په‌یوه‌ندیپه‌رتووکخانه‌رۆشنبیرییلینکئه‌رشیفنووسه‌رانده‌سپێک

٢٧\۴\٢٠١٠

سه‌باره‌ت به‌ هێڕشه‌ به‌رده‌وامه‌کانى مه‌لا و ئیسلامییه‌کان بۆ سه‌ر نووسه‌ران.


هۆشه‌نگ شێخ محه‌مه‌د

 

ئه‌و جاره‌یان، شاعیر (زانا خه‌لیل) و (فه‌رهاد پیرباڵ) کۆوارى (وێران) کرانه‌ ئامانجى ئیسلامییه‌کان، ئه‌وانه‌ هێڕشییان کرایه‌ سه‌ر و له‌سه‌ر مینبه‌ره‌کاندا سووکایه‌تییان پێ کرا و ناو و ژیان و ئه‌ده‌ب و داهێنانیشییان خرایه‌ به‌ر مه‌ترسیدا.


له‌ کوردستاندا، ئه‌وه‌ خه‌ریکه‌ ئیدى که‌س نه‌وێرێت نه‌ بنووسێت و نه‌ قسه‌ بکات. هه‌ر که‌سێک، به‌هه‌وه‌ستى خۆى ده‌قێکى شیعریى راڤه‌ کرد و به‌ دڵى نه‌بوو، دێت و به‌ماناى خۆى ئیدانه‌ى شاعیر و سه‌رنووسه‌ر و کۆوار و بڵاوکراوه‌که‌ ده‌کات. به‌ناوى پێشیلکردنى ئازادى و هێڕش کردنه‌ سه‌ر پیرۆزییه‌کانى ئیسلام ده‌رگه‌ى مزگه‌وته‌کان وه‌ک ده‌رکه‌ى جه‌هه‌نه‌م له‌ نووسه‌ر و شاعیران ده‌که‌نه‌وه‌ و میلله‌تێک ده‌که‌نه‌ دوژمنى.


هه‌موو ئه‌و که‌سانه‌ى به‌و جۆره‌ کارانه‌ هه‌ڵده‌ستن، جا چ ئه‌ندام په‌رله‌مانێکى وه‌ک (مه‌لا به‌شیر) بێت، یان مه‌لاى هه‌ر مزگه‌وتێک له‌هه‌ر شارێکى کوردستان، یان راگه‌یاندنى (یه‌کگرتووى ئیسلامى) که‌ مانعى نییه‌ باسى ژنى شاعیره‌کانیش بکات؟! له‌ پێناو به‌رژه‌وه‌ندییه‌ ته‌سک و تاریکه‌کانى خۆیاندا، هیچ شتێک نابێته‌ رێگریان بۆ ئه‌وه‌ى نووسه‌ران بخه‌نه‌ زیندان و ژیانیشییان بخه‌نه‌ مه‌ترسییه‌وه‌.قه‌ت ترسییان له‌ (فتنه‌) نییه‌.


من لێره‌دا به‌ راشکاوى ده‌ڵێم، پێویسته‌ ئیسلامییه‌کان تێبگه‌ن. که‌لتوورى ئیسلام پێش هه‌موو که‌ره‌سته‌یه‌کى دیکه‌. موڵکى هه‌موو که‌سێک و شاعیرێک و ئه‌دیبێکه‌، موڵکه‌ له‌ خوێندنه‌وه‌ و راڤه‌ و نووسین له‌سه‌رى و به‌کارهێنانه‌وه‌ى له‌ ده‌یان و سه‌دان نووسین و ده‌قدا. که‌س مافى ئه‌وه‌ى نییه‌ له‌سه‌ر ناوى پێغه‌مبه‌ران یان ناوى هه‌ر ره‌مزێکى دینى. خه‌ڵکى له‌ دژ نووسه‌رێک هان بدات و به‌ کافر و زه‌ندیق و بێ ئه‌خلاق و ناو ناتۆره‌ى دیکه‌ هێڕشى بکاته‌ سه‌ر.


ئه‌گه‌ر هه‌ر پاڵه‌وانێکى دین و ئیسلام، له‌ پێناو راستى و هه‌قیقه‌تێکدا خه‌بات ده‌کات، ئه‌وه‌ فه‌رموو با بێت وه‌ک شاعیران و نووسه‌ران، به‌ به‌ڵگه‌ و سه‌رچاوه‌ زۆرو زه‌وه‌نده‌کانى هزریى ئیسلامى و ئه‌ده‌بى و ره‌خنه‌یى و رۆشنبیریى وه‌ڵامى ئه‌و نووسه‌ر و شاعیرانه‌ بداته‌وه‌، که‌ ئه‌و پێى وایه‌ ئه‌و شاعیره‌ کفرى کردووه‌ یان هه‌ڵه‌یه‌کى کردووه‌، به‌ڵام تا ئێستا هێزه‌ ئیسلامییه‌کان ئه‌و رێیه‌ى دیالۆگ و ململانێیه‌ هزرییه‌ ره‌خنه‌ییه‌یان هه‌ڵنه‌بژاردووه‌. ئه‌وان یه‌کسه‌ر په‌نا بۆ ته‌کفیر کردن و سووکایه‌تى پێکردن و هێڕش کردنه‌ سه‌ر ناو و ژیانى نووسه‌رکان ده‌به‌ن.بێ گومان بۆ ئه‌مه‌ش هۆکارگه‌لێک هه‌ن. له‌ پێش هه‌مووشیاندا به‌رژه‌وه‌ندى ئه‌و که‌س و لایه‌نانه‌یه‌ که‌ هه‌رگیز به‌ دیالۆگ و هزر گۆڕینه‌وه‌ مه‌یسه‌ر نابێت.


گه‌ڕان به‌ دووى به‌رژه‌وه‌ندییه‌کان، ته‌نیا له‌ لایه‌ن هێز و گروپه‌ ئیسلامییه‌کاندا ره‌نگى نه‌داوه‌ته‌وه‌. به‌ڵکو له‌به‌رامبه‌ردا، توێژى رۆشنبیر و نووسه‌رانیش و ته‌نانه‌ت خه‌ڵکى دیکه‌ش هه‌یه‌. بۆ نموونه‌ له‌م مه‌سه‌له‌یه‌ش دا تا ئێستا نووسه‌ران و رۆشنبیران بێده‌نگن، و به‌ بێده‌نگییان به‌رژه‌وه‌ندییه‌ تایبه‌ت و مادییه‌کانى خۆیان ده‌پارێزن.


ئه‌رکى یه‌کیێتى نووسه‌ران و سه‌ندیکاى رۆژنامه‌نووسان و رێکخراوه‌کانى دیکه‌ى مافه‌ مه‌ده‌نییه‌کان و ته‌نانه‌ت حکومه‌ت و وه‌زاره‌ته‌کانیش چییه‌، ئه‌گه‌ر پاراستن و به‌رگریکردن نه‌بێت له‌ وشه‌ى ئازاد؟!


بۆیه‌ ئه‌و ده‌زگه‌ و رێکخراو و وه‌زاره‌ته‌ بێ وزه‌ و هێزانه‌، ته‌نیا شایانى یه‌ک تڕحێوى گه‌وره‌ن. ئه‌گه‌ر نا نزانم بۆ ده‌بێت له‌ هه‌موو کێشه‌کاندا، مه‌لایه‌کان ده‌نگییان به‌رز بێت و بێ گوێدانه‌ هیچ رێسایه‌ک و قانونێک به‌ ئاشکرا خه‌ڵکى هان بده‌ن بۆ رق لێبوونه‌وه‌ له‌ نووسه‌ر و ته‌نانه‌ت ژیانیشییان ده‌خه‌نه‌ مه‌ترسییه‌وه‌؟


ئه‌و رق و کینه‌یه‌ چییه‌ ئیسلامییه‌کان ده‌یڕێژن له‌ به‌رامبه‌ر وشه‌دا؟ تێناگه‌م ئه‌گه‌ر ئه‌وانه‌ بڕوایان به‌ (اقرڕ) هه‌بێت بۆ ئه‌وه‌نده‌ له‌ خوێندنه‌وه‌ و نووسین ده‌ترسن؟! پارادۆکسى ئیسلامییه‌کان تێمان ده‌گه‌یه‌نێ هێزه‌ ئیسلامییه‌کان و ده‌سه‌ڵاتداره‌کان له‌ نێو په‌رله‌مان و حکومه‌ت و حزب و رێکخراوه‌کانى دیکه‌دا، ته‌نیا کار بۆ به‌رژه‌وه‌ندییه‌ تایبه‌ته‌کانى خۆیان ده‌که‌ن. ئه‌گه‌رنا که‌سییان له‌ خه‌مى هه‌قیقه‌تێک و راستییه‌ک و خۆشه‌ویستییه‌ک و میهره‌بانییه‌ک دا نییه‌.


دینداره‌کان، بۆ وا دڵڕه‌ق و توندوتیژن؟ به‌ راستى ده‌بێت ئه‌و پرسیاره‌ بکرێت، ئایا ئه‌وه‌ ئیسلامه‌ وا توندوتیژ و دڵڕه‌قه‌ به‌رامبه‌ر به‌ مرۆڤ؟ یان ئه‌وه‌ ئه‌خلاقى ئه‌و ره‌وت و هێزه‌ ئیسلامییانه‌ى کوردستانه‌؟! ئه‌گه‌ر ئیسلام وایه‌، ئه‌وه‌ با بزانین که‌ ئیسلام دینى شه‌ڕ و تاوانه‌. ئه‌گه‌ریش ئیسلام وانییه‌ ده‌با بزانین ئه‌و هێزه‌ ئیسلامییانه‌ هێزى شه‌ڕ و تاوانن. ناکرێت یه‌کێک له‌مانه‌ سه‌رچاوه‌ى ئه‌و هه‌موو توندو تیژییه‌ نه‌بێت.


بۆیه‌ نووسه‌ران و رۆشنبیران، ئه‌رکێکى به‌په‌له‌یان هه‌یه‌، که‌ ئه‌ویش ریسواکردنى ئه‌و توندوتیژیى و هێڕشه‌ پڕ له‌ کینه‌ و قینانه‌یه‌ که‌ ئیسلامییه‌کان ده‌یڕێژنه‌ کوردستان. ئه‌رکى هه‌مووانه‌ وه‌زاره‌تى ئه‌وقاف و داد ئاگه‌دارکه‌نه‌وه‌ که‌ ئه‌وه‌ خه‌ریکه‌ ژیان ده‌ڕزێت و ئێوه‌ له‌ کوێن؟ ئه‌رکى ئێمه‌یه‌ به‌ وه‌زاره‌تى رۆشه‌نبیریى بڵیێن ئه‌رێ کاکه‌ که‌س هه‌ست ناکات تۆ هه‌بوونێکت هه‌یه‌!


کارى زۆرمان له‌ پێشه‌، به‌ڵام کێ ده‌یکات؟ ئه‌و نووسه‌رانه‌ى شه‌وانه‌ سه‌رخۆشن و خه‌ریکى خواردنه‌وه‌ و گیرفان و به‌رژه‌وه‌ندییه‌کانى خۆیانن؟ یان ئه‌و سه‌ندیکایانه‌ى هه‌ر خۆیان بڕوایان به‌ ئازادى و داهێنان نییه‌، یان ئه‌و حزبانه‌ى هیچ هه‌قیقه‌تێک نابینننه‌وه‌ تا خه‌باتى بۆ بکه‌ن؟!


نزانم کێ ئیش بکات؟!


نووسه‌رێک که‌ تووشى کێشه‌یه‌کى وا ده‌بێت، هه‌ست ده‌کات له‌ ده‌شتێکى پان و به‌رینى ترسناک دایه‌، نه‌که‌س پشتى ده‌گرێت، نه‌که‌سیش خه‌مییه‌تى سه‌رى ده‌که‌ن به‌ چ قه‌برێکدا. نووسه‌ر ده‌ڕزێت، ده‌گیرێت، میلله‌تێکى لێ ده‌که‌نه‌ دوژمن، ته‌قه‌ى لێ ده‌کرێت. سووک و ریسوا ده‌کرێت. یه‌کێتى نووسه‌ران و سه‌ندیکا و باره‌گاى حزب و راگه‌یاندنى حزبه‌کانیش ده‌بنه‌ گه‌ڕێک بۆ نه‌خۆشیى و ئابڕووبردنى نووسین و مرۆڤ و جیهان و ژیان.


ئیدى کار چییه‌؟ چۆن له‌ پێناو ئه‌و نووسه‌رانه‌ و وشه‌ى ئازاد و راده‌ربڕیندا ئیش بکه‌ین؟ چۆن ئه‌و که‌سانه‌ کۆبکه‌ینه‌وه‌ سه‌ر یه‌ک که‌ خه‌مێک له‌و ره‌وشه‌ ده‌خۆن. ئیمزا کۆکردنه‌وه‌ و به‌یاننامه‌ ده‌رکردن و پارێزه‌ر گرتن به‌س نین بۆ ئه‌و جۆره‌ کاره‌ساتانه‌. ئه‌وه‌ ئیشى زیاترى ده‌وێت.


په‌رده‌ هه‌ڵدانه‌وه‌ له‌سه‌ر به‌رژه‌وه‌ندییه‌کانى ئه‌و هێز و که‌سانه‌، په‌رده‌ هه‌ڵدانه‌وه‌ له‌سه‌ر پۆخڵه‌واتى رۆشنبیریى کورد. داماڵینى ده‌مامکى توندوتیژیى له‌سه‌ر ئه‌ندام په‌رله‌مانه‌کان. له‌سه‌ر وه‌زیر و گزیرى حکومه‌تێک که‌ ناتوانێت به‌رگرى له‌ نووسه‌رێک بکات. ماهییه‌تى ئه‌و هه‌موو به‌ناو سه‌ندیکا و یه‌کیێتى و رێکخراو و کۆوار و رۆژنامه‌ و هه‌فته‌نامه‌ و بڵاوکراوه‌کان. ئه‌و قانونانه‌ى تا ئێستا له‌ کوردستان کاریان پێ ده‌کرێت. ئه‌رکى مزگه‌وت و دادگه‌کان؟


پێویسته‌ ئه‌و ره‌وشه‌ رۆشنبیرییه‌ى کوردستان، به‌ راستى ئاوڕێکى ره‌خنه‌گرانه‌ى لێ بدرێته‌وه‌، ئه‌و فه‌وزا ئیعلامى و ریکلامییه‌ى که‌ هه‌یه‌، رابگیرێت. قانونى تازه‌ ده‌ربکرێن. به‌رژه‌وه‌ندییه‌کانى ئه‌و گروپ و حزب و ده‌سه‌ڵاتدارانه‌ له‌و بواره‌دا پاک بکرێته‌وه‌. ئه‌گه‌ر له‌و پێناوه‌دا کار نه‌کرێت، ئه‌وه‌ هه‌موومان ده‌بێت چاوه‌ڕێ بکه‌ین که‌ى و چۆن هێڕشمان ده‌کرێته‌ سه‌ر و چۆنیش ریسوا ده‌کریێن؟!
 

 

hoshengm@yahoo.com