|
٢٧\٧\٢٠١٠
وڵاتى یەک ملیۆن
بێوەژن.
حوسێن ئیسماعیل خان دەلۆ
ئەگەر جەزائیر بە وڵاتى یەک ملیۆن شەهید و مۆریتانیا بە وڵاتى یەک
ملیۆن شاعیر ناسراو بن ئەوا لەم رۆژانەدا رۆژنامەى ئەلحەیاتى لەندەنى
باسى لەوە کردووە کە یەک ملیۆن بیوەژن و چوار ملیۆن منداڵى بێ باوک لە
عێراقدا هەیە، کە کۆى ئەو بێسەرپەرشتانە دەکاتە یەک لەسەر شەشى کۆى
دانیشتوانى عێراق.
هەرچەندە جەنگ لە پێناسەکەیدا هەڵگرى پەیامى خاپور کردن و وێرانکردن و
خوێنڕشتنە بەڵام عێراق بۆ خۆى لە جەنگ و رووداو و کارەساتە
مەینەتبارەکاندا پشکى شێرى بەرکەوتووە زەمەنێکە لە شەڕوشۆڕ و کوشتار
نەبووەتەوە ، ئەم بەرۆک پێ گرتنەى شەڕە پێشینەیەکى کۆنى هەیە لە
سەردەمى سۆمەرییەکانەوە تاکو رۆژگارى ئەمڕۆ خاکى میزۆپۆتامیا گۆڕەپانى
رمبازێ و شەڕ و قڕکردن بووە ، ئەوەى جەنگ لە چەند کاتژمێرێکدا کاولى
دەکات عەیامێکى دەوێت تاکو دووبارە وەکو خۆى بنیات بنرێتەوە ، ئەو
قەدەرانەى جەنگ دەیقەومێنێ سارێژکردنى کارێکى سانا نییە ، ئەگەرچى جەنگ
سەرى ئەو کەسانەى نەخواردبێ بەڵام کاریگەریەکى ئەوتۆى لەسەر
دروستکردوون تاکو سەر ئێسک و پروسک رۆچووە پێیەوە دەناڵێنن ، جەنگ
رەنگدانەوەى لەسەر بارودۆخى کۆمەڵایەتى و ئابورى و رۆشنبیرى و کەلتوورى
و فەرهەنگى کۆمەڵگە هەیە ، دواى جەنگ لایەنە نێگەتیڤ و نەرێکانى زیاتر
دەردەکەوێ و کاریگەری لەناو هەناوى کۆمەڵگەدا هەیە .
هەرچەندە بارودۆخ و هەلومەرج بە گشت مەغزا و رەهەندەکانییەوە
کاردانەوەى جدى و راستەوخۆى لەسەر ئەو بێ شومارییەى ژمارەکانى بێوەژن
بوون هەیە کە رێژەى تەڵاقدان بەرز بووتەوە و ساڵ لە دواى ساڵ کێرڤەکەى
روو لە بەرز بوونەوەیە، وەلێ کۆڵگە و بڕبڕە پشتى زیاد بوونى ژمارەکە
دەگەڕێتەوە بۆ زۆروزەبەندى ئەو جەنگ و شەڕە ناوخۆى و دەرکییانەى کە
دەستەویەخەى خەڵکى عێراق بووەتەوە .
جگە لەو هەموو کۆلەمەرگى و بێدەرتانى و دەردەسەرى و بێوەژن کۆشیانەى کە
بەرۆکى ملیۆنێک ئینسانى ئەم وڵاتەى گرتووە ، تێڕوانینى بەشى هەرە
زۆرینەى باقى کۆمەڵگە بە چاوێک کەمتر و ئاستێکى نزمتر لە بوونى خۆیان
تەماشاى بێوەژن دەکات کە لە رووى دەروونى و سایکۆلۆژییەوە جەنگێکى
دەروونى لەگەڵ ئەو ژمارە زۆرەى دانیشتوانى کۆمەڵگە بەرپا دەکات ،
پێویستە بزانین کەم نیین ئەوانەى ئەو هەموو هەناسە ساردانەى بۆ
قەدەرەکانى ژیان هەڵدەکێشن و زۆرن ئەوانەى چەپۆکى رۆژگار قەڵاخى
رەشپۆشیانى کردووە و بزە و خەندە لە سیما و رووخساریاندا تۆراوە و بارى
کردووە ، کەم نین ئەوانەى دەست و لاقیان لە جەنگدا پەڕیوە یان
ئەندامێکى جەستەیان لە دەست داوە زۆرن ئەوانەى جەنگ کردوویانیەتییە
خەڵکێکى چاو لەدەست و هەژار.
هەق وایە پیاوانى ئاینى و دامودەزگا فەرمى و نافەرمییەکان و لایەنە
پەیوەندیدارەکان هەوڵ بدەن بۆ هەتوان کردنى ئەو بریننانەى کە ملیۆنیک
مرۆڤى ئەم وڵاتە دووچارى بوونە هاوتەریب باشتر کردنى بژێوى چوار
ملیۆنەکەى دیکە .
ئاوڕدانەوە لەو بەش مەینەت و سیاچارانە بۆ چاککردنى بارى گوزەرانیان و
زامنکردنى ئایندەیان ئەرکێکى مرۆڤدۆستانە و ئەخلاقیانەى حکومەتى عێراق
و حکومەتى هەرێمى کوردستانە ، چونکە سەربارى ئەوەى راژەیەکى سەر شانى
خۆى جێبەجێ دەکات بنبڕى زۆر لە دیاردە نەشیاو و ناپەسەند و
نابەجێیەکانى کۆمەڵگاى عێراقى دەکات.
husin2008@yahoo.com
|
