|
وتارەکەى
نەوشیروان موستەفا دره‌نگ بوو،
لەدەست چوو.
(بەخێراى چەند قسەیەک لەسەر وتارەکەى کاک
نەوشیروان موستەفا)
پێشڕەو حەمید
گەلێک خاوەنى کەسانى دڵسۆزو سەرکردەى خاون ئەقڵى دیبلۆماسیى و
سیاسیانەى باڵابێت و گەلێکى هۆشیاربێت و ئاگادارى ڕەوتەکانى گۆڕانبێـت
لەهەموو بوارەکانى سیاسى و ئابورى و کولتور و هتد،ئەوا مەحاڵە بەئاسانى
( هەلى زێڕین ) ى وەدەست بکەوێت بۆدەربازبون لە قەیرانەکان ئەگەر
ڕوبەڕوى قەیرانەکان بنەوە ، بەڵام هەرگەلێکی هوشیاریش ئەگەر
بۆدەربازبونیان لەقەیرانەکان و دروستکردنى کیانیکى تایبەت بەخۆیان (
هەل ) یان بۆڕەخسابێت ئەوا وەک ئێمەى کورد لەدەستیان نەداوەوە و
سەرکردەکانیان گەمەزانێکى باشى ناوگۆڕەپانى کێشە سیاسیە ئاڵۆزەکان بوەو
بەبەکارهێنانى ( ئەقڵیەت ) و تەکتیکى دیبلۆماسیانەى خۆیان کەم تازۆر
توانیى ویانە بە سود وەرگرتن لە ڕەوتەکانى گۆڕانى سەردەمە جیاجیاکانى
خۆیان سود وەربگرن و تەواوى قەیرانەکانیان تێپەڕێنن و ببنە خاوەن
کیانێکى سەربەخۆو وڵات گەلێکى بەهێز ،وەک وڵاتانى ئەوروپا کە
بەشێوەیەکى بنەڕەتى لەدواى جەنگى دووهەمى جیهان سودیان لە ئەزمونى تاڵى
شەڕ وەرگرت و پرۆژەى ناسراو بە ( مارشاڵ ) یان وەک هەلێک قۆزتەوە بۆ
بونیات نانەوەى ئەوروپا ، یان گەلى ( یابان ) لەدواى دۆڕاندیان
لەجەنگەکەدا لەبرى ئەوەى خۆیان تەیاربکەنەوە و بیرلە هەڵگیرسانى
جەنگێکى تربکەنەوە ، چەکەکانیان لەمۆزەخانەکاندا کۆکردەوەو ئامێزیان
بۆزانست کردەوە کە ئەمڕۆتەواوى جیهان بەبەرهەمەکانیان سەرسام بون .
لە دەست دانى هەلى زێرین بۆدەربازبون لەقەیرانە سیاسەکانیان ، یان
گرتنە دەستى دەسەڵات لەسەر دەستى حیزب و گروپە جیاوازەکان لەپانتاى
عێراق وکوردستاندا لەماوەى ( 80 ) ساڵى ڕابردودا ، لەئەژمارکردن نایەت
بەتایبەتى ئەو هەلانەى کە بۆ ( کورد ) ئامادەییان هەبوە، هەوەها لەدواى
ڕوخانى ڕژێمى پاشایەتى لە عێراق لە ( 14/7/1958 ) هەلێکى زێرین بۆ (
شیوعیەکانى عێراق ) هاتەپێشەوە کە حوکمى عێراق بکەن و زیاتر پێگەى
جەماوەرى خۆى بەهێزتر بکات کە لەوکاتەدا خاوەنى گەورەترین پێگەى
جەماوەرى بو ، لەدواى لەدەست دانى ئەو هەلە بەبیانوى کۆمەڵێک بەهانەى
بێماناى ئەوسەردامانەى ژیانى حیزبى شیوعى و ڕەوشى سیاسى و کۆمەڵاتى و
ئابورى لەعێراقدا ، ئەوا جارێکى تر بەهەموتەمەنى ( حیزى شیوعى عێراق )
هەلێکى وەهاى دەست ناکەوێتەوە نەک حکومى وڵاتێکى پڕلەکێشەى وەک عێراق
بکات ، بەڵکو تواناى ڕێکخستنەوەى شەقامى سیاسى و فیکرى خۆیشى نابێت کە
لەو سەردەمانەدا بە تەنها بانگەوازێکى بچوک بتوانێت ( 4 ) ملێون مرۆڤ
بخاتە سەرشەقامەکان و پێگەى جەماوەر خۆى بەهێز بکات ئەویش لەبەر ئەو
گۆڕانکاریانەى کەئەمڕۆ ڕوئەدەن و حیزبى شیوعیش بە فیکرى ساڵانى
حەفتاکانەوە مامەڵەى لەتەکدا دەکات ، بۆمیللەتى کوردیش چەندین ( هەل )
چونەتە پێش بۆئەوەى بەخەونى لەمێژینەى خۆى شادبێت و ببێتە خاوەنى
کیانێکى سەربەخۆ بەڵام وەک ( نەوشیراون مستەفا ) دەڵێت " هەلێکى میژویى
بەڵام لەدەست چو" من لەگەڵ مانشێتى وتارەکەى کاک ( نەوشیراون ) سەد
دەرسەد هاوڕام کەلە سایتى ( سبەى ) لەڕۆژى ( 29/9/2008 ) دا بڵاوى
کردەوە ، بەڵام یەکێکە لەو بابەتانەى کە زۆر درەنگ کاک نەوشیروان قسەى
لەبارەوەکردبو ؟ ئەوەنەک لەبەر ئەوەى ئیدى ( هەل ) بۆمیللەتى کورد
ئامادەى نییە جارێکى تر خۆى وەدەربخات و سەرکردایەتى سیاسى کورد ئیدى
حەکیمانە مامەڵەى لەگەڵدابکەن ؟ بەڵکو لە پێش کاک نەوشیروان زۆریەک لە
نوسەران و سیاسەت زانانى کورد قسەیان لە بارەوە کردو وەو سەرکردایەتى
سیاسیى کوردیان لە مەترسیەکانى لەدەست دانى تەواوى ئەو هەلانە
ئاگادارکردوە کە ڕەخساون بەتایبەتى ئەو هەلە زێڕینەى کە لەدواى پرۆسەى
ئازادى عێراق بۆکورد ڕەخسا و هەرلەکاتى پرۆسەى ( تاڵان ) یدا لەدواى
پرۆسەى ئازادى عێراق ئەگەرچى ئێمەوەک کۆمەڵێک ( گەنجى شارى دەربەندیخان
) کە سیاسیش نەبوین و زۆربەکەمى شارەزایمان لە گۆڕانکاریەکان هەبو ،
بەیان نامەیەکمان لەژێرناونیشانى ( لەپاڵ پرۆسەى ئازادى عێراقدا پرۆسەى
تاڵانى ڕابگرن ) دەرکردو هەرئەوکات سەرکردایەتى کوردمان لەمەترسیەکانى
تاڵانى ئەو ناوچانەو لەدەست دانى ئەو هەلە مێژوییە ئاگادارکردەوە
کەتەنها چەندڕۆژێک پرۆسەکە دەستى پێکردب و بەڵام بەداخەوە دەنگمان
نەچوە ئەو دیو ( تونێل ) ە کەى دەربەندیخانەوە ، وەک دیارە ململانى
پارتى و یەکێتى لەسەر دەسەڵات لەناوچە تازەڕزگارکراوەکانى کوردستاندا
هۆکارێک بو بۆ لەدەستدانى ئەو هەلە و تەسکبیرکردنەوەى سەرکردەکان
بەرامبەر بەو دۆغە تازەى کاهاتبوە ئاراوە هۆکاریکى تر بو لەمەڕلە
دەستچونى ئەوهەلە میژوییە ، وە من وەک کاک نەوشیروان ( چونى
سەرکردایەتى کورد بۆ بەغدا بۆ جێگیرکردنى جێگەپێى قانونى و سیاسیى و
ئابورى لەدەوڵەتى عێراقدا ) بەکارێکى ( نەرێنى ) نێگەتیڤ وەسف ناکەم ،
بەڵکو تاکەشتێکى ( ئەرێنى ) لەو سەردەمەدا کە سیاسیەکانى کوردکردیان
ئەوبو کە وڵاتێَکیان لەداڕمان ڕزگارکردو چارەنوسیى نەتەوە جیاوازەکانى
ناوعێراقیان ڕۆشنترکردەوە ، چونکە ئەگەر ئێمە ڕەهەندى قەیرانەکانى
دەوڵەتى عێراق و ئەجنداى وڵاتانى چواردەوەرى عێراق بتوانین بخوێنینەوە
ئەوا ئەو خۆقایم کردنەى سەرکردایەتى کورد لەبەغدا بەشێوە قانونیەکەى
دەبێت خۆشحاڵبین بەوەى کە توانیویانە حەکیمانە هەڵسو کەوت بکەن و
بەهەمو ئیشکالیاتەکانیانەوە ؟؟ چونکە ئەگەر ئەوەیان نەکردابا و
سەربەخۆیانە ( پارتى و یەکێتى ) بەبێ گوتارێکى سیاسیانەى یەکگرتوانە
جاڕى دامەزراندنى ( دەوڵەتى کوردى ) یان بدابا ئەو کات ڕەوشەکە چۆن
دەبو ؟ یان تاچەند سەربەخۆبونمان لە ناوندەى سیاسى نێودەوڵەتى و
ناوچەیدا پێشوازی لێدەکرا؟ لەکاتێکدا هێشتا کوردستان لەڕویى ئیداریەوە
دوپارچەو هەرکەس بۆخوى بو ؟ ئایا هەریەکە لەوڵاتانى وەک ( ئێران و
تورکیاو سوریا ) چۆن مامەڵەیان لەتەک ئەوبڕیارەدا دەکرد ؟ ئایا
پەلامارى سەربازیان نە دەکردەسەرمان و جارێکى تر بەشێوەیکى تر قڕیان
نەدەکردین ؟ یان توشى عوزلەیەکى ناوچەى و نێودەوڵەتیان نەدەکردین و
لەناو سەدان کێشەى ناوخۆیدا بەجێیان نەدەهێشتین ؟ بەدەرلەم پرسیارانە
ئەوا دووژمونە سەرسەختەکانى کوردو شۆڤێنیستە عارەبەکان لەناوعێراق و
دەرەوەى عێراقدا هەرگیز بەوە ڕازى نەدەبون و ئەم جاریان بەشێوەیەکى
پراکتیکى و دور لەشکلى ئەوا شەڕێکى خوێناوى ( کورد و عەرب ) یان بەرپا
دەکردو ئیدى خوا دەیزانى ئاکامەکەى بەچى دەگەیشت .
تەواوى وتارەکەى کاک نەوشیروان قسەکردنە لەسەر ( ڕابردو ) یان بەدیوێکى
تردا قسەکردنە لەسەر ئەقڵێتى دیبلۆماسیى و سیاسى ئەو
کارەکتەرەسیاسیانەى کورد کە پاڵەوانى لەدەست دانى ئەو هەلە
مێژویەبون،کە نەیان توانیوە ڕەوشى تێک چوو داڕوخاویى دەوڵەتى عێراق
بقۆزنەوە بۆ وەدەست هێنانى مافە زەوتکراوەکانى گەلى کورد یان
ئەوکومایەتیانەى تر کەلەخاکى کوردستاندا دەژین ، قسەکردن لەسەر ڕابردو
لەوتارەکەى کاک نەوشیرواندا قسەکردنە لەسەر ڕەشبینى و نەمانى
تروسکایەکى تر بۆ ئامادەبونى هەلێکى ترى مێژویى بۆنەتەوەى کورد ؟ چونکە
کاک نەوشیروان خۆى کەسێکى دیارى ناوگۆڕەپانى سیاسى کوردستان و عێراقیشە
بوەو تائێستاش کارى گەرى بەشێوەیەک لە شێوەکان لە نێوگۆڕەپانەکەدا ماوە،
کەواتە ڕەشبینى ( نەوشیروان موستەفا ) بەرامبەر بە ئایندەى سیاسى
کوردستان ئەنجامى قاڵبون یەتى لە تەمەنى سیاسى خۆیدا ، ئەگەرنـا ، بۆچى
دێوەزمەى ڕابردو لەوتارکەیدا ئامادەگى هەیەو ترسى لەئایندەهەیە ؟ چونکە
کاتێک کە ( نەوشیروان موستەفا ) باسى لەدەستدانى ( هەلە زێڕین و مێژوى
) یەکەى چەند هەفتەى دواى پرۆسەى ئازادى عێراق دەکات ، بەدیوێکدا
ناڕاستەوخۆ پێمان دەڵێت ئیدى هەلى تر بۆکورد نایەتەپێشەوەو ڕەنگە
ئەویشى ئێستا بەدەست هاتوە لەدەستمان دەربچێت باهەزاران جاریش
لەدەستوردا بەشێک لەمافەکانمان دیارى کرابێت ؟ چونکە دیارە لەئەقڵێتى
شوڤێنانەى سەرکردە عارەبەکان باش تێگەیشتوەو ئاگادارى ئەو پەروەردە
حیزبیەیشە کە تائێستا کارەکتەرى کڵوڵ و بیردوگما بەرهەم دەهێنیت و لەوش
ئاگادارە کەئەداى سەرکردایەتى کورد لەئاست تموحاتى نەتەوایەتیدا نیەو
سەرکردەکانمان گەمەزانێکى باشى ناو گۆِرەپانەکەنین و تائێستاش خۆش
باوەڕن بە بەڵێنە شەیتانیەکانى ئەمریکاو وڵاتانى ترى ڕۆژئاوا .
تائێستا ئاساییە کە ( نەوشیروان موستەفا ) ڕەشبین بێت و لەدەست دانى
ئەو هەلە مێژوییە توشى شۆکى کردبێت و کاریگەرى لەسەر ویژدانى
بەجێهێشتبێت .
بەڵام پرسیارەکە لێرەدایە ئایا خودى نەوشیروان موستەفا یەکێک نەبو لە
ئەندامانى سەرکردایەتى کورد لەو کاتەدا و کارەکتەرێکى سیاسى ناو
گۆِرەپانەکەنەبو ؟ بۆچى ( ئەو ) نەیتوانى لەو کاتەدا کاریگەرى لەسەر
بیرکردنەوەکانى سەرکردایەتى کورد دروستبکات ؟ تابۆئەوەى ئێستا کورد
بەهێزتربوایەو کوردستان خاوەنى سنورى دیارى کراوى خۆى بوایەو دەنگى
کوتلەى کوردى لەپەرلەمانى عێراق بەهێزتربوایەو هەرجارەو بەشێوەیک پیلان
گێرانى دژبەنەتەوەکەمان بەتەوافوقى سیاسى و حیزبى خۆیان، مەقەسکاریى
یەکیان لە دەستوردانەکردایەو ئەوەندەمیللەت و سەرکردایەتى کوردیشیان
سەرقاڵ نەکردایە بە کێشەکانەوە ؟! دواجار دەڵێم هیوادارم ئەوەى ئێستا
بەدەست هاتوە لەئەنجامى قوربانى دان و گیان فیدایى نەتەوەى کورد دا
لەماوەى ( 80 ) ساڵى ڕابردودا بەهەدەرنەچێت و تەواوى خاکى پیروزى
باشورى کوردستان بگەڕێتەوە ژێردەسەڵاتى حکومەتێکى کوردى دادپەروەرو پاک
و بێگەردى دور لە گەندەڵى .
|
