په‌یوه‌ندیپه‌رتووکخانه‌ئێمهلینکئه‌رشیفنووسه‌رانده‌سپێک

 

 

شەهید و هەڵبژاردن.


هەڵگورد سەمەد

 

شەهید هیچ پەیوەندییەکی بە هەڵبژاردنەوە نییە، دەنگ دان بە هەر لیستێکیش دەنگ دان نییە بە خوێنی شەهیدان و "وەفاداری" بۆیان، هەروەک بە پێچەوانەشەوە دەنگ نەدان بە لیستێکی دیاری کراو"خیانەت" نییە لە خوێنی شەهیدان، کەس بۆئەوە شەهید نەبووە تا بازاڕی بانگەشەی هەڵبژاردن بۆ هیچ لایەنێک خۆش بکات، دەنگ دان بە هەر لایەنێک یان حیزبێکیش دەنگدان نییە بە خوێنی شەهیدەکانی ئەو حیزبە.


هەڵبژاردن وەک پرۆسەیەکی دیموکراسی، بۆ هەڵبژاردنی ئەو لایەنەیە کە بەرنامەی هەڵبژاردنەکەی دەوڵەمەندترین بەرنامەیە لە ڕووی خزمەتگوزاری و ئیدارەیەکی سەرکەوتوو و سیاسەتێکی دروست دەکات، نەک دەنگ دان بە ڕابردوو ئەو لایەنە یان شەهیدەکانی.


لە کۆمەڵگەی ئێمەدا شەهید هێندەی مانایەکی سیاسیی و ئایدۆلۆژی بەبەردا کراوە، هێندە مانا ڕاستەقینەکەی خۆی پێ نەدراوە، کە شەهید بوونە لەپێناو ئامانجێکی نیشتمانیی-ئەوەی ئێستا سەرکردەکانی کورد بە خەونی شاعیرانی ناو دەبەن- ئاخر شەهید مەبەستێکی حیزبیی نەبوو کە شەهید بوو-بیگۆمان باسی شەهیدانی دەمی شۆڕش دەکەین نەک هی سەردەمی براکوژی- شەهید شەیدای دیتنی سەربەخۆیی کوردستان بوو، نەک سەرداریی گەندەڵان، شەهید دەیویست گەلەکەی بە ئازادی ببینێت، نەک ئازادی تاکەکانی پێشێل بکرێت، لەمەوە دەگەینە ئەو ڕاستییەی کە حیزب خاوەنی شەهید نییە، بەڵکو میللەت خاوەنی شەهیدە، چونکە ئەو بیرەی ئەو دەم کۆمەڵگە هەڵی گرتبوو بووە هۆکاری خۆ بەشەهید دانی، نەک پاڵنەرە حیزبییەکان، بۆیە ڕەوا نییە کە لە پرۆسەی دەنگدان شەهید بکرێتە ئامرازێکی دەنگ کۆ کردنەوە و پڕوپاگەندە کردن بۆ هیچ حیزبێک.


شەهید نە بۆ ئەوە شەهید بوو تا حیزبێک لە سایەی خوێنی ئەو ببێتە دیکتاتۆر، نە بۆئەوەش شەهید بوو تا ببێتە ئامرازێکی جۆکەر بە دەستی حیزبەوە، لە هەر بۆنەیەکدا حیزب پێویستی پێی هەبێت بۆ بەرژەوەندیی خۆی بەکاری بهێنێت، پێموایە هەتا ئێستا حیزبەکانی سەردەمی شۆڕش شەهیدیان بۆ مەبەستی خراپ بەکار هێناوە و خراپ کەڵکیان لە چەمکی (شەهید) وەرگرتووە، بۆیە بە بۆچوونی من بەکارهێنانی چەمکی (شەهید) بۆ مەبەستی دەنگ کۆکردنەوە هیچ پاساوێکی نییە، جگە لە ئیفلاسی بەرنامەی هەڵبژاردن و بە گێل زانینی خەڵک و ئیفلاسی فیکری چی تر نییە؟ بەکارهێنانی چەمکی(شەهید) جگە لە تێکشکاندنی ئیرادەی دەنگدەر و جوڵاندنی هەستی دەنگدەری عاتیفی کوردستانیی و کاکردنێکی نێگەتیڤانە لەسەر هەستی دەنگدەر هیچی دیکە نییە.


لە هەڵبژاردنی رابردوو لە ساڵی 2005 من چاودێری رێکخراوێکی ئەمەریکی بووم، لە هەولێر سەردانی زیاتر لە دە بنکەی دەنگدانم کرد، لە دوا بنکەی دەنگدان لە دوا ساتەکانی دەنگ دان کە خەریک بوو بنکەکە دابخرێـت، یەکێک لەو کەسانەی کە تەزویری دەکرد و بە سەفتە فۆڕمی دەنگدانی پڕ دەکردەوە بۆ لیستەکەی پارتی و یەکێتی و دەیخستە ناو سندوقی دەنگ دانەکە دەیگوت"با خوێنی شەهیدان بە فیڕۆ نەڕوات" خۆ ئەگەر بەو لۆژیکە نا لۆژیکییە کار بکەین دەبێ هەر لیستێک بەگوێرەی شەهیدەکانی فۆڕمی زیادەی پڕنەکراوە وەربگرێت و خۆی لە بەرژەوەندی خۆی پڕی بکاتەوە، هەر بە پێی ئەم لۆژیکە بەدبەختترین لایەن ئەو لایەنەیە کە شەهیدی نییە یان ژمارەی شەهیدەکانی کەمن.


ئاخر ئەوە پارتی و یەکێتی بوون کە بەو رەفتارانەیان شەهیدیان لەپێش چاوی خەڵکی هەرزان کرد و قەدری جارانیان نەهێشتن، ئەوە ئەوانن کە ڕێز لە شەهیدەکانیان ناگرن و خراپ چەمکی(شەهید) بەکاردەهێنن، ئەوە ئەوانن بە گوێرەی گۆڕانی کات و بارودۆخ ئەو بەرگە لەبەر شەهید دەکەن کە لەگەڵ بەرژەوەندییەکانی ئەوان یەکدەگرێتەوە، ئەوە پارتی و یەکێتین مانایەکی ساختەیان بەبەر شەهیددا بڕیوە و مانا راستەقینەگەیان لێ سەندۆتەوە، بۆئەوەی شەهیدەکانی نیشتیمان هەر ڕێزدار بن و لەبەر چاوی خەڵکی نەکەون، با چیدی نەکرێنە ئامرازێکی دەنگ کۆکردنەوە. ئەگەر دەتانەوێت"شەهیدانی وەتەن نەمر بن و لە دڵی میللەتا بژین" تکایە مەیکەنە یەکێک لە ئامرازەکانی پڕوپاگەندەی هەڵبژارنەکانتان.