په‌یوه‌ندیپه‌رتووکخانه‌رۆشنبیرییلینکئه‌رشیفنووسه‌رانده‌سپێک

٢\١٠\٢٠١٣

بۆ بنبڕکردنی تیرۆر پێویستە

کورد لە ناوچەکانی جەلەولا و سەعدیە و عەفرین و سەرێکانی شەڕی تیرۆر بکا.

فوئاد زیندانی    

تەقینەوەکانی هەولێر وانەیەکی تری خوێناویی بوو بۆ ئێمەی کورد!


دوای یەک سەدە لەکوشتن و تیرۆرکردنی کوردان لەلایەن ووڵاتانی داگیرکەری کوردستان کەلەئەنجامی پرۆسەیەکی داگیرکاری ووڵاتانی زلهێزی وەکو بەریتانیا و فەڕەنسا هێڵی سنورە دەستکردەکانیان داڕشت و کوردستانیان بەسەر چوار بەش دابەشکرد ، لەوساوە هەر ڕۆژێ بەجۆرێک کوردان لەناو دەبەن . دوای خەباتێکی درێژخایەنی کوردان لەهەر چواربەشەکەی کوردستان و هاتنەپێشەوەی کەشوهەوای سیاسی نوێ و ڕەخسانی دەرفەت و ڕاپەڕینی جەماوەری کورد ، لەبەهاری ساڵی ١٩٩١ بەشێک لە کوردستانی باشور وەک بەشێک لەکوردستانی مەزن ڕزگارکرا ، دواتر لە ١٩ ی مای ساڵی ١٩٩٢ یەکەم هەڵبژاردن لەهەرێمی کوردستان ئەنجامدرا و دواتریش حکومەت پێکهێنرا و بارودۆخەکە بەهەموو لایەنە پۆزەتیف و نێگەتیفەکانی تا ساڵی ٢٠٠٣ واتە ساڵی ڕوخانی دیکتاتۆری عیڕاق بەمشێوەیە بەردەوامبوو ، دوای ڕووخانی ڕژێمی سەدام و دروستبوونی ئەنجوومەنی نوێنەرانی عیڕاق و نووسنیەوەی دەستوری نویی عیڕاق و دابینکردنی بوودجەی ساڵانە بۆ هەرێمی کوردستان و دواتریش دەرهێنانی پەتڕۆڵ و هەناردەکردنی بەشێوەیەکی ڕاستەوخۆ لەهەرێمی کوردستانەوە ، هەرێم گەشانەوەیەکی بەرچاوی بەخۆیەوە دیت لەبوارەکانی ئاوەدانکردنەوە و باشتربوونی داهاتی تاک ،وە لەوەش گرنگتر سەقامگیری باری ئاسایشی هەرێم ببوە جێگای سەرسوڕمانی زۆربەی چاودێران لە ووڵاتانی جیهان ، تەنانەت ببوە ناسنامە بۆ جیاکردنەوەی هەرێم لەبەشەکەی تری عیڕاق و ناوچە کوردستانیەکانی دەرەوەی هەرێم ، بەتایبەتی لەو شەش ساڵەی دواییدا . زۆرجار ڕۆژنامەکانی جیهان لەبابەتەکانیاندا هەرێمی کوردستانیان وەکو نموونەی سەقامگیری لەعیڕاق و ناوچەکە باسکردووە ، بۆ نموونە ڕۆژی یەکشەممە ٢٩/٩/٢٠١٣ ڕۆژنامەی بەناوبانگی ئەڵمانی (دی ڤێڵت) بابەتێک لەنووسینی ڕۆژنامەنووس (تیرێزا برۆیەر) بڵاوکردۆتەوە ، تیاییدا هاتووە هەرێمی کوردستان بەیەکێک لەشوێنە گەشتیاریەکان هەژماردەکرێ ، لەبەشێکی تری بابەتەکە نووسەر ئاماژە بەپێشکەووتنەکان دەکات لەهەرێمی کوردستان ، بۆ ئەم مەبەستەش تەواوی بابەتەکەی لەسەر شاری هەولێر تەرخانکردووە . بۆ خوێندنەوەی بابەتەکە بە زمانی ئەڵمانی لینکی بابەتەکە:
http://www.welt.de/print/wams/reise/article120484864/Jenseits-von-Bagdad.html

هەرێمی کوردستان بەگشتی شاری هەولێر بەتایبەتی شاری یارمەتی و بەزەیی و ڕێزگرتن لەمرۆڤە ، مێژووی ئەو شارە پڕە لەسەروەری و هەڵوێست ، کاتێک ڕژیمی بەعسی ٨ هەزار بارزانی ئەنفالکرد و هەڵەبجەی کیمیابارانکرد و خەڵکی دەڤەرەکە و دەڤەرەکانی پشدەر و بادینانی ڕاگواست بۆ کۆمەڵگا زۆرەملێکانی قوشتەپە ، کەورگۆسک، سێبیران، جدیدە .... ئامانجی ڕژێمی بەعسی عیڕاق ئەوەبوو خەڵکەکە توشی مردنی هێواشببن ، بەڵام خەڵکی هەولێر بەهەموو توانای خۆیان یارمەتی ئەو هەموو خەڵکە دەربەدەر و ڕاگواستراوەوەیاندا ، جگەلەوەش سنوری ئیداری هەولێر زۆربەی کات کامپی کوردانی بەشەکانی تری کوردستانی لیبووە کەتازەترینیان کامپی کەورگۆسک ، باسترمە ، قوشتەپە ، دارەشەکرانە کە لەمانگی ئاب لەماوەی چەند هەفتەیەک پێشوازی لە دەیان هەزار کۆچبەری کوردستانی ڕۆژئاواکرد . بەهۆی گەشەی ئابووری و سەقامگیری و ئاسایش و ئارامی شاری هەولێر زۆربەخێرای گەورەتر بووە و هەزاران عەرەب بەناوی وەبەرهێنان و کارکردن و گەشتوگوزار ڕوویانکردۆتە هەرێم لەهەولێر نیشتەجێبوونە ، خانوو دەکڕن و بەفەرمی لەتاپۆ بەناویان دەکرێ ، ژمارەی هاووڵاتیانی عەرەب لەزیادبووندایە ئەگەر وابڕوا دیمۆغرافیای هەولێر و شارەکانی تری هەرێم دەگۆڕدرێ یاخود عەرەب دەبێتە پێکهاتەی سەرەکی لەو شارانەدا ، جگە لەوەش لەداهاتوو دەبنە مەترسیدارترین هۆکار بۆ سەر ئاسایشی هەرێمی کوردستان ، ئەوەی کەباسمکرد بۆتە هۆی دروستبوونی پرسیار لەلایەن تاکی کورد : بۆچی خەڵکی کورد لەناوچەکانی سەعدیە و جەلەولا بەئاشکرا لەلایەن تیرۆریستان و عەرەبە شۆڤێنیەکانی عیڕاق تیرۆر دەکرێن ناچاریان دەکەن خاکی خۆیان جێبهێڵن ، ڕێژەی کوردان لە سەدا حەفتاوە بووە بەسەدا حەوت ، سەرباری ئەوەی خەڵکی ئەو ناوچانە چەندینجار داوایانکرد هێزی پێشمەرگە ئەو ناوچانە بپارێزن ، بەڵام کەس ئاوڕی لێنەدانەوە ؟ لەناوچەکانی بەدرە و جەسان و مەنەلی ڕێژەی دانیشتوانی کورد خەریکە دەبێتە سفر ، لەشاری کەرکوک سیاسەتی بەعەرەبکردن و تەقینەوە بەردەوامە ، بۆچی خەڵکی ئەو ناوچانە لەلایەن حکومەتی هەرێمی کوردستان ناپارێزرێن و پشتگوێخراون ، ئایا ئەوانە کورد نین ، ئایا ئەو ناوچانە کوردستانی نین ؟ تاکەی چاوەڕێی جێبەجێکردنی ماددەی (١٤٠) بکرێ ؟ بۆ پەرلەمان و حکومەتی هەرێمی کوردستان بیر لەدیاریکردنی سنوری ڕاستەقینەی هەرێمی کوردستان ناکاتەوە و کاری بۆ ناکا ؟ حکومەتی هەرێمی کوردستان بەو سیاسەتەی کەهەیەتی نەک هەرنەیتوانیەوە کوردانی ئەو ناوچانە و خاکی کوردستان لەو شوێنانە بپارێزێ ، بەڵکو نەیتوانیوە ئاسایشی ئەو سێ پارێزگایەی هەرێم هەولێر ، سلێمانی ، دهۆکیش گەرەنتی بکا ، ڕاستە وەکو پێشتر ئاماژەمپێکرد ئەو سێ پاریزگایە بەبەروارد لەگەڵ ناوچە کوردستانیەکانی دەرەوەی دەسەڵاتی هەرێم و ناوەڕاست و باشوری عیڕاق ئاسایش و ئارامی زیاتر بەرقەرارە ، بەڵام من باسی گەرەنتی دەکەم ، ئایا تەنیا زیادکردنی بازگە و پشکنین و کارمەند دەبنە هۆکاری دابینکردنی ئاسایش بەشێوەیەکی گەرەنتی بۆ هەرێمی کوردستان ؟ وەڵامەکەی بێگوومان نەخێرە . چۆن دەتوانین ئاسایش و ئارامی بۆ هەرێمی کوردستان مسۆگەر بکەین ؟ وەڵامەکەی ئەوەیە هێزی کوردی پیویستە شەڕی تیرۆر و تیرۆریستان لە ناوچە سنوریەکانی جوگرافیای کوردستان بکا ، ئەگەر بمانەێ دەستی تیرۆر نەگاتە ناو شارێکی وەکو شاری هەولێر و شارەکانی تری کوردستان پێویستە لەناوچەکانی جەلەولا و سەعدیەوە و حەمرین و تەلەعفەر تا دەگاتە سەرێکانی و عەفرین لەکوردستانی ڕۆژئاوا هەموومان پێکەوە بەبێ جیاوازی شەڕ لەدژی ئەو تیرۆریستانە بکەین . ڕەنگە خوێنەری ئەم بابەتە ئەو پرسیارە لەلای دروستببێ ، هەولێر چ پەیوەندیەکی هەیە بە جەلەولا و سەعدیەوە و سەرێکانی و عەفرین و ...؟ بابەتی تیرۆر لەناوچەکەدا بابەتێکی گرێدراوی یەکترە و لەبازنەیەکی پڕ لەکێشەدا کە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستە پەرەی سەندووە ، کوردستانیش کەوتۆتە ناو ئەو بازنە پڕ کێشەیە ، تیرۆریستان لەتونس، مەغریب ، لیبیا، سعودیە ، ئەردەن ، تورکیا ، ئەفغانستان ، داغستان ، ئازەربێجان ،.... دێن لە باکوری سوریا کۆدەبنەوە قوڵای ئەو تیرۆریستانە سعودیە و قەتەڕ و تورکیایە ، ئامانجی سەرەکی ئەو تیرۆریستانە شەڕکردن نیە لەگەڵ ئیسڕائیل ،یا لەدژی ڕژیمی بەعسی سوری دەسەڵاتدار ، بەڵکو ئامانجی سەرەکیان شەڕکردنە لەدژی نەتەوەی کورد ، پلانی درێژخایەنی ئەو تیرۆریستانە ئەوەیە بەناوی ئیسلام و جیهاد کوردان بکوژن و تەقینەوە لە شارە کوردیەکان ئەنجامبدەن ئاسایش و ئارامی کوردستان تێکبدەن ، ئامانجیان ئەوەیە هاوشێوەی سوریا عیڕاق و لوبنان بکەنە گۆڕەپان بۆخۆیان.


لە ٢٧/٩/٢٠١٣ شپیگل ئۆنلاین ئینتەرناشیناڵ بابەتێکی بڵاوکردۆتەوە ، لەبەشێکیدا تیرۆریستەکان باسی پلانی داهاتوویان دەکەن ، بۆ خوێندنەوەی تەواوی بابەتەکە ئەوە لینیکی بابەتەکەیە:
http://www.spiegel.de/international/world/foreign-jihadists-in-syria-favor-liberal-transit-towns-over-front-a-910092.html
 

بێ گومان کوردستانێکی ئارام لەبەرژەوەندی ئەواندا نیە ، پاراستنی سەقامگیری هەرێمی کوردستان کارێکی ئاسان نیە ، بەڵام ئەگەر حکومەتی هەرێم هەرچەند دوورەپەریزبێت لەشەڕکردن لەدژی تیرۆریستان بەهیچ شێوەیەک خۆی نەخاتە ناو شەڕی سەپێنراو بەسەر گەلەکەمان لە هەرێم و لە کوردستانی ڕۆژئاوا ، ئەوە بەو مانایە نایەت کەتیرۆریستان چیتر هەرێمی کوردستان ناکەنە ئامانج ، بەپێچەوانە ئەو پلانەی کەهەیانە هەر وەک خۆی دەمێنێتەوە و ناگۆڕدرێ ، تیرۆریستەکان لەسوریا دوای ڕوخانی بەشارئەسەد ، هەموو قورسای خۆیان تەرخاندەکەن بۆ کورد کوشتن لەڕۆژئاوای کوردستان ئەگەر لەوێ سەرکەووتن بەدەستبێنن ئەوا دواتر هەرێمی کوردستان دەکرێتە ئامانج ، ئەو پلانەش وەکو ئاماژەمپێکرد بە پشتگیری و سەرپەرشتی تورکیا و سعودیە و قەتەڕ لەژێر چەتری ئەمەریکا و بلۆکی ناتۆ ئەنجامدەدرێ . ئەوەی جێگەی داخە سەرباری ئەو هەموو تاوانەی گرووپە تیرۆریستەکان و شۆڤینی عەرەبی دژ بەگەلی کورد کەئەنجامی دەدەن هێشتا لەهەرێمی کوردستان بۆ پەردەپۆشکردن و ڕووسپیکردنەوەی ئەو تاوان و تاوانبارانە حیزبە ئیسلامیەکان پڕوپاگەندەی ئەوەدەکەن (خیلافەتی ئیسلامی) دەگەڕێتەوە و حوکم دەکا !! گەلی کور خیلافەتی بۆ چیە ؟ تیرۆریستان کە گەلەکەمان تیرۆر دەکەن هۆکارەکەی ئەوە نیە گەلی کورد موسڵمانی تێدانیە ، بەپێچەوانەوە زۆرینەی خەڵکی کورد موسڵمانە ، گەلی عەرەب لەسەردەستی سەڵاحددین ئەیوبی کەکورد بووە بوون بەخاوەن ئەو ناسنامەی کە ئێستا هەیانە ، ئەوەندەی مزگەوت لەشارە کوردیەکان هەیە لەهیچ شارێکی عەرەبی و ئیسلامی ئەوەندە مزگەوتەی لێنیە ، کەچی بەرەی نوسرە و دەولەتی ئیسلامی عیراق و شام کە گرێدراوی رێکخراوی تیرۆریستی ئەلقاعیدەن زۆر بەڕاشکاوانە لەکوردستانی ڕۆژئاوا ڕایدەگەیەنن کە کورد موسڵمان نین بەڵکو کافرن ! گەلی کورد خیلافەتی ئیسلامی بۆچیە ئەگەر کورد خاوەن کوردستان نەبێت ، خیلافەتێک بەئەنجامدانی کاری تیرۆریستی و تەقاندنەوەی ئۆتۆمۆبیل لەناو شارەکانی کوردستان و حەڵاڵکردنی ژنانی کورد و سەربڕینی کوردان بەدەستی تیرۆریستان و بەپرۆسەی پاکتاوی نەژادی و بەعەرەب کردنی کوردستان دروستببێ هەرنامانەوێ . زۆر لەمێژە خۆری ئیسلامی سیاسی لەجیهاندا ئاوابووە ، ئەوەی کەبەناوی ئیسلامی سیاسی ماوەتەوەش لەلایەن شمشێری سعودی و مانگی تاریکی تورکی وتاقمی فەتحوڵا گوڵەنە و کەوای ڕەشی ئێران دەجوڵینرێ.


گەر بمانەوێ گەلەکەمان لە تیرۆری گرووپ و تاقمە تیرۆریستەکانی بەناو ئیسلامی و عەرەبی بپارێزین ، پێوویستە لەکۆنگرەی نەتەوەی کوردستان کە چاوەڕێ دەکرێ ئەمساڵ لەهەولێر ببەسترێ ، کۆنگرە بڕیاری یەکلاکەرەوە بدات ، ستراتیجیەتێکی هاوبەش دابڕیژرێ لەسەر چۆنیەتی بەرگریکردن لەخاکی کوردستان و خەڵکی کورد ، بۆ ئەم مەبەستەش پێویستە بەرژەوەندی تەسکی حیزبایەتی بەلاوەبنرێ ، کاربکرێ لەسەر دەستنیشانکردنی سنوری جوگرافی کوردستان و چۆنیەتی بەرگریکردن لەو سنوورە.
 

 

fuadzindani@yahoo.de

 

 

 

 

په‌یوه‌ندیپه‌رتووکخانه‌رۆشنبیرییلینکئه‌رشیفنووسه‌رانده‌سپێک