ى خۆى جارێک له‌ مردنى سیمبولى قه‌ڵه‌مه‌که‌ی و که‌سایه‌تى خۆى نزیکى ناکاته‌وه‌ و هیچ کاتێکیش نایه‌وێت بۆ ته‌نها جارێک قه‌ڵه‌مه‌که‌ى له‌ مه‌زاد خانه‌ى سوکایه‌تى پێکردندا بهێنێته‌ ده‌ره‌ وه‌ و ڕێز بۆ قه‌ڵه‌مه‌که‌ى وه‌ربگرێته‌وه‌ و وه‌ک قه‌ڵه‌مه‌کانى تر ته‌نها چه‌ند چرکه‌یه‌ک یاخى بون هه‌ڵببژێرێت تا بزانێت ده‌ستخۆشیى لێکردنى به‌رپرسه‌کان تام به‌خشه‌ یان سوپاسى کرێکارێکى په‌نجه‌ زبرى به‌ش خوراو .