|
|
|
٤\٤\٢٠٢٠ دەقی ''سوپاسنامە''کەی بە ناو سەندیکای رۆژنامەنووسانی کوردستان.
پێزانینی لقی سلێمانی بۆ رۆژنامەنووسان و زۆربەی كەناڵەكان
سڵاو.. ئێستا ناتوانین وەك پێشتر لە كۆڕو كۆبوونەوەكانی ژیانماندا بەشدار ببین، بەڵام خۆشبەختانە لە رێگەی هەواڵ و گەیاندنی زانیاریەكانی هەواڵنێرو پەیامنێرو كەناڵەكانی میدیاوە لەیەكتر دانەبڕاوین و ئاگامان لەهەموو رووداوەكانی شارو هەرێمو ناوچەكەو دنیا هەیە.. هاوكات كەناڵەكانی میدیاو میدیاكاران رۆڵی پڕ بایەخی خۆیان گێڕاو دەگێڕن، لە وشیاركردنەوەو گەیاندنی هەرە پێویسترین خۆپارێزیەكانی ژیانی هاووڵاتیان، كە رێنماییە تەندروستی و ئەمنیەكانن، بەهۆیانەوە ناوچەكەمان (سوپاس بۆخوا) تا ئێستا كارەساتبار نەبوە.. جێگای خۆیەتی رۆڵی ئەو رۆژنامەنووسە ئازایانەو كەناڵەكانیان (بینراو بیستراو خوێنراو ئەلكترۆنی و سمارت میدیاكان) بەرز بنرخێنین و پێیان بڵێین سوپاس بۆ ئازایەتی و دڵسۆزیتان.. لقی سلێمانی سەندیکای رۆژنامەنووسانی كوردستان دەستخۆشی لە سەرجەم ناوەندەکانی تەندروستی و پۆلیس وئاسایش وپۆلیسی هاتۆچۆو خۆبەخشەكان وكارمەندانی دابەشكردنی ئاوو كارەباو ژینگەپارێزان و سەرجەم هاووڵاتیان دەكات، كە هەركەسەو رۆڵی گرنگی بۆ مانەوەی ژیان گێڕا، ئەویش پابەندبوونی هەموومان بە ڕێنماییەکان بوو.. داواكارین لەهاووڵاتیان بەردەوام بن لە خۆپاراستن وپابەندبونیان بەڕێنماییەکان، كەناڵەكانی راگەیاندن ئێستا رۆڵی ئاگاداركەرو رێنماییدەرو رێنیشاندەرتانن، ئێستا میدیاكانمان لە رێگای ڕوماڵکردنی هەواڵەکانی خۆپاراستن وبڵاوکردنەوەی ڕێنماییە تەندروستییەکان، ئەرك و رۆڵی مێژووی خۆیان دەگێڕن.. ئێوەش بە پابەندبوونتان دەتوانین ناوچەكەمان لەم كارەساتە جیهانیە بپارێزین.. هەربژین بە سەلامەتی و تەندروستی باشەوە.. خودايه سلێمانی و كوردستان و جیهانمان بپارێزە..... لقی سلێمانی سەندیكای رۆژنامەنووسانی كوردستان 18/3/2020
هەندێک رەخنەی ئێمە لە شێوازی نووسین و بڵاوکردنەوە و زمانی نووسینی ئەو دەقەی سەرەوە.
لەبەرئەوەی ئەو رۆژنامەنووسە سەرکردەئاسایانە یان مەلائاسایانە هیچ پەیوەندییەکیان بە کاری رۆژنامەنووسییەوە نییە.. بزانن چەند دوورن لە کاری خۆیان و چەند نابەرپرسانە و سەرپێیانە گاڵتە بە نووسین و زمان و کاری رۆژنامەنووسییەوە دەکەن: ١- بە پێی شێوەی نووسین و بڵاوەکردنەوە و ناردنی ئەو ''سوپاسنامە''یە بۆ دەزگەکانی دیکەی بڵاوکردنەوە، دڵنیاین لەوەی کە تەنیا کەسێک بە بێ پڕسوڕا بە دەستەیەکی سەندیکایەکەیان و بە بێزاریی لە پشت کۆمپیوتەرەکەیەوە ئەو چەند قسەیەی هەڵبزڕکاندوە، رێک وەک کەسێکە کە خوێندەوارییەکی کەمی هەیە و لە تەکنیکی دروستکردنی فایل و ناردنی نووسین هیچ نازانێ.. یەکسەر لەسەر لاپەڕەی ئیمێل دەستی بە نووسین کردوە، کە لە راستییدا لە هیچ میدیایەکی جیهان نووسینی فەرمیی دەزگەیەک بەو بێسەروبەرییە نانووسرێ و بڵاوناکرێتەوە. ٢- ئەو ''سوپاسنامە''یە لە رووی رستەسازیی و وشەسازییەوە پڕ لە هەڵەیە، لێرە تەنیا هەر دەرفەتی ئەوەیە هەیە یەک رستە وەربگرین؛ لە کۆپڵەی - مەبەست لە کۆپڵە نووسینە - یەکەم نووسیویانە: ''بەڵام خۆشبەختانە لە رێگەی هەواڵ و گەیاندنی زانیاریەكانی هەواڵنێرو پەیامنێرو كەناڵەكانی میدیاوە لەیەكتر دانەبڕاوین...''، ئەو رستە درێژە هەمووی ئەوەیە کە بڵێی (بەڵام لە رێی میدیاوە لە یەکدی دانەبڕاوین) واتە حەفت وشە و سێ (و) بێ کارن و ئەگەر نەشبن هەمان واتا دەگەیەنێ و رستەکەش کورتتر و پوختتر دەبێ.. بەڵام هەبوونیان درێژەدادڕییەکی زۆر بێ واتایە و تەنیا کاری نووسەری پەڕپووتە. (خۆشبەختانە) لەو رستەیە جێی نابێتەوە چونکە ئەوە کاری میدیایە و خۆشبەختیی نییە. (زانیارییەکان) هەڵەیە و (زانیارییەکان) راستە. (هەواڵ و گەیاندنی زانیاریەكانی هەواڵنێرو پەیامنێرو كەناڵەكانی میدیا) هەمووی واتای یەک دەستەواژەی (میدیا) دەگەیەنێ. (کەناڵ) کە لەو رستەیە پێویست نییە.. هەر وشەیەکی کوردیش نییە.. دەکرێ تا وشەیەکی پڕ بە پێستی کوردی دادەندرێ یەک لەو وشانە (دەروو، پێگە، دەزگە، دەریی، سەکۆ، رێڕەو، رووگە، کەل و... تد) بەکاربهێندرێ. دەبێ بۆشایی لە نێوان (لە) و (یەکتر) هەبێ.. ئەوە رێسایە. (یەکتر) هەڵەیە و (یەکدی) راستە چونکە بە شێوەیەکی گشتیی (تر) پەیوەندیی بە ئاست و چۆنیەتیی پترەوە هەیە بەڵام (دی، دیکە) پەیوەندیی بە ژمارە و چەندیەتیی پترەوە هەیە. ٣- لە رووی رێنووسەوە پڕ لە هەڵە و کەموکوڕییە؛ هەرچەندە نووسینی کوردی بەو پیتگەلە ئارامییە کوردییە رێنووسێکی گشتگیر و ناوکۆیی و ساغبووەوەی نییە بەڵام بە لایەنی کەم رێنووسێکی لاوازمان هەیە و ئەوەی تۆزێک دەستی نووسینی هەبێ دەزانێ بینووسێ، کەچی ئەو سەندیکایە نەک هەر نایەوێ یان ناتوانێ هیچ کۆششێک لە پێناو رێنووسێکی باشتر بکا - کە دەشێ دەزگەیەکی لەو جۆرە کە کاریان نووسینە و نووسینی کوردی کێشەی رێنووسی هەیە بەشدارییەک لە چاککردنی بکەن - بەڵکە بە پێی رێنووسە لاوازەکەش لەو ''سوپاسنامە''یان کە (١٩٥) وشەیان نووسیوە (٦٧) وشەی لە رووی رێنووسەوە هەڵەیە.. واتە پتر لە سێیەکی رێنووسەکەی هەڵەیە! (تکایە تەماشای سوپاسنامەکەیان بکە.. ئێمە هەڵە رێنووسەکانیانمان بە رەنگی سوور دەستنیشان کردوون). ٤- لە رووی خاڵبەندییەوە زۆر لاواز و هەژارە؛ بێجگە لەوەی لە چەند شوێنێک هەڕەمەکییانە وێرگوڵ(،)یان بەکارهێناوە.. یەک خاڵ(.) کە نیشانەی کۆتایی رستە یان رستەی درێژ یان بابەتێکی بچووکی نێو نووسین یان کۆتایی کۆپڵە نووسینێکە.. کەچی لەو نووسینە هیچ بەکارنەهاتوە، هەروا زۆر بە بێ واتایی و بێ رەچاوکردنی رێسای خاڵبەندیی بە ئارەزووی خۆیان دوو خاڵ(..)یان لە کۆتایی هەر کۆپڵە نووسینێک داناوە کە دەبووایە یەک خاڵ دابنێن، دوو خاڵ (..) هەناسەدانێکی زۆر کورتە لە نێوان دوو رستەی زۆر پەیوەندییدار پێکەوە کە لە هەناسەدانی (وێرگوڵ) زۆر کەمترە. لە کۆتایی نووسینەکەشیان لە دوای رستەیەک کە پێویستە یەک خاڵ دابندرێ کەچی ئەوان هەر بە ئارەزووی خۆیان پێنج خاڵیان داناوە! رێکەوتی نووسینەکەش بە ئینگلیزی نووسراوە.. وەک بڵێی ئەو سەندیکایە نووسینەکەی بە زمانی ئینگلیزی یا زمانێکی ئەوروپایی نووسیبێ!
٤\٤\٢٠٢٠
|
|
|
