١٩\٥\٢٠١٦

خەلافەت و خەونی ئیسلامییەکان!

جەمال عەزیز     

ئیسلامیەکان وەک بۆکانزایەکی زۆر بەنرخ بگەڕێن پێش ١٤٠٠ ساڵ ونیان کردوە تاکو ئێستا نەیاندۆزیوەتەوە وەلێ دڵنیان ئەوکانزا بەنرخە بوونی هەیەو ڕۆژانێک لەمەوبەر ونبووە!

دامەزراندنی دەوڵەتی ئیسلامی یان دروستکردنی خەلافەتێکی بەهێز کەبتوانێ دژایەتی هەموو دەوڵەتێکی مەدەنی علمانی بکات خەونی هەموو حیزب وڕێکخراوێکی ئیسلامیە! ئیسلامیەکان کار لەسەر گەڕانەوەی ئەو سەردەمە زێڕینە دەکەن کەلەدەستیان چوو، هەرچەندە خەونوخەێاڵێکی گەلێک دوورە بەڵام هەرحیزب وڕێکخراوێکی ئیسلامی سیاسی بڵێت دەوڵەتی خەلافەت خەون وئاواتی ئێمە نیە بێشک درۆدەکەن.

گەڕاندنەوەی خەلافەتی ئیسلامی و خەون بینین بەوڕۆژگارە لەقورئان وحەدیسەکانی پەیامبەری ئیسلامەوە سەرچاوە دەگرێ، پەیوەندی بەهێزی نێوان هەموو حیزب وڕێکخراوە ئیسلامیەکان لەوڵاتانی جیاوازو دوورلەیەک وەک ڕێکخراوێکی نێونەتەوەیی تەنها ئەو ئاواتە لەیەکیان نزیک دەکاتەوە، گەرئەو ئامانجە نەبێت هیچ پەیوەندیەک لەنێوان ئەوهەموو وڵاتە جیاوازدا نیە، هەموو حیزبە ئیسلامیە سیاسیەکان ستراتیژیەتیان گەڕانەوەی ئەو خەلافەتەیە کەلەدەستیان چوو هەروەها هەموو سەرۆک یان ئەمیرێکی ئیسلامی خەون بەو ڕۆژگارەوە دەبینێ وەک خەلیفەی مسوڵمانان حوکمی یەک ملیار مرۆڤی مسوڵمان بکات و پایتەختی خەلافەتەکەی قودس بێت، هەروەها خەونی لەمێژینەیان باڵادەست بوونیانە بەسەر هەموو وڵاتان تا سەرانەو جزیە وکەنیزەک وەک ١٤٠٠ ساڵ بەرلەئێستا بەدەست بهێنن.

لەقورئان وحەدیسی پەیامبەری ئیسلام بەڵێنی گەڕانەوەی خەلافەتی ئیسلامی بەمسوڵمانان دراوە کەواتە هەر بانگخوازێکی ئیسلامی یان هەرئیسلامیەکی سیاسی کاربۆ گەڕانەوەی ئەو ڕۆژگارە نەکات وەک مسوڵمانی ڕاست نایەتەژماردن( وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَلَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِينَهُمُ الَّذِي ارْتَضَىٰ لَهُمْ وَلَيُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا ۚ يَعْبُدُونَنِي لَا يُشْرِكُونَ بِي شَيْئًا ۚ وَمَنْ كَفَرَ بَعْدَ ذَٰلِكَ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ) سورة النور ٥٥﴾هەروەها دەبێت هەموو مسوڵمانێک باوەڕدار بێت کەپایتەختی ئەوخەلافەتە قودس دەبێت، هەموو غەیرە مسوڵمانێک ٣ مەرج لەسەری جێبەجێ دەکرێ - یان دەبێت ببێت بەمسوڵمان - یان دەبێت جزیە بدات وخۆی بەملکەچ وڕسوا بزانێ+یان ئەوەتا شمشێر لەگەردنی دەدرێت ودەکوژرێ ژن وکچ وماڵیان وەک کەنیزەک و دەستکەوت دابەشدەکرێ.

ئەو خەلافەتەی ئیسلامی سیاسی دەبێت هەوڵی بۆبدات لەحەدیسی پەیامبەری ئیسلام بۆیان ڕوونکراوەتە کامە خەلافەتیان دەوێ، گەڕانەوەی خەلافەتی هەرچوار خەلیفەی ڕاشدین لەسەرمەنهەجی پەیامبەر تاکەئاواتیانە، هەموو حوکمەتێک لەدەوڵەتە ئیسلامیەکان بەگومڕاو سەرلێشێواو دەزانن، مێژووی حوکمی هەرچوار خەلیفەی ڕاشدین ناگاتە ٣٥ ساڵ بەهەردوو کوڕەکەی عەلی بن ابی طالب یشەوە، زیاتر لە١٤٠٠ ساڵ تێپەڕیوە، ژیانی مرۆڤایەتی هێندە بەرەوپێشەوە چووە زۆر ئەستەمە لەدەرەوەی وڵاتانی ئیسلامی مرۆڤێک بدۆزیتەوە بەحوکمی ئەو جۆرە مرۆڤانە ڕازی بێت وبهێڵێت هەروا بەئاسانی کارو کاسپی وژیانی بکەوێتە ژێردەستی ئەو ئیسلامی سیاسی کەلەشمشێر باشتر هیچ ڕێگەیەکیان نیە بۆ گفتووگۆکردن("تكون النبوة فيكم ما شاء الله أن تكون، ثم يرفعها إذا شاء أن يرفعها، ثم تكون خلافة على منهاج النبوة، فتكون ما شاء الله أن تكون، ثم يرفعها إذا شاء الله أن يرفعها، ثم تكون ملكا عاضا، فيكون ما شاء الله أن يكون، ثم يرفعها إذا شاء أن يرفعها، ثم تكون ملكا جبرية، فتكون ما شاء الله أن تكون، ثم يرفعها إذا شاء أن يرفعها، ثم تكون خلافة على منهاج النبوة، ثم سكت) ئیسلامیەکان بەوپەیمانە (وعدالحق) دڵخۆشن کەپەیامبەر بەڵێنی پێداون، هەروەها هەموو ئیسلامێکی سیاسی باوەڕی وەهایە کەپەیامبەری ئیسلام ڕاستگۆترین مرۆڤە کەخودا دروستی کردوەو تەنها ڕاستگۆش دەمێنێتەوە تاکۆتایی ژیان.

هەموو بانگخواز ومەلایەکی ئیسلامی سیاسی هاوڕان لەسەر خاڵێکی جەوهەری لەهاتنی ئیسلام لەڕێگەی هێز، بڵاوبوونەوەی لەڕێگەی هێز، لاوازبوونی لەڕێگەی هێز، هەروەها گەڕانەوەشی لەڕێگەی هێزەوە، خەلافەتی ئیسلامی سەرتاسەری جیهان دەگرێتەوە، ئەوکات هەمووکەس ئیسلامە شەریعەتی ئیسلامی جێگای هەموو دەستوورێکی علمانی ومەدەنی گاورکرد دەگرێتەوە، ئەم خەون وخەیاڵەی ئیسلامی سیاسی دەریدەخات کە ئیسلام لەکێشەیەکی مەنهەجی فراوان دەژین، ڕاستە لای شێخ ومەلا وبانگخوازی ئیسلامی سیاسی ئەم جۆرە خەیاڵ وگوتارانە سەرچاوەی بژێوی ژیانە بەڵام چەندان گەنج ولاو لەوپێناوەدا سەریان تێداچوو، لەخەیاڵی هەموو ئیسلامیەک خەلافەتی ئیسلامی دەبێت بوونی هەبێت وەلێ ڕوونی ناکەنەوە چۆن دەتوانن ئەوهەموو جیاوازیەی لەدنیای ئیسلامدا هەیە یەک بخەنەوە( شیعە و سونە دژایەتیان بۆ یەکتری مێژووی ١٤٠٠ ساڵ لەمەوبەری هەیە، مەزهەبەکان وەک ئەحمەدی، حەمبەلی، حەنەفی، شافعی)چۆن یەک دەخەنەوە بەبۆچوونی من یەکگرتنەوەی ئەو مەزهەبانەی ناو ئیسلام زۆرکاریکی دژوارە.

زۆربەی وڵاتانی ئیسلامی ئەم حیزب وڕێکخراوە ئیسلامیە تووندڕەوانەی تێدایە! لەهەندێک وڵات بەئاشکرا کاری سیاسی دەکەن ولەهەندێکیش بەنهێنی، زۆربەی وڵاتانی عەرەبی وئیسلامی شەریعەتی ئیسلام دەستووری وڵاتە، سەرۆکی وڵات خۆی بەمسوڵمانی عەیارە ٢٤ دەزانێ لای هەندێکیان خۆی بەخەلیفەی مسوڵمانان دەزانێ لەلای هەندێکیشیان بەخزمەتکاری ئیسلام، پرسیارەکە ئەوەیە ئەگەر وەک سەرۆک یان خەلیفە یان خزمەتکاری ئیسلام باوەڕت بەحەدیسەکەی پەیامبەری ئیسلام هەیە وئەودەوڵەتداریە بەهەڵە دەزانی بۆ دەستبەرداری دەسەڵات نابیت ودەسەڵاتی سیاسی وشەرعی بدەیتە دەست ئەوگروپانەی بەئاشکرا داوای خەلافەتی ئیسلامی وگەڕانەوە بۆ ١٤٠٠ ساڵ بەرلەئێستا دەکەن؟ لێ ئەگەر خۆشتان بەخەلیفەو امیرالمٶمنین دەزانن دەبێت ئەم جۆرەکەسانە بێدەنگ بکەن بۆئەوەی نەبنە هۆی شۆردنەوەی مێشکی هەزاران گەنج کەدواڕۆژی هەموویان ناوڕیزەکانی داعش وهاوشێوەکانی؟! هەروەها باشترە باوەڕ بەوحەدیسەی پەیامبەر بهێنن، دوو خەلیفە لەوڵاتێکدا نابێ گەر بوو یەکێکیان بکوژن!(خلیفة واحد والخلافة واحدة)، هەروەها خوێندنەوەمان بۆهەمان حەدیسی پەیامبەر دەمانگەیەنێتە ئەوڕاستیە کەگرووپە ئیسلامیەکانیش درۆدەکەن لەگەڵ چواردەوریان، لەڕوانگەی حەدیسەکەی پەیامبەرەوە هەموو ئەو وڵاتانەی کە بەناو ئیسلامیش بن حوکمەکەیان ناعادیلانەیە کەواتە ئەبێت ئەوگرووپە ئیسلامیانە لەنێوان سەرۆک وحوکمی وڵاتەکەیان و شەریعەتی ئیسلامی یەکێکیان هەڵبژێرن!؟ یان سەرۆکی ئێستا یان گەڕانەوە بۆ پێش ١٤٠٠ ساڵ، هەروەها پرسیارێکی دی بۆ ئەو حیزب وگرووپە ئیسلامیە تووندڕەوانە بۆ ڕاناپەڕن دژ بەحوکمەت و سەرۆکی وڵاتەکەیان خۆ ئەوان دڵنیان ئەو حوکمە ناعادیلانەیە؟! بۆ مووچەی حوکمەتێکی ناشەرعی وەردەگری؟ یان بۆ هێندە غیرەتان نیە بڵێن ئەو حەدیسە کۆنە نەبۆ ئەم سەردەمەو نەبۆ ئەم وڵاتەی ئێمە گونجاوە!

هەرچەندە خەون وخەیاڵی ئەم حیزب وگرووپە ئیسلامیانە زۆر دوورە لەڕاستی بەڵام زۆر کێشەیەکی گەورەیە لەسەر ئاسایشی هەموو وڵاتێک، هەروڵاتێک دەیەوێ لەکاروانی زانست و تەکنەلۆژیاو دەوڵەتی مەدەنی علمانی دوانەکەوێ ئەبێت بەیاسا ڕێگە لەم جۆرە نەخۆشیانە بگیرێ تازیاتر تەشەنە نەکات.

ماڵپه‌ڕی جه‌‌مال عه‌زیز