٤\٦\٢٠٢١

تورکیای رەگەزپەرست ژینۆسایدی دارستانەکانی کوردستان دەکا.

رەزا ساڵح        

تورکیای رەگەزپـەرست، کە دوورە لە هەموو بەهایەکی رەوشتی و لە سۆز و هەستـێکی مرۆڤایەتی. تەنیا بە رەشەکـوژی و ژینۆسایـدی گـەلی بێـتاوانی کوردمانەوە نەوەستاوە. بەڵکو کەوتوونەتە ژینۆسایدی دارستانەکانی کوردستان و لەناوبردنی ژینگەی سرۆشتی کوردستانی جوان. ئەمەش ئەوپەڕی بێرەوشتی و رەگەزپەرستی و دڕندەییان دەگەیەنێ. کە تا سـەر ئـێسک دوژمنی هەمـوو شتـێکی کـورد و کوردسـتانـن. رۆژ نییە کە فـڕۆکە جەنگـییەکانی تورکیا، بە بیانووی شەڕی گەریلاکان، بە بـۆمب و بە رۆکـێتی سووتینەر ئاگـر لە دارستانەکـانی کوردسـتان بەرنەدەن و رووبـەرێکی زۆری دارســتان و پـووش و پاوەنی کوردستان نەسووتێنن. ساڵی پـار و پێراریـش باخـە دار زەیتـوونەکـانی شاری عـەفـرینی کوردسـتانی داگـیرکـراومانیـان بڕیـەوە. کـە سەرچـاوەی سەرەکیی بـژێـویی بە سەدان خـێزانی کوردمان لە رۆژئاوای کوردستان لەسەر بەروبوومی ئەو دارانە بـوون.

لە ئەمڕۆدا، تورکیای فاشیست و بێ رەوشـت کەوتۆتە بڕینەوەی دارستانە سروشتییەکانی باشووری کوردستان بۆ رووتکردنەوەی سروشتی کوردستان، کە مێـژووی بۆ هەزاران هەزار ساڵ دەگەڕیتەوە. ئەردۆگانی رەگەزپەرست دەیەوێت بە فرۆشتنی دارە بڕاوەکانی کوردستان بەهـای لیـرەی ئابـڕووچـووی تورکیا بەرز بکاتەوە. بێگومان ئەمەی تورکیا دەیکا تاوانە و دەچێتە ریزی تاوانی ژینۆسایدی سروشت و پێشێلکـردنی هەموو یاسا و رێسا و بڕیارە نێودەوڵەتییەکان بـۆ پاراسـتنی ژینگە.

وا دیارە داگیرکەرانی کوردستان لەم ستەم و بێڕەوشتییەدا هاوبەشن. لە رۆژهـەڵاتی کوردستانیش، ئیتلاعـاتی کۆماری سێدارە، پێش چـەنـد رۆژێک لەمەوبەر، ئاگـریان لە دارسـتانـەکـانی ناوچـەی سەردەشـت بـەردا، پـار و پێـرا و پێشـتریـش هـەر بـە هـەمـان جەور و ستەم و رەق و رەگەزپەرستییان. گـڕیـان لە دارسـتانەکـانی چەنـد ناوچـەیـەکی تـری رۆژهەڵاتی کـوردسـتان بـەردا، مەبەستیان رووتکردنەوەی چـیا و دۆڵـە جـوان و قەشەنگەکانی کوردستانە لە جـوانی و زیان گەیاندنە بە بژێـوی و ئابووری کوردستان.

ئەمساڵ و پـار و پێـراریـش، عـەرەبـە هـاوردەکـانی خـواروو و ناوەڕاستی عـێراق، بە مەبەستی بە عەرەبکـردنی کەرکـووک و خانەقـین و خورماتـوو و مەخـموور و دووبـز و پـردی هـێنراون. بە ئاشکـرا و بە بەرچـاوی دەسەڵاتـدارانی عـەرەبی شـۆڤـێنـییەوە، دەغـڵ و دانی جـووتیـارانی کوردیـان سـووتانـد و رەنـج بێوەریـان کـردن. کـەچی نە حکومەتی بە نـاو کوردسـتان و نە حکومەتی عـێراقـیش لە سکاڵای جووتیـارانی کورد ناپرسن. ئەمەش ئەوە دەگەیەنێت کە (حەشـدی وەحـشی) و دەسەڵات بە چـەکەوە لە پشتی ئەو تاوانبـارانەوەن.. چـونکە ئاشکـرایە کە کـێن ئەوانەی ئەم تاوانانە ئەنجـام دەدەن. کە پێـشتر هـەڕەشەیـان لە جـوتیـارانی کـورد کـرد. کە نـاهـێڵـن دەغـڵەکـانیـان دروێنە بکەن. بە ئاشکرا دەیانەوێـت ئەو گـونـدانەی باشووری کوردستان داگـیربکەن.

هەردوو حیزبە دەسەڵاتدارەکانی کوردستان، لە پێش (١٦/١٠/٢٠١٧)دا. لە کاتی هەڵبژاردنەکاندا. موزایەدەیان بە کەرکووکەوە دەکرد و دروشمی (کەرکووک دڵی کـوردسـتانە) و (کەرکـووک قـودسی کـوردسـتانە) و (کەرکـووک هـێـڵی سـوورمـانە و سازشکـردن لەسەر کەرکووک، گەورەتـرین ناپـاکییەکی و هەرگـیز لـێبووردنی نییە) و (کەرکووک دەگەڕێنیـنەوە بۆ باوەشی کوردسـتان) و (یا کەرکـووک و خـانەقـین.. یا تا ماوین دەجەنگین) کۆمەڵێکی تر لەم دروشمە بریقەدارانەیان. بەڵام لە دوای فرۆشتنی کەرکـووک، لە لایـەن هـەردوو حـیزبی دەسەڵاتـدارەوە. هـەر یەکەیـان ئـەوی تریـان. تاوانبـار دەکـات و پاکـانە بۆ خـۆی دەکـات، دەستە چـەورەکـانیان بە یەکـتریدا دەسـڕن. کەرکووکی دڵ و قودسیان لە باوەشی کوردستان دەرکرد و خستیانە باوەشی داگیرکەری کـوردسـتانـەوە. لە ئێـسـتادا بەرپـرسـانی ئـەم دوو حـیزبە ناوێـرن نـاوی کەرکـووکـیش بهـێنن. لە ئەمـڕۆدا کـورد لە کەرکـووک بە تایبـەتی و لە ناوچە فـرۆشراوەکـانی ترمان بە گشتی، باجـی ئەم ناپـاکییەی سەرکـردە تاوانبارەکـانی ئەم حیزبانە دەدەنەوە. هەر لە یەکـەم رۆژی داگـیرکردنی کەرکـووک، ئەو فـسفـس پاڵـەوانـانە بە چـوار نـاڵە و ئاسکە ئاسـایی رایـان کـرد بـۆ سلـێمانی و بـۆ هـەولـێر. لەگـەڵ ئەوەشـدا، هـەمـوو کەرکووک فـرۆشەکان پایـەی حـیزبی و دەسـەڵاتیـان لە نـاو حـیزبەکـانیاندا، بەرزتـر کـرانـەوە؟!

ئـەوەی کە جـێی داخـە، هـەڵـوێستی شەرمـەزاری و بێـدەنـگیی حکـومەتی باشـووری کوردستان و بێ هەڵوێستی بە ناو سەرکردەکانی کوردە. کە رۆژانە تورکیا ناوچەیەکی زیاتری تری باشووری کوردستان داگیردەکا. رۆژیش نییە کە فڕۆکەکان و تۆپخانەکانی تورکیا رووبەرێکی زیاتری دارستانە سروشتییەکانی کوردستان نەسووتێنن. گونـدەکان لە ترسا چۆڵدەکرێن. یا سوپای تورکیا بە زەبری چەک و بە زۆرداریی داگیریان دەکەن.

لە ئێستاشدا، وا بە بەرچاوی دەسەڵاتدارانی کوردەوە لە باشووری کوردستان. تورکیای داگـیرکەر، دارسـتانەکـانمـان دەبـڕێتەوە و بۆ تورکیای دەبات. کەچی سەرکردەکانی کورد و حکـومەتی کوردسـتان. قـوڕوقـەپیان لێ کردووە و فـزەیان لـێوە نایات. سەری خۆیان شۆڕکـردوون و گـوێی خۆیـان گـرتـوون. چـونکە هەمـوو سـڕ و ترێکیـان خستوونەتە بەردەم تورکیـای داگـیرکەری کوردستان و بوونە بە نـۆکـەر و بە کـۆیـلەیان و بە کەوا سووری پـێش لەشکری تورکیا و سیخـوڕی لەسەر گەریلاکانی باکـووری کوردستان و پێشمەرگەکـانی رۆژهـەڵاتی کوردستان دەکـەن. هەر لەسەر داخـوازیی تورکیا رۆژنامە سزادراوەکانی بادینان گیران. لە پێناوی بەرژەوەنـدی و مانەوەیـان لە دەسەڵات و بـۆ دزینی پارە و سامانی گەلەکەمان. کێ هەیە ئەوە نەزانێت کە هەولێر و دهۆک پربـوونە لە میـت و لە سیخوڕی تورکیـا و سلـێمانـیش لە ئیتلاعـاتی ئێـرانی. بۆ سیخـوڕیکـردن لەسەر شـۆڕشگـێڕان و تێکـۆشەران و چالاکوانـانی کوردسـتان. ئێمەی کورد خۆمـان دەڵێین: " ئەگـەر تـەور کـلکی لە دار نەبـێـت.. تـەور ناتـوانێـیـت دار ببـڕێتـەوە".

دەڵێن (بەرهـەم ساڵح) لەسەر پشکی کورد بـووە بە سەرۆک کۆمـاری عـێراق. (فوئاد حوسـین) یش وەزیـری دەروەی عـێراق هـەر کـوردە. بەڵام تا ئێستا چـییان بـۆ کـورد کردووە؟ ئایا لۆمەی تورکیایان کردووە، دەرهەق بەو تاوانە قـێزەوەنانەی کە لە گەلی کوردمانی دەکـات؟ ئایا بێـدەنگیـیان ترسـنۆکی نییـە؟ یـان لە لەدەسـتانی پـۆستەکـانیان دەتـرسـن. بـۆ ناوێـرن بانـگی باڵـێۆزی تـورکیـای فـاشست لە بەغـدا بکەن و ناڕەزایی گەلی کوردسـتانی پێ رابگەیەنن؟ لە فـوئـاد حـوسین دەپـرسین گەر راستە تۆ نوێنەری کـوردی لـە حکـومـەتی عـێراقــدا، بـۆ نـاوێـری لـە ئـەنجـوومەنی ئاسایـشی نەتـەوە یەکگرتووەکان شکات لە تورکیا بکەیـت؟؟ چونکە گەر بتەوێت ئەم دەسەڵاتەت هەیە. کە لە دژی تاوان و هـێڕشەکانی تـورکیا بۆ سەر گونـدەکـانی باشـووری کوردسـتان.

یا ئەمە رێکەوتنێکی نهـێنییە لە نێـوان تورکیا و عـێراق. ئەو عـێراقەی بەرهەم ساڵح سەرۆکێتی و فوئـاد حوسین وەزیـری دەرەوەیـەتی. گەر هیچتان لە دەست نایات، پێمان بڵێن کورد چی دڵـێکی بە ئێـوە خۆشبـێـت؟ ئێـوە عـێراقـچـێتی دەکـەن نەک کوردایـەتی.

وەکو پێشینان دەڵـێن: "وتیـان حـوشـتر کـوڕێکـت بـوو.. لە وەڵامـدا وتی.. بـوو نەبـوو کەڕەپـوو.. بارەکـەی سەر پشتی مـن سووک ناکـات و بارەکـەم هـەر لەسەر پشـتمە".
داوا لە کۆمەڵەکانی ژینگەپارێـزی کوردستان و هەمـوو کوردستان پەروەرێـکی دڵسۆز دەکەم کە لە ئاستی ئەم تاوانـانەی تورکیا رەگەزپەرست بێدەنـگ نەبـن و بچـنە بەردەم کونسڵخانەی تورکیا لە هەولـێر و پرۆتستۆی تاوانەکانی تورکیا بکەن و داوای راگرتنی ژینۆسایـدی دارستانەکـانی کوردستان بکەن. یاداشتـێکـیش دەربارەی ئەم تاوانە بدەن بە نوێنـەری نەتـەوە یەکگـرتووەکـان لە عـێراق و بە پارتی سـەوزی ئەڵمانیـا و چـەنـدین وڵاتـانی تـر و بە رێکخـراوی ژینگەپـارێـزی جـیهـانیـش.

شەرمەزاریشە بۆ دەسەڵاتی کوردی لە باشووری کوردستان. کە هـیچ هەڵـوێستێکـیان نییە. بیدەنگیـیان ئەوپەڕی ترسـنۆکی و بێ غـیرەتیـیە. ئایـا دارەکـانی دارستانەکـانـمان گەریـلا و پێـشمەرگە و شەرڤـانانی باکوور و رۆژهەڵات و رۆژئاوای کوردسـتانـن؟!

واش دیـارە ئەردۆگـانی رەگـەزپەرست و خـۆێنـڕێـژ و تاوانبـار، کە دۆژمـنی ئـازادی و ژیـانە. تووشی کوردفـۆبیـا بووە. دار و دەوەن و بـەرد و بنچـکی کوردسـتانی لـێبوونە بە کورد. رقـی لە سێـبەرەکەی خۆیـشیـیەتی، وا دەزانێت كـە کوردە و دوای کەوتـووە.

٣١\٥\٢٠٢١ - نەرویـج
ماڵپه‌ڕی ره‌زا ساڵح