٢٣\٧\٢٠٢٣

تابلۆیەکە خۆی رەشە.

ئەرسەلان مەحمود    

پۆپۆلیزم لەپێناسەیەکدا بەواتا ناکرێ، بەڵام هەر جۆرە بگۆو ڕەفتارو هەنگاوێکی پەتی و کردەیەکی مەگەزی ڕوت بەتایبەت لەژیانی سیاسیدا پۆپۆلیزمە، ئەگەر دەتەوێت پۆپۆلیست بناسیت، گوێ بەڕاست و چەپگەرایی مەدە، ئایدیای پۆپۆلیزم مەگەزییە، لەوەڕە لەپاشماوەو پاشخانی ئەوانی تردا، سەرخان و ژێرخان و سەرمایەو کەرەستەی سیاسی و ئەخلاقی پۆپۆلیزم، ستانداردەکەی غەوغایە لەدەرەوەی بەرپرسیارێتی و کردەی دامەزراوەیی و سیستماتیکی، سوژە لەپۆپۆلیزم دا دەرەبازنەییە.

ئایدیایی خۆراوایی، ئەو ئایدیایەی لەبری ئەوەی سیستمەکەی بخاتە خزمەتی مرۆڤ، مرۆڤی کردوە بەخزمەتکاری سیستمەکەی، رۆژگاری ئەمڕۆی لەخۆداو بەدەرەوەی خۆدا تەژی کردوە لەجۆرەها بیری پۆپۆلیزمی، کۆمەڵایەتی، سیاسی، میدیایی، ڕاست، چەپ، بەڵام چەندەی تریش فرە ڕەهەندو ڕەوتەڕێ و ڕەنگەڕێ و ڕوانگەڕێ و ڕوگەڕابن، پۆپۆلیزم لەپڕاکتیکدا دواجار یەک فۆڕمەو توێکڵی یەک پیازی بێ پێزو ناواخنی یەک دەنکە نۆکی نەکوڵەکەو مەترسییە گەورە نیشتمانی و جڤاکییەکە بەیەکەوە دروست دەکەن.

پۆپۆلیستە پێگە لەپێش و سەردەستەکان، خەڵکی فێرە خودشەیدایی و بەخودسەرسامی دەکەن، خەڵکی لەخەیاڵداندا دەخەنە چاڵی چاوەڕوانییەکی بێبنەماو بێبنەوە، بەڵام نەک بەدیهێنەری ئارامی و سەقامگیری و خۆشگوزەرانی و ئەو جۆرە خەیاڵکردییە نین، هەر باوەڕیان بەوەها دۆخێک نییەو نانی ئەوان لەئاژاوەو نانەوەی پشێوی و سەرئێشە گشتییەکەدایە، هەر بۆیە لەگوتاردا ئەولەویەت ئەدەنە شتانێک بەئاشکرا ئەولەویەت نین یان ئەستەمە لەدۆخی قەیراناوی و تەنگژەدا بەدەست بهێندرێن.

جاران، جارانی دوور، پۆپۆلیزم شێوازێک لەیاخیبوونی ناڕێکخراوی خەڵکی بوو دژی دەسەڵاتی تەبەقی و گەورە کۆمپانیا بەرتیلدەرو بەرتیلخۆرەکان، کەچی ئەمڕۆ پۆپۆلیزم خوارپێدراوە تەبەقی و گەورە کۆمپانیا پیسخۆرەکان خۆیانن، بەناوی خەڵکەوە دژایەتی بەرژەوەندییەکانی خەڵکی دەکەن، بەناوی ئازادی و دیموکراسییەوە سوکایەتی بەئازادی و دیموکراسییەت دەکەن، بوون بەحکومەت لەناو حکومەتدا، بوون بەحزب لەناو حزبدا، بازاڕو میدیا هی خۆیانەو دڵخوازانەش ڕوداو لەناو ڕوداوەکاندا دروست دەکەن، بەشینەوەی دڕدۆنگی ئیشیانەو کەی بیانەوێ دەرگیری دروستدەکان و دانوستان و نێوەندگیرییەکان و لەناودەبەن.

پێم وانییە جگە لەبێدار بونەوە هیچ ڕێگەیەکی دی هەبێت بۆ زاڵبوون بەسەر ئەم ڕیتم و ڕەوتە دەرون نەسازە پۆپۆلیزمییە نوێیەی کوردەواری تەنیووە، نەمانی ئەرگۆمێنت و نەهێشتنی دیالۆگ، شێواندنی هەواڵ و زانیارییەکان، ڕەتکردنەوەی یەکترو جیاوازییەکان، دەرکردنی چاوەکانی گەیشتن بەسەرچاوە ڕاستینەییەکان، هروژمی سایبەرو ئەم هەموو زەوق سزییەی پلاتفۆڕمەکان و سۆسیال میدیاو میدیاکان، هەروا هەوەنتەو لەخۆوە یان لەئاسمانەوە نەهاتوون، ئەمە پۆپۆلیزمە، پۆپۆلیزمی ناسیۆنالیست موزەیەف و پۆپۆلیستی مەزهەبی گەڵبڕو تەوەزەل.

ئایا دەزانی هۆکاری نەبوونی ڕای گشتی لەهەمەمبەر دیاردەو دەرکەوتە جڤاکی و سیاسیەکان چییە؟ لەخۆتت پرسیووە کەمی بەشداری دەنگدەران لەهەڵبژاردنەکانی ڕابردودا مەسەلە چییە؟ تۆ دەزانی لایەنە سیاسییەکان بۆچی پێکنایەن، هەر بەڕاستی ئەم نێوانە هێندە دورە؟ ئەدی ویستووتە بزانی نەهامەتی خەریکە بەرەو کوێمان دەبات؟ ئەمە بێدادی نییە مرۆڤ لەخۆی و شوناسی خۆی یاخی و یاغنیش دەکات، بێدادی مرۆڤ بەرەو بێدار بوونەوە دەبات، دەیهێنێتەوە سەر هەست و شاڕێی ڕیفۆرمخوازی، ئەمە پۆپۆلیزمە بواری بیرکردنەوەو ئاوڕدانەوە لەهەستانەوە نادات.

ئەم فکرینە پۆپۆلیستییە چارەنووسی نەتەوەو نیشتمانەکەمانی خستووەتە ژێر پرسیارو هەڕەشەی زۆر جیددی و حەددییەوە، ئەمە ڕەشبینی و بەشینەوەی ڕەشبینی نییە، تابلۆیەکە خۆی ڕەشە، ئەگەر هەروا خەمساردو بێباکانە بڕوانینە دۆخەکەو نەیەینەوە سەر هەست و هۆشیار بوونەوە، پۆپۆلیزم بەرەو هەڵکردن لەتاریکی و قوڵایی ڕەشبردنەوە لەتوندوتیژییە کۆمەڵایەتی و سیاسیەکانمان دەبات.

ماڵپه‌ڕی ئه‌رسه‌لان مه‌حمود