|
٨\٤\٢٠١٢
شیکاری پەیامەکی
ئۆباما بە ئۆردگان بۆ خامەنەیی.
هێمن
ئایا رۆژئاوا و ئه‌مه‌ریکا متمانە بە ئێران
دەکەن، ببێته خاوەنی
ته‌کنەلۆژیای وزەی ناوکی؟
لەکاتێدا ئێران راگەیاندوە دانوستانی داهاتوی لەگەڵ وڵاتانی ١+٥ باشترە
لەبەغدا یان سوریە بگیرێت، کە ئەوەش بوو بە
هۆی دڵڕه‌نجانی ئۆردوگان، رۆژی هەینی
٠٧/٠٤/٢٠١٢ ئەلکسی پوشکوف، بەرپرسی لێژنەی ناوەندی نێودەوڵەتی دومای (ئەنجومەنی
ناوەندی) روسیە هۆشداریی دایە ئێران کە هەڵەی سەدام حوسین دووپات
نەکاتەوە.
لە لایەکی تر دیڤید ئەگناتێیۆز ڕۆژنامەوانی واشیگتۆن پۆست لە هەواڵیکدا
لە ڕێکەوەتی ٠٦/٠٤/٢٠١٢ ڕاگەیاندوە ئۆمابا سەرۆک کۆماری ویلایەتە
یه‌کگرتوەکانی ئه‌مه‌ریکا لە کاتی دیدارەکەی لە سەئول دوو
کاتژمێر دانوستانی بووە لە گەڵ ئۆردوگان، و پەیامێکی بەو دا ناردوە بۆ
عەلی خامەنەیی ڕێبەری دینی و سیاسی ئیسلامی ئێران.
ئۆباما لە پەیامەکەیدا دەڵێ ، ئەگەر ئێران بەتوانێ بێسەلمێنێ کە
دامەزراوەکانی ناوەکی بۆ کەڵک وەرگرتنی کاروباری مەدەنیین، ئه‌مه‌ریکا
کێشەیەکی لە گەڵ ئێران نامێنێ و ئێران دەتوانێ خاوەنی دامەزراوی ناوەکی
بێ بۆ بەشی شارستانی.
هەرچەندە حەفتەیەک داوای سەردانەکەی ئۆردوگانو لێژنەیەکی باڵای تورک لە
تاران، و دانوستان لە گەڵ عەلی خامەنەیی، کیشەی هەنوکە نێوان تارانو
ئەنکەرە لێکەوتەوە، و ئەوەش بوو بە هۆی ساردیەکی نێوان دوولایەن و
دواتریش ئێران ڕاگەیاند کە تورکیا دۆستێکی کۆن و ستراتیچێ و نابێت
قسەکردنی ئەشخاص بەبێتە هۆی ناکۆکی نێوانیان.
بەڵام بەو حاڵەشەوە، کەشوهەوای سیاسی تاران وا نیشان دەدا کە پەیامەکەی
ئۆباما بۆ خامەنەیی کاریگەریی بووە، و بەتایبەت هەنوکە ئێران لە ژێر
گۆشاری ئەبلوقەی ئابووری رۆژئاوا و ئه‌مه‌ریکا و پێشگرتن بە گوازتنەوەی
دراو لە ڕیگای سیستەمی داروی سوڤیت کەتۆتە قۆناغێکی دژواری سیاسیییەوە،
پایەمەکەی ئۆباما بۆتە باسی گرنگی سیاسی ئێران.
قسەکانی چەندە ڕۆژپێشوی هاشمی رەفسەنجانی لە بەڕێخستنی پەیوەندی لەگەڵ
ئه‌مه‌ریکا و بێدەنگی عەلی خامەنەیی لەو ڕابەتەدا پشتڕاستکەرەوەی
ئەوەیە کە ئێران لە لایەک لە ژێر کارتێکردنی ئەبلوقەی ئابووری رۆژئاوا
و ئه‌مه‌ریکا، لە باردودۆخیکی ئەستەم،
و دژواری ئابووری، و ڕوبەروبونەوەی بەکەم هێنانی دۆڵار و هاوەردەی
کەرستە دەرەکییە.
لەلایەکی تر هۆشداریی ئه‌مه‌ریکا و رۆژئاوا بەئێران کە ماوەپێدان بە
ئێران بۆ وەڵامێکی یەکلاکەرەوە سەبارەت بە بەرنامەی ناوەکەیەکەی بێ
سنوورنییە و قسەکانی ڕۆژی هەینی بەرپرسی لێژنەی نێودەوڵەتی ناوەندی
دومای روسی، ئەلکسی پوشکوف ئەوە دەسەلمێنێ ئێران لە قۆناغێکی هەستیاری
سیاسیی دایە،و بەرەوروی مەترسیەکی جیدی هێڕشی سەربازی وڵاتانی رۆژئاوا
و ئه‌مه‌ریکاوئیسرائیلە.
لە لایەکەی تر، ئاشکرایە ئێران بە هۆی بوونی فەرەنەتەوەیی لە ئەگەری
هێڕشی سەربازی توشی لێکهەڵوەشان ودابڕین دەبێ، بە پێچەوانەی عێراق، کەم
نەتەوەکان لە ئێران قەبارەو شکڵیان بەبەراووردی عێراق جیاوازە، و ئێران
بە یوگۆسڵاوی پێشو بەراوورد دەکرێ.
هەر ئەوەش واتە مەترسیی دابڕان و لێکگهەڵوەشانی ئێران لەئەگەری هێڕشێ
سەربازی کارتێکردنێکی ناشیاوی لەسەر بوونی ئۆپۆزیسیونی یەکگرتوی غەیرە
کوردو بەلوچ داناوە، و هەستی ئێرانچیەتی بەسەر بوونی ئۆپۆزیسیونێکی
یەکگرتووی ئێرانی دا زاڵ کردوە.
من پێوایە، ئیستاکە ئێران دەبینێ دۆستی ستراتیجی و گرنگترین هاوپەیمانی
رژیمی بەعسی سوریە بەرەوهەڵدێر دەچی و هیچ هۆمێدێک لە بەردەوام بوونی
رژیمی بەعسی ئەسددا نابینێ و روسیەش لە ژێر گۆشاری سیاسی دەرەوە و
ئەگەری ڕێککەتنی لە گەڵ رۆژئاواوئه‌مه‌ریکا سەبارەت بەداهاتووی سوریە
گەرای سیاسیی گۆراوە، و هەروەها هەستکردن بە لێکهەڵوەشانی ئێران لە
ئەگەری هێڕشی سەبازی وێدەچێ ئێران وازی لە سیاسەتی گەیشتن بە چەکی
ناوەکی هێنابێتە، و لەگەڵ رۆژئاواو ئه‌مه‌ریکا ڕێککەوێ.
بۆ بەردەوامی تاکە دەسەڵاتی شیعە لە ناوچەی خۆرهەڵاتی ناوەڕاست، و
پاراستنی ئێران لە لێکهەڵوەشانو دابەشکردنی، بێگومان تاران حازربە
قەبوولکردنی هەمو جۆرە سازشێک لەسەرکردن و
چارەسەری ناوەڕاستانەیە.
٧\٤\٢٠١٢
ماڵپه‌ڕی هێمن
|
