|
١٧\٨\٢٠١١
یاسای پاراستنی رۆژنامه‌نووسان.. کرانه‌وه‌یه
به رووی ئازادییدا.
ره‌زا شوان
به گه‌رمیی پیرۆزبایی له سه‌رجه‌م ڕۆژنامه‌نووسانی عێراق ده‌که‌ین ،
به‌بۆنه‌ی بڕیاردان له‌سه‌ر یاسای پاراستنی ڕۆژنامه‌نووسان.. ئه‌وه‌بوو
له دانیشتنی ڕۆژی سێ شه‌ممه‌ی ڕابردوو « ٩\٨\٢٠١١» زۆربه‌ی ئه‌ندامانی
په‌ڕله‌مانی عێراق ، ده‌نگیان بۆ یاسای پاراستنی ڕۆژنامه‌نووسان دا .
پرۆژه یاسای پاراستنی ڕۆژنامه‌نووسان
، له ساڵی « ٢٠٠٩»دا ، له لایه‌ن
سه‌ندیکای ڕۆژنامه‌نووسانی عێراقه‌وه ، درایه په‌ڕله‌مان بۆ په‌سه‌نکردن
و بڕیاردان لێی.. به‌ڵام به‌‌هۆی ناکۆکی و ململانێی ئایدۆلۆجی سیاسی و
حیزبی له نێو په‌ڕله‌مانی عێراقدا، ڕێنه‌که‌وتن له‌سه‌ر یاساکه و په‌راوێزیان
کرد .. به‌ڵام ئه‌مساڵ دوای لابردن و زیادکردن و ده‌ستکاریکردنی هه‌ندێ
له مادده و بڕگه‌کانی یاسا پێشکه‌شکراوه‌که .. ڕێکه‌وتن و له ڕۆژی
ناوبراوی سه‌ره‌وه‌دا بڕیاریان له‌سه‌ردا.. ئێستا به‌رپرسێتی جێبه‌جێکردنی
یاساکه له ئه‌ستۆی حکومه‌تی عێراقدایه .
یاساکه له نۆزده مادده پێکهاتووه .. کۆمه‌ڵێ مافی باشی بۆ ڕۆژنامه‌نووسان
له‌خۆ گرتووه له‌وانه ، پاراستنی ڕۆژنامه‌نووسه‌کان و ته‌نگپێهه‌ڵنه‌چنیان
له کاتی ئه‌نجامدانی ئه‌رکه‌کانیاندا ، دابین کردنی بژێوی ژیان و ده‌ستگرتنیان
و خانه‌نشین کردنیان و ...هتد .. ئه‌گه‌رچی ئه‌م ده‌سکه‌وتانه به‌خشی
نییه و منه‌تیان تیا نییه و مافی ڕه‌وای خۆیانه.. چونکه به
قوربانیدانی به ده‌یان ڕۆژنامه‌نووسی شه‌هید ئه‌م ده‌سکه‌وتانه هاتنه‌دی..
تا ئه‌مڕۆش ده‌وڵه‌تی عێراق له ڕیزبه‌ندی هه‌ره پێشه‌وه‌ی ده‌وڵه‌تان
دایه ، له پێشێلکردنی مافه‌کانی ڕۆژنامه‌نووساندا .. له
رۆژی ئازادکردنی عێراق له سه‌دام حوسێن « ٩/ ٤/ ٢٠٠٣»وه تا ئه‌مڕۆ زیاتر له «٣٥٠» ڕۆژنامه‌نووس
له عێراقدا تیرۆرکراون .. لێکۆڵینه‌وه‌ی جدیش نه‌کراوه بۆ دۆزینه‌وه‌ی
بکوژانیان .
سه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ی که ( یاسای پاراستنی ڕۆژنامه‌نووسان ) هه‌موو داوا
و خواست و مافه‌کانی ڕۆژنامه‌نووسانی له‌خۆ نه‌گرتووه .. که‌موکوڕییه‌کی
زۆری تێدایه.. به زه‌قیش ڕه‌نگدانه‌وه‌ی ئاراسته و مه‌رجه‌کانی حیزب
و لایه‌نه سیاسییه‌کانی پێوه دیاره .. به‌ڵام ئه‌م بڕیار به سه‌ره‌تا
و هه‌نگاوێکی مه‌زن و وه‌رچه‌رخانێکی گرنگ داده‌نرێت له مێژووی
بزووتنه‌وه‌ی ڕۆژنامه‌گه‌ری و ڕۆشنبیری له عێراقدا .. ئه‌م یاسایه
کرانه‌وه‌یه به ڕووی ئازادی و دیموکراتی و، قبووڵکردنی ڕه‌خنه و هزڕ
و بیروڕای جیاواز .. ئه‌م یاسایه هه‌نگاوێکی موژده‌به‌خشیشه بۆ
داهاتوویه‌کی باشتر و گه‌شتر و ، مه‌ودایه‌کی زیاتر ده‌ڕه‌خسێنێت بۆ
پێشکه‌وتنی ڕاگه‌یاندن له عێراقدا.
له لا‌یه‌کی تریشه‌وه ئه‌م ده‌سکه‌‌وت و مافانه..
متمانه‌یه‌کی زیاتر
به ڕۆژنامه‌نووسان ده‌به‌خشێ و ، ده‌یانخاته به‌رده‌م به‌رپرسیارییه‌تێکی
زیاتر و ئه‌رکێکی قورستر به گرنگی دان به‌و ئه‌رکه پیرۆز و هه‌ستیاره‌ی
که له ئه‌ستۆیاندایه .. بێگومان ڕۆژنامه‌نووسی سه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ی که
پیشه‌یه‌کی زۆر هه‌ستیار و پیرۆزه ، له هه‌مان کاتیشدا پیشه‌یه‌کی پڕ
له مه‌ترسییه .. ڕۆژنامه‌نووسی ڕاست و دڵسۆز و بوێر و دلێر ، پێشمه‌رگه‌یه‌کی
پێنووس به‌ده‌ست و کامیره له‌شانی هه‌میشه گیان له‌سه‌رده‌سته و ،
له مردنیش سڵ ناکاته‌وه .. هه‌میشه ده‌یه‌وێت ویژدانی خۆی ئاسووده
بکات و ، به‌بێ لایه‌نگیری و ده‌مارگیری و .. به‌بێ ئارایش و ڕتووش..
ڕاستییه‌کان وه‌کو خۆیان ڕوماڵ بکات و وێنه‌یان بگرێت .. هه‌رگیزیش به
ڕه‌ش ناڵێت سپییه و به سپیش ناڵێت ڕه‌شه .. چونکه ئه‌گه‌رهه‌ڵه‌یه‌کی
بجووکیش بکات ، یا چه‌واشی ڕاستییه‌ک بکات ، له‌وانه‌یه کاره‌ساتێکی
نه‌خوازراوی زۆر گه‌وه‌ره‌ی لێبکه‌وێته‌وه و ماڵوێرانیی به دوادا بێت
..خۆی و پیشه‌که‌شی له‌که‌دار بکات.. بۆیه پێویسته ڕۆژنامه‌نووس زۆر
وریا و دڵنیابێت ، له هه‌ر وشه‌یه‌ک و ڕسته‌یه‌ک که ده‌ینووسێت یا ده‌دوێت
.. چونکه به باش و خراپ ، به‌رپرسێتی وشه و ڕسته‌کان و لێدونه‌کانی
له ئه‌ستۆی خویدان.. خۆشی باجی هه‌ڵه‌کانی ده‌داته‌وه.
ڕۆژنامه‌نووسانی ئازا و ئازاد ، وه‌کو ده‌ڵێن( ده‌سه‌ڵاتی چواره‌م)ن، ده‌توانن له ڕووی دڕنده‌ترین و ملهوڕترین فه‌رمانڕه‌وا ودسه‌ڵاتدار
بوه‌ستنه‌وه و ، به‌بێ ترس و له‌رز و سڵکردنه‌وه ده‌نگیان هه‌ڵبڕن ،گه‌نده‌ڵی
و دزی و نا دادپه‌روه‌ری و سته‌م و پێشێلکردنی یاسا و مافه‌کانی مرۆڤ و
هه‌ر دیارده‌یه‌کی تری ناڕه‌وا ، به ڕاشکاوی و به‌ڵگه‌وه ئاشکرا بکه‌ن
و . به هیچ کلۆجێک له چاوسوورکردنه‌وه و هه‌ڕه‌شه‌ی تێوه‌گلاوان و
گه‌نده‌ڵچییه‌کان و تاونباران نه‌ترسن..
هه‌میشه خوێان به پارێزه‌ری سته‌ملێکراوان و داماون و مافخوراوان
بزانن و داکۆکییان لێبکه‌ن .. هه‌رده‌م جێیان له سه‌نگه‌ره‌کانی پێشه‌وه‌دا
بێت ، بۆ ڕووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ی گه‌نده‌ڵی و قورغکردن و به‌فیڕۆدان .. ده‌ستخوشیش
له خزمه‌تگوزاریی باش و چاکسازییه‌کان بکه‌ن.. باش و خراپ بخه‌نه ڕوو.
به‌داخه‌وه ئه‌مڕۆ له عێراق و له باشووری کوردستانیشدا ، په‌تای گه‌نده‌ڵیی
، پیشه‌ی ڕۆژنامه‌گه‌ریشی گرتۆته‌وه . کۆمه‌ڵه که‌سانێک هه‌ن به مه‌نسسوبیه‌ت
و به مه‌حسوبیه‌ت ، به‌بێ شه‌رم ناوی ڕۆژنامه‌نووسیان له خۆیان ناوه
و هه‌وییه‌ی ڕۆژنامه‌نووسیان هه‌ڵگرتووه ، بۆ به‌رژه‌وه‌ندی و مه‌به‌ست
و ده‌سکه‌وتێکی مادیی و تایبه‌تی خۆیان .. ئه‌مانه ڕۆژی له ڕۆژان نه
لاپه‌ڕه‌یه‌کیان نووسیوه و نه دوو قسه‌ی به‌جێ وڕێ و ڕێکو‌پێکیشیان
کردووه.. به هه‌ڵگرتنی هه‌وییه‌کی سه‌ندیکای ڕۆژنامه‌نووسانیش .. که‌س
نابێت به ڕۆژنامه‌نووسی ڕاسته‌قینه .
ئه‌مڕۆش به هۆی پێشکه‌وتنی ته‌کنه‌لۆجیا و داهێنانی ئینته‌رنێته‌وه
زه‌مینه‌یه‌کی باشتر و هه‌لێکی زیاتر ڕه‌خساوه .. چه‌ندین ماڵپه‌ڕ و
سایتی هه‌مه‌ڕه‌نگه هه‌ن ، که به هه‌موو زمانه‌کانی دنیا نووسین
بڵاوده‌که‌نه‌وه، یا بڵێین چه‌ندین ڕۆژنامه‌ی ئه‌لیکترۆنی هه‌ن .. که
به سه‌دان ڕۆژنامه‌نووس و ، به سه‌دان نووسه‌ر و کۆڵکه‌نووسه‌ر ،
ڕۆژانه به نووسینی بابه‌تی هه‌مه‌چه‌شنه ده‌یان ڕازێننه‌وه .. تا
ئێستا چه‌ندین به‌ڕێوه‌به‌ر و به‌رپرس و نووسه‌ری ئه‌م سایت و ماڵپه‌ڕانه
، گێچه‌ڵیان پێکردوون و هه‌ڕه‌شه و گۆڕه‌شه‌یان لێکراوه یان به‌ندکراون
، به هۆی ڕاشکاوی له هه‌ڵوێست و گوزارشتیان له مه‌ر گه‌نده‌ڵی و
ناڕه‌وا و نادروستی و ، پێشێلکرنی یاسا و به هۆی داکۆکیکردن و
پارێزگاریکردنیان له مافه ڕه‌واکانی مرۆڤ و، سووربوونیان له‌سه‌ر به‌رقه‌راربوونی
ئازادی و دیموکراتی و یه‌کسانی و دادپه‌روه‌رییه‌وه .. به‌وه
تۆمه‌تبارکراون ، که ڕاستیان هه‌ڵماڵیه و باسی کاری بڤه‌یان کردووه
و ، هێڵی سووریان به‌زاندووه .
له کۆتاییدا ، هیوادارم که (یاسای پاراستنی ڕۆژنامه‌نووسان) بچێته
بواری جێبه‌جێکردنه‌وه و ، به ده‌ردی مادده‌ی(سه‌ت و چل)ی نه‌به‌ن.
ماڵپه‌ڕی ره‌زا شوان
|
